Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ

Τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ (αγγλικά: Palace of Westminster‎‎) ή αλλιώς το Βρετανικό Κοινοβούλιο, είναι ο χώρος συνεδρίασης των δύο σωμάτων του κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου—της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων. Βρίσκονται στη δυτική όχθη του ποταμού Τάμεση ^{[Σημ. 1]}, στην καρδιά της πόλης του Ουεστμίνστερ, η οποία είναι ένας από τους 32 δήμους του Λονδίνου (αγγλικά: London boroughs‎‎). Βρίσκονται κοντά στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ και τα κυβερνητικά κτίρια του Ουάιτχολ και της Οδού Ντάουνινγκ. Το όνομα μπορεί να αναφέρεται σε δύο κτίσματα: τα Παλαιά Ανάκτορα, ένα μεσαιωνικό οικοδομικό σύμπλεγμα και το μεγαλύτερο μέρος του οποίου καταστράφηκε το 1834, ή στο σύμπλεγμα που τα αντικατέστησε, τα "Νέα Ανάκτορα", τα οποία σώζονται μέχρι σήμερα. Είναι αξιοσημείωτο ότι έχει διατηρηθεί το αρχικό αρχιτεκτονικό τους ύφος αλλά και η αρχική τους λειτουργία ως βασιλικής οικίας για τελετουργικούς σκοπούς.

Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ
Palace of Westminster[1]
Είδος	κτήριο της βουλής[2]
Αρχιτεκτονική	Αγγλική Γοτθική Αρχιτεκτονική, Perpendicular Gothic και νεογοτθική αρχιτεκτονική[3]
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Διοικητική υπαγωγή	Πόλη του Ουεστμίνστερ[4]
Χώρα	Ηνωμένο Βασίλειο[5]
Ολοκλήρωση	1342
Χρήση	κοινοβούλιο και επίσημη κατοικία
Ένοικοι	Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου
Διαχειριστής	Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου
Αρχιτέκτονας	Charles Barry, Jr. και Αυγουστίνος Πούτιν
Προστασία	διατηρητέο κτίριο Βαθμού 1 (από 1970)[6][7]
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Τα πρώτα βασιλικά ανάκτορα χτίστηκαν στον ίδιο χώρο τον 11ο αιώνα και αποτελούσαν τον κύριο τόπο κατοικίας των Άγγλων μοναρχών μέχρι το 1512, οπότε μια πυρκαγιά κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος τους. Στη συνέχεια αποτέλεσαν την έδρα του Κοινοβουλίου, το οποίο συνεδρίαζε εκεί ήδη από τον 13ο αιώνα καθώς και του Βασιλικού Δικαστηρίου, το οποίο κατά περιόδους έδρευε είτε μέσα είτε γύρω από την Αίθουσα του Ουεστμίνστερ. Το 1834, μία ακόμη μεγαλύτερη πυρκαγιά κατέστρεψε το ανακατασκευασμένο Κοινοβούλιο και τα μόνα σημαντικά κτήρια που διασώθηκαν ήταν η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, οι Εσωτερικές Αυλές του Ναού του Αγίου Στεφάνου, το Παρεκκλήσιο της Παναγίας της Κρύπτης και ο Πύργος των Κοσμημάτων.

Ο διαγωνισμός που ακολούθησε για την ανακατασκευή των Ανακτόρων κατακυρώθηκε στον αρχιτέκτονα Τσαρλς Μπάρρυ και το σχέδιό του για ένα κτίριο ορθογώνιου Γοτθικού ρυθμού. Ό,τι απέμεινε από τα Παλαιά Ανάκτορα, με την εξαίρεση του Πύργου των Κοσμημάτων, ο οποίος αποτελούσε ξεχωριστό τμήμα, ενσωματώθηκε στο πολύ μεγαλύτερο κτιριακό σύμπλεγμα που τα αντικατέστησε, το οποίο περιλαμβάνει πάνω από 1100 δωμάτια, που ακολουθoύν μια συμμετρική διάταξη γύρω από μια σειρά αυλών. Μέρος του χώρου των 3,24 εκταρίων που κατέλαβαν τα Νέα Ανάκτορα αποκτήθηκε μέσω προσχώσεων του Τάμεση, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η κεντρική πρόσοψη μήκους 265,8 μέτρων, επί του ποταμού. Ο Μπάρι βοηθήθηκε από τον Αύγουστο Ο. Ν. Πιούτζιν, μία ηγετική μορφή της Γοτθικής αρχιτεκτονικής, ο οποίος συνέβαλε μέσω σχεδιασμού των διακοσμητικών στοιχείων και της επίπλωσης των Ανακτόρων. Η κατασκευή ξεκίνησε το 1840 και διήρκεσε τριάντα χρόνια, αφού υπήρξαν μεγάλες καθυστερήσεις και προβλήματα χρηματοδότησης, καθώς και η απώλεια των δύο αρχιτεκτόνων που είχαν τεθεί επικεφαλής του έργου. Οι εργασίες που σχετίζονταν με την εσωτερική διακόσμηση συνεχίστηκαν με διακοπές μέχρι και τον 20ό αιώνα. Από τότε έχουν πραγματοποιηθεί μεγάλες εργασίες συντήρησης λόγω των επιπτώσεων από τη μόλυνση της ατμόσφαιρας του Λονδίνου, ενώ εκτενή βελτιωτικά έργα έλαβαν χώρα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης της ανακατασκευής της Αίθουσας των Κοινοτήτων η οποία είχε βομβαρδιστεί το 1941.

Τα Ανάκτορα είναι ένα από τα κέντρα της πολιτικής ζωής του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο όρος Ουεστμίνστερ έχει γίνει συνώνυμο της Βουλής του Ηνωμένου Βασιλείου και το σύστημα διακυβέρνησης Ουεστμίνστερ έχει λάβει το όνομά του από αυτά. Επιπλέον, ο Πύργος του Ρολογιού των Ανακτόρων, ο οποίος έχει γίνει γνωστός ως "Μπιγκ Μπεν" από το όνομα της μεγαλύτερης καμπάνας στο εσωτερικό του, αποτελεί το σήμα κατατεθέν του Λονδίνου και κατ' επέκταση του Ηνωμένου Βασιλείου και είναι ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά αξιοθέατα της πόλης. Τα ανάκτορα του Ουεστμίνστερ είναι καταχωρημένα ως Κτήριο Πρώτου Βαθμού στον Κατάλογο Κτηρίων Ειδικής Αρχιτεκτονικής ή Ιστορικού Ενδιαφέροντος ήδη από το 1970 (πρόκειται για έναν κατάλογο που περιλαμβάνει προστατευόμενα από τον νόμο κτήρια στο Ηνωμένο Βασίλειο) ενώ συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 1987.

Ιστορία

Τα Παλαιά Ανάκτορα

Η αποκατάσταση των Ανακτόρων τον 16ο αιώνα. Σχέδιο του Χ. Τζ. Μπριούερ, 1884.^[8]

Τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ είχαν στρατηγική σημασία κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, καθώς ήταν χτισμένα στις όχθες του Τάμεση. Η τοποθεσία όπου είχαν χτιστεί ήταν γνωστή κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους ως Νήσος Θόρνεϊ και ίσως χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά ως βασιλική κατοικία του Κνούτου στη διάρκεια της βασιλείας του, από το 1016 έως το 1035. Ο Εδουάρδος ο Ομολογητής, ο προτελευταίος προνορμανδικός μονάρχης της Αγγλίας, έχτισε βασιλικά ανάκτορα στη Νήσο Θόρνεϊ στα δυτικά της Πόλης του Λονδίνου, τα οποία είχαν περίπου το ίδιο μέγεθος με το Αβαείο του Ουεστμίνστερ, το οποίο έχτισε αργότερα μεταξύ 1045 και 1050. Η νήσος Θόρνεϊ και η ευρύτερη περιοχή σύντομα έγιναν γνωστές ως Ουεστμίνστερ, ένα όνομα που προήλθε από τη σύμπτυξη των λέξεων West (Δυτική) και Minster (Μίνστερ) που αποτελεί διακριτικό τίτλο που αποδίδεται σε εκκλησία. Τα κτήρια που χρησιμοποιήθηκαν από τους Σάξονες αλλά και αυτά που χρησιμοποιήθηκαν από τον Ουίλιαμ Α΄ δε σώζονται στις μέρες μας. Το αρχαιότερο τμήμα των σημερινών ανακτόρων (η Αίθουσα του Οεστμίνστερ) χρονολογείται από την εποχή του διαδόχου του Ουίλιαμ Α΄, του Βασιλιά Ουίλιαμ Β΄.

Κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ υπήρξαν η κύρια βασιλική κατοικία. Η πρώιμη μορφή του σημερινού Κοινοβουλίου, η λεγόμενη Curia Regis (Βασιλικό Συμβούλιο), συνεδρίαζε στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, αν και ακολουθούσε τον Βασιλιά όταν αυτός άλλαζε τόπο διαμονής. Η Πρότυπη Βουλή, η πρώτη επίσημη Βουλή της Αγγλίας, συνεδρίασε στα Ανάκτορα για πρώτη φορά το 1295^[9] και σχεδόν όλα τα κοινοβουλευτικά σώματα που συγκλήθηκαν από τότε συνεδρίαζαν σ' αυτό τον χώρο.

Λεπτομέρεια χάρτη του Λονδίνου του 1746 από τον Τζον Ροκ. Το παρεκκλήσιο του Αγίου Στεφάνου, με την ένδειξη "Η of Comm" (Βουλή των Κοινοτήτων), γειτονεύει με την Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, ενώ η Αίθουσα του Κοινοβουλίου -με την ένδειξη "Η of L" (Βουλή των Λόρδων)— καθώς και η Αίθουσα του Πρίγκηπα εντοπίζονται στα νότια. Μεταξύ των δύο κτισμάτων των κοινοβουλευτικών σωμάτων είχε την έδρα του το Δικαστήριο των Αιτήσεων, το οποίο από το 1801 έγινε η νέα έδρα της Βουλής των Λόρδων. Στη βορειοανατολική γωνία, δίπλα στο ποτάμι, διακρίνεται ο Οίκος του Ομιλητή.

Το 1530, ο Ερρίκος Η΄ απέκτησε την Οικία της Υόρκης από τον Καρδινάλιο Τόμας Γούλσεϊ,^[10] ένα ισχυρό πολιτικό πρόσωπο που έχασε την εύνοια του βασιλιά. Ο Ερρίκος χρησιμοποίησε το κτήριο ως μόνιμη κατοικία του, μετονομάζοντάς το σε Ανάκτορα του Γουάιτχολ, και, παρ' όλο που τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ παρέμειναν τυπικά βασιλική κατοικία, χρησιμοποιούνταν από τα δύο σώματα της Βουλής και από πολλά βασιλικά δικαστήρια διαφόρων αρμοδιοτήτων.

Όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα στα δεξιά, τα Παλαιά Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ ήταν ένα σύμπλεγμα κτηρίων, τα οποία χωρίζονταν από τον ποταμό Τάμεση στ' ανατολικά από μία σειρά κήπων. Το μεγαλύτερο και βορειότερο κτήριο ήταν η Αίθουσα του Οεστμίνστερ (Westminster Hall), κτίσμα που διασώζεται ως τις μέρες μας, το οποίο έχει διεύθυνση παράλληλη προς τον ποταμό. Αρκετά άλλα κτήρια πρόσκεινταν σε αυτό από τα ανατολικά, ενώ νότια από αυτά τα κτήρια και κάθετα προς την Αίθουσα, βρισκόταν το μεσαιωνικό κτίσμα της Αίθουσας των Κοινοτήτων (με την ένδειξη H. of Comm.). Ακόμη πιο νότια και παράλληλα στον ποταμό ήταν χτισμένο το Δικαστήριο των Αιτήσεων (σημειώνεται στον χάρτη ως C of Requests), με προέκταση προς τ' ανατολικά στο νότιο άκρο του. Τέλος, στο νότιο μέρος του συμπλέγματος, υπήρχε η μεσαιωνική Αίθουσα των Λόρδων (Η of L) και άλλη μία αίθουσα. Τα Ανάκτορα οριοθετούνταν από τον Τάμεση στα ανατολικά, την οδό Αγίας Μαργαρίτας (ST MARGARET'S STREΕT) στα δυτικά και το Παλαιό Προαύλιο των Ανακτόρων στα νοτιοδυτικά. Μια άλλη οδός, η οδός Νέου Προαυλίου, μόλις που φαίνεται στον χάρτη στα βόρεια.

Δεδομένου ότι χτίστηκαν ως βασιλική κατοικία, τα Ανάκτορα δεν περιλάμβαναν αίθουσες ειδικά προορισμένες για χρήση από τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα. Σημαντικές τελετές που αφορούσαν στη λειτουργία του κράτους πραγματοποιήθηκαν στην Αίθουσα των Εικόνων. Συνεπώς, η Βουλή των Λόρδων αρχικά συνεδρίαζε στην Αίθουσα της Βασιλίσσης, μία μάλλον λιτή μεσαιωνική αίθουσα στη νότια άκρη του συμπλέγματος. Το 1801 η Άνω Βουλή, όπως αλλιώς ονομάζεται η Βουλή των Λόρδων, μετακινήθηκε στη μεγαλύτερη Λευκή Αίθουσα, η οποία προηγουμένως φιλοξενούσε το Δικαστήριο των Αιτήσεων (βλ. σχεδιάγραμμα στα δεξιά). Τόσο η αύξηση του αριθμού των βουλευτών που έφεραν το αξίωμα του Λόρδου από τον Γεώργιο Γ΄ στη διάρκεια του 18ου αιώνα, όσο και η επικείμενη πράξη της Ένωσης με την Ιρλανδία του 1800, κατέστησαν αναγκαία τη μεταφορά καθώς η αρχική αίθουσα δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πλέον από τον αυξημένο αριθμό των βουλευτών.

Από την άλλη, η Βουλή των Κοινοτήτων, μην έχοντας στη διάθεσή της δική της αίθουσα συνεδριάσεων, χρησιμοποιούσε κατά διαστήματα το Θεματικό Κτήριο του Αβαείου του Ουεστμίνστερ. Τελικά αυτό το σώμα της Βουλής απέκτησε μόνιμο χώρο στα Ανάκτορα και συγκεκριμένα στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Στεφάνου, πρώην βασιλικό παρεκκλήσιο στη διάρκεια της βασιλείας του Εδουάρδου ΣΤ΄. Το 1547, μετά το κλείσιμο του Κολεγίου του Αγίου Στεφάνου, το κτήριο διατέθηκε για χρήση από τη Βουλή των Κοινοτήτων. Το Παρεκκλήσιο υπέστη αρκετές αλλαγές τους επόμενους τρεις αιώνες ώστε να εξυπηρετεί καλύτερα την Κάτω Βουλή (εναλλακτικό όνομα της Βουλής των Κοινοτήτων) και με αυτό τον τρόπο χάθηκε η μεσαιωνική του όψη.

Στο σύνολό τους, πάντως, τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ δε μεταβλήθηκαν ιδιαίτερα πριν τον 18ο αιώνα. Μέχρι τότε το Κοινοβούλιο εργαζόταν στον περιορισμένο χώρο που ήταν διαθέσιμος και σε κτήρια που λόγω της παλαιότητάς τους, δεν εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του. Προτάσεις για την ανοικοδόμηση εντελώς νέων ανακτόρων δε βρήκαν ανταπόκριση και αντ' αυτού, προστέθηκαν περισσότερα κτήρια. Μία νέα δυτική πρόσοψη από την πλευρά της οδού Αγ. Μαργαρίτας χτίστηκε σε παλλαδικό ρυθμό μεταξύ του 1755 και του 1770, προσφέροντας έτσι περισσότερο χώρο για τη φύλαξη αρχείων και διαθέτοντας αίθουσες για χρήση από επιτροπές. Μία νέα επίσημη κατοικία για τον Ομιλητή της Βουλής των Κοινοτήτων χτίστηκε δίπλα στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Στεφάνου και ολοκληρώθηκε το 1795. Ο αρχιτέκτονας Τζέιμς Βάιατ, γνωστός για τα σχέδιά του σε νεογοτθικό ρυθμό, πραγματοποίησε έργα στους χώρους στέγασης τόσο της Βουλής των Λόρδων όσο και της Βουλής των Κοινοτήτων, μεταξύ 1799 και 1801.

Το σύμπλεγμα των ανακτόρων αναμορφώθηκε ξανά από τον Σερ Τζων Σόαν, μεταξύ των ετών 1824 και 1827. Το μεσαιωνικό κτίσμα της Αίθουσας της Βουλής των Λόρδων, το οποίο ήταν και ο στόχος μιας απόπειρας ανατίναξης με χρήση μπαρούτης το 1605, κατεδαφίστηκε ως τμήμα αυτής της αναμόρφωσης, με σκοπό τη δημιουργία της νέας Βασιλικής Αίθουσας και μιας εισόδου για τελετουργικούς σκοπούς στο νότιο άκρο των ανακτόρων. Μεταξύ των έργων που πραγματοποιήθηκαν υπό την επίβλεψη του Σόαν, ήταν και η δημιουργία νέων βιβλιοθηκών για τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου, καθώς και νέων αιθουσών δικαστηρίων για το τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου υπό τον Λόρδο Καγκελάριο και το Δικαστήριο της Έδρας του Βασιλέως. Οι αλλαγές του Σόαν στάθηκαν αιτία μεγάλης αντιπαράθεσης λόγω του ότι χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία του νεοκλασικού αρχιτεκτονικού ρυθμού, τα οποία δε συμβάδιζαν με τον γοτθικό ρυθμό των αρχικών κτηρίων.

Καταστροφή από πυρκαγιά και ανακατασκευή

Ο Ουίλιαμ Τέρνερ παρακολούθησε τη φωτιά του 1834 και δημιούργησε αρκετά έργα που την απεικονίζουν, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και Η Καταστροφή της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων ("The Burning of the Houses of Lords and Commons") του 1835.

Στις 16 Οκτωβρίου 1834, μια μεγάλη φωτιά ξέσπασε στα Ανάκτορα όταν δύο υπερθερμασμένες σόμπες χρησιμοποιήθηκαν για την καταστροφή εφεδρικών ράβδων λογιστικής. Αυτές οι ράβδοι ήταν ξύλινες και ήταν απομεινάρια ενός λογιστικού συστήματος που εφαρμοζόταν κατά τον Μεσαίωνα για να διαπιστώνεται αν είχε καταβληθεί ο φόρος, αλλά είχαν να χρησιμοποιηθούν από το 1826. Η φωτιά ξεκίνησε από το υπόγειο της αίθουσας της Βουλής των Λόρδων, όπου βρίσκονταν οι δυο σόμπες, και εξαπλώθηκε ταχύτατα, καταστρέφοντας τις δύο Αίθουσες της Βουλής αλλά και τα περισσότερα κτήρια στο υπόλοιπο σύμπλεγμα των Ανακτόρων. Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ σώθηκε χάρη στις ηρωικές προσπάθειες κατάσβεσης και σε μια αλλαγή στη διεύθυνση του ανέμου. Ο Πύργος των Κοσμημάτων, το Παρεκκλήσιο της Κρύπτης, και η εσωτερική αυλή μαζί με το κτήριο της Εκκλησίας του Αγίου Στεφάνου ήταν τα μόνα τμήματα των Ανακτόρων που επιβίωσαν από τη φωτιά.^[11]

Αμέσως μετά την πυρκαγιά, ο Βασιλιάς Γουλιέλμος Ε' πρόσφερε τα σχεδόν ολοκληρωμένα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ στη Βουλή, ελπίζοντας να απαλλαχθεί από μια κατοικία που αντιπαθούσε. Παρόλ' αυτά, το κτήριο θεωρήθηκε ακατάλληλο για τη χρήση για την οποία το προόριζε η Βουλή, και η προσφορά απορρίφθηκε.^[12] Προτάσεις για μετακίνηση στο Τσάρινγκ Κρος ή στο Πάρκο Σεντ Τζέιμς είχαν την ίδια κατάληξη. Η παράδοση αλλά και η ιστορική και πολιτική σημασία του Ουεστμίνστερ εμπόδισαν τη μετακίνηση της Βουλής, παρά την ανεπάρκεια του χώρου.^[13] Στο μεταξύ, άμεση προτεραιότητα δόθηκε στη στέγαση της επόμενης Βουλής, γι' αυτό η Αίθουσα των Εικόνων και η Λευκή Αίθουσα επισκευάστηκαν πρόχειρα ώστε να χρησιμοποιηθούν από τη Βουλή των Λόρδων και τη Βουλή των Κοινοτήτων αντίστοιχα. Η επισκευή έγινε από τον Σερ Ρόμπερ Σμιρκ, του μόνου εναπομείναντος αρχιτέκτονα του Μητροπολιτικού Γραφείου Εργασιών. Οι εργασίες προχώρησαν με ταχύ ρυθμό και οι δύο αίθουσες ήταν έτοιμες για χρήση τον Φεβρουάριο του 1835.^[14]

Μία Βασιλική Επιτροπή συγκλήθηκε με θέμα την ανακατασκευή των Ανακτόρων και την ίδια περίοδο ξέσπασε μια μεγάλη διαμάχη γύρω από το αρχιτεκτονικό ύφος που θα έπρεπε να έχουν. Ο νεοκλασικός ρυθμός, δείγματα του οποίου αποτελούσαν και ο Λευκός Οίκος αλλά και το Καπιτώλιο των Η.Π.Α., ήταν δημοφιλής εκείνη την περίοδο και είχε εξάλλου ήδη χρησιμοποιηθεί από τον Σόαν στις προσθήκες που έκανε στα Ανάκτορα. Θεωρείτο όμως ότι συνδεόταν με επαναστατικό πνεύμα και με τον ρεπουμπλικανισμό, σε αντίθεση με τον γοτθικό ρυθμό, το οποίο συμβόλιζε συντηρητικές αξίες. Η Επιτροπή ανακοίνωσε τελικά τον Ιούνιο του 1835 ότι "ο ρυθμός των κτηρίων πρέπει να είναι είτε γοτθικός είτε της περίοδου της Ελισάβετ Α' (αγγλική: Elisabethan)".^[15] Η Βασιλική Επιτροπή επέτρεψε την υποβολή προτάσεων από αρχιτέκτονες με την προϋπόθεση ότι πληρούται αυτό το βασικό κριτήριο.

