Marlon Michael Morrison (Winterset, Iowa, 1907ko maiatzaren 26a - † Los Angeles, Kalifornia, 1979ko ekainaren 11), John Wayne izenez ezaguna, estatubatuar aktorea izan zen. The Duke izenez ezaguna, [1] aktore eta zuzendari estatubatuarra izan zen, bere ibilbidea zinema mutuan hasi zuena, 1920ko hamarkadan. Gogortasunaren eta maskulinotasunaren ikurra izan zen, baita hamarkada askotan zehar Angloamerikako ikono eta ikur anglo-amerikarra ere. Bere ahotsaren tinbre bereizgarria, bere ibiltzeko modua eta bere presentzia fisikoa gogoangarriak dira. Bere "John Wayne Ameriketako Estatu Batuak da" leloa famatua da, baita bere jarrera politiko kontserbadorea eta errepublikanoa, baita 1950eko hamarkadako jarrera politiko antikomunisten aldekoa ere. Zinemaren historiako paper protagonista gehienen errekorra du 142rekin.[2]
John Wayne | |
---|---|
(1959) | |
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Marion Robert Morrison |
Jaiotza | Winterset, 1907ko maiatzaren 26a |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak |
Bizilekua | Glendale (Kalifornia) |
Lehen hizkuntza | ingelesa |
Heriotza | Westwood (Los Angeles), 1979ko ekainaren 11 (72 urte) |
Hobiratze lekua | Pacific View Memorial Park (en) |
Heriotza modua | berezko heriotza: urdaileko minbizia |
Familia | |
Aita | Clyde L. Morrison |
Ama | Mary Brown |
Ezkontidea(k) | Josephine Wayne (en) (1933ko ekainaren 24a - 1945eko abenduaren 25a) Esperanza Baur (en) (1946ko urtarrilaren 17a - 1954ko azaroaren 1a) Pilar Pallete (1954ko azaroaren 1a - 1979) |
Bikotekidea(k) | ikusi
|
Seme-alabak | |
Hezkuntza | |
Heziketa | Hegoaldeko Kaliforniako Unibertsitatea : Pre-law (en) Glendale High School (en) |
Hizkuntzak | ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | aktorea, zinema aktorea, film-zuzendaria, zinema ekoizlea, gidoilaria, amerikar futboleko jokalaria, telebista-aktorea, produktorea eta errealizadorea |
Altuera | 193 zentimetro |
Lantokia(k) | Ameriketako Estatu Batuak |
Jasotako sariak | ikusi
|
Izengoitia(k) | John Wayne |
Genero artistikoa | Westerna gerra-filma |
Diskoetxea | RCA Records |
Sinesmenak eta ideologia | |
Alderdi politikoa | Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa |
johnwayne.com | |
| |
1999an, American Film Institute-k 13. postuan jarri zuen garai guztietako 100 izarrik handienen zerrendan. 2007an argitaratutako Harris inkesta batek hirugarren postuan jarri zuen Ameriketako Estatu Batuetako izar gogokoenen artean [3], inkestetan hildako izar bakarra eta urtero bertan agertzen zen izar bakarra.
1920ko hamarkadako zinema mutuan hasi zen bere aktore ibilbidea, baina bere arrakasta eta ospea sendotu egin ziren 1940 eta 1970eko hamarkadetan. Bere irudia, askorentzat, western eta gerrako filmekin lotu izan da, nahiz eta benetan beste hainbat generotan lan egin zuen (biografiak, komedia erromantikoak, drama polizialak, abenturak, etab.).
Urdaileko minbiziak jota hil zen 1979ko ekainaren 11n, 72 urte bete eta 16 egunera. [4]
Biografia
Jaiotza eta jatorria
John Wayne 1907an jaio zen Winterset-en, Iowa-n, eta Marion Robert Morrison izena zuen, nahiz eta bere gurasoek Marion Mitchell Morrison-era aldatu zuten hurrengo haurra Robert izena jartzea erabaki zutenean. Bere familia presbiteriana zen. Aita, Clyde Leonard Morrison, eskoziar - irlandar jatorrikoa zen eta Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibileko beterano baten semea, Ama, Mary Alberta Brown, berriz, irlandar jatorrikoa. 1911n familia osoa Glendalera (Kalifornia) joan zen bizitzera. Glendaleko bizilagunak izan ziren Wayne txikiari Little Duke deitzen hasi zirenak, Duke izeneko txakur bat zuelako, Airedale Terrier bat, eskolarako bidean beti jarraitzen zion, batzuetan suhiltzaileen parkean gelditzen zena. Suhiltzaileek bazekiten txakurraren izena Duke zela, eta txakurrari "Big Duke" eta Wayne txikiari "Little Duke" deitzen hasi ziren. Duke nahiago zuen Marion baino, beraz, izen hori bere bizitza osoan mantenduko zen. John Wayne DeMolay Ordenako kidea zen. Botikari baten seme, bere ikasle urteetan zehar Southern California Universityko amerikar futbol taldeko kide izan zen eta Fox Film Corporationen egin zuen lan.
