Turkak eta Caicoak

Turkak eta Caicoak edo Turk eta Caico uharteak^[1] (ingelesez: Turks and Caicos Islands edo TCI) Erresuma Batuaren itsasoz bestaldeko lurralde bat da. Karibe itsasoan kokatuta dago, eta bi multzotako uharteek osatzen dute.

Turkak eta Caicoak
Turks and Caicos Islands
Ereserkia: God Save the King
Goiburua: Each Endeavouring, All Achieving (Bakoitzak saiatzen, denok lortzen)
flag of the Turks and Caicos Islands (en) Coat of arms of the Turks and Caicos Islands (en)
Geografia
Hiriburua	Cockburn Town
Hiririk handiena	Providenciales
Azalera	417 (199.)
Punturik altuena	Blue Hills (en)
Kontinentea	Ipar Amerika
Mugakideak	Bahamak, Haiti eta Dominikar Errepublika
Administrazioa
Gobernu-sistema	Itsasoz haraindiko lurraldea (Aginte zuzena)
Erregea	Karlos III.a
Premier of the Turks and Caicos Islands (en)	Washington Misick (en)
Legebiltzarra	Turks and Caicos Islands House of Assembly (en)
Zeren kide	ikusi Caribbean Development Bank (en) Caribbean Disaster Emergency Management Agency (en) Interpol
Demografia
Biztanleria	44.542
Dentsitatea	106,82 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi ingeles
Erabilitako hizkuntzak	ikusi Turks and Caicos Creole (en) eta ingeles
Ekonomia
Historia
Sorrera data: 1973
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+1649
ISO 3166-1 alpha-2	TC
ISO 3166-1 alpha-3	TCA
Ordu eremua	ikusi UTC−04:00 : UTC−05:00 : Ekialdeko Ordu-eremu
Elektrizitatea	120 V. 60 Hz.NEMA 1-15 (en) eta NEMA 5-15 (en)
Internet domeinua	.tc

Historia

Turk eta Caico uharteetako lehenengo biztanleak karibeak ziren. Uharteetara ailegatzeko lehendabiziko europarra bai Kristobal Kolon (1492ko urriaren 12) bai Juan Ponce de Leon (1512) izan liteke.

Nahiz eta Europako herrialde askok uharteak kontrolatu zituzten, ez zegoen okupazio ofizialik eta uharteak piratez bete ziren. Azkenean, XVII. mendeko bukaeran, Erresuma Batuak jabetza aldarrikatu zuen, Bahamekin lotuz. Urteetan zehar, Bahamak eta Bermuda uharteen produktuak bereganatzeko eztabaidan egon ziren, 1848an kolonia bereizi bihurtu arte. Gero, Erresuma Batuak Jamaikarekin eta Trinidad eta Tobagorekin lotu zuen.

Trinidad eta Tobagok 1962an independentzia lortu zuenean, Kanada uharteen anexioa aldarrikatu du sarritan.

Banaketa administratiboa

Turk eta Caico uharteak sei barrutietan banatuta daude:

Zb.	Barruti administratiboa	Hiriburua	Azalera (km²)	Biztanleria (2006)	Hauteskunde-barrutiak
Caico uharteak
1	Providenciales eta Mendebaldeko Caicoak	Blue Hills	163,6	22642	4
2	Ipar Caicos	Bottle Creek	144,9	1895	2
3	Erdialdeko Caicoak	Conch Bar	144,2	468	1
4	Hegoaldeko Caicoak eta Ekialdeko Caicoak	Cockburn Harbour	136.8	1579	2
Turk uharteak
5	Turk handia	Cockburn Town	17,6	5567	4
6	Salt Cay	Balfour Town	9,1	186	-
	Turk eta Caico uharteak	Cockburn Town	616,3	32337	13

Geografia

Turk eta Caico uharteen mapa

Turkak eta Caicoak eratzen dituzten uharteen multzo biak Ozeano Atlantikoan daude, Bahametatik hego-ekialderantz, Hispaniolatik iparralderantz, eta Miamitik 914 kilometrotara. Geografikoki, Bahametan daude baina ez politikoki. Caico uharteak eta Bahametako Mayaguana eta Inagua handien artean Caico itsasartea dago.

Turkak eta Caicoak zortzi uharte nagusi eta hogei uharte txiki dira:

Caico uharteak

Caico uharteak herrialdean nagusiak dira (589,5 km² eta 26.584 biztanle). Zortzi uharte ditu:

• Uharte nagusiak, mendebaldetik ekialdera:
  • Mendebaldeko Caicoak (biztanlerik gabe)
  • Providenciales (22.542 biztanle)
  • Iparraldeko Caicoak (1.895 biztanle)
  • Erdialdeko Caicoak (468 biztanle)
  • Ekialdeko Caicoak (biztanlerik gabe)
  • Hegoaldeko Caicoak (1.579 biztanle)
  • Ambergris Cay (Biztanlerik gabe)
• Uharte txikiak, Providenciales eta Iparraldeko Caicoak artean kokatuta:
  • Pine Cay (30 biztanle)
• Parrot Cay (100 biztanle)

Turk uharteak

Caico uharteen eta Turk uharteen artean Turk itsasartea dago. Oso uharte txikiak dira (26.7 km² eta 5.753 biztanle). Uharte nagusi bi daude:

• Turk handia (5.567 biztanle)
• Salt Cay ( 186 biztanle)

Uharte guztiak Turk haitzarrian daude (450 km²).

Mouchoir haitzarria

Turk uharteetatik 25 kilometrotako Mouchoir itsasarteak bananduta Mouchoir Bank haitzarria dago. Eskualdera 1,8 metroko sakonera dago eta 600 km² azalera du. Geografikoki, gertuko Silver eta Navidad haitzarriak leku bera dira baina politikoki Dominikar Errepublikakoak dira.

Erreferentziak

1. Euskaltzaindia. (2012-05-25). 170. araua: Amerikako toponimia. .

Kanpo estekak

• (Ingelesez) Gobernuaren webgune ofiziala

• Datuak: Q18221
• Multimedia: Turks and Caicos Islands / Q18221

Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea	Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu Batuak • Antigua eta Barbuda • Bahamak • Barbados • Belize • Costa Rica • Kuba • Dominika • Dominikar Errepublika • El Salvador • Grenada • Guatemala • Haiti • Honduras • Jamaika • Kanada • Mexiko • Nikaragua • Panama • Saint Kitts eta Nevis • Santa Luzia • Saint Vincent eta Grenadinak • Trinidad eta Tobago Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • Guadalupe ∙ Martinika ∙ Saint Barthelemy ∙ Saint Martin ∙ Saint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Aingira · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman uharteak · Montserrat · Turkak eta Caicoak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina Uharte Estatubatuarrak (Ameriketako Estatu Batuak)	Hego Amerika	Estatu burujabeak: Argentina • Bolivia • Brasil • Txile • Kolonbia • Ekuador • Guyana • Paraguai • Peru • Surinam • Uruguai • Venezuela Dependentziak: Guyana Frantsesa (Frantzia) • Falklandak (Erresuma Batua)