Ο Σερ Τσαρλς Μπάρρυ συνέλαβε το σχέδιο που κέρδισε τον διαγωνισμό για την κατασκευή του νέου Κοινοβουλίου και επέβλεπε την κατασκευή του μέχρι τον θάνατό του το 1860

Το 1836, μετά τη μελέτη 97 προτάσεων, η Βασιλική Επιτροπή επέλεξε το σχέδιο του Τσαρλς Μπάρρυ για ανάκτορα γοτθικού ρυθμού. Ο θεμέλιος λίθος τοποθετήθηκε το 1840.^[16] Η Αίθουσα των Λόρδων ολοκληρώθηκε το 1847, ενώ η Αίθουσα των Κοινοτήτων το 1852 (τότε ο Μπάρι χρίστηκε ιππότης και έλαβε τον τίτλο του Σερ). Αν και οι περισσότερες εργασίες είχαν ολοκληρωθεί μέχρι το 1860, η κατασκευή συνεχίστηκε μέχρι και μια δεκαετία αργότερα. Ο Μπάρι, του οποίου το σχέδιο είχε περισσότερα στοιχεία νεοκλασικού ρυθμού παρά γοτθικού, έκτισε τα νέα ανάκτορα βασιζόμενος στη νεοκλασική αρχή της συμμετρίας. Δέχτηκε σημαντική βοήθεια από τον Αύγουστο Πιούτζιν για τους πολυτελείς και ιδιαίτερου στυλ εσωτερικούς χώρους, όπου περιλαμβάνονταν ταπετσαρίες, σκαλίσματα, υαλογραφήματα (βιτρό), πλακίδια δαπέδου, μεταλλικά στοιχεία και έπιπλα.

Νεότερη ιστορία

Στη διάρκεια του βομβαρδισμού του Λονδίνου από τους Γερμανούς κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ χτυπήθηκαν από βόμβες 14 φορές. Μία βόμβα έπεσε στην Παλαιά Αυλή των Ανακτόρων στις 26 Σεπτεμβρίου του 1940 και προκάλεσε σημαντικές ζημιές στον νότιο τοίχο της εισόδου του Αγίου Στεφάνου καθώς και στη δυτική πρόσοψη του παρεκκλησίου.^[17] Όταν έπεσε η βόμβα, το άγαλμα του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου ξέφυγε από τη βάση του λόγω της ισχύος της έκρηξης, και το σπαθί που κρατούσε ο Ριχάρδος λύγισε. Αυτή υπήρξε μια εικόνα που χρησιμοποιήθηκε για να καταδείξει τη δύναμη της δημοκρατίας, που "ίσως λυγίσει αλλά ποτέ δε θα σπάσει όταν δεχτεί επίθεση".^[18] Στις 8 Δεκεμβρίου, μια άλλη βόμβα κατέστρεψε ένα μεγάλο μέρος της εσωτερικής αυλής με τις καμάρες.

Η χειρότερη επιδρομή πραγματοποιήθηκε τη νύχτα της 10ης με 11ης Μαΐου 1941, όταν τα Ανάκτορα χτυπήθηκαν τουλάχιστον 11 φορές και τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν.^[19] Μία εμπρηστική βόμβα χτύπησε την Αίθουσα των Κοινοτήτων και της έβαλε φωτιά. Φωτιά άρπαξε και η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ από μία άλλη βόμβα. Οι πυροσβέστες δεν μπορούσαν να σώσουν και τα δύο κτίσματα και αποφάσισαν να προσπαθήσουν να διασώσουν την Αίθουσα του Οεστμίνστερ.^[20] Η απόπειρα αυτή υπήρξε επιτυχής, αλλά η Αίθουσα των Κοινοτήτων, αφημένη στην τύχη της, καταστράφηκε ολοσχερώς, όπως και ο Προθάλαμος των Μελών.^[21] Βόμβα χτύπησε και την Αίθουσα των Λόρδων, αλλά αυτή άνοιξε οπή στο πάτωμα χωρίς να εκραγεί. Ακόμη και ο Πύργος του Ρολογιού χτυπήθηκε από μια μικρή βόμβα ή αντιαεροπορικό κέλυφος στο γείσο της στέγης, και υπέστη μικρή ζημιά στο σημείο αυτό. Όλα τα γυάλινα καλύμματα της νότιας πλάκας έσπασαν, αλλά οι δείκτες και οι καμπάνες δεν επηρεάστηκαν, και το Μεγάλο Ρολόι συνέχισε να μετράει με ακρίβεια τον χρόνο.^[19]

Μετά την καταστροφή της Αίθουσας των Κοινοτήτων, οι Λόρδοι βουλευτές πρόσφεραν τη δική τους αίθουσα στη Βουλή των Κοινοτήτων, ενώ για τις δικές τους ανάγκες χρησιμοποίησαν το βεστιάριο της βασίλισσας. Η Αίθουσα των Κοινοτήτων ανακατασκευάστηκε μετά τη λήξη του πολέμου υπό την επίβλεψη του αρχιτέκτονα Σερ Γκάιλς Γκίλμπερτ Σκοτ, σε πιο απλό όμως στυλ από ότι η αρχική αίθουσα. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1950, οπότε και τα δύο σώματα της Βουλής επέστρεψαν στις αίθουσές τους.^[22]

Καθώς η ανάγκη για χώρους γραφείων στα Ανάκτορα αυξήθηκε, η Βουλή απέκτησε χώρο στο γειτονικό Κτήριο Νόρμαν Σω το 1975,^[23] και πιο πρόσφατα στο Μέγαρο Πορτκέλλις, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2000. Μ' αυτόν τον τρόπο, όλα τα μέλη του κοινοβουλίου έχουν πλεόν τα δικά τους γραφεία.^[9]

Εξωτερικό

Πρόσοψη του Βρετανικού Κοινοβουλίου στον Τάμεση το πρωί...

... και αργά το απόγευμα. Στα δεξιά διακρίνεται το Μέγαρο Πορτκάλλις.

Το σχέδιο του Σερ Τσαρλς Μπάρρυ για τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ χρησιμοποίησε τον γοτθικό ρυθμό αρχιτεκτονικής, ο οποίος ήταν δημοφιλής στη διάρκεια του 15ου αιώνα καθώς και τον 19ο αιώνα, κατά τη "Γοτθική Αναβίωση". Καθώς ο Μπάρι είχε ειδικευτεί στα σχέδια νεοκλασικού ρυθμού, δέχτηκε σημαντική βοήθεια από τον Αύγουστο Πιούτζιν. Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, η οποία χτίστηκε τον 11ο αιώνα και επιβίωσε από την πυρκαγιά του 1834, ενσωματώθηκε στο σχέδιο του Μπάρι. Ο Πιούτζιν δεν ήταν ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα, ιδιαίτερα με το συμμετρικό περίγραμμα του Μπάρι. Όπως είχε σημειώσει μια φορά, "Είναι καθ' όλα ελληνιστικού ρυθμού, κύριε. Λεπτομέρειες της αρχιτεκτονικής των Τυδόρ σε ένα κλασικό σώμα".^[24]

Λιθοδομή

Η λιθοδομή του κτηρίου ήταν αρχικά Άνστον, ένα είδος ασβεστόλιθου με υψηλή περιεκτικότητα μαγνησίου, στο χρώμα της άμμου, που προέρχεται από την περιοχή του χωριού Άνστον, στο Νότιο Γιόρκασαϊρ.^[25] Η πέτρα όμως, άρχισε σύντομα να φθείρεται εξαιτίας της μόλυνσης και της κακής ποιότητας κάποιων από των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν. Παρ' όλο που δείγματα αυτών των φθορών ήταν εμφανή ήδη από το 1849, δε λήφθηκε καμία ενέργεια για το υπόλοιπο του 19ου αιώνα. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1910, πάντως, η ανάγκη αντικατάστασης τμήματος της λιθοδομής ήταν πλέον επιτακτική. Το 1928, φάνηκε ότι ήταν αναγκαίο να χρησιμοποιηθεί πέτρα Κλίψαμ, ασβεστόλιθος στο χρώμα του μελιού από την περιοχή του Ράτλαντ, προκειμένου ν' αντικατασταθεί η Άνστον. Το σχέδιο ξεκίνησε τη δεκαετία του 1930, αλλά διακόπηκε λόγω του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του 1950. Η επίδραση της μόλυνσης έγινε πάλι εμφανής το 1960. Ένα πρόγραμμα συντήρησης και αποκατάστασης των εξωτερικών τοίχων και των πύργων άρχισε το 1981 και έληξε το 1994.^[26] Οι Αρχές της Βουλής έχουν από τότε αναλάβει να πραγματοποιήσουν την αποκατάσταση των περιβάλλοντων χώρων των πολλών εσωτερικών αυλών, ένα έργο που αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2011.

Πύργοι

Ο Πύργος της Βικτωρίας ήταν το πιο ευδιάκριτο χαρακτηριστικό του σχεδίου του Τσαρλς Μπάρι για τα Νέα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ. Με την ολοκλήρωσή του, έγινε το ψηλότερο κτήριο του κόσμου που δε χρησιμοποιούνταν για θρησκευτικούς σκοπούς.

Στα Ανάκτορα υπάρχουν τρεις κύριοι πύργοι. Από αυτούς, ο μεγαλύτερος και ψηλότερος είναι ο Πύργος της Βικτωρίας, ο οποίος βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνία των Ανακτόρων και υψώνεται 98,5 μέτρα πάνω από το έδαφος. Με το αρχικό όνομα "Πύργος του Βασιλέως", προς τιμή του τότε μονάρχη, Ουίλιαμ Δ΄, ο πύργος είχε αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι των αρχικών σχεδίων του Μπάρι, καθώς πρόθεσή του ήταν ν' αποτελέσει το πιο αξιομνημόνευτο στοιχείο του συμπλέγματος των ανακτόρων. Ο αρχιτέκτονας συνέλαβε την ιδέα του μεγάλου ορθογώνιου πύργου ως τμήμα που θα παραπέμπει σ' ένα νομοθετικό "κάστρο". Με αυτόν τον τρόπο ο Πύργος αντηχούσε και την επιλογή του να σχεδιάσει μια μεγάλη ανασυρόμενη πύλη κάστρου ως τη δική του υπογραφή στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Την πύλη αυτή τη σχεδίασε ως επίσημη βασιλική είσοδο στα Ανάκτορα καθώς και ως μέσο πυρασφάλειας για τ' αρχεία του Κοινοβουλίου.^[27] Ο Πύργος της Βικτωρίας επανασχεδιάστηκε αρκετές φορές και το ύψος του αύξανε σταδιακά.^[28] Τελικά, όταν ολοκληρώθηκε το 1858, ήταν το δεύτερο ψηλότερο κτήριο του Λονδίνου μετά τον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου και το ψηλότερο κτήριο του κόσμου που δεν είχε θρησκευτικό αλλά κοσμικό χαρακτήρα.^[29]

