From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Οργανισμός Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΟΑΣΘ) ιδρύθηκε το 1957 και με την τότε κατάργηση του τραμ, είναι το μονοπώλιο διαχείρισης και λειτουργίας των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης μέχρι τη λειτουργία του μετρό.[ασαφές]
 | |
| Εμπορική επ. | ΟΑΣΘ |
|---|---|
| Ίδρυση | 6 Αυγούστου 1957 |
| Έδρα | Α. Παπαναστασίου 90, 54644, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα, Ελλάδα |
| Περιοχές δραστηρ. | Μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης Δήμος Λαγκαδά Δήμος Χαλκηδόνος Δήμος Δέλτα Δήμος Θερμαϊκού |
| Σημαντικά πρόσωπα | Κωνσταντίνος Ταγγίρης (Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος) |
| Προϊόντα | λεωφορείο |
| Κύκλος εργασιών |  36.692.744 (2022) |
| Καθαρά έσοδα | 86.747.090 (2022) |
| Ιδιοκτήτης | Ελληνικό Δημόσιο |
| Υπάλληλοι | 2.600 |
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Οι μεταφορές στη Θεσσαλονίκη ξεκινούν με πρωτοβουλία Βελγικής εταιρείας να φέρει άμαξες πέντε θέσεων το 1879. Τα επόμενα χρόνια, εγκαταστάθηκαν γραμμές σιδηροτροχιών με άμαξες είκοσι θέσεων να διελαύνουν. Το 1908 ιδρύεται η Εταιρεία Τροχιοδρόμων και Ηλεκτρισμού. Οι πρώτες ήταν η γραμμή Αποθήκης (Εξοχών) – Λιμένος και γραμμή Χηρς (Ιπποκράτειο) – Μπεχτσινάρι (26ης Οκτωβρίου). Την πενταετία 1930 - 1935 αυτοκίνητα είκοσι πέντε θέσεων άρχισαν να λειτουργούν παραλλήλως τον τροχιοδρομιών. Το 1940 η Βελγική Εταιρεία εξαγοράζεται από το δημόσιο θα και αντικαθίσταται από την Κρατική Εκμετάλλευση Τροχιοδρόμων και Ηλεκτροφωτισμού Θεσσαλονίκης που περνούν στην κυριότητά της τα 150 λεωφορεία. Το 1947 ιδρύονται τα ΚΤΕΛ και οι αστικές συγκοινωνίες χωρίστηκαν σε τρία ταμεία, μέχρι το 1952 που ενώθηκαν σε ένα, την Κ.Τ.Ε.Α.Λ.Θ. με στόλο 243 λεωφορείων και ο τομέας του ηλεκτρισμού περιήλθε στη νεοσύστατη, τότε, ΔΕΗ και το τραμ το αναλαμβάνει η Κρατική Εκμετάλλευση Τροχιοδρόμων Θεσσαλονίκης.
Ο ΟΑΣΘ ιδρύθηκε με το Νομοθετικό Διάταγμα 3721/1957 ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με σκοπό να εκτελεί το έργο των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης, με συμβάσεις παραχώρησης (οικονομικές συμφωνίες) που υπογράφονται μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του ΟΑΣΘ. Ο αρχικός στόλος του ΟΑΣΘ περιελάμβανε 283 λεωφορεία 60 έως 80 θέσεων. Το 1966 ο Οργανισμός παραλαμβάνει και δρομολογεί 45 καινούρια λεωφορεία LEYLAND κατασκευής Βιαμάξ. Το 1968 Ο Οργανισμός παραλαμβάνει και δρομολογεί 60 καινούρια λεωφορεία (40 VOLVO κατασκευής Σαρακάκη και 20 MERCEDES κατασκευής Βιαμάξ). Το 1973, π Οργανισμός παραλαμβάνει και δρομολογεί 40 καινούρια λεωφορεία MAGIRUS DEUTZ κατασκευής ΜΑΓΚΙΡΟΥΣ ΝΤΟΪΤΣ ΕΛΛΑΣ. και το 1975 35 καινούρια λεωφορεία MAGIRUS DEUTZ κατασκευής ΜΑΓΚΙΡΟΥΣ ΝΤΟΪΤΣ ΕΛΛΑΣ, έναν χρόνο αργότερα, πρόστιθενται τριάντα πέντε καινούρια λεωφορεία MERCEDES κατασκευής Βιαμάξ και τριάντα πέντε VOLVO κατασκευής Σαρακάκη.
