Madril-Barajas aireportua

Adolfo Suárez Madril-Barajas aireportua (gaztelaniaz: Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas) (IATA: MAD, NAZE: LEMD) Madrilgo (Espainia) nazioarteko aireportu nagusia da, 1928an irekia. Espainiako aireporturik handiena da, eta, 2011. eta 2010. urteetan 49 milioi bidaiarik baino gehiagok erabili zutelarik,^[1] Estatu horretan bidaiari gehien garraiatzen dituena ere bai. Madrilgo udalerrian dago, hiri horren erdigunetik 13 kilometrora, Barajas auzoan.

Adolfo Suárez Madrid-Barajas
Egunez   Gauez   Barnealdea  IATA: MAD • ICAO: LEMD Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Madrilgo Erkidegoa
Udalerria	Madril
District of Madrid	Barajas
Koordenatuak	40°28′20″N 3°33′39″W
Altitudea	610 m, itsas mailaren gainetik
Historia eta erabilera
Irekiera	1931ko apirilaren 22a
Inaugurazioa	1928
Jabea	ENAIRE
Kudeatzailea	ENAIRE
Izenaren jatorria	Madril Barajas Adolfo Suárez
Arkitektura
Azalera	2.400 ha
Aireportua
Pistak Norabidea Materiala Luze Zabal 14L/32R aglomeratu asfaltiko 3.500 m 60 m 14R/32L aglomeratu asfaltiko 4.100 m, 3.988 m 60 m 18L/36R aglomeratu asfaltiko 3.500 m 60 m 18R/36L aglomeratu asfaltiko, hormigoi 4.350 m, 4.179 m 60 m
Zerbitzu hiria	Madril
Geltokia < Linea > Geltokia Feria de Madrid geltokia → Nuevos Ministerios geltokia Barajas (en) → Nuevos Ministerios geltokia Estación de Valdebebas (en) → Villalba train station (en) terminus  Madrilgo Renfe Aldiriak Geltokia < Linea > Geltokia Estación de Valdebebas (en) → Príncipe Pío (en) terminus
Webgune ofiziala

T4 terminalaren ikuspegia gauez.

Iberia aire konpainiaren operazio-toki nagusia da, eta Iberiak bideratzen du aireportuko trafikoaren % 60 inguru. 2005. urtean 41.963.197 bidaiari igaro ziren Adolfo Suárez aireportutik: Europako aireportuetan bosgarrena eta mundukoen artean hambigarrena bihurtu zuen kopuru horrek.

2006ko otsailaren 5ean T4 terminala eta lur hartzeko pista berriak martxan jarri ziren, aireportuaren kapazitatea urteko 70.000.000 bidaiarira iristeko. Terminal berria Iberia eta Oneworld taldeko kideek (British Airways, American Airlines eta abar) erabiltzen dute, eta terminal zaharrak Air Europa, SkyTeam eta Star Alliance taldeei utzi zaizkie.

Hegaldiak

Lehenengo terminala (T1)