Unibertsitatetik igarotzea
Bere hasierako urteak pobreziak markatu zituen. Duke ikasle ona eta ezaguna zen. Bere adinerako altua, Glendaleko batxilergoko futbol jokalari izarra zen eta Hego Kaliforniako Unibertsitateak (USC) kontratatu zuen.
Unibertsitate horretan Trojan Knights-en kidea izan zen eta Sigma Chi kofradian sartu zen. Morrison gazteak unibertsitateko futbol taldean ere jokatu zuen Howard Jones entrenatzaile mitikoaren agindupean. Antza denez, igerian jasandako lesio batek kirol-ibilbidea moztu zuen, eta kirol-beka ere galdu zuen, beraz, ezin izan zituen USCko ikasketak amaitu.
Bere hastapenak zineman
Ikasten ari zela, Morrison zinema-estudioetatik gertu hasi zen lanean. Tom Mix westerneko izarrak behin-behineko lan bat eskaini zion uda baterako, futbol partidetarako sarreren truke, eta Duke laster paper txikiak izaten hasi zen eta John Ford zinema zuzendaria egin zuen lagun. Garai horretan Morrison USCko bere taldekideekin batera agertu zen futbolari gisa Columbia Pictureseko Maker of Men filmean (1930ean filmatua eta 1931n estreinatua), Richard Cromwell eta Jack Holt aktoreekin. Pelikulan, Wayne Marion Morrison gisa agertu zen kredituetan.
Bere lehen paper protagonista William Fox estudioetan bi urteko lanaren ostean izan zen, 1930eko The Big Trail filmean. Filmaren zuzendariak, Raoul Walsh-ek (Wayne deskubritu zuenak), John Wayne izen artistikoa jarri zion Ameriketako Estatu Batuen Independentzia Gerrako Anthony Wayne jeneralagatik. Stuntmenek zaldiz ibiltzen eta westerneko filmetan erabiltzen diren beste trebetasun batzuk irakatsi zizkion.
Bere lehen arrakastak
The Great Day soinudun lehen western epikoa izan zen, zeinean Waynek bere trebetasunak erakutsi zituen eszenatokian, porrot komertziala izan bazen ere. Bederatzi urte geroago, Stagecoach-en egin zuen antzezpenak izar bihurtu zuen. Bien bitartean, westernak egin zituen, horien artean aipagarrienak Monogram Pictures-ekin, eta Mascot Studios-entzako sailak, non D'Artagnanen transkripzioaren (Tom Wayne teniente) papera egin zuen The Three Musketeers sailean, 1933koa. Dumasen eleberriaren garai modernorako egokitzapena izan zen, mosketariak Frantziako Atzerriko Legioko kide bihurtu zituen eta d'Artagnan Estatu Batuetako pilotu bihurtuz. Urte hartan, Waynek paper txiki bat izan zuen Alfred Edward Green-en Baby Face filmean.
1928an hasi eta hurrengo 35 urteetan, Wayne John Forden 20 film baino gehiagotan agertuko zen, besteak beste, Stagecoach (1939), She Wore a Yellow Ribbon (1949), The Quiet Man (1952) eta The Searchers (1956), Wings of Eagles (1957) eta The Man Who Shot Liberty Valance (1962).
Wayneren rol estimatuenetako bat The High and the Mighty (1954) filmean izan zen, William A. Wellmanek zuzendua eta Ernest K. Gannen eleberrian oinarrituta. Hegazkinlari heroiko gisa bere papera oso txalotua izan zen. Island in the Sky (1953) film horrekin erlazionatuta dago eta biak urtebeteko aldea ekoizle eta zuzendari, idazle, editore eta banatzaile berberak egin zituzten.