Στη βάση του πύργου βρίσκεται η Πύλη του Μονάρχη, η οποία χρησιμοποιείται από τον εκάστοτε μονάρχη όταν επισκέπτεται τα Ανάκτορα για να κηρύξει την έναρξη των εργασιών του Κοινοβουλίου ή για κάποιαν άλλη περίσταση. Η αψίδα της πύλης, που έχει ύψος 15,2 μέτρα, είναι πλούσια διακοσμημένη με γλυπτά, συμπεριλαμβανομένων των αγαλμάτων του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Ανδρέα, του Αγίου Πατρικίου αλλά και της ίδιας της Βασίλισσας Βικτωρίας.^[30] Το μεγαλύτερο μέρος του Πύργου της Βικτωρίας χρησιμοποιείται για τη φύλαξη των τριών εκατομμυρίων αρχείων του Κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου. Τα αρχεία έχουν ταξινομηθεί σε ατσάλινα ράφια που καταλαμβάνουν 12 ορόφους και έχουν συνολικό μήκος 8,8 χιλιομέτρων. Περιλαμβάνουν αντίγραφα όλων των νόμων που έχουν ψηφιστεί από το Βρετανικό Κοινοβούλιο από το 1947 και έπειτα, καθώς και σημαντικά χειρόγραφα όπως το πρωτότυπο του Νομοσχεδίου των Δικαιωμάτων του 1689 και τη θανατική καταδίκη του Καρόλου Α'.^[31] Στην κορυφή της σιδερένιας πυραμιδοειδούς οροφής του πύργου βρίσκεται ένας ιστός σημαίας ^[25] από τον οποίο ανεμίζει το Βασιλικό Έμβλημα του Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή η προσωπική σημαία του μονάρχη, όταν αυτός παρίσταται στα Ανάκτορα. Αντίθετα, τις ημέρες που συνεδρίαζει το Κοινοβούλιο και τις καθιερώμενες ημέρες της σημαίας, είναι η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου αυτή που ανεμίζει από τον ιστό.^[32][33]

Η φήμη του Πύργου του Ρολογιού, ή αλλιώς Μπιγκ Μπεν, έχει ξεπεράσει τη φήμη των ίδιων των Ανακτόρων. Η συγκεκριμένη κατασκευή έχει καταστεί συνώνυμη της Μπιγκ Μπεν, της μεγαλύτερης και βαρύτερης καμπάνας από τις πέντε που φιλοξενεί στο εσωτερικό του.

Στη βόρεια άκρη των Ανακτόρων υψώνεται ο πιο διάσημος από τους πύργους, ο Πύργος του Ρολογιού, ο οποίος είναι γνωστότερος ως "Μπιγκ Μπεν". Με ύψος 96,3 μέτρων, είναι ελάχιστα κοντύτερος από τον Πύργο της Βικτωρίας αλλά αρκετά πιο λεπτός.^[25] Στεγάζει το Μεγάλο Ρολόι του Ουεστμίνστερ, το οποίο κατασκευάστηκε από τον Έντουαρντ Τζον Ντεντ (Edward John Dent) σε σχέδια του ερασιτέχνη ωρολογοποιού Έντμουντ Μπέκετ Ντένισον (Edmund Beckett Denison).^[34] Χτυπάει την ώρα με ακρίβεια δευτερολέπτου: το Μεγάλο Ρολόι πέτυχε επίπεδα ακρίβειας τα οποία θεωρούνταν αδιανόητα από τους ωρολογοποιούς του 19ου αιώνα. Έχει παραμείνει ακριβές από τότε που τέθηκε σε λειτουργία το 1859.^[35] Δείχνει την ώρα σε τέσσερις πλάκες διαμέτρου 7 μέτρων, οι οποίες είναι κατασκευασμένες από γυαλί τύπου οπάλ και φωτίζονται από την εσωτερική τους πλευρά στη διάρκεια της νύχτας. Ο ωροδείκτης έχει μήκος 2,7 μέτρων και ο λεπτοδείκτης 4,3 μέτρων.^[36]

Πέντε καμπάνες κρέμονται στο κωδωνοστάσιο πάνω από το ρολόι. Οι τέσσερις καμπάνες χτυπούν τα τέταρτα της ώρας,^[37] ενώ η μεγαλύτερη καμπάνα χτυπάει τις ώρες. Επισήμως ονομάζεται "Η Μεγάλη Καμπάνα του Ουεστμίνστερ", αλλά κοινώς αναφέρεται ως "Μπιγκ Μπεν". Η ονομασία αυτή έχει αβέβαιη προέλευση και, στο πέρασμα του χρόνου, αποδόθηκε και στον ίδιο τον πύργο. Η πρώτη καμπάνα που είχε αυτό το όνομα παρουσίασε ρωγμές στη διάρκεια των δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν και κατασκευάστηκε εκ νέου.^[38] Η τωρινή καμπάνα ανέπτυξε και αυτή αργότερα μια ρωγμή, γεγονός που της απέδωσε χαρακτηριστικό ήχο.^[39] Είναι η τρίτη βαρύτερη καμπάνα στη Βρετανία, αφού ζυγίζει 13,8 τόνους.^[40][41]

Στον φεγγίτη στην κορυφή του πύργου βρίσκεται ο Φανός του Άυρτον, ο οποίος είναι αναμμένος όταν κάποιο από τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα συνεδριάζει αφού έχει πέσει το σκοτάδι. Τοποθετήθηκε το 1885 κατόπιν απαίτησης της Βασίλισσας Βικτωρίας, έτσι ώστε να μπορεί να διαπιστώνει από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ εάν οι βουλετές εργάζονταν. Ονομάστηκε έτσι από τον Άκτον Σμη Άυρτον, Ανώτατο Επίτροπο Έργων στα τέλη της δεκαετίας του 1870.^[42][43]

Ο "λεπτοκαμωμένος" Κεντρικός Πύργος, ο οποίος σχεδιάστηκε ως οβελός στέψης, αρχιτεκτονικό στοιχείο που απαντάται συνήθως σε χριστιανικούς ναούς της δυτικής Ευρώπης, δημιουργεί μια αντίθεση με τους ογκώδεις ορθογώνιους πύργους στα άκρα των Ανακτόρων.

Όντας ο κοντύτερος από τους τρεις κύριους πύργους των ανακτόρων, ύψους 91,4 μέτρων, ο οκτάγωνος Κεντρικός Πύργος υψώνεται πάνω από το μέσο του κτηρίου, ακριβώς πάνω από την Κεντρική Αίθουσα Υποδοχής. Προστέθηκε στα σχέδια κατόπιν παρέμβασης του Ντέιβιντ Μπόσγουελ, υπεύθυνου εξαερισμού του νέου κτηρίου του Κοινοβουλίου: θεωρούσε ότι έπρεπε να υπάρχει μια μεγάλη κεντρική καπνοδόχος μέσω της οποίας αυτό που ονόμαζε "εξασθενημένος αέρας" θα κατευθυνόταν έξω από το κτήριο μέσω της ζέστης και του καπνού που δημιουργούσαν περίπου τετρακόσια τζάκια μέσα στα Ανάκτορα.^[44] Προκειμένου να συμπεριλάβει τον πύργο, ο Μπάρρυ αναγκάστηκε να χαμηλώσει την οροφή της Κεντρικής Αίθουσας Υποδοχής και να μειώσει το ύψος των παραθύρων της.^[45] Παρ' όλ' αυτά, ο ίδιος ο πύργος αποδείχτηκε μια ευκαιρία για τον Μπάρρυ να βελτιώσει την εξωτερική εμφάνιση των Ανακτόρων,^[46] και επέλεξε τη μορφή οβελού στέψης για να ισορροπήσει την οπτική εντύπωση που προκαλούσαν οι δύο πιο ογκώδεις πλευρικοί πύργοι.^[47] Τελικά, ο Κεντρικός Πύργος απέτυχε στην εκπλήρωση του αρχικού του σκοπού, αλλά ήταν "η πρώτη περίπτωση όπου μηχανικές λειτουργίες [ενός κτηρίου] επέδρασαν σημαντικά στο αρχιτεκτονικό του σχέδιο".^[48]

Επί της πρόσοψης, χαρακτηριστικές είναι οι πολλές τριγωνικές απολήξεις που υψώνονται κατά μήκος της πρόσοψης, οι οποίες ξεκινάνε από τα σημεία ανάμεσα στα παράθυρα. Αλλά εκτός από αυτές, υπάρχουν και πολυάριθμοι πυργίσκοι που χαράσσουν το εξωτερικό περίγραμμα του κτηρίου, οι οποίοι, όπως ο Κεντρικός Πύργος, έχουν προστεθεί για πρακτικούς λόγους, και αποτελούν μεταμφιεσμένους αγωγούς εξαερισμού.^[46]

Υπάρχουν και κάποια άλλα αρχιτεκτονικά στοιχεία των ανακτόρων που είναι γνωστά ως πύργοι. Ο Πύργος του Αγ. Στεφάνου βρίσκεται στο μέσο της δυτικής πρόσοψης των Ανακτόρων, μεταξύ της Αίθουσας του Ουεστμίνστερ και της Παλαιάς Αυλής των Ανακτόρων, και περιλαμβάνει την είσοδο του Κοινοβουλίου για το κοινό, η οποία είναι γνωστή ως "Είσοδος του Αγ. Στεφάνου".^[49] Οι πυργοειδείς πτέρυγες στη βόρεια και νότια άκρη της πρόσοψης επί του ποταμού, ονομάζονται Πύργος του Προέδρου και Πύργος του Καγκελαρίου αντίστοιχα,^[26] από τα ονόματα που είχαν οι προεδρεύοντες στα δύο κοινοβουλευτικά σώματα όταν ανακατασκευάστηκαν τα Ανάκτορα: Πρόεδρος της Βουλής των Κοινοτήτων και Πρώτος Λόρδος Καγκελάριος. Στον Πύργο του Προέδρου βρίσκεται και ο Οίκος του Προέδρου, η επίσημη κατοικία του Προέδρου των Κοινοτήτων.^[50]

Ανοιχτοί χώροι

Το Κρόμγουελ Γκρην, έξω από την Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, είναι το μέρος όπου βρίσκεται το μπρούτζινο άγαλμα του Όλιβερ Κρόμγουελ, έργο του γλύπτη Χέιμο Θόρνυρκροφτ, το οποίο παρουσιάστηκε εν μέσω αντιδράσεων το 1899.^[51]

Υπάρχει ένας αριθμός μικρών κήπων και χώρων πρασίνου (αγγλικά: green / γκρην) που περικυκλώνουν τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ. Οι Κήποι του Πύργου της Βικτωρίας είναι ανοιχτοί στο κοινό ως δημοτικό πάρκο κατά μήκος της όχθης του ποταμού νότια των ανακτόρων. Ο Κήπος Μπλακ Ροντ ή αλλιώς Κήπος της Μελανής Ράβδου, που βρίσκεται κοντά στους κοινόχρηστους χώρους και χρησιμοποιείται ως ιδιωτική είσοδος, πήρε το όνομά του από τον τίτλο του αρχικλητήρα της Βουλής των Λόρδων, που στ' αγγλικά ονομάζεται "Gentleman Usher of the Black Rod" δηλαδή "Ευγενής Κλητήρας της Μελανής Ράβδου". Το Παλαιό Προαύλιο των Ανακτόρων, μπροστά από τα Ανάκτορα, είναι πεζοδρομημένο και καλύπτεται από τσιμεντότουβλα (βλέπε τμήμα "Ασφάλεια" παρακάτω). Ομοίως, το Κρόμγουελ Γκρην (επίσης στο μπροστινό τμήμα, και από το 2006 περιορισμένο από πλαίσια για την κατασκευή μιας νέας πτέρυγας επισκεπτών), το Νέο Προαύλιο των Ανακτόρων (στη βόρεια πλευρά) και το Σπήκερς Γκρην (ακριβώς βόρεια των Ανακτόρων) αποτελούν όλα ιδιωτικούς χώρους, κλειστούς στο κοινό. Το Κόλλετζ Γκρην, απέναντι από το τμήμα της Βουλής των Λόρδων, είναι ένας μικρός, τριγωνικός χώρος πρασίνου που χρησιμοποιείται συχνά για τηλεοπτικές συνεντεύξεις και δηλώσεις πολιτικών.