Hegaldiak

Aer Lingus: Cork, Dublin Aerolineas Argentinas: Buenos Aires-Ezeiza Aeromexico: Mexiko Hiria, Monterrey Aerosur: Sierrako Santa Kruz Air Canada: Toronto-Pearson Air China: Beijing, Sao Paulo-Guarulhos Air Europa(nazioarteko hegaldiak): Agadir, Budapest, Buenos Aires-Ezeiza, Cancún, Caracas, Dakar, Habana-José Martí, Marrakech, Praga, Punta Cana, Salvador, Santo Domingo, Tunisia, Varsovia Air France: Paris-Charles de Gaulle Cityjet: Londres-City Brit Air: Lyon-Satolas, Tolosa Alitalia: Milan-Malpensa, Milan-Linate, Erroma-Fiumicino Air Transat: Montreal-Trudeau, Toronto A.S. Air-X: Oslo Atlas Blue: Marrakech, Tanger Blue Air: Bukarest BRA Transportes Aereos: Lisboa, Recife, Sao Paulo-Guarulhos, Salvador Bulgaria Air: Bartzelona, Sofia Condor: Munich Cubana de Aviación: Habana-José Martí, Santiago Delta Air Lines: Atlanta, New York-JFK easyJet: Asturias, A Coruña, Berln-Schönefeld, Bristol, Casablanca, Edinburg, Liverpool, Londres-Luton, Londres-Gatwick, Lyon-Satolas, Marrakech, Milan-Malpensa, Paris-Orly, Erroma-Ciampino, Tanger-Ibn Batouta, Tolosa easyJet Switzerland: Basilea/Mulhouse, Geneva Germanwings: Köln/Bonn, Stuttgart Korean Air: Seul KLM: Amsterdam-Schiphol LOT: Varsovia L.T.E. International Airways: Bergamo-Orio al Serio, Venezia Lufthansa: Dusseldorf, Frankfurt, Hamburgo, Munich Meridiana: Florentzia My Way: Bolonia Qatar Airways: Doha Ryanair: Billund, Bournemouth, Charleroi, Dublin, Eindhoven, Göteborg-Save, Malmo-Sturup, Marsella, Nottingham-East Midlands, Porto, Olso-Sandefjord, Frankfurt-Hahn, Beauvais, Erroma-Ciampino, Shannon, Santander Santa Barbara Airlines: Caracas Saudi Arabian Airlines: Jeddah, Milan-Malpensa, Riad Scandinavian Airlines System - SAS: Kopenhage, Oslo Swiss International Air Lines: Zurich TESIS: Tripoli Thai Airways International: Bangkok transavia.com: Amsterdam-Schiphol Travel Servis: Praga Tunisair: Tunisia

Bigarren terminala (T2)

Hegaldiak
Air Europa(gertuko hegaldiak): Bartzelona, Fuerteventura, Kanaria Handia, Eivissa, Lanzarote, Malaga, Milan-Malpensa, Palma, Paris-Orly, Erroma-Fiumicino, Santander, Ipar Tenerife, Hego Tenerife, Vigo TAP Air Portugal: Madeira, Lisboa Portugalia Airlines: Lisboa, Porto

Hirugarren terminala (T3)

Hegaldiak
Lagun Air: Leon

Laugarren terminala (T4 eta T4S)

Hegaldiak

Aeroflot: Mosku-Sheremetyevo Air Algérie: Aljer-Houadi Boumedien American Airlines: Miami Avianca: Bogota-El Dorado, Kali British Airways: Londres-Gatwick, Londres-Heathrow GB Airways: Gibraltar Cityflyer Express: Londres-City Brussels Airlines: Brusela Czech Airlines: Praga Egypt Air: Kairo, Luxor El Al: Tel Aviv Finnair: Helsinki-Vantaa Iberia: Alacant, Amsterdam-Schiphol, Aljer-Houadi Boumedien, Asturias, Atenas, Bartzelona, Berlin-Tegel, Bilbo, Bogota-El Dorado, Bolonia, Boston, Brusela, Bukarest, Buenos Aires-Ezeiza, Caracas, Casablanca, Chicago-O'Hare, Kopenhage, Dakar, Dublin, Dusseldorf, Kairo, Istanbul, Estokolmo-Arlanda, Frankfurt, Fuerteventura, Gibraltar, Geneva, Kanaria Handia, Granada, Guatemala, Guayaquil, Eivissa, Xerez, Johannesburg, A Coruña, Habana-José Martí, Lagos, Lanzarote, Lima, Lisboa, Londres-Heathrow, Malabo, Malaga, Marrakech, Menorka, Mexiko Hiria, Miami, Milan-Malpensa, Milan-Linate, Montevideo, Mosku-Domodedovo, Munich, New York-JFK, Porto, Palma, Iruña, Panama-Tocumén, Paris-Charles de Gaulle, Paris-Orly, Quito, Rio de Janeiro, Erroma-Fiumicino, San Jose, San Juan de Puerto Rico, Donostia, La Palma, Santiago (Txile), Donejakue Konpostelakoa, Santo Domingo, Sao Paulo-Guarulhos, Sevilla, Tanger, Tel Aviv, Ipar Tenerife, Hego Tenerife, Valentzia, Venezia, Viena, Vigo, Varsovia, Zurich Air Nostrum: Almeria, Asturias, Badajoz, Bolonia, Bordele, Estrasburg, Eivissa, Logroño, Leon, Lyon-Satolas, Marsella, Melilla, Montpellier, Murtzia-San Javier, Nantes, Napoli, Niza, Porto, Iruña, Pisa, Donostia, Santander, Tolosa, Turin, Valentzia, Gasteiz, Zaragoza LAN Airlines: Frankfurt, Santiago, Guayaquil LAN Peru: Lima Luxair: Luxenburg Meridiana: Florentzia Royal Air Maroc: Casablanca Royal Jordanian: Amman Syrian Arab Airlines: Damasko TAROM: Bukarest, Cluj Napoca Turkish Airlines: Istanbul Ukraine International: Kiev-Borispol Vueling Airlines: Amsterdam-Schiphol, Bartzelona, Xerez, Lisboa, Malaga, Milan-Malpensa, Palma, Paris-Charles de Gaulle, Erroma-Fiumicino, Donejakue Konpostelakoa, Venezia

