móc

See also: Appendix:Variations of "moc"

Lower Sorbian

Alternative forms

• moc, moz (obsolete)

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *moťi.

Pronunciation

• IPA^(key): /mɨt͡s/, /mɛt͡s/, (dated) /mʊt͡s/

Verb

móc impf

1. to be able to; can

Conjugation

Present	Singular	Dual	Plural
1st person	mógu móžom	móžomej	móžomy
2nd person	móžoš	móžotej	móžośo
3rd person	móžo	móžotej	mógu
Present negative	Singular	Dual	Plural
1st person	njamógu njamóžom	njamóžomej	njamóžomy
2nd person	njamóžoš	njamóžotej	njamóžośo
3rd person	njamóžo	njamóžotej	njamógu
Preterite	Singular	Dual	Plural
1st person	móžech	móžechmej	móžechmy
2nd person	móžešo	móžeštej	móžešćo
3rd person	móžešo	móžeštej	móžechu

Conjugation of móc

Participles

• Present active: móžecy
• Perfect active ("ł-form"): mógł
• Perfect passive: móžony

Infinitive

móc

Supine

móct

Verbal noun

móženje

Derived terms

• mócnaŕ
• mócny
• móco
• mócowaś
• móžno
• móžny
• móžoš groniś
• pśemóc
• zamóc

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *moťi. First attested in c. 1301–1350.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mɔːt͡s/
• IPA^(key): (15^th CE) /mot͡s/

Verb

móc impf

1. (attested in Lesser Poland) can, may, to be able to (to have the requirements in order to do something either from internal or external reasons)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, Miechów, page cv 4:

     W czemże ty, człowiecze, możesz bujać

     [V cemze ty, clouece, mozez buiach?]

   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 39, 16:

     Polapily sø me lichoti moie a ne mogl iesm, bich widzal (non potui, ut viderem)

     [Połapiły są mie lichoty moje a nie mogł jeśm, bych widział (non potui, ut viderem)]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 3b:

     Ony ne moglycz szø mecz nigedne gospody thamo byly

     [Oni nie moglić są mieć nijedne gospody tamo byli]

   • 15th century, Hymn Salve Regina (Zdrowa krolewno miłosierdzia), number 14:

     Raczysz thego vszyczyczy a swą laszką nam daczy, przesz ktora bychmy mogly nabycz ducha swathe[go]

     [Raczyż tego użyczyci a swą łaskę nam daci, przez ktorą bychmy mogli nabyć Ducha Świętego]

2. (attested in Lesser Poland) can, may; might (to have the potential to; be possible)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 14b:

     Thy albo ga moszesz dzysza albo iutrze s tego svatha szycz

     [Ty albo ja możesz dzisia albo jutrze z tego świata zyć]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 3b:

     Neuescza thvarsz ne moszecz bicz ona tako vboga

     [Niewieścia twarz nie możeć być ona tako uboga]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 172a:

     Aleczby nektory clouek medzy na[m]y mogl tako rzecz

     [Alećby niektory człowiek miedzy nami mogł tako rzec]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 731:

     Smyerdzyalo nyevyernemv zydovstw z ych vst nyeczysthych, az szye sercze mylego Iesucrista od przeczyvnosczy onego smrodu moglo roszyescz

     [Śmierdziało niewiernemu Żydowstwu z ich ust nieczystych, aż sie serce miłego Jesukrysta od przeciwności onego smrodu mogło rozsieść]

3. (attested in Greater Poland, Masovia, Lesser Poland) can, may, to be able to (to have permission)
   • 1959 [1395], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 187, Poznań:

     Kiedy u wojewody byli, tedy go się pytali: Możeli gościa dawnością sbyć? Tedy wojewoda rzekł: Ja nie skazuję, ale mnie się tako widzi, by kto mogł gościa sbyć laty, kto nie ma dziedzicstwa w ziemi

     [Kedi w wogewodi bili, tedi go szø pitali: Moszeli goscza dafnoszcø sbicz? Tedi wogewoda rzekl: Ya ne skaszuya, ale mne sza tako uidzi, bi kto mogl goscza sbicz lati, kto ne ma dzedziczstwa v szemi]

   • 1876-1929 [1413–1414], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎, volume XIV, Chruściechów, Sieciechów, page 502:

     Ach, myly bosse, kthoz v cyebye bycz mosse?

     [Ach, miły Boże, ktoż u ciebie być może?]

   • 1911 [Fifteenth century], Ludwik Bernacki, editor, Karta z "Rozmyślania o życiu Pana Jezusa", page 472:

     Pylath potym szukal, yakoby mogl Jezukrysta wypuszczycz

     [Piłat potym szukał, jakoby mogł Jezukrysta wypuścić]

   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, section 34,14:

     Nye mozemi (non possumus) gey (sc. siostry) dacz nyeobrzezanemu

     [Nie możemy (non possumus) jej (sc. siostry) dać nieobrzezanemu]

4. (attested in Masovia) can, may to give a soft command or suggestion
   • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎, Mierzeniec, Płock, line 109:

     Wstan ku mnye, moszesz my vyerzacz, nye chczacz sya dzyszya sznyevyerzacz

     [Wstań ku mnie, możesz mi wierzać, nie chcęć się dzisia sniewierzać]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 600:

     Nye moglesz (non potuisti Marc 14, 37) se mną czvcz yedney godzyny?

     [Nie mogłeś (non potuisti Marc 14, 37) se mną czuć jednej godziny?]