Sariak eta errekonozimendua
Waynek aktore onenaren Oscar saria irabazi zuen True Grit (1969) filmean egindako paperagatik. Askok uste dute saria bere 40 urteko ibilbidea aitortzeko eman zziotela, film zehatz horretan egindako lanagatik baino, Red River (1948), She Wore a Yellow Ribbon (1949) eta The Searchers filmetan antzezpen hobeak izan baitzituen. Wayne aktore onenarentzat ere izendatu zuten Sands of Iwo Jima filmean, eta The Alamo (1960) filma film onenaren Oscar sarirako izendatu zuten, Waynek ekoiztu zuena. The Green Berets (1968) filma ere zuzendu zuen, Vietnamgo Gerran egindako film bakarra, estatubatuar soldaduak gatazkaren alde erakusten zituena. Armadako elite atal baten barruan, hala nola Txapel Berdeak.
Jarduera politikoa
Beharbada, bere ospe handiagatik, edo Hollywoodeko errepublikar ospetsuena izateagatik, Alderdi Errepublikanoak presidente izateko proposatu zuen 1968an. Waynek proposamena baztertu zuen, ez zuelako uste publikoak Etxe Zuriko aktore bat serio har zezakeenik. Hala ere, Waynek bere lagun Ronald Reaganen hautagaitza buktzatu zuen 1966an eta 1970ean Kaliforniako gobernadore gisa, urte batzuk geroago Ameriketako Estatu Batuetako presidente izango zena.
Ameriketako Estatu Batuetako Erriflearen Elkarte Nazionala (NRA) kide nabarmena ere izan zen.
Osasun arazoak eta heriotza
John Waynek minbizia izan zuen, 1956an The Conqueror film historikoa filmatzean jasandako erradiazioari egotzi zioten gaixotasuna. Film hori Utahko basamortuan filmatu zen, saiakuntza nuklearren eremu baten ondoan, eta filmazio-taldeak ez zekien hauts erradioaktiboarekiko esposizioak izan litezkeen ondorioez. Filmeko aktoreak ere, Susan Hayward eta Pedro Armendáriz, minbiziaren ondorioz hil ziren. Agnes Moorehead, baita zinema-taldearen 40 kide baino gehiago ere.
1964ko irailean biriketako minbizia diagnostikatu zioten eta ezkerreko birika eta bi saihetsak kentzeko ebakuntza arrakastatsua egin zioten. 1966an, bera eta Pilar oraindik ezkonduta zeuden, baina ofizialki bakarrik, berari jarraitzeaz nekatuta zegoelako protagonista zituen filmak filmatzen ziren leku guztietara. Encinotik Newport Beachera joan zen bizitzera. Han Balboa uharteko eliza katolikoan maiz ibili zen. Han "meditatu, kontenplatu eta Jainkoarekin hitz egin zuen", esan zuen Gretchenek, bera tratatu zuen apaizak. [5]
1979ko ekainaren 11n, bere osasunak poliki-poliki okerrera egin zuen. Aita Curtis etorri zen hura ikustera. Oraindik koman zegoen arren, semeak galdetu zion: «Aita, kapilauak ikusi nahi zaitu», erantzungo ez zuelakoan. Jadanik gelatik irteten ari zen: «Ongi» esaten entzun zuenean. Bakarrik egon ziren 15 minutuz. [6] 17:23an [6] egun berean, Wayne urdaileko minbiziak jota hilko zen Kaliforniako Los Angeles Medical Center-en. Bere seme Patrick eta Matthew Muñoz bilobaren arabera, Kaliforniako Orangeko Elizbarrutiko apaiza, katolizismora bihurtu zen hil baino pixka bat lehenago. [7] Pacific View Memorial Park Cemetery-n lurperatu zuten, Corona del Mar-en, Kalifornian. Uste faltsua ezaguna da profanazio posiblea ekiditeko, bere emazteak, Pilar Palletek, markarik gabeko hilobi batean lurperatu zuela bere gorpua, azpian hilobirik gabeko espazio batean oroigarrizko plaka bat jartzen zuten bitartean. Bere epitafioa " Feo, Fuerte y Formal" izatea eskatu zuen, gaztelaniaz. [8] Baina egia da bere hilobiak bere izena daramala ondoko epitafioarekin: "Bihar da bizitzako gauzarik garrantzitsuena. Oso garbi sartzen zaigu gauerdian. Iristen denean ezin hobea da eta gure eskuetan jartzen da, itxaroten atzoko zerbait ikasi izana», horixe da aktoreak elkarrizketa batean aipatu zuen esaldia.