Bidaiariak

Madril-Barajas nazioarteko aireportuko bidaiari kopuruaren bilakaera 2000-2013 (milioi bidaiari)

Eguneratua: 2013ko apirilaren 6a.[2]

Urtea	Bidaiariak[3]
2000	32.893.190
2001	34.047.931
2002	33.913.456
2003	35.854.293
2004	38.704.731
2005	41.940.059
2006	45.501.168
2007	52.122.702
2008	50.824.435
2009	48.250.784
2010	49.844.596
2011	49.644.302
2012	45.176.978
2013	39.729.027

Istripuak eta gorabeherak

• 1972ko irailaren 30ean, Spantax konpainiaren Douglas C-47B EC-AQE hegazkinak lurra jo zuen aireratzean. Gizabanako bat hil zen.
• 1979ko uztailaren 29an, eraso hirukoitz baten barruan, ETA politiko-militarrak bonba leherrarazi zuen. Hiru gizabanako hil ziren.
• 1983ko azaroaren 27an, Avianca konpainiaren 011 hegaldiak lurra jo zuen lurreratzera zihoala. 181 lagun hil ziren.
• 1983ko abenduaren 7an, Iberiaren Boeing 727 hegazkin batek (350 hegaldia), aireratzen ari zela, Aviaco konpainiaren McDonnell Douglas DC-9 hegazkin batekin (134 hegaldia) talka egin zuen. 135 lagun hil ziren.
• 2006ko uztailaren 15ean, Thai Airways International konpainiaren Boeing 747-400 HS-TGY hegazkinak (TG943 hegaldia) Air France konpainiaren ERJ-145 hegazkinarekin talka egin zuen. Ez zen zauriturik izan.
• 2006ko abenduaren 30ean, ETAk lehergailua zartarazi zuen 4. terminaleko aparkalekuaren D moduluan. Bi lagun hil ziren.
• 2008ko abuztuaren 20an, Spanair konpainiaren 5022 hegaldiak lurra jo zuen aireratu eta berehala. 154 lagun hil ziren.
• 2010eko abenduaren 3an, Espainiako aire trafikoaren kontrolatzaile guztiek egindako greba basatian, Madril–Barajas aireportua itxita geratu zen. Espainiako Gobernuak Espainiako Armadari baimena eman zion aire trafikoa kontrolatzeko eragiketak bere esku har zitzan.^[4] Abenduaren 4ko goizean, alerta egoera deklaratu zuen Gobernuak, eta kontrolatzaileei lanera itzultzeko agindu. Handik lasterrera, kontrolatzaileak lanera itzultzen hasi ziren, eta greba bertan behera utzi zuten.^[5]

Erreferentziak

1. (Gaztelaniaz) «Estadísticas tráfico: Pasajeros, operaciones y carga», Aena.es
2. (Gaztelaniaz) (xls) AENA. (Noiz kontsultatua: 2014-01-31).
3. https://web.archive.org/web/20130612032702/http://estadisticas.aena.es/csee/Satellite?Language=ES_ES&c=Page&cid=1113582476721&pagename=Estadisticas%2FEstadisticas&periodoInforme=Anual
4. (Ingelesez) «Spanish airports reopen after strike causes holiday chaos», The Guardian, 2010-12-04.
5. (Ingelesez) «Spanish air traffic controllers marched back to work as airports reopen», The Daily Telegraph, 2010-12-04.

Ikus, gainera

• Munduko aireporturik erabilienak bidaiarien arabera

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz) Aenaren web gunean informazioa

• Datuak: Q166276
• Multimedia: Madrid-Barajas Airport / Q166276