Το 1978 ο ΟΑΣΘ αγόρασε τα πρώτα αρθρωτά λεωφορεία στην Ελλάδα και σαράντα ππεντε καινούρια λεωφορεία MERCEDES κατασκευής Βιαμάξ. Το 1979 επεκτάθηκε και ανέλαβε πολλά δρομολόγια προς τα προάστια της Θεσσαλονίκης που μέχρι τότε εκτελούσαν τα ΚΤΕΛ και, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, η θαλάσσια συγκοινωνία. Οι περιοχές αυτές είναι η Σίνδος, το Καλοχώρι, η Νέα Μαγνησία, τα Διαβατά, η Ευκαρπία, το Ωραιόκαστρο, το Ασβεστοχώρι, η Εξοχή, το Πανόραμα, ο Χορτιάτης, το Τριάδι, η Θέρμη, το Αγγελοχώρι, η Περαία, η Αγία Τριάδα, η Επανωμή, οι Νέοι Επιβάτες (Μπαξέ Τσιφλίκι) και η Νέα Μηχανιώνα.
Ταυτόχρονα επεκτάθηκε η σύμβαση με το κράτος μέχρι το 2000.[1]
Τη διετία 1981-1982, ο ΟΑΣΘ παραλαμβάνει εξήντα καινούρια λεωφορεία MAN κατασκευής ΜΠΟΥΣΣΙΓΚ ΕΛΛΑΣ. Το 1989, ο στόλος εμπλουτίζεται με καινούρια λεωφορεία VOLVO κατασκευής Σαρακάκη και δύο χρόνια αργότερα με ενενήντα οκτώ λεωφορεία κατασκευής ΕΛΒΟ.
Το 2001 υπεγράφη η τρίτη συμφωνία με το ελληνικό δημόσιο, με ισχύ μέχρι το 2009. Το 2003 ο ΟΑΣΘ επεκτάθηκε εκ νέου σε 15 νέους δήμους και δημιουργήθηκαν 12 νέες γραμμές προς τα προάστια της Θεσσαλονίκης. Το 2009 προστέθηκαν 64 νέα λεωφορεία στον στόλο του, ο οποίος έφθασε έτσι τα 604 οχήματα συνολικά. Η τελευταία συμφωνία με το ελληνικό δημόσιο για το μονοπώλιο και τη χρηματοδότηση του οργανισμού, που υπεγράφη το 2008, ισχύει μέχρι και για δύο χρόνια μετά την έναρξη λειτουργίας του Μετρό της Θεσσαλονίκης. Με τη λήξη της σύμβασης τα αμαξοστάσια και το τροχαίο υλικό του προβλέπεται να περιέλθουν στο ελληνικό δημόσιο και οι μέτοχοι του ΟΑΣΘ να αποζημιωθούν για το αναπόσβεστο της αξίας τους.[2]
Τον Μάιο του 2017 ο Χρήστος Σπίρτζης, υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, ανακοίνωσε ότι ο ΟΑΣΘ θα μπει σε καθεστώς εκκαθάρισης μέχρι το 2019[3]. Τον Ιούλιο του 2017 ο Σπίρτζης ανακοίνωσε ότι ο ΟΑΣΘ κρατικοποιείται.[4] Με τον νόμο 4482/2017 - ΦΕΚ 102/Α/25-7-2017 ο ΟΑΣΘ κρατικοποιείται.