Εσωτερικοί χώροι

Τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ περιλαμβάνουν πάνω από 1.100 δωμάτια, 100 κλιμακοστάσια και διαδρόμους συνολικού μήκους 4.8 χλμ,^[25] τα οποία καταλαμβάνουν τέσσερις ορόφους. Στο ισόγειο υπάρχουν γραφεία, χώροι εστίασης και μπαρ, ενώ στον πρώτο όροφο (γνωστός ως ο κύριος όροφος), βρίσκοναι οι κυριότερες αίθουσες των Ανακτόρων, συμπεριλαμβανομένων των αιθουσών των δύο σωμάτων της Βουλής, χωλ και βιβλιοθηκών. Οι δύο άλλοι όροφοι στεγάζουν χώρους συνεδριάσεων και γραφεία.

Κάτοψη

Πλάνο του κύριου ορόφου (ο Βορράς βρίσκεται στα δεξιά). Οι αίθουσες των δύο νομοθετικών σωμάτων του Κοινοβουλίου βρίσκονται σε διαμετρικά αντίθετες πλευρές της Κεντρικής Αίθουσας Αναμονής και αποτελούν μέρος του κεντρικού άξονα των Ανακτόρων, ο οποίος περιλαμβάνει και τη σειρά των δωματίων τελετών στο νότιο τμήμα. Ο Πύργος της Βικτωρίας καταλαμβάνει τη νοτιοδυτική γωνία και ο Οίκος του Πρόεδρου τη βορειοανατολική γωνία. Ο Πύργος του Ρολογιού είναι στο βορειότερο τμήμα, ενώ προς τα δυτικά κυριαρχεί η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ.

Αντί να υπάρχει μια κεντρική είσοδος, τα Ανάκτορα διαθέτουν ξεχωριστές εισόδους για χρήση από μέλη διαφορετικών ομάδων που χρησιμοποιούν το κτήριο. Η Πύλη του Μονάρχη, στη βάση του Πύργου της Βικτωρίας, βρίσκεται στη νοτιοδυτική γωνία του συμπλέγματος και αποτελεί το σημείο εκκίνησης της τελετουργικής διαδρομής που ακολουθεί ο μονάρχης πριν την Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου. Στη συνέχεια διέρχεται από μια σειρά δωματίων και χώρων, στα οποία περιλαμβάνονται το Βασιλικό Κλιμακοστάσιο, η Νορμανδική Βεράντα, η Βασιλική Ενδυματοθήκη, η Βασιλική Αίθουσα και η Αίθουσα του Πρίγκηπα, για να καταλήξει σε ειδικό χώρο της Αίθουσας της Βουλής των Λόρδων, όπου πραγματοποιείται η τελετή.

Οι Λόρδοι Βουλευτές χρησιμοποιούν την Είσοδο των Συναδέλφων στο μέσο της πρόσοψης του Παλαιού Προαυλίου, η οποία επισκιάζεται από ένα πέτρινο μπαλκόνι. Η είσοδος αυτή οδηγεί σ' ένα χώρο από τον οποίο μία σκάλα, και έπειτα ένας διάδρομος, οδηγούν στην Αίθουσα του Πρίγκηπα.^[52]

Οι Βουλευτές των Κοινοτήτων εισέρχονται στο κτήριο από την Είσοδο των Μελών στο νότιο τμήμα του Νέου Προαυλίου. Η δική τους διαδρομή περνάει μέσα από ένα βεστιάριο στο κατώτατο τμήμα των Σκητών και καταλήγει στο Χωλ των Μελών ακριβώς νότια από την Αίθουσα των Κοινοτήτων. Από το Νέο Προαύλιο των Ανακτόρων, υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης τόσο στην Αίθουσα του Προέδρου όσο και στον Οίκο του Προέδρου, ο οποίος βρίσκεται στη βορειοανατολική γωνία των Ανακτόρων.

Η Είσοδος του Αγίου Στεφάνου, σχεδόν στο μέσο της δυτικής πρόσοψης του κτηρίου, είναι η είσοδος για το κοινό. Από εκεί, οι επισκέπτες διέρχονται μέσα από μία σειρά διαδρόμους και χρησιμοποιούν κάποιες σκάλες για να φθάσουν στο επίπεδο του κυρίου ορόφου και στην οκτάγωνη Κεντρική Αίθουσα, το πιο κομβικό σημείο των Ανακτόρων. Από αυτή την αίθουσα ξεκινούν συμμετρικοί διάδρομοι διακοσμημένοι με τοιχογραφίες, οι οποίοι οδηγούν στις αίθουσες προετοιμασίας και διαβουλεύσεων των δύο Σωμάτων: στον Προθάλαμο των Μελών και την Αίθουσα των Κοινοτήτων στα βόρεια, και στον Προθάλαμο των Συναδέλφων και την Αίθουσα των Λόρδων στα νότια. Οι δύο πρώτες αίθουσες χρησιμοποιούνται από τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων και οι άλλες δύο από τα μέλη της Βουλής των Λόρδων. Άλλος ένας διάδρομος με τοιχογραφίες οδηγεί ανατολικά στην Κάτω Αίθουσα Αναμονής και στη σκάλα για τον δεύτερο όροφο, όπου πίσω από την πρόσοψη επί του ποταμού, υπάρχει μια σειρά από 16 αίθουσες συνεδριάσεων. Ακριβώς από κάτω, οι βιβλιοθήκες των δύο Σωμάτων στον κύριο όροφο βλέπουν στον Τάμεση.

Η Πύλη του Μονάρχη

Η βάση του Πύργου της Βικτωρίας με του Μονάρχη επί της οδού Άμπινγκτον.

Η πιο μεγαλοπρεπής είσοδος στα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ είναι η Πύλη του Μονάρχη στη βάση του Πύργου της Βικτωρίας. Σχεδιάστηκε για την αποκλειστική χρήση του μονάρχη, ο οποίος διανύει τη διαδρομή από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ μέχρι εκεί κάθε χρόνο με άμαξα, για να λάβει μέρος στην Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου.^[53] Το Αυτοκρατορικό Στέμμα, το οποίο φορείται από τον μονάρχη για την περίσταση, όπως και το Καπέλο της Διατήρησης και το Σπαθί του Κράτους, τα οποία φέρονται μπροστά από τον μονάρχη όπως αυτός προχωρά προς τα εμπρός στη διάρκεια της τελετής, μεταφέρονται επίσης στα Ανάκτορα με άμαξα, συνοδευόμενα από μέλη της Βασιλικής Οικογένειας. Τα βασιλικά εμβλήματα, όπως είναι γνωστά, φθάνουν κάποια ώρα νωρίτερα από τον μονάρχη και εκτίθενται στη Βασιλική Αίθουσα μέχρι την ώρα που θα χρησιμοποιηθούν. Η Πύλη του Μονάρχη είναι επιπλέον και η επίσημη είσοδος που χρησιμοποιείται από σημαίνοντα πολιτικά πρόσωπα που επισκέπτονται τα Ανάκτορα^[54][55] όπως και το σημείο εκκίνησης των ξεναγήσεων των Ανακτόρων για το κοινό.^[56]

Το Βασιλικό Κλιμακοστάσιο και η Νορμανδική Βεράντα

Από την Πύλη του Μονάρχη, το Βασιλικό Κλιμακοστάσιο οδηγεί στον κύριο όροφο. Πρόκειται για μια σκάλα από γκρίζο γρανίτη που αποτελείται από 26 σκαλοπάτια.^[57] Σε ορισμένες περιστάσεις εθιμοτυπικού χρακτήρα, κατά μήκος της σκάλας παρατάσσονται φρουροί με σπαθιά, που ανήκουν στα δύο συντάγματα του Ιππικού της Βασιλικής Οικογένειας: τους Σωματοφύλακες και τους Κυανούς και Βασιλικούς. Πρόκειται για τους μόνους φρουρούς που επιτρέπεται να φέρουν όπλα στο εσωτερικό των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ, τα οποία επισήμως παραμένουν βασιλική κατοικία.^[58]

Η σκάλα οδηγεί στη Νορμανδική Βεράντα, ένα χώρο με τετράγωνο δάπεδο που ξεχωρίζει από τον κεντρικό περίτεχνο πυλώνα του και την πολυπλοκότητα της οροφής που υποστηρίζει ο πυλώνας αυτός. Η οροφή αποτελείται από τέσσερις θόλους που χωρίζονται από ισάριθμα τόξα που τέμνονται στο κέντρο. Εδώ συνδυάζεται η τεχνική Λιερν της γοτθικής αρχιτεκτονικής (όπου σχηματίζεται ένα άστρο από τα τεμνόμενα τόξα) με σκαλιστές προεξοχές στην πέτρα στο σημείο τομής των τόξων, που ονομάζονται Μπος. Η Βεράντα ονομάστηκε έτσι από το θέμα της διακόσμησης που είχα αρχικά προταθεί, το οποίο αντλήθηκε από την ιστορία της Βρετανίας κατά τη Νορμανδική κυριαρχία.^[59] Τελικά, όμως, ούτε δεκαέξι αγάλματα Νορμανδών Βασιλέων ούτε σχετικές τοιχογραφίες διακόσμησαν τον χώρο, όπως προβλεπόταν, και μόνο το ζωγραφιστό γυαλί που απεικονίζει τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή υποννοεί αυτό το θέμα. Η Βασίλισσα Βικτωρία απεικονίζεται δύο φορές στην αίθουσα: μία ως νεαρή γυναίκα στο γυαλί του άλλου παραθύρου της Βεράντας,^[60] και μία σε μεγάλη ηλικία, κοντά στο τέλος της ζωής της, καθισμένη στον θρόνο της Βουλής των Λόρδων, σ' ένα αντίγραφο ενός πίνακα του Ζαν-Τζόζεφ Μπέντζαμιν-Κόνσταντ που χρονολογείται από το 1900 ^[61] και είναι κρεμασμένος στον ανατολικό τοίχο. Οι δεκαέξι βάσεις γλυπτών που προορίζονταν για τα αγάλματα τώρα στηρίζουν τις προτομές πρωθυπουργών που είχαν προεδρεύσει στη Βουλή των Λόρδων, όπως του Τσαρλς Γκρέι και του Ρόμπερτ Σέσιλ, Μαρκήσιου του Σάλισμπερυ. Μία δίφυλλη πόρτα απέναντι από την κορυφή της σκάλας οδηγεί στη Βασιλική Αίθουσα και άλλη μία στα δεξιά οδηγεί στην Ενδυματοθήκη.^[53]

