μεγάλη οικογένεια στρουθιόμορφων ωδικών πτηνών, που περιλαμβάνει το αηδόνι From Wikipedia, the free encyclopedia
Οι μυγοθηρίδες ή μυιοθηρίδες (επιστημονική-λατινική ονομασία Muscicapidae) είναι μια μεγάλη οικογένεια στρουθιόμορφων ωδικών πτηνών. Περιλαμβάνει σήμερα 51 γένη, με 344 είδη συνολικά[1], που ζουν όλα στον Παλαιό Κόσμο (Ευρώπη, Ασία και Αφρική) με δύο εξαιρέσεις (τα είδη Luscinia svecica και Oenanthe oenanthe) της Β. Αμερικής. Το γνωστότερο ίσως είδος είναι το αηδόνι, που παλαιότερα κατατασσόταν στην οικογένεια κιχλίδες. Στην Ελλάδα συναντώνται, εκτός από το αηδόνι, τουλάχιστον άλλα 10 είδη, όπως ο γνωστός κοκκινολαίμης. Γενικώς οι μυιοθηρίδες είναι κυρίως μικρά δενδρόβια εντομοφάγα πουλιά, πολλά από τα οποία συλλαμβάνουν τη λεία τους «εν πτήσει».
| Μυγοθηρίδες | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Το είδος Melaenornis fischeri στη Σκωτία | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Η ονομασία Muscicapa για την οικογένεια εισάχθηκε το 1822 από τον Σκωτσέζο φυσιοδίφη Τζων Φλέμινγκ.[2][3] Η λέξη είχε χρησιμοποιηθεί νωρίτερα (1760) για το γένος Muscicapa από τον Γάλλο ζωολόγο Ματυρέν Ζακ Μπρισόν.[4] Η λατινική ονομασία προέρχεται από τις λέξεις musca = μύγα και capere = συλλαμβάνω.[5]
Το 1910 ο Γερμανός ορνιθολόγος Ερνστ Χάρτερτ θεώρησε αδύνατο τον προσδιορισμό συνόρων ανάμεσα στις τρεις οικογένειες Muscicapidae, Sylviidae και Turdidae (τις τσίχλες). Τις ταξινόμησε έτσι ως υποοικογένειες μιας εκταθείσας οικογένειας, που περιελάμβανε επίσης τις Timaliidae και τις Monarchidae.[6][7] Σαράντα χρόνια αργότερα μια παρόμοια προσέγγιση υιοθετήθηκε στις ΗΠΑ από τους ορνιθολόγους Ερνστ Μάυρ και Ντην Άμαντον σε εργασία τους του 1951. Η μεγάλη τους οικογένεια Muscicapidae, την οποία χαρακτήρισαν «τα πρωτόγονα εντομοφάγα», περιείχε 1.460 είδη ταξινομημένα σε οκτώ υποοικογένειες.[8] Η χρήση της εκτεταμένης ομάδας υποστηρίχθηκε από μια επιτροπή που συστάθηκε μετά το 11ο Διεθνές Συνέδριο Ορνιθολογίας του 1954.[9] Μετέπειτα μελέτες με υβριδοποίηση DNA-DNA από τον Τσαρλς Σίμπλυ και άλλους κατέδειξαν ότι οι υποοικογένειες δεν συγγενεύουν στενά μεταξύ τους. Ως αποτέλεσμα, η μεγάλη ομάδα διασπάσθηκε σε μερικές ανεξάρτητες οικογένειες[10], παρά το ότι για κάποιο διάστημα οι περισσότεροι ειδικοί συνέχισαν να διατηρούν τις Turdidae στις μυιοθηρίδες.[11][12] Το 1998 η Αμερικανική Ορνιθολογική Εταιρεία επέλεξε να θεωρήσει και τις Turdidae ως ξεχωριστή οικογένεια στην 7η έκδοση της Check-list of North American birds και έκτοτε οι περισσότεροι συγγραφείς ακολουθούν το παράδειγμά τους.[1][13]
Η εμφάνιση των πτηνών αυτών εμφανίζει αρκετή ποικιλία, αλλά τα περισσότερα είναι μικρού μεγέθους, με μήκος από 9 μέχρι 22 εκατοστά.[14] Πολλά είδη έχουν θαμπό μπεζ φτέρωμα, αλλά σε μερικά άλλα οι χρωματισμοί είναι πολύ εντονότεροι, ιδίως στα αρσενικά.[15] Τα περισσότερα έχουν ευρέα, πεπλατυσμένα ράμφη, κατάλληλα ώστε να συλλαμβάνουν έντομα ενώ αυτά πετούν, ενώ τα λίγα είδη που τρέφονται στο έδαφος έχουν στενότερα ράμφη.[16]
Οι μυιοθηρίδες ζουν σχεδόν σε κάθε περιβάλλον με αρκετά δέντρα, από πυκνά δάση μέχρι ανοικτές δασικές εκτάσεις με θάμνους, ακόμα και στους ορεινούς θαμνότοπους των Ιμαλαΐων. Τα είδη που ζουν στα πιο βόρεια αποδημούν προς τα νότια τον χειμώνα, εξασφαλίζοντας έτσι μια συνεχή διατροφή με έντομα.[16]
Ανάλογα με το είδος, οι φωλιές τους είναι είτε καλοφτιαγμένες κυπελλοειδείς σε δέντρα, είτε απλώς επιστρώματα σε προϋπάρχουσες μικρές κουφάλες δέντρων.[16]
Η οικογένεια παλαιότερα περιείχε λιγότερα είδη. Κατά την εποχή της 3ης εκδόσεως του Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World το 2003, τα γένη Myophonus, Alethe, Brachypteryx και Monticola περιλαμβάνονταν στην οικογένεια Turdidae.[17] Μεταγενέστερες φυλογενετικές μελέτες υπέδειξαν ωστόσο ότι τα είδη των τεσσάρων αυτών γενών συγγενεύουν περισσότερο με είδη των μυιοθηριδών.[18][19] Ως αποτέλεσμα, τα τέσσερα αυτά γένη εντάσσονται πλέον στις μυιοθηρίδες.[1][20] Αντιθέτως, το γένος Cochoa, το οποίο έως τότε περιλαμβανόταν στις μυιοθηρίδες, διαπιστώθηκε ότι πρέπει να ενταχθεί στις Turdidae.[18][19]
Δύο μεγάλες μελέτες του DNA ειδών των Muscicapidae που δημοσιεύθηκαν το 2010 κατέδειξαν ότι τα γένη Fraseria, Melaenornis και Muscicapa δεν ήταν μονοφυλετικά. Οι συγγραφείς δεν ήταν σε θέση να προτείνουν αναθεωρήσεις των γενών, καθώς δεν είχαν ληφθεί δείγματα από όλα τα είδη και δεν υπήρχε ισχυρή ένδειξη για όλους τους κόμβους στη φυλογενετική τους.[19][21] Μετέπειτα μελέτη (2016) που συμπεριέλαβε τα 37 από τα 42 είδη της «φυλής» Muscicapini, επιβεβαίωσε ότι τα γένη δεν ήταν μονοφυλετικά και πρότεινε μια αναδιοργανωμένη ταξινόμηση των ειδών με αρκετά νέα ή «αναστηθέντα» γένη.[22]
_female.jpg)
Τα γένη της οικογένειας μυιοθηρίδες όπως αυτά παρατίθενται στον κατάλογο της Διεθνούς Ενώσεως Ορνιθολόγων, με υποδιαιρέσεις όπως προτάθηκαν από τον George Sangster και τους συνεργάτες του το 2010[19][1], είναι τα εξής:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