Related terms

adjectives

• mocarzów
• mocny

adverbs

• mocnie
• mocno

nouns

• moc
• mocarstwo
• mocarz
• mocność
• możenie
• możność

verb

• mocować impf

Descendants

• Polish: móc
• Silesian: mōc

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “móc”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish móc.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈmut͡s/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈmot͡s/, /ˈmɔt͡s/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ut͡s
• Syllabification: móc
• Homophone: muc

Verb

móc impf

1. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing lack of something blocking action
2. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing permission
3. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing high probability
4. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing a polite request

Conjugation

Conjugation of móc impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		móc
present tense	1st	mogę			możemy
	2nd	możesz			możecie
	3rd	może			mogą
	impersonal	może się
past tense	1st	mogłem, -(e)m mógł	mogłam, -(e)m mogła	mogłom, -(e)m mogło	mogliśmy, -(e)śmy mogli	mogłyśmy, -(e)śmy mogły
	2nd	mogłeś, -(e)ś mógł	mogłaś, -(e)ś mogła	mogłoś, -(e)ś mogło	mogliście, -(e)ście mogli	mogłyście, -(e)ście mogły
	3rd	mógł	mogła	mogło	mogli	mogły
	impersonal	możono
future tense	1st	będę mógł, będę móc	będę mogła, będę móc	będę mogło, będę móc	będziemy mogli, będziemy móc	będziemy mogły, będziemy móc
	2nd	będziesz mógł, będziesz móc	będziesz mogła, będziesz móc	będziesz mogło, będziesz móc	będziecie mogli, będziecie móc	będziecie mogły, będziecie móc
	3rd	będzie mógł, będzie móc	będzie mogła, będzie móc	będzie mogło, będzie móc	będą mogli, będą móc	będą mogły, będą móc
	impersonal	będzie móc się
conditional	1st	mógłbym, bym mógł	mogłabym, bym mogła	mogłobym, bym mogło	moglibyśmy, byśmy mogli	mogłybyśmy, byśmy mogły
	2nd	mógłbyś, byś mógł	mogłabyś, byś mogła	mogłobyś, byś mogło	moglibyście, byście mogli	mogłybyście, byście mogły
	3rd	mógłby, by mógł	mogłaby, by mogła	mogłoby, by mogło	mogliby, by mogli	mogłyby, by mogły
	impersonal	możono by
imperative	1st	niech mogę			móżmy
	2nd	móż			móżcie
	3rd	niech może			niech mogą
active adjectival participle		mogący	mogąca	mogące	mogący	mogące
contemporary adverbial participle		mogąc
verbal noun		możenie

Derived terms

adjectives

• możliwy
• możny

defective verb

• można

noun

• możność

verbs

• mocować impf
• przemóc pf, przemagać impf
• (dialectal) umagać impf
• wymóc pf, wymagać impf
• wzmóc pf, wzmagać impf
• zaniemóc pf, zaniemagać impf
• zmóc pf, zmagać impf

Related terms

noun

• moc

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), móc is one of the most used words in Polish, appearing 364 times in scientific texts, 113 times in news, 269 times in essays, 313 times in fiction, and 515 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 1574 times, making it the 25th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

References

1. Ida Kurcz (1990) “móc”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 256

Further reading

• móc in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• móc in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “moc”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “MÓC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2016 December 7
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “móc”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “módz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “móc”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1055
• móc in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “móc”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN

Vietnamese

Pronunciation

• (Hà Nội) IPA^(key): [mawk͡p̚˧˦]
• (Huế) IPA^(key): [mawk͡p̚˦˧˥]
• (Saigon) IPA^(key): [mawk͡p̚˦˥]

• Audio (Hà Nội):

  (file)

Etymology 1

From Proto-Vietic *ɓɔːk, from Proto-Mon-Khmer *dɓɔk; cognate with Muong Bi bóc and Khmer ថ្ពក់ (thpŭək, “to hook”).

Noun

(classifier cái) móc • (木, 鈢, 𠣛, 𢪮)

1. hook, crotchet, clasp
2. (calligraphy) a stroke that is a hook

See also

• móc câu

Verb

móc • (木, 鈢, 𠣛, 𢪮)

1. to hook
2. to draw out with the fingers
3. to pick (pocket)

Derived terms

• bới móc
• máy móc
• mỉa móc
• móc bọc
• móc mỉa
• móc nghéo
• móc ngoéo
• móc nối
• móc túi
• moi móc
• trách móc

Etymology 2

From Proto-Vietic *k-mɔːk, from Old Chinese 霧 (OC *kə.m(r)[o]k-s) (B-S). Cognate with Phong kʰmɔːk⁸, Thai หมอก (mɔ̀ɔk). Doublet of mù (as in sương mù).

Noun

móc • (雬, 霂, 沐)

1. (obsolete) dew
   • 16th century, Nguyễn Thế Nghi's Vietnamese translation of "The Story of the Virtuous Wife in Khoái Châu" Truyền kỳ mạn lục ("Casual Record of Transmitted Strange-Tales") by Nguyễn Dữ.

     花芙蓉𤀒湥霂梗楊柳拂式𤐜

     Hoa phù dung nhỏ giọt móc. Cành dương liễu phất thức khói.

     The rosemallow flowers dripped dew-drops. The willow's branches whisked a whiff of smoke.

   • Lý hạng ca dao 里巷歌謠 (Folk-ballads from the hamlets and alleys), folio 8b

     恩𡗶𩄎霂沛辰
     尼辰耚𣴓尼辰𦓿漊

     Ơn trời mưa móc phải thì.
     Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.

     Thanks to Heaven's grace, there are rain and dew on time.
     Here shall be shallow harrowing; there shall be deep ploughing.

Derived terms

• mưa móc
• sương móc