Κατόπιν σύναψης σύμβασης μεταξύ του ΟΣΕΘ και των ΚΤΕΛ, από τον Μάρτιο του 2020 τα ΚΤΕΛ ανέλαβαν περίπου το ένα τρίτο του συγκοινωνιακού έργου της Θεσσαλονίκης και μέχρι τις αρχές Απριλίου 2020 θα κυκλοφορήσουν στην πόλη 100 νέα λεωφορεία σε 25 γραμμές. Με τη σύμβαση αυτή, το ελληνικό δημόσιο αναμένεται να εξοικονομήσει περίπου 23 εκατομμύρια ευρώ.[5]
Την τετραετία 2020 - 2024 ο οργανισμός ανανέωσε ολοκληρωτικά τον στόλο του είτε μέσω ενοικίασης (leasing) είτε μέσω αγοράς καινούριων λεωφορείων. Τον Μάιο του 2024 κυκλοφόρησαν τα πρώτα ηλεκτρικά λεωφορεία στην Ελλάδα, κινεζικής κατασκευής.
Ο ΟΑΣΘ λειτουργεί συνολικά 87 γραμμές με 622 οχήματα για στόλο εντός της μητροπολιτικής περιοχής της Θεσσαλονίκης. Εκτός από το κυρίως πολεοδομικό συγκρότημα, εξυπηρετεί με περιαστικές γραμμές τους γειτονικούς δήμους Δέλτα, Θερμαϊκού, Θέρμης, Λαγκαδά και Ωραιοκάστρου. Για κάποιες από τις περιοχές που βρίσκονται εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος υπάρχει ανταπόκριση με άλλες λεωφορειακές γραμμές από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, από το Κ.Τ.Ε.Λ. και από τον Α.Σ. ΙΚΕΑ.
Στον ΟΑΣΘ εφαρμόζεται από το 2005 ειδικό πρόγραμμα για την δωρεάν μεταφορά ΑμεΑ (άτομα με αναπηρία) και κάθε χρόνο γύρω στις 12.000 μετακινήσεις ΑμεΑ πραγματοποιούνται με τα 4 ειδικά διαμορφωμένα λεωφορεία του ΟΑΣΘ (3 κανονικά και 1 εφεδρικό).
Ο ΟΑΣΘ έχει εγκαταστήσει σύστημα τηλεματικής για τον εντοπισμό των λεωφορείων και την διαχείριση της κυκλοφορίας αυτών, ως και για την πληροφόρηση των επιβατών δια της οπτικής και ηχητικής αναγγελίας των στάσεων εντός ορισμένων λεωφορείων και σε 200 τηλεματικές έξυπνες στάσεις δια της αναγγελίας της ώρας διέλευσης των διερχόμενων λεωφορείων.
Ο στόλος του ΟΑΣΘ αριθμεί 622 λεωφορεία. Από αυτά τα 347 είναι κανονικά, τα 249 αρθρωτά, τα 22 μικρά και 4 ειδικά διαμορφωμένα για μετακίνηση ΑμεΑ.[εκκρεμεί παραπομπή]
Στις αρχές του 2019 ξεκίνησε από την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ η διαδικασία για την προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια και συντήρηση (για 15 έτη) 350 νέων λεωφορείων (150 ηλεκτρικά, 150 φυσικού αερίου και 50 πετρελαίου) για την πόλη της Θεσσαλονίκης, με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 461 εκατομμύρια ευρώ.