Marcos Gregorio McGrath Panamako artzapezpikuak ekainaren 15ean hileta ospatu zuen Nuestra Señora de los Ángeles-en, Corona del Mar-en. Wayneren senideak bakarrik joan ziren ekitaldira. Bere emaztea 2003ko ekainaren 24an hil zen, Dukerekin ezkontzaren hirurogeita hamargarren urteurrenean. [9]
Bizitza pribatua
Wayne hiru aldiz ezkondu zen. Bere emazteak hauek izan ziren: jatorri espainiarreko Josephine Alicia Sáenz (1945ean dibortziatu zena), Esperanza Baur mexikarra (1954an dibortziatu zena) eta Pilar Pallete peruarra (1979an hil zenean oraindik ezkonduta zegoen). Josephinekin lau seme-alaba izan zituen: Michael Wayne (1934ko azaroaren 23a - 2003ko apirilaren 2a), Toni Wayne (1936ko otsailaren 25a - 2000ko abenduaren 6a), Patrick Wayne (1939ko uztailaren 15a), Melinda Wayne (1940ko abenduaren 3a), eta hiru izan zituen Pilarrekin: Aissa Wayne (1956ko martxoaren 31), John Wayneren alaba gisa bere bizitzako memoria baten egilea; Ethan Wayne (1962ko otsailaren 22a) eta Marisa Wayne (1966ko otsailaren 22a).
Zinemako bere bikote onenaren lagun pertsonala zen, Maureen O'Hara aktorearena. Río Grande eta The Quiet Man bezalako filmetan bien artean ezarri zen kimikari esker publikoak oso estimatua izan zen bikotea. Hil ondoren, O'Harak lortu zuen AEBetako Kongresuak John Wayneren omenez oroigarrizko domina ematea.
Filmografia
Filmen zuzendaria eta itzuli bada beste hizkuntza batera (gaztelania, frantsesa, euskara, katalana edo galiziera) beste izenburu batekin taula honetan ikus daiteke:
Urtea | Filma | Zuzendaria | Beste izenburu batzuk |
---|---|---|---|
1926 | Bardelys the Magnificent | King Vidor | gaztelaniaz: Bardelys el magnífico frantsesez: Bardelys le magnifique |
1926 | The Great K & A Train Robbery | Lewis Seiler | frantsesez: The Great K and A Train Robbery |
1926 | Brown of Harvard | Jack Conway | frantsesez: Tom |
1927 | The Drop Kick | Millard Webb | |
1927 | Annie Laurie | John S. Robertson | frantsesez: Le Signal de feu |
1928 | Four Sons | John Ford | gaztelaniaz: Cuatro hijos frantsesez: Les Quatre Fils |
1928 | Noah's Ark | Michael Curtiz | gaztelaniaz: El arca de Noé frantsesez: L'Arche de Noé |
1928 | Mother Machree | John Ford | frantsesez: Maman de mon cœur |
1928 | Hangman's House | John Ford | gaztelaniaz: Legado trágico frantsesez: La Maison du bourreau |
1929 | Words and Music | James Tinling | |
1929 | Speakeasy | Benjamin Stoloff | |
1929 | Salute | John Ford | gaztelaniaz: El triunfo de la audacia |
1929 | The Black Watch | John Ford | frantsesez: La Garde noire |
1929 | The Forward Pass | Edward F. Cline | |
1930 | The Big Trail | Raoul Walsh | frantsesez: La Piste des géants |
1930 | Born Reckless | John Ford | gaztelaniaz: El intrépido |
1930 | Men Without Women | John Ford | gaztelaniaz: Tragedia submarina frantsesez: Hommes sans femmes |
1930 | Cheer Up and Smile | Sidney Lanfield | |
1930 | Rough Romance | A.F. Erickson | |
1931 | The Deceiver | Louis King | |
1931 | Maker of Men | Edward Sedgwick | |
1931 | Arizona | George B. Seitz | |
1931 | Girls Demand Excitement | Seymour Felix | |
1931 | Range Feud | D. Ross Lederman | gaztelaniaz: Tierras de discordia frantsesez: Le Ranch de la terreur |
1931 | Three Girls Lost | Sidney Lanfield | |
1932 | The Hurricane Express | J. P. McGowan | |
1932 | The Big Stampede | Tenny Wright | frantsesez: La Grande Panique |
1932 | That's My Boy | Roy William Neill | |
1932 | Ride Him, Cowboy | Fred Allen | frantsesez: Duke le rebelle |
1932 | Haunted Gold | Mack V. Wright | frantsesez: Le Fantôme |
1932 | Texas Cyclone | D. Ross Lederman | gaztelaniaz: El ciclón tejano |