Η Ενδυματοθήκη της Βασίλισσας

Λεπτομέρεια από το έργο Η επιστροφή του Βασιλιά Αρθούρου του Ουίλλιαμ Ντάις

Η Ενδυματοθήκη της Βασίλισσας βρίσκεται στο νότιο άκρο του νοητού άξονα με τις αίθουσες για τελετουργικούς σκοπούς στα Ανάκτορα. Καταλαμβάνει το κέντρο της νότιας πρόσοψης του κτηρίου και έχει θέα στους Κήπους του Πύργου της Βικτωρίας.^[62] Όπως φανερώνει και το όνομά της, η Βασιλική Ενδυματοθήκη είναι ο χώρος όπου ο εκάστοτε Αρχηγός του Κράτους προετοιμάζεται για την Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου φορώντας επίσημες ενδυμασίες και το Αυτοκρατορικό Στέμμα.^[63] Το επίκεντρο αυτής της πλούσια διακοσμημένης αίθουσας είναι ο Θρόνος του Κράτους που προορίζεται για τον μονάρχη. Βρίσκεται σ' ένα βάθρο με τρία σκαλοπάτια, κάτω από ένα υφασμάτινο κάλυμμα σκιάς στολισμένο με τους θυρεούς και τα άνθινα εμβλήματα της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας. Ακριβώς πίσω από τον θρόνο και κρεμασμένο στον τοίχο, υπάρχει μέσα σε χρυσό πλαίσιο ένα ορθογώνιο κομμάτι μωβ βελούδου όπου είναι κεντημένο το βασιλικό οικόσημο από τη Βασιλική Σχολή Ραπτικής, περικυκλωμένο από άστρα και το μονόγραμμα VR.^[53] Ο Έντουαρντ Μπάρρυ σχεδίασε τόσο τον θρόνο - το μαξιλαράκι και η πλάτη του οποίου είναι επίσης κεντημένα - όσο και το σκαλιστό μαρμάρινο τζάκι στην άλλη πλευρά της αίθουσας, όπου υπάρχουν χρυσά αγαλματίδια του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Μιχαήλ.^[62]

Το θέμα διακόσμησης της αίθουσας είναι ο θρύλος του Βασιλιά Αρθούρου, ο οποίος βασιλιάς θεωρείται από πολλούς Βικτωριανούς ο γενάρχης τους.^[64] Πέντε τοιχογραφίες που ζωγραφίστηκαν από τον Ουίλλιαμ Ντάις μεταξύ του 1848 και του 1864 καλύπτουν τους τοίχους και απεικονίζουν αλληγορικές σκηνές από τον μύθο. Κάθε σκηνή έχεις ως θέμα και από μία αρετή του ιπποτισμού: η μεγαλύτερη, ανάμεσα στις δύο πόρτες, έχει τίτλο "Υποδοχή του Σερ Τρίστμαν στη Στρογγυλή Τράπεζα" και συμβολίζει την αρετή της Φιλοξενίας.^[53] Αρχικά σχεδιαζόταν η αναπαράσταση επτά σκηνών αλλά οι δύο τελευταίες τοιχογραφίες δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω του θανάτου του καλλιτέχνη. Απεικονίζονται (σύμφωνα με τη φορά των δεικτών του ρολογιού) οι αρετές της Ευγένιας, της Θρησκευτικότητας, της Γεναιοδωρίας, της Φιλοξενίας και της Ελεημοσύνης. Οι δύο τοιχογραφίες που λείπουν θα αναπαριστούσαν τις αρετές της Πίστης και του Θάρρους.^[65] Αφού όμως δε ζωγραφίστηκαν ποτέ, στα δύο τμήματα ταπετσαρίας στα πλαϊνά του θρόνου, για να μη μείνουν κενά, κρεμάστηκαν ελαιογραφίες της Βασίλισσας Βικτωρίας και του Πρίγκηπα Αλβέρτου, έργα του Φραντς Ξάβερ Βιντερχέιλτερ.^[62] Το πορτραίτο της Βασίλισσας Βικτωρίας μπορεί κανείς να το δει στον επίσημο ιστοχώρο της Βρετανικής Βουλής.^[66] Άλλα διακοσμητικά στοιχεία στην αίθουσα αντλούν το θέμα τους επίσης από τον θρύλο του Αρθούρου, όπως μια σειρά από 18 σκαλίσματα σε ξύλο βελανιδιάς κάτω από τους πίνακες, έργα του Ένρι Χιουγκ Άρμστεντ,^[53] και η ζωοφόρος κάτω από την οροφή κατά μήκος των τοίχων, που απεικονίζει τα οικόσημα των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης.^[65] Αλλά και η ίδια η οροφή είναι διακοσμημένη με εμβλήματα, όπως είναι και τα σημεία του ξύλινου δαπέδου που συναντούν τους τοίχους ^[52] τα οποία δεν καλύπτονται από το βαθυκύανο τάπητα που έχει στρωθεί.

Η Βασιλική Αίθουσα

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ρόναλντ Ρήγκαν απευθύνει λόγο στο Βρετανικό Κοινοβούλιο, στις 8 Ιουνίου του 1982, από βήμα στη Βασιλική Αίθουσα των Ανακτόρων.

Ακριβώς βόρεια από την Ενδυματοθήκη βρίσκεται η Βασιλική Αίθουσα (στα αγγλικά ονομάζεται "Royal Gallery" και το Gallery σ' αυτή την περίπτωση υποδηλώνει ότι πρόκειται για μια στενόμακρη αίθουσα^[67] ). Με έκταση 33,5 επί 13,7 τετρ. μέτρων, είναι μία από τις μεγαλύτερες αίθουσες των Ανακτόρων.^[25]

Η Αίθουσα τυγχάνει πολλών χρήσεων σε διαφορετικές περιστάσεις. Χρησιμοποιείται κυρίως στην Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου ως χώρος όπου πραγματοποιείται η βασιλική πομπή, την οποία παρακολουθεί το κοινό από προσωρινά τοποθετημένα καθίσματα.^[68] Έχει περιστασιακά χρησιμοποιηθεί και από σημαίνοντα πολιτικά πρόσωπα του εξωτερικού τα οποία, κατά την επίσκεψή τους στο Κοινοβούλιο, εκφώνησαν λόγο και προς τα δύο σώματα του Κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου. Επίσης υπήρξε χώρος υποδοχής ξένων προσωπικοτήτων.^[69] Χρησιμοποιείται όμως μερικές φορές και στην αρχή του νομοθετικού έτους, ως χώρος προγεύματος που παραδοσιακά παραθέτει ο Λόρδος Καγκελάριος σε ορισμένους δικαστές κυρίως από την Αγγλία και την Ουαλία, που έρχονται πεζή από το Αββαείο του Ουεστμίνστερ, όπου έχουν ήδη παρακολουθήσει τη Θεία Λειτουργία (εναλλακτικά χρησιμοποιείται γι΄ αυτό τον σκοπό και η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ). Πρόκειται για μια παράδοση αιώνων που έχει τις ρίζες της στα χρόνια που ακολούθησαν τη Μεταρρύθμιση. Πρόσφατα, στους καλεσμένους προστίθενται, μεταξύ άλλων, και μέλη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.^[70] Ο χώρος αυτός χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν και ως αίθουσα δικαστηρίου, αφού εκεί εκδικάστηκαν υποθέσεις που αφορούσαν σε Λόρδους Βουλευτές.^[69][71] Ορισμένα από τ' Αρχεία του Κράτους εκτίθενται στη Βασιλική Αίθουσα (συμπεριλαμβανομένου ενός ακριβούς αντίγραφου του διατάγματος που καταδίκαζε σε θάνατο τον Κάρολο Α'). Τέλος, τα τραπέζια και τα καθίσματα που υπάρχουν μετατρέπουν την αίθουσα σ' ένα βολικό χώρο εργασίας για τους Λόρδους Βουλευτές, αφού η αίθουσα είναι κοντά στην αίθουσα διαβουλεύσεών τους.^[53]

Λεπτομέρεια από το έργο Ο θάνατος του Νέλσον του Ντάνιελ Μακλάιζ σε τοίχο της Βασιλικής Αίθουσας. Σήμερα ο πίνακας σώζεται σε κακή κατάσταση όσον αφορά στον χρωματισμό του.

Η θεματική ενότητα που επιλέχθηκε για τη Βασιλική Αίθουσα ήταν σημαντικές στιγμές από τη Βρετανική πολεμική ιστορία. Οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με δύο μεγάλους πίνακες του Ντάνιελ Μακλάιζ, ο καθένας από τους οποίους έχει διαστάσεις 13,7 επί 3,7 μέτρα. Ο ένας από αυτούς έχει τίτλο "Ο θάνατος του Νέλσον" και αναπαριστά την πτώση του Λόρδου Νέλσον στη Ναυμαχία του Τραφάλγκαρ το 1805, και ο άλλος ονομάζεται "Η συνάντηση του Ουέλλινγκτον με τον Μπλύχερ" και απεικονίζει τον Δούκα του Ουέλλινγκτον που συναντάται με τον Γκέμπχαρντ Λέμπερεχτ φον Μπλύχερ στη Μάχη του Βατερλώ το 1815.^[53] Οι τοιχογραφίες άρχισαν να φθείρονται με ταχύ ρυθμό μετά την ολοκλήρωσή τους εξαιτίας ενός πλήθους παραγόντων, ο σημαντικότερος από τους οποίους ήταν η ατμοσφαιρική μόλυνση, και σήμερα είναι σχεδόν μονόχρωμοι.^[64] Ο σχεδιασμός των υπόλοιπων νωπογραφιών ματαιώθηκε, και αντ' αυτού οι τοίχοι καλύφθηκαν με πορτρέτα βασιλέων και βασιλισσών από τον Γεώργιο Α' και έπειτα.^[72] Το θέμα της πολεμικής υπεροχής εξυπηρετούν και τα οκτώ επίχρυσα αγάλματα από ασβεστόλιθο της περιοχής της γαλλικής πόλης Καέν τα οποία διακοσμούν τον χώρο. Τα αγάλματα, έργα του γλύπτη Τζων Μπέρνι Φίλιπ, βρίσκονται δεξιά και αριστερά των τριών εισόδων και του παράθυρου της αίθουσας, και το καθένα από αυτά αναπαριστά μονάρχη που βασίλευε την περίοδο που έλαβε χώρα μια σημαντική μάχη ή πολεμική διένεξη.^[53] Η διακόσμηση της οροφής, σε ύψος 13,7 μέτρων πάνω από το πάτωμα,^[25] περιλαμβάνει το Ρόδο των Τυδώρ και λέοντες, ενώ στο χρωματιστό γυαλί του παραθύρου απεικονίζονται τα βασιλικά οικόσημα της Αγγλίας και της Σκωτίας^[69]

Η Αίθουσα του Πρίγκηπα

Προσωπογραφία του καλλιτέχνη Ρίτσαρντ Μπάρτσετ που συνέβαλε στη διακόσμηση της Αίθουσας.