Ο διαγωνισμός προέβλεπε την προμήθεια 750 νέων λεωφορείων, συνολικά, για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη,[6] προκηρύχθηκε τον Μάιο του 2019 και η ημερομηνία αποσφράγισης των προσφορών είχε οριστεί, αρχικά, στις 5 Ιουλίου 2019, δύο μέρες πριν τις εθνικές εκλογές και παρόλο που δεν υπήρχε εξασφαλισμένη χρηματοδότηση.[7] Επιπλέον, οι συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες εξέφρασαν την αντίδραση τους στην υποχρέωση που προέβλεπε η σύμβαση για συντήρηση των νέων λεωφορείων επί 15 έτη με ευθύνη του προμηθευτή, καθώς και σε ορισμένες άλλες ειδικές υποχρεώσεις, χαρακτηρίζοντας τις απαιτήσεις ασύμφορες και πρωτοφανείς ακόμα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.[8]
Στη συνέχεια, ο διαγωνισμός αρχικά πήρε παράταση για το Σεπτέμβριο του 2019, αλλά δύο εταιρείες προσέφυγαν στην Αρχή Εκδίκασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ) κατά των όρων του. Ως αποτέλεσμα, η ΑΕΠΠ αποφάσισε τον Αύγουστο του 2019 να ακυρώσει το διαγωνισμό καθώς έκρινε ότι έθετε πρόσθετες απαιτήσεις παραβιάζοντας την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς και ότι οι τεχνικές προδιαγραφές της σύμβασης ήταν υπερβολικές και απρόσφορες, δυσκολεύοντας την κατάθεση προσφορών και μειώνοντας τον ανταγωνισμό.[9]
Το Νοέμβριο του 2019 ανακοινώθηκε από το νέο Υπουργείο Υποδομών ότι θα προκηρυχθεί νέος διαγωνισμός με αναζήτηση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.[10] Ο νέος διαγωνισμός αποτελείται από δύο φάσεις και προβλέπει, συνολικά, την προμήθεια 1.300 νέων αστικών λεωφορείων από τα οποία τα 300 προορίζονται για τη Θεσσαλονίκη.[11]
Σε πρώτη φάση θα προμηθευτούν συνολικά 600 νέα λεωφορεία (150 για τη Θεσσαλονίκη), 200 ηλεκτρικά, 200 φυσικού αερίου και 200 υβριδικά, με στόχο να κυκλοφορήσουν εντός του 2021 και με κόστος περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ το οποίο θα καλυφθεί από την ΕΤΕπ και από το ΕΣΠΑ 2014-2020. Σε δεύτερη φάση, από το 2021, θα ξεκινήσει η διαδικασία για την προμήθεια επιπλέον 750 αστικών λεωφορείων, συνολικά, για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.[11]
Για την στάθμευση και συντήρηση των λεωφορείων του ΟΑΣΘ διατίθενται δύο αμαξοστάσια, στην Σταυρούπολη και τον Φοίνικα.[εκκρεμεί παραπομπή]
Στο αμαξοστάσιο του Φοίνικα κυκλοφορούσαν όλα τα καινούργια λεωφορεία που ερχόταν στον οργανισμό με εντολή των διοικήσεων και των μετόχων ενώ το αμαξοστάσιο της Σταυρούπολης είχε κυρίως παλιά οχήματα και αποσυρμένα.
Ο ΟΑΣΘ δεχόταν συχνά κριτική για το ύψος της επιδότησης που ελάμβανε και για το κέρδος των μετόχων του περί τα €16,45 εκατομμύρια ανά έτος που του εξασφάλιζαν οι συμβάσεις που είχε υπογράψει με το ελληνικό δημόσιο. Για την περίοδο 2007-2013 έλαβε συνολική επιδότηση €910 εκατομμυρίων, μόλις €70 εκατομμύρια λιγότερα από τον ΟΑΣΑ ο οποίος διακίνησε υπερτριπλάσιους επιβάτες την ίδια περίοδο. Στις κατά καιρούς δικαστικές διαμάχες του με το δημόσιο, ο οργανισμός έχει καταφέρει να δικαιωθεί συστηματικά.[2]
Κριτική δέχεται επίσης για τον μονοπωλιακό του χαρακτήρα,[12] καθώς και για το ότι δεν επέτρεψε να αντικατασταθούν οι τρεις γραμμές των τραμ από αντίστοιχες γραμμές των τρόλεϋ στη Θεσσαλονίκη, όπως προβλεπόταν από την σύμβαση του 1957.[13][14]
Με την λειτουργία του μετρό,θα παύσει το συγκοινωνιακό μονοπώλιο εντός της πόλεως της Θεσσαλονίκης[ασαφές] και θα γίνει αναδιάρθρωση των λεωφορειακών γραμμών.[εκκρεμεί παραπομπή]
Υπήρξε μελέτη του 1957 για την αντικατάσταση των τραμ με τρόλλεϋ στην Θεσσαλονίκη στις γραμμές:
Επίσης, προέβλεπε οχήµατα 100 θέσεων και δροµολόγια με συχνότητα µικρότερης των 3 λεπτών, ωστόσο το αρμόδιο υπουργείο μεταφορών υπήρξε αρνητικό για την προοπτική αυτή.[15]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