1932 | Lady and Gent | Stephen Roberts | gaztelaniaz: El retador frantsesez: Le Provocateur |
1932 | The Shadow of the Eagle | Ford Beebe | frantsesez: L'Aigle de la mort |
1932 | Two-Fisted Law | D. Ross Lederman | frantsesez: La Loi du coup de poing |
1933 | Somewhere in Sonora | Mack V. Wright | frantsesez: Frères dans la mort |
1933 | His Private Secretary | Phil Whitman | gaztelaniaz: Secretaria particular frantsesez: Sa secrétaire privée |
1933 | Sagebrush Trail | Armand Schaefer | gaztelaniaz: El camino de Sagebrush frantsesez: Justice pour un innocent galizieraz: Camiño de Sagebrush |
1933 | Riders of Destiny | Robert N. Bradbury | frantsesez: Les Cavaliers du destin |
1933 | College Coach | William Augustus Wellman | |
1933 | The Life of Jimmy Dolan | Archie Mayo | frantsesez: La Vie de Jimmy Dolan |
1933 | Baby Face | Alfred Edward Green | frantsesez: Liliane |
1933 | The Three Musketeers | Armand Schaefer | frantsesez: La Chevauchée de la gloire |
1933 | The Man from Monterey | Mack V. Wright | frantsesez: L'Homme de Monterey |
1933 | Central Airport | William Augustus Wellman | gaztelaniaz: Aeropuerto Central frantsesez: Le Signal |
1933 | The Telegraph Trail | Tenny Wright | |
1934 | The Star Packer | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: El que lleva la estrella frantsesez: Terreur dans la ville |
1934 | Randy Rides Alone | Harry L. Fraser | gaztelaniaz: Randy cabalga solo frantsesez: Randy le solitaire |
1934 | The Lawless Frontier | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: Frontera sin ley frantsesez: Le Territoire sans loi |
1934 | The Trail Beyond | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: El largo camino frantsesez: L'Héritage du chercheur d'or |
1934 | 'Neath the Arizona Skies | Harry L. Fraser | gaztelaniaz: Bajo el cielo de Arizona frantsesez: Sous le soleil d'Arizona |
1934 | West of the Divide | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: Al oeste del límite frantsesez: À l'ouest des montagnes |
1934 | The Lucky Texan | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: El texano afortunado frantsesez: Le Texan chanceux |
1934 | Blue Steel | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: Good Neighbor frantsesez: Panique à Yucca City |
1934 | The Man from Utah | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: El hombre de Utah frantsesez: L'Homme de l'Utah |
1935 | Rainbow Valley | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: El valle del arco iris |
1935 | Paradise Canyon | Carl Pierson | gaztelaniaz: El cañón del paraíso frantsesez: L'Élixir du docteur Carter galizieraz: O canón do paraíso |
1935 | The Dawn Rider | Robert N. Bradbury | gaztelaniaz: El jinete del alba frantsesez: Le Cavalier de l'aube |
1935 | Texas Terror | Robert N. Bradbury | |
1935 | Westward Ho | Robert N. Bradbury | frantsesez: Les Loups du désert |
1935 | The New Frontier | Carl Pierson | |
1935 | Lawless Range | Robert N. Bradbury | |
1935 | The Desert Trail | Lewis D. Collins | gaztelaniaz: El camino del desierto |
1936 | King of the Pecos | Joseph Kane | gaztelaniaz: West of God's Country |
1936 | Conflict | David Howard | gaztelaniaz: The Showdown frantsesez: Conflit |
1936 | The Oregon Trail | Scott Pembroke | frantsesez: Sur la piste d'Oregon |
1936 | The Lonely Trail | Joseph Kane | |
1936 | Winds of the Wasteland | Mack V. Wright | gaztelaniaz: Vientos del yermo frantsesez: La Ville fantôme galizieraz: Ventos do ermo |
1936 | The Lawless Nineties | Joseph Kane | |
1936 | Sea Spoilers | Frank R. Strayer | gaztelaniaz: The Sea Spoilers frantsesez: Les Écumeurs de la mer |
1937 | I Cover the War | Arthur Lubin | frantsesez: Chasseurs d'images |