Η Αίθουσα του Πρίγκηπα είναι ένα μικρό δωμάτιο που χρησιμοποιέιται ως χώρος μετάβασης από τη Βασιλική Αίθουσα στην Αίθουσα των Λόρδων και ονομάστηκε έτσι από το δωμάτιο που οδηγούσε στην Αίθουσα της Βουλής των Λόρδων στα Παλαιά Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ. Λόγω της θέσης της, είναι ένας χώρος όπου συναντιούνται οι Λόρδοι βουλευτές για να συζητήσουν θέματα σχετικά με τη Βουλή. Αρκετές πόρτες οδηγούν έξω από την αίθουσα, στους χώρους ψηφισμάτων της Βουλής των Λόρδων και σε αριθμό σημαντικών γραφείων.^[53]

Το θέμα της διακόσμησης της Αίθουσας του Πρίγκηπα είναι η ιστορία της δυναστείας των Τυδώρ, και οι 28 ελαιογραφίες που καλύπτουν τους τοίχους της απεικονίζουν μέλη της δυναστείας. Είναι έργα του Ρίτσαρντ Μπάρτσετ και των μαθητών του, και προηγήθηκε της δημιουργίας τους εκτεταμένη έρευνα, η οποία ήταν θεμελιώδης για την ίδρυση της Εθνικής Πινακοθήκης Προσωπογραφιών το 1865.^[53] Στις σκηνές που απεικονίζονται στους πίνακες περιλαμβάνονται Το Πεδίο του Χρυσού Ενδύματος, Η απόδραση της Μαρίας Α' της Σκωτίας και Ο Γουώλτερ Ράλεϊ στρώνει το παλτό του ως χαλί για τη Βασίλισσα.^[73] Δώδεκα μπρούτζινα, ανάγλυφα σκαλίσματα που βρίσκονται κάτω από του πίνακες και χρονολογούνται από το 1855-1857, είναι έργα του Ουίλλιαμ Θηντ. Πάνω από τους πίνακες, στο ύψος των παραθύρων, σχεδιάστηκε η τοποθέτηση αντίγραφων των έξι κεντητών τάπητων τοίχου που κοσμούσαν την Αίθουσα της Βουλής των Λόρδων μέχρι την καταστροφή τους από την πυρκαγιά του 1834. Απεικόνιζαν σκηνές από την ήττα του ισπανικού στόλου (της περίφημης Ισπανικής Αρμάδας) το 1588. Οι εργασίες πάντως τοποθέτησης των τάπητων διακόπηκαν το 1851 (μέχρι τότε μόλις ένας είχε ολοκληρωθεί) και δε συνεχίστηκαν μέχρι το 2007. Τον Αύγουστο του 2010, και οι έξι τάπητες είχαν ολοκληρωθεί και εκτίθενταν στη Βασιλική Αίθουσα. Εκείνο το διάστημα προγραμματιζόταν η μετακίνησή τους στην Αίθουσα του Πρίγκηπα μέσα στους επόμενους μήνες.^[74][75][76]

Στην αίθουσα βρίσκεται και άγαλμα της Βασίλισσας Βικτωρίας, η οποία κάθεται σε θρόνο τοποθετημένο σε βάθρο. Η Βασίλισσα κρατάει σκήπτρο και στέμμα διακοσμημένο με φύλλα, τα οποία συμβολίζουν τόσο ότι κυβερνά όσο και ότι ηγείται.^[53] Η μορφή της Βασίλισσας συνοδεύεται από αλληγορικές μορφές της Δικαιοσύνης και της Καλοσύνης, με την πρώτη να φέρει γυμνό σπαθί και έκφραση αδιαλλαξίας, και τη δεύτερη να προσφέρει ένα κλαδί ελιάς και να δείχνει επιείκεια.^[77] Το σύμπλεγμα των γλυπτών, που δημιουργήθηκε από λευκό μάρμαρο από τον γλύπτη Τζων Γκίμπσον το 1855, φθάνει σχεδόν τα 2.5 μέτρα σε ύψος. Βρίσκεται στην αψιδωτή είσοδο απέναντι από τις πόρτες που οδηγούν στη Βασιλική Αίθουσα, οι οποίες αφαιρούνται πριν από την Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου για να διευκολυνθεί η βασιλική πομπή. Θεωρήθηκε ότι τα γλυπτά είχαν διαστάσεις ακατάλληλες για τον χώρο της Αίθουσας του Πρίγκηπα, και γι' αυτό κατέληξαν στις αποθήκες από το 1955 έως το 1976. Εν τούτοις, το μέγεθος και η θέση αυτού του συμπλέγματος γλυπτών, καταδεικνύουν ότι υπήρχε πρόθεση να διακρίνεται από μακριά και να υπενθυμίζει με συμβολικό τρόπο στον μονάρχη τα βασιλικά του καθήκοντα, καθώς αυτός διέρχεται από τη Βασιλική Αίθουσα και κατευθύνεται προς την Αίθουσα των Λόρδων, όπου θα εκφωνήσει τον καθιερωμένο λόγο για την Τελετή.^[53][78]

Η Αίθουσα των Λόρδων

Η Αίθουσα των Λόρδων. Οι πάγκοι των βουλευτών καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος της. Στο βάθος διακρίνεται ο επίχρυσος Βασιλικός Θρόνος.

Η Αίθουσα της Βουλής των Λόρδων ή συνηθέστερα, η Αίθουσα των Λόρδων, βρίσκεται στο νότιο τμήμα των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ. Η πλούσια διακοσμημένη αίθουσα έχει διαστάσεις 13,7 επί 24,4 τ.μ.^[25] Οι πάγκοι της Αίθουσας, όπως κι άλλα έπιπλα, έχουν βαφτεί με κόκκινο χρώμα. Το πάνω μέρος της Αίθουσας είναι διακοσμημένο με βιτρώ και με έξι νωπογραφίες που αναπαριστούν αλληγορικά τη Θρησκεία, την Ιπποσύνη και τη Νομοθεσία.

Στον νότιο τοίχο της Αίθουσας βρίσκεται ο επίχρυσος Βασιλικός Θρόνος και το επίχρυσο πλαίσιό του. Αν κι ο μονάρχης μπορεί θεωρητικά να χρησιμοποιήσει τον θρόνο στη διάρκεια οποιασδήποτε συνεδρίασης, παρίσταται μόνο στην Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου. Άλλα μέλη της Βασιλικής Οικογένειας που παρίστανται στην Τελετή χρησιμοποιούν τα Καθίσματα του Κράτους δίπλα στον θρόνο, ενώ οι γιοι των βουλευτών δικαιούνται να καθίσουν στα σκαλοπάτια του θρόνου. Μπροστά από τον θρόνο βρίσκεται ένα κόκκινο μαξιλάρι γεμισμένο με μαλλί, για να καταδειχθεί η ιστορική σημασία του εμπορίου μαλλιού. Στα αγγλικά ονομάζεται Γούλσακ (Woolsack) και χρησιμοποιείται από το άτομο που προεδρεύει στη Βουλή των Λόρδων (πρόκειται για τον Λόρδο Πρόεδρο από το 2006, αν και ιστορικά αρμόδιος για την προεδρία ήταν ο Λόρδος Καγκελάριος ή ο αναπληρωτής του). Το τελετουργικό σκήπτρο της Βουλής, που εκπροσωπεί τη βασιλική εξουσία, τοποθετείται στο πίσω μέρος του Γούλσακ. Μπροστά από το Γούλσακ βρίκεται το Γούλσακ των Δικαστών, ένα μεγαλύτερο κόκκινο μαξιλάρι στο οποίο επισήμως κάθονταν στη διάρκεια της Τελετής οι Λόρδοι Νομοθέτες (οι οποίοι παλαιότερα ήταν μέλη της Βουλής των Λόρδων), και πλέον καταλαμβάνουν μέλη του Ανώτατου Δικαστηρίου ή άλλοι δικαστές (που δεν είναι αναγκαία μέλη της Βουλής), ώστε να εκπροσωπείται η Δικαστική Λειτουργία της Κυβέρνησης. Η Τράπεζα της Βουλής, στην οποία συνεδριάζουν οι γραμματείς, βρίσκεται στο μπροστινό τμήμα της Αίθουσας των Λόρδων.

Η ψήφιση του Νόμου του 1911. Και στην Άνω και στην Κάτω Βουλή, οι νόμοι ψηφίζονται με τη μέθοδο των διαιρέσων.

Οι Βουλευτές κάθονται στις σειρές πάγκων που υπάρχουν στις τρεις πλευρές της Αίθουσας. Οι πάγκοι που βρίσκονται στα δεξιά της θέσης του Λόρδου Προέδρου αποτελούν το Πνευματικό Τμήμα κι αυτοί στα αριστερά το Κοσμικό Τμήμα. Οι Πνευματικοί Λόρδοι (επίσκοποι κι αρχιεπίσκοποι της επισήμως καθιερωμένης Εκκλησίας της Αγγλίας) κάθονται στο Πνευματικό Τμήμα. Οι Κοσμικοί Λόρδοι (ευγενείς) κάθονται σύμφωνα με τα πολιτικά κόμματα στα οποία εντάσσονται: μέλη του κυβερνώντος κόμματος κάθονται στο Πνευματικό Τμήμα, ενώ βουλευτές της αντιπολίτευσης στο Κοσμικό Τμήμα. Κάποιοι συνάδελφοί τους, βουλευτές που έχουν εκλεγεί ως ανεξάρτητοι, κάθονται στους πάγκους στο μέσο της Αίθουσας απέναντι από το Γούλσακ, οι οποίο είναι γνωστοί ως Κάθετο Τμήμα.

Οι Αίθουσα των Λόρδων είναι χώρος όπου πραγματοποιούνται τελετές που μεταδίδονται τηλεοπτικά σε όλη τη χώρα, η πιο σημαντική εκ των οποίων είναι η Τελετή Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου, η οποία λαμβάνει χώρα για να σηματοδοτήσει την έναρξη κάθε κοινοβουλευτικής περιόδου, είτε μετά από Γενικές Εκλογές είτε το φθινόπωρο. Στην τελετή αυτή παρίσταται ή εκπροσωπείται κάθε συνταγματικά καθορισμένο τμήμα της κυβέρνησης: το Στέμμα (τόσο κυριολεκτικά, όσο και μεταφορικά, δηλαδή ο Μονάρχης αυτοπροσώπως), οι Πνευματικοί και Κοσμικοί Λόρδοι Βουλευτές, και οι Βουλευτές των Κοινοτήτων (μαζί οι Βουλευτές αποτελούν το Νομοθετικό Τμήμα), το Δικαστικό Τμήμα (αν και οι περισσότεροι δικαστές δεν είναι μέλη κάποιας Βουλής), και το Εκτελεστικό (τόσο Υπουργοί της Κυβέρνησης, όσο και στρατιωτικοί που συνοδεύουν τον Μονάρχη). Τέλος, υπάρχει κι ένας μεγάλος αριθμός προσκεκλημένων που τους επιτρέπεται να παραστούν στη μεγάλη Βασιλική Αίθουσα ακριβώς δίπλα στην Αίθουσα. Ο μονάρχης, καθισμένος στον Θρόνο, εκφωνεί λόγο, αναφέροντας τα βασικά σημεία του ετήσιου προγράμματος της Κυβέρνησης και το νομοθετικό πρόγραμμα της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου. Αν και δεν επιτέπεται στους Βουλευτές των Κοινοτήτων να εισέλθουν στην αίθουσα διαβουλεύσεων των Λόρδων, παρακολουθούν την τελετή από ένα χώρο που βρίσκεται ακριβώς μπροστά από την είσοδο. Στην Αίθυσα των Λόρδων πραγματοποιείται και μία μικρή τελετή για να σηματοδοτήσει τη λήξη κάθε κοινοβουλευτικής περιόδου, στην οποία ο μονάρχης εκπροσωπείται από μια ομάδα Λόρδων Επιτρόπων.

