Εκστρατεία της Καλλίπολης

Η Εκστρατεία της Καλλίπολης ή Μάχη της Καλλίπολης (τουρκικά: Çanakkale Savaşı‎‎), ήταν πολεμική επιχείρηση της Εγκάρδιας Συνεννόησης, από τις 19 Φεβρουαρίου 1915 μέχρι τις 9 Ιανουαρίου 1916, για την κατάληψη της χερσονήσου της Καλλίπολης, τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που είχε πρόσφατα ενταχθεί στις Κεντρικές Δυνάμεις. Στην εκστρατεία αυτή, βρετανικά, γαλλικά και αποικιακά στρατεύματα επιχείρησαν, αποτυχημένα, να καταλάβουν τα στενά των Δαρδανελίων ώστε να αποκαταστήσουν τη θαλάσσια τροφοδοσία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Εκστρατεία της Καλλίπολης
Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Φωτογραφίες από την εκστρατεία
Χρονολογία	17 Φεβρουαρίου 1915 – 9 Ιανουαρίου 1916 (π.ημ.)
Τόπος	Χερσόνησος της Καλλίπολης - Σαντζάκι της Καλλίπολης - Βιλαέτι της Αδριανούπολης - Οθωμανική Αυτοκρατορία
Αποτέλεσμα	Αποφασιστική νίκη των Οθωμανών Ανακατάληψη της Καλλίπολης
Αντιμαχόμενοι
Ηνωμένο Βασίλειο Γαλλία Ρωσία Οθωμανική Αυτοκρατορία υποστηριζόμενη από Γερμανική Αυτοκρατορία Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Ίαν Χάμιλτον Χέρμπερτ Κίτσενερ Ουίνστον Τσώρτσιλ Henri Gouraud Maurice Bailloud Ισμαήλ Εμβέρ Όθων Λίμαν φον Σάντερς Φεβζί Τσακμάκ Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ Τζαφέρ Ταγιάρ

Μετά από έναν αποτυχημένο ναυτικό βομβαρδισμό, πραγματοποιήθηκε αμφίβια απόβαση στη χερσόνησο της Καλλίπολης. Η προσπάθεια απέτυχε, και μετά από οκτώ μήνες σκληρών μαχών και πολλά θύματα και στις δύο πλευρές, η δύναμη εισβολής τελικά αποχώρησε. Η εκστρατεία ήταν μια από τις μεγαλύτερες νίκες των Οθωμανών κατά τη διάρκεια του πολέμου και θεωρείται μια μεγάλη αποτυχία για τους Συμμάχους. Η αποτυχία της εκστρατείας προκάλεσε επικρίσεις στο Λονδίνο κατά του Ουίνστον Τσώρτσιλ, που ήταν ο πιο ένθερμος οπαδός της, και την πτώση της κυβέρνησης των Φιλελευθέρων, την οποία διαδέχθηκε κυβέρνηση συνασπισμού Φιλελευθέρων-Συντηρητικών. Ο Τσώρτσιλ, μολονότι απαλλάχθηκε από τη θέση του, παρέμεινε στο Πολεμικό Συμβούλιο. Η ήττα των συμμάχων συμπίπτει με την κορύφωση της Γενοκτονίας των Αρμενίων. Επιπλέον, η καθήλωση των δυνάμεων της Αντάντ στην εκστρατεία αυτή ευθύνεται και για το καθυστερημένο άνοιγμα του Μακεδονικού Μετώπου και την πτώση τη Σερβίας. Το φθινόπωρο του έτους ξεκίνησε η μεταφορά των ηττημένων στρατευμάτων τους (μετονομαζόμενα ως Στρατιά της Ανατολής) στο Μακεδονικό Μέτωπο, με απόβασή του στη Θεσσαλονίκη, ενώ τα τελευταία συμμαχικά στρατεύματα αποχώρησαν τελείως τον Δεκέμβρη του 1915.