1937 | Born to the West | Charles Barton | gaztelaniaz: Hell Town frantsesez: La Ville du diable |
1937 | California Straight Ahead! | Arthur Lubin | frantsesez: Californie... en avant ! |
1937 | Idol of the Crowds | Arthur Lubin | frantsesez: L'Idole de la foule |
1937 | Adventure's End | Arthur Lubin | gaztelaniaz: Mares del sur frantsesez: Le Testament du capitaine Drew |
1938 | Santa Fe Stampede | George Sherman | |
1938 | Overland Stage Raiders | George Sherman | frantsesez: Guet-apens dans les airs |
1938 | Pals of the Saddle | George Sherman | |
1938 | Red River Range | George Sherman | frantsesez: La Ruse inutile |
1939 | Wyoming Outlaw | George Sherman | frantsesez: Le Bandit du Wyoming |
1939 | Stagecoach | John Ford | gaztelaniaz: La diligencia frantsesez: La Chevauchée fantastique galizieraz: A dilixencia |
1939 | The Night Riders | George Sherman | frantsesez: Les Cavaliers de la nuit |
1939 | Three Texas Steers | George Sherman | frantsesez: La Lutte pour le ranch |
1939 | New Frontier | George Sherman | |
1939 | Allegheny Uprising | William A. Seiter | gaztelaniaz: La pequeña rebelión frantsesez: Le Premier Rebelle katalanez: Revolta a la muntanya |
1940 | Dark Command | Raoul Walsh | gaztelaniaz: Mando siniestro frantsesez: L'Escadron noir |
1940 | Seven Sinners | Tay Garnett | gaztelaniaz: Siete pecadores frantsesez: La Maison des sept péchés |
1940 | The Long Voyage Home | John Ford | frantsesez: Les Hommes de la mer katalanez: El retorn a casa |
1940 | Three Faces West | Bernard Vorhaus | frantsesez: Les Déracinés |
1941 | Lady from Louisiana | Bernard Vorhaus | gaztelaniaz: Tormenta en la ciudad frantsesez: La Fille du péché |
1941 | The Shepherd of the Hills | Henry Hathaway | frantsesez: Le Retour du proscrit |
1941 | A Man Betrayed | John H. Auer | gaztelaniaz: La rueda de la fortuna frantsesez: Suicide ou crime |
1942 | Reunion in France | Jules Dassin | gaztelaniaz: Reunión en Francia frantsesez: Quelque part en France |
1942 | The Spoilers | Ray Enright | gaztelaniaz: Los usurpadores frantsesez: Les Écumeurs |
1942 | Lady for a Night | Leigh Jason | gaztelaniaz: Dama por una noche |
1942 | Pittsburgh | Lewis Seiler | frantsesez: La Fièvre de l'or noir |
1942 | Reap the Wild Wind | Cecil B. DeMille | frantsesez: Les Naufrageurs des mers du Sud |
1942 | In Old California | William C. McGann | gaztelaniaz: En el viejo California frantsesez: Sacramento |
1942 | Flying Tigers | David Miller | gaztelaniaz: Tigres del aire frantsesez: Les Tigres volants |
1943 | A Lady Takes a Chance | William A. Seiter | gaztelaniaz: La chica y el vaquero frantsesez: La Fille et son cow-boy |
1943 | In Old Oklahoma | Albert S. Rogell | gaztelaniaz: En el viejo Oklahoma frantsesez: La Ruée sanglante |
1944 | Tall in the Saddle | Edwin L. Marin | gaztelaniaz: Él y su enemiga frantsesez: L'Amazone aux yeux verts katalanez: Ell i la seva enemiga |
1944 | The Fighting Seabees | Edward Ludwig | gaztelaniaz: Batallón de construcción frantsesez: Alerte aux marines |
1945 | They Were Expendable | John Ford | gaztelaniaz: No eran imprescindibles frantsesez: Les Sacrifiés |
1945 | Dakota | Joseph Kane | gaztelaniaz: Incidente en Dakota frantsesez: La Femme du pionnier |
1945 | Back to Bataan | Edward Dmytryk | gaztelaniaz: La patrulla del coronel Jackson frantsesez: Retour aux Philippines katalanez: La patrulla del coronel Jackson |
1945 | George White's Scandals | Felix E. Feist | |
1945 | Flame of Barbary Coast | Joseph Kane | gaztelaniaz: Algún día volveré frantsesez: La Belle de San Francisco katalanez: Algun dia tornaré |
