From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης ή Αλφόνσος ο Ευγενής (Alfonso VIII de Castilla, 11 Νοεμβρίου 1155 [8] - 5 Οκτωβρίου 1214) από τον Καστιλιανό Οίκο της Ιβρέας ήταν Βασιλιάς της Καστίλης και του Τολέδο (1158-1214) [9]'
Ήταν γιος και διάδοχος του Σάντσο Γ΄ της Καστίλης και της Λευκής των Χιμένεθ, κόρης του Γκαρσία Ραμίρες βασιλιά της Ναβάρρας. Την περίοδο της βασιλείας του κατόρθωσε συμμαχώντας με την Αραγωνία να κυριαρχήσει στην Λεόν ενώνοντας τα χριστιανικά βασίλεια της Ιβηρικής. Ο Αλφόνσος πήρε το όνομα του πάππου του Αλφόνσου Ζ΄ του Λεόν που μοίρασε το βασίλειο στους γιους του, η διανομή αυτή έφερε πολλές εμφύλιες διαμάχες στην οικογένεια μέχρι την ένωση ξανά του βασιλείου με τον εγγονό του Αλφόνσου Η΄, Φερδινάδο Γ΄. [10] Σε ηλικία μόλις τριών ετών διαδέχθηκε τον πατέρα του στον θρόνο, έμεινε γνωστός στην ιστορία για την πτώση του Χαλιφάτου των Αλμοάδων στην Ιβηρική. Στην πρώτη μάχη ηττήθηκε από τους Αλμοάδες στο Αλάρκος (1195),[11] στην συνέχεια δημιουργώντας έναν μεγάλο συνασπισμό με χριστιανούς πρίγκιπες κατάφερε να τους συντρίψει στην μάχη του Λας Νάβας δε Τολόσα (1212) προκαλώντας την πτώση των μουσουλμάνων στην Ιβηρική.[12]
Στην παιδική του ηλικία ο Αλφόνσος έπεσε θύμα αντιμαχόμενων φατριών, στην Καστίλη ξέσπασαν σκληρές συγκρούσεις ανάμεσα στις ευγενείς οικογένειες που διεκδικούσαν την αντιβασιλεία. Ο ίδιος σώθηκε από τα χέρια τους χάρη σε έναν υπηρέτη που τον μετέφερε με το άλογο του στο ισχυρό οχυρό του Σαν Εστεμπάν ντε Γκορμάζ.[13] Οι αντιμαχόμενες ομάδες ήταν οι οικογένειες των Λάρα, Κάστρο και ο θείος του Φερδινάνδος Β΄ του Λεόν, ο μικρός Αλφόνσος μπήκε στην συνέχεια στην συνοδεία του Γκαρσία Γκάρσες ντε Αζά ο οποίος τον υποστήριζε (1159). Τον Μάρτιο του 1160 οι οικογένειες των Κάστρο και Λάρα συγκρούστηκαν στην μάχη του Λομπρεγκάλ, οι Κάστρο ήταν οι νικητές αλλά η αντιβασιλεία πέρασε στον Μανρίκε Πέρεζ ντε Λάρα. Όταν έφτασε σε ηλικία 15 ετών ήταν ικανός να διεκδικήσει τον θρόνο του, κατέλαβε την ίδια χρονιά την πρωτεύουσα Τολέδο από την οικογένεια των Λάρας. Την περίοδο που ήταν ανήλικος ο θείος του Σάντσο ΣΤ΄ της Ναβάρρας εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία να κυριεύσει πολλά εδάφη στα σύνορα όπως η Λα Ριόχα. Ο Αλφόνσος έστειλε απεσταλμένους στο Μπορντώ στην αυλή των βασιλέων Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας και Ελεονώρας της Ακουιτανίας για να τους ζητήσει το χέρι της κόρης τους Ελεονώρας (1170). Η Ελεονώρα ήταν μόλις 9 ετών αλλά λόγω των ταραχών που ξέσπασαν στην συνέχεια με την δολοφονία του Θωμά Μπέκετ ο γάμος καθυστέρησε, τελικά πραγματοποιήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1177 στο Μπόργκος.[14] Με τον γάμο αυτό ο Αλφόνσος απέκτησε τον ισχυρότερο σύμμαχο προκειμένου να διεκδικήσει τα εδάφη που είχε καταπατήσει ο θείος του, ζήτησε από τον ίδιο τον πεθερό του να γίνει διαιτητής για να λύσει τις διαφορές του (1176), δέχτηκε πίσω τα εδάφη του πληρώνοντας χρηματική αποζημίωση.