Η συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας στην εκστρατεία της Καλλίπολης αποτέλεσε την πρώτη μιας σειράς διαφωνιών μεταξύ του Πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου, που υποστήριζε την συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία στο πλευρό των δυνάμεων της Αντάντ για τα σημαντικά ανταλλάγματα (προσάρτηση της Μικράς Ασίας, Βόρειας Ηπείρου, και Κύπρου)^[1], και του Βασιλιά Κωνσταντίνου, που θεωρούσε ότι η εμπλοκή της χώρας στην εκστρατεία θα ήταν ολέθρια για τον ελληνικό στρατό.

Το Μνημείο των Μαρτύρων Καλλίπολης στον όρμο Anzac, που τιμά την απώλεια των Οθωμανών και των στρατιωτών Anzac στη χερσόνησο της Καλλίπολης

Παραπομπές

1. ΑΓΤΖΙΔΗΣ, ΒΛΑΣΗΣ ΑΓΤΖΙΔΗΣ (5 Οκτωβρίου 2015). «Η μάχη της Καλλίπολης και η Ελλάδα». Η Καθημερινή. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Α.Ε. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2020.

Περαιτέρω ανάγνωση

• Basarin, Vecihi· Basarin, Hatice Hurmuz (2008). Beneath the Dardanelles: The Australian Submarine at Gallipoli. Crows Nest, NSW: Allen & Unwin. ISBN 978-1-74175-595-4.
• Baly, Lindsay (2003). Horseman, Pass By: The Australian Light Horse in World War I. East Roseville, NSW: Simon & Schuster. OCLC 223425266.
• Carlyon, Les (11 Νοεμβρίου 2004). «Australian War Memorial Anniversary Oration: Gallipoli in a Nation's Remembrance». soundtrack and text. Australian War Memorial. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2008.
• Erickson, Edward J. (2007). Gooch, John· Reid, Brian Holden, επιμ. Ottoman Army Effectiveness in World War I: A Comparative Study. Military History and Policy. Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 978-0-203-96456-9.
• Gilbert, Martin (2004). The First World War: A Complete History. New York: Henry Holt and Co. ISBN 978-0-8050-7617-2.
• Hart, Peter (2011). Gallipoli. London: Profile Books. ISBN 978-1-84668-159-2.
• Kraaijestein, Martin· Schulten, Paul (2009). Het Epos van Gallipoli. Feiten, verhalen en mythen over de geallieerde aanval op Turkije tijdens de Eerste Wereldoorlog [The Epic of Gallipoli. Facts, Stories and Myths about the Allied Attack on Turkey during World War I] (στα Ολλανδικά). Soesterberg: Uitgeverij Aspekt. ISBN 978-90-5911-758-7.
• Kyle, Roy (2003). An Anzac's Story. Camberwell: Penguin. ISBN 978-0-14-300187-4.
• Laffin, John (1980). Damn the Dardanelles!: The Story of Gallipoli. London: Osprey. ISBN 0-85045-350-X. OCLC 7770209.
• Özdemir, H. (2008) [2005]. The Ottoman Army: Disease and Death on the Battlefield 1914–1918. Salt Lake City: University of Utah Press. ISBN 978-1-60781-964-6.
• Patton, George S. (1936). The Defense of Gallipoli: A General Staff Study. Hawaii: Hawaiian Department.
• Plowman, Peter (2013). Voyage to Gallipoli. Kenthurst, NSW: Rosenberg. ISBN 978-1-922013-53-8.
• Orr, Philip (2006). Field of Bones: An Irish Division at Gallipoli. Dublin, Ireland: Lilliput Press. ISBN 978-1-84351-065-9.
• Tyquin, Michael (1993). Gallipoli: The Medical War. Sydney: University of New South Wales Press. ISBN 978-0-86840-189-8.
• Uyar, Mesut (2015). The Ottoman Defence Against The Anzac Landing. Australian Army Campaigns. 16. Newport, NSW: Big Sky. ISBN 978-1-925275-01-8.
• Waite, Fred (1919). The New Zealanders at Gallipoli. Official History New Zealand's Effort in the Great War. I. Auckland, NZ: Whitcombe and Tombs. OCLC 8003944.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Battle of Gallipoli στο Wikimedia Commons