1946 | Without Reservations | Mervyn LeRoy | frantsesez: Sans réserve |
1947 | Angel and the Badman | James Edward Grant | frantsesez: L'Ange et le Mauvais Garçon galizieraz: Anxo e demo |
1947 | Tycoon | Richard Wallace | gaztelaniaz: Hombres de presa frantsesez: Taïkoun katalanez: Homes de presa |
1948 | 3 Godfathers | John Ford | frantsesez: Le Fils du désert euskaraz: « 3 Godfathers (1948ko filma) » katalanez: Three Godfathers |
1948 | Fort Apache | John Ford | frantsesez: Le Massacre de Fort Apache |
1948 | Red River | Howard Hawks | gaztelaniaz: Río Rojo frantsesez: La Rivière rouge katalanez: Riu Vermell |
1948 | Wake of the Red Witch | Edward Ludwig | frantsesez: Le Réveil de la sorcière rouge |
1949 | Sands of Iwo Jima | Allan Dwan | frantsesez: Iwo Jima |
1950 | Rio Grande | John Ford | gaztelaniaz: Río Grande |
1950 | She Wore a Yellow Ribbon | John Ford | gaztelaniaz: La legión invencible frantsesez: La Charge héroïque katalanez: La legió invencible |
1950 | The Fighting Kentuckian | George Waggner | gaztelaniaz: El luchador de Kentucky frantsesez: Le Bagarreur du Kentucky |
1951 | Operation Pacific | George Waggner | frantsesez: Opération dans le Pacifique |
1951 | Flying Leathernecks | Nicholas Ray | gaztelaniaz: Infierno en las nubes frantsesez: Les Diables de Guadalcanal katalanez: Infern als núvols |
1952 | The Quiet Man | John Ford | frantsesez: L'Homme tranquille galizieraz: O home tranquilo |
1952 | Big Jim McLain | Edward Ludwig | gaztelaniaz: El gran Jim McLain |
1953 | Hondo | John Farrow | frantsesez: Hondo, l'homme du désert |
1953 | Trouble Along the Way | Michael Curtiz | frantsesez: Un homme pas comme les autres |
1953 | Island in the Sky | William Augustus Wellman | gaztelaniaz: El infierno blanco frantsesez: Aventure dans le Grand Nord |
1954 | The High and the Mighty | William Augustus Wellman | frantsesez: Écrit dans le ciel |
1955 | Blood Alley | William Augustus Wellman | gaztelaniaz: Callejón sangriento frantsesez: L'Allée sanglante katalanez: Carreró sagnant galizieraz: Calexón sanguento |
1955 | The Sea Chase | John Farrow | gaztelaniaz: El zorro de los océanos frantsesez: Le Renard des océans katalanez: Persecució a alta mar |
1955 | Rookie of the Year | John Ford | |
1956 | The Searchers | John Ford | frantsesez: La Prisonnière du désert katalanez: Centaures del desert |
1956 | The Conqueror | Dick Powell | frantsesez: Le Conquérant katalanez: El conqueridor de Mongòlia |
1957 | The Wings of Eagles | John Ford | frantsesez: L'aigle vole au soleil katalanez: Escrit sota el sol |
1957 | Jet Pilot | Josef von Sternberg | gaztelaniaz: Amor a reacción frantsesez: Les espions s'amusent |
1957 | Legend of the Lost | Henry Hathaway | gaztelaniaz: Arenas de muerte frantsesez: La Cité disparue katalanez: La llegenda dels perduts |
1958 | The Barbarian and the Geisha | John Huston | gaztelaniaz: El bárbaro y la geisha frantsesez: Le Barbare et la Geisha katalanez: El bàrbar i la geisha galizieraz: O bárbaro e a gueixa |
1958 | I Married a Woman | Hal Kanter | |
1959 | Rio Bravo | Howard Hawks | gaztelaniaz: Río Bravo galizieraz: Río Bravo |
1959 | The Horse Soldiers | John Ford | frantsesez: Les Cavaliers katalanez: Missió d'audaços galizieraz: Misión de audaces |
1960 | The Alamo | John Wayne | gaztelaniaz: El Álamo frantsesez: Alamo katalanez: El Álamo galizieraz: O Álamo |
1960 | North to Alaska | Henry Hathaway | gaztelaniaz: Alaska, tierra de oro frantsesez: Le Grand Sam |
1961 | The Comancheros | Michael Curtiz | gaztelaniaz: Los comancheros frantsesez: Les Comancheros katalanez: Els comanxers |