Ο Αλφόνσος συμφώνησε με τον Φρειδερίκο Α΄ των Χοενστάουφεν της Γερμανίας να παντρέψει την μεγαλύτερη κόρη του Βερεγγάρια της Καστίλης με τον γιο του βασιλιά της Γερμανίας, τον Κορράδο. Η Συνθήκη του Σέλιγκανσταντ όριζε, ότι σε περίπτωση που πέθαιναν οι γιοί του Αλφόνσου, διάδοχός του στον θρόνο θα ήταν η Βερεγγάρια ως βασίλισσα και ο Κορράδος θα ήταν βασιλικός σύζυγος· ο γάμος όμως αργότερα ακυρώθηκε. Τον Ιούλιο 1188 ο Αλφόνσος κάλεσε στην Αυλή του τούς ευγενείς να επικυρώσουν την συνθήκη· εκεί έστεψε ιππότες τον Κορράδο και τον μικρότερο εξάδελφό του Αλφόνσο Θ΄ του Λεόν, οι οποίοι θα γίνουν και οι δυο σύζυγοι της Βερεγγαρίας. Ο Αλφόνσος Θ΄ του Λεόν είχε καταφύγει στον εξάδελφό του Αλφόνσο της Καστίλης, για να τού ζητήσει να τον αναγνωρίσει σαν βασιλιά του Λεόν. Ο Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης το δέχτηκε, με τον όρο να αναγνωρίσει τον ίδιο σαν επικυρίαρχό του, και ο Αλφόνσος Θ΄ του Λεόν το δέχτηκε.[15]
Οι σχέσεις ανάμεσα στα εξαδέλφια χειροτέρεψαν: οι δυο Αλφόνσοι ήρθαν σε σύγκρουση, αλλά κατάφερε να τους συμφιλιώσει προσωρινά ο πάπας (1194). Η ήττα του Αλφόνσου Η΄ της Καστίλης από τους Άραβες στην μάχη του Αλάρκος έδωσε στον εξάδελφό του την κατάλληλη ευκαιρία να του επιτεθεί, αλλά η Καστίλη είχε την υποστήριξη του πάπα. Μία τελευταία προσπάθεια έγινε για ειρήνη, ύστερα από πρόταση να παντρευτεί η μεγαλύτερη κόρη του Αλφόνσου Η΄, η Βερεγγαρία τον Αλφόνσο Θ΄ του Λεόν (1197).[16] Ο πάπας ακύρωσε τον γάμο, ύστερα από αυτό ο Αλφόνσος Θ΄ του Λεόν πραγματοποίησε νέα επίθεση στον εξάδελφό του (1204), αλλά οι συνεχόμενες Συνθήκες (1205, 1207, 1209) τον ανάγκασαν να υποχωρήσει.[17] Η Συνθήκη του 1207 ήταν η πρώτη Συνθήκη στην ιστορία γραμμένη σε Καστιλιανή διάλεκτο.[18] Το 1200 άρχισε να διεκδικεί τη Γασκώνη σαν προίκα της συζύγου του Ελεονώρας· οι διεκδικήσεις συνεχίστηκαν περισσότερο τα επόμενα χρόνια, με αποκορύφωμα την επίθεση στη Ναβάρρα (1205)· αναγκάστηκε όμως να υποχωρήσει, ύστερα από παρέμβαση του κουνιάδου του Ιωάννη του Ακτήμονα.
Παραχώρησε την Ουκλές στο Τάγμα του Σαντιάγκο, έγινε στην συνέχεια η κύρια έδρα του προκειμένου να ξεκινήσει νέα εκστρατεία για την ανακατάληψη της Κουένκα (1177). Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ολοκληρώθηκαν με την κατάληψη της Κουένκα την ημέρα της εορτής του Αγίου Ματθαίου, εορτάστηκε με λαμπρά πανηγύρια από τους κατοίκους της πόλης. Ο Αλφόνσος ανέλαβε την πρωτοβουλία να συμμαχήσει με όλα τα χριστιανικά βασίλεια της Ιβηρικής (Ναβάρρα, Λεόν, Αραγωνία και Πορτογαλία) με στόχο την Ανακατάληψη της χερσονήσου από τους μουσουλμάνους Αλμοάδες. Η Συνθήκη του Κασόλα (1179) όρισε τις περιοχές επέκτασης κάθε βασιλείου, ίδρυσε την Πλασένθια στην περιοχή Κάθερες την οποία χρησιμοποίησε σαν βάση για τις επιχειρήσεις του. Στην πρώτη μάχη ηττήθηκε από τους Αλμοάδες (1195), ο χαλίφης Αμπού Γιακούμπ Γιουσούφ αλ-Μανσούρ κατέλαβε την Αλάρκος, την Καλατράβα και έφθασε ως τους λόφους έξω από το Τολέδο. Η κατάσταση αυτή διατηρήθηκε 17 χρόνια με τα σύνορα μεταξύ των μουσουλμάνων και της Καστίλης να βρίσκονται έξω από τους λόφους του Τολέδο. Ο πάπας Ιννοκέντιος Γ' ανήγγειλε Σταυροφορία όλων των χριστιανών με στόχο την ανακατάληψη της Ιβηρικής από τους Αλμοάδες (1212), στην εκστρατεία συμμετείχαν ο Αλφόνσος Η΄ της Καστίλης, ο Πέτρος Β΄ της Αραγωνίας, ο Σάντσο Ζ΄ της Ναβάρρας, Φράγκοι και ιπποτικά Τάγματα. Η εκστρατεία ολοκληρώθηκε με μεγάλη επιτυχία, οι Σταυροφόροι ανακατέλαβαν την Καλατράβα, την Αλάρκος και ήταν έτοιμοι για την τελική μάχη στις 16 Ιουλίου στην Λας Νάβας της Τολόζα κοντά στην Αγία Ελένη. Οι δυνάμεις του χαλίφη συνετρίβησαν, η Ιβηρική ελευθερώθηκε από τους μουσουλμάνους και έγινε εξολοκλήρου χριστιανική, ο Αλφόνσος Η' ονομάσθηκε ο νικητής της Λας Νάβας.[12]
Στην αυλή του Αλφόνσου αναπτύχθηκε ο Ισπανικός πολιτισμός, ο Αλφόνσος είναι ο ιδρυτής του πρώτου Πανεπιστημίου στην Ισπανία, του Σπουδαστηρίου της Παλένθια το οποίο σταμάτησε να λειτουργεί μετά τον θανάτου του.[13]
Με τη σύζυγό του Ελεονώρα της Αγγλίας, δεύτερη κόρη τού Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας απέκτησε τέκνα:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg)