1962 | How the West Was Won | John Ford | gaztelaniaz: La conquista del Oeste frantsesez: La Conquête de l'Ouest katalanez: La conquesta de l'Oest galizieraz: A conquista do Oeste |
1962 | The Longest Day | Ken Annakin | gaztelaniaz: El día más largo frantsesez: Le Jour le plus long |
1962 | Flashing Spikes | John Ford | |
1962 | Hatari! | Howard Hawks | gaztelaniaz: ¡Hatari! frantsesez: Hatari ! |
1962 | The Man Who Shot Liberty Valance | John Ford | frantsesez: L'Homme qui tua Liberty Valance katalanez: L'home que va matar Liberty Valance |
1963 | McLintock! | Andrew V. McLaglen | gaztelaniaz: El gran McLintock frantsesez: Le Grand McLintock |
1963 | Donovan's Reef | John Ford | frantsesez: La Taverne de l'Irlandais katalanez: La taverna de l'irlandès galizieraz: A taberna do irlandés |
1963 | Hollywood Without Make-Up | Rudy Behlmer | |
1964 | Circus World | Henry Hathaway | gaztelaniaz: El fabuloso mundo del circo frantsesez: Le Plus Grand Cirque du monde katalanez: El fabulós món del circ |
1965 | The Greatest Story Ever Told | George Stevens | gaztelaniaz: La historia más grande jamás contada frantsesez: La Plus Grande Histoire jamais contée |
1965 | In Harm's Way | Otto Preminger | gaztelaniaz: Primera victoria frantsesez: Première Victoire |
1965 | The Sons of Katie Elder | Henry Hathaway | gaztelaniaz: Los cuatro hijos de Katie Elder frantsesez: Les Quatre Fils de Katie Elder |
1966 | El Dorado | Howard Hawks | |
1966 | Cast a Giant Shadow | Melville Shavelson | gaztelaniaz: La sombra de un gigante frantsesez: L'Ombre d'un géant katalanez: L'ombra d'un gegant |
1967 | The War Wagon | Burt Kennedy | gaztelaniaz: Asalto al carro blindado frantsesez: La Caravane de feu |
1968 | The Green Berets | John Wayne | gaztelaniaz: Los boinas verdes frantsesez: Les Bérets verts |
1968 | Hellfighters | Andrew V. McLaglen | gaztelaniaz: Los luchadores del infierno frantsesez: Les Feux de l'enfer |
1969 | True Grit | Henry Hathaway | frantsesez: Cent Dollars pour un shérif katalanez: Valor de llei galizieraz: Valor de lei |
1969 | The Undefeated | Andrew V. McLaglen | frantsesez: Les Géants de l'Ouest |
1970 | Rio Lobo | Howard Hawks | gaztelaniaz: Río Lobo galizieraz: Río Lobo |
1970 | Chisum | Andrew V. McLaglen | |
1971 | Big Jake | George Sherman | gaztelaniaz: El gran Jack |
1972 | The Cowboys | Mark Rydell | gaztelaniaz: Los cowboys frantsesez: Les Cowboys katalanez: Els cowboys galizieraz: John Wayne e os cowboys |
1973 | The Train Robbers | Burt Kennedy | gaztelaniaz: Ladrones de trenes frantsesez: Les Voleurs de trains katalanez: Els lladres de trens galizieraz: Ladróns de trens |
1973 | Cahill U.S. Marshal | Andrew V. McLaglen | gaztelaniaz: La soga de la horca frantsesez: Les Cordes de la potence katalanez: La soga de la forca galizieraz: A soga da forca |
1974 | McQ | John Sturges | frantsesez: Un silencieux au bout du canon |
1975 | Brannigan | Douglas Hickox | |
1975 | Brother, Can You Spare a Dime? | Philippe Mora | gaztelaniaz: Hermano, ¿me das diez centavos? frantsesez: T'as pas 100 balles ? |
1975 | Rooster Cogburn | Stuart Millar | gaztelaniaz: El alguacil del diablo frantsesez: Une bible et un fusil |
1976 | The Shootist | Don Siegel | frantsesez: Le Dernier des géants katalanez: L'últim pistoler |
1976 | Chesty: A Tribute to a Legend | John Ford | |
1979 | |||
1993 | La Classe américaine | Michel Hazanavicius | |
1998 | The Story of X | Chuck Workman | |
2011 | Reagan | Eugene Jarecki | |
2016 | I Am Not Your Negro | Raoul Peck | gaztelaniaz: No soy tu negro |
Galeria
- Reap The Wild Wind
- Operation Pacific
- Winterset, Iowa (jaiotetxea)
Erreferentziak
Kanpo estekak
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.