Ο Προθάλαμος των Συναδέλφων

Ακριβώς βόρεια από την Αίθουσα των Λόρδων βρίσκεται ο Προθάλαμος των Συναδέλφων, μία βοηθητική αίθουσα όπου οι Λόρδοι μπορούν ανεπίσημα να συζητήσουν ή να διαπραγματευτούν ζητήματα στη διάρκεια συνεδριάσεων της Βουλής, αλλά και να παραλάβουν μηνύματα από τους θυρωρούς που ελέγχουν την είσοδο στην αίθουσα διαβουλεύσεων. Ο Προθάλαμος είναι ένα τετράγωνο δωμάτιο με πλευρές μήκους 11,9 μέτρων, κι έχει ύψος 10 μέτρων.^[25] Ένα από τα κυριότερα διακοσμητικά του στοιχεία είναι το κεντρικό σχέδιο του πατώματος, ένα ακτινωτό ρόδο, έμβλημα της δυναστείας των Τυδώρ, φτιαγμένο από μάρμαρο του Ντέρμπυρσαϊρ και τοποθετημένο μέσα σ' ένα ανάγλυφο οκτάγωνο από μπρούτζινες πλάκες.^[79] Στο υπόλοιπο πάτωμα υπάρχουν πλακάκια από σκυρόδεμα πάνω στα οποία είναι χαραγμένα σε πηλό, διάφορα οικόσημα και λατινικά ρητά. Οι τοίχοι είναι επενδυμένοι με λευκή πέτρα και καθένας έχει και μία αψιδωτή είσοδο. Πάνω από τις εισόδους εικονίζονται τα βασιλικά οικόσημα των έξι βασιλικών οίκων που είχαν την εξουσία στην Αγγλία μέχρι την άνοδο της Βασίλισσας Βικτωρίας στον θρόνο (Σαξονικός Οίκος, Νορμανδική δυναστεία, Οίκος των Πλανταγκένετ, Οίκος των Τυδώρ, Οίκος των Στιούαρτ και Οίκος του Ανόβερου) και μεταξύ των εισόδων υπάρχουν παράθυρα στα ζωγραφιστά τζάμια των οποίων απεικονίζονται τα βασιλικά οικόσημα των πρώτων οικογενειών της αριστοκρατίας της Αγγλίας.^[80]

Μεταξύ των εισόδων, αυτή που βρίσκεται στα νότια κι οδηγεί στην Αίθουσα των Λόρδων, είναι η πιο εντυπωσιακή και ξεχωρίζει λόγω των επίχρυσων στοιχείων και της γενικότερης διακόσμησής της, στην οποία περιλαμβάνεται και το βασιλικό οικόσημο στην πλήρη μορφή του. Η είσοδος ορίζεται από τις Ορειχάλκινες Θύρες, ένα ζεύγος περίτεχνα συνδεόμενο μέσω χονδρών καρφιών που ζυγίζει συνολικά 1,5 τόνο.^[81] Οι άλλες πόρτες της αίθουσας, στις οποίες υπάρχουν κρεμασμένα ρολόγια, οδηγούν σε διαδρόμους: προς τα ανατολικά καταλήγει ο Διάδρομος των Λόρδων Νομοθετών, που οδηγεί στις βιβλιοθήκες, και σε κοντινή απόσταση προς τα δυτικά βρίσκεται η Αίθουσα του Μωυσή, που χρησιμοποιείται για τις Μεγάλες Επιτροπές. Προς τα βόρεια βρίσκεται ο θολωτός Διάδρομος των Συναδέλφων, ο οποίος είναι διακοσμημένος με επτά νωπογραφίες από τον Τσαρλς Ουέστ Κοπ που αναπαριστούν ιστορικές σκηνές από την περίδο του Αγγλικού Εμφυλίου Πολέμου.^[82] Οι νωπογραφίες ζωγραφίστηκαν μεταξύ 1856 και 1866,^[83][84] και κάθε σκηνή είχε "ειδικά επιλεχθεί ώστε να απεικονίζονται οι αγώνες μέσα από τους οποίους κερδίζονται οι εθνικές ελευθερίες".^[82] Στις σκηνές περιλαμβάνονται κι αυτές με τίτλους Ο Πρόεδρος Λήνθαλ Βεβαιώνει τα Προνόμια της Βουλής των Κοινοτήτων Ενώπιον του Καρόλου Α΄ όταν Έγινε Προσπάθεια να Συλληφθούν οι Πέντε Βουλευτές, και Η Επιβίβαση των Προσκυνητών Πατέρων για τη Νέα Αγγλία, που συμβολίζει την αρχή της ανεξιθρησκείας.

Η Κεντρική Αίθουσα

Αρχικά η αίθουσα ονομάστηκε "Οκτάγωνο Χωλ" λόγω του σχήματός της. Ο Κεντρικός Προθάλαμος είναι η καρδιά των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ. Βρίσκεται ακριβώς κάτω από τον Κεντρικό Πύργο κι αποτελεί ένα πολυσύχναστο σταυροδρόμι με την Αίθουσα των Λόρδων στα νότια, την Αίθουσα των Κοινοτήτων στα βόρεια, την Αίθουσα του Αγίου Στεφάνου και την είσοδο για το κοινό στα δυτικά, και την Κάτω Αίθουσα Αναμονής και τις βιβλιοθήκες στα αναταλικά. Η θέση της, στα μέσα μεταξύ των αιθουσών συνεδρίασης των δύο κοινοβουλευτικών σωμάτων, ώθησε το συνταγματολόγο Έρσκαιν Μέι στο να τη χαρακτηρίσει ως "το πολιτικό κέντρο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας",^[85] κι έχει τέτοιο προσανατολισμό που επιτρέπει σ' ένα άτομο που κάθεται κάτω από τον μεγάλο πολυέλαιο να δικαρίνει τόσο τον Βασιλικό Θρόνο όσο και το Κάθισμα του Προέδρου, με την προϋπόθεση ότι όλες οι ενδιάμεσες πόρτες είναι ανοιχτές. Οι ψηφοφόροι έχουν τη δυνατότητα να συναντήσουν τους εκλεγμένους Βουλευτές σε αυτή την αίθουσα, ακόμη και χωρίς προγραμματισμένη συνάντηση^[86] και αυτή η πρακτική είναι μία πιθανή εξήγηση για την προέλευση του όρου "λόμπυ",^[87] αφού στ' αγγλικά το Κεντρικό Χωλ ονομάζεται Central Lobby όπου με τη λέξη "lobby" (λόμπυ) γενικά δηλώνεται μία αίθουσα όπου οδηγούν ένα η περισσότερα δωμάτια ή διάδρομοι.^[88] Από την αίθουσα περνάει και η Πομπή του Προέδρου, που προχωράει προς την Αίθουσα των Κοινοτήτων πριν από κάθε συνεδρίαση της Βουλής.

Η Κεντρική Αίθουσα μετράει 18,3 μέτρα από άκρη σε άκρη κι έχει μέγιστο ύψος 22,3 μέτρα (από το πάτωμα έως την κορυφή της θολωττής οροφής).^[25] Τα τμήματα μεταξύ των θόλων καλύπτονται με χρωματιστό γυαλί Βενετίας όπου απεικονίζονται άνθινα εμβλήματα οικόσημα, ενώ οικόσημα είναι σκαλισμένα και στα σημεία τομής των θόλων.^[89] Κάθε τοίχος της αίθουσας περιβάλλει μια αψιδωτή είσοδο, διακοσμημένη με αγάλματα Άγγλων και Βρετανών μοναρχών. Τα τύμπανα (τμήματα του τοίχου με τριγωνικό ή, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, ημικυκλικό περίγραμμα), που βρίσκονται πάνω από τις τέσσερις εισόδους, είναι καλυμμένα με μωσαϊκά που απεικονίζουν τους τέσσερις προστάτες άγιους των συνιστωσών χωρών του Ηνωμένου Βασιλείου: τον Άγιο Γεώργιο για την Αγγλία, τον Άγιο Ανδρέα για τη Σκωτία, τον Άγιο Δαβίδ για την Ουαλία και τον Άγιο Πατρίκιο για την Ιρλανδία^{[Σημ. 2]}. Οι άλλες τέσσερις αψίδες που παρεμβάλλονται μεταξύ των εισόδων, περιβάλλουν ψηλά παράθυρα, κάτω από τα οποία υπάρχουν πέτρινα διαχωριστικά (πίσω από ένα από αυτά τα διαχωριστικά υπάρχει και το ταχυδρομικό γραφείο της αίθουσας -ένα από τα δύο των Ανακτόρων). Μπροστά τους υπάρχουν τέσσερα αγάλματα πολιτικών του 19ου αιώνα με μέγεθος μεγαλύτερου του πραγματικού. Σε αυτά περιλαμβάνεται κι ο επί τέσσερις φορές πρωθυπουργός Ουίλλιαμ Έβαρντ Γκλάντστοουν.^[82] Το δάπεδο είναι στρωμένο με πλακίδια με περίτεχνα σχέδια πάνω στα οποία είναι γραμμένο απόσπασμα από την Αγία Γραφή που αναφέρει:^[90] που μπορεί να αποδοθεί στη νέα ελληνική ως εξής: "Αν δεν κτίσει ο Κύριος τον οίκο, μάταιος ο κόπος των κτιστών".

Ο Ανατολικός Διάδρομος οδηγεί στην Κάτω Αίθουσα Αναμονής, και τα έξι διακεκριμένα τμήματα του τοίχου που προορίζονταν για τοιχογραφίες παρέμειναν κενά μέχρι το 1910, όταν και καλύφθηκαν με σκηνές από την ιστορία της δυναστείας των Τυδόρ.^[91] Τα έξοδα των τοιχογραφιών ανέλαβε το Κόμμα των Φιλελευθέρων και κάθε τοιχογραφία ήταν έργο διαφορετικού καλλιτέχνη, αλλά επιτεύχθηκε ομοιομορφία μεταξύ των τοιχογραφιών χάρη στην κοινή χρήση μιας παλέττας χρωμάτων αποτελούμενη από κόκκινο, μαύρο και χρυσό, καθώς και χάρη στην επιλογή ενός παρόμοιου ύψους των απεικονιζόμενων χαρακτήρων. Μία από αυτές τις σκηνές είναι κατά πάσα πιθανότητα, μη ιστορική: Η κοπή του Κόκκινου και Λευκού Ρόδου στους Κήπους του Παλαιού Ναού, σκηνή που απεικονίζει την προέλυση των ανθέων αυτών ως εμβλημάτων του Οίκου του Λάνκαστερ και του Οίκου της Υόρκης αντίστοιχα, αντλήθηκε από το έργο του Σαίξπηρ Ερρίκος ΣΤ΄ (Μέρος α΄).^[92]

Ο Προθάλαμος των Βουλευτών

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στον Προθάλαμο των Συναδέλφων στη διάρκεια ξενάγησης στο Κοινοβούλιο το 2011

Συνεχίζοντας βόρεια από την Κεντρική Αίθουσα, βρίσκουμε τον Διάδρομο των Κοινοτήτων. Χαρακτηρίζεται από σχεδόν πανομοιότυπη τεχνοτροπία με αυτή που συναντούμε στον διάδρομο στα νότια της Κεντρικής Αίθουσας, καθώς υπάρχουν σκηνές από την πολιτική ιστορία της Βρετανίας του 17ου αιώνα στο μεσοδιάστημα Εμφυλίου και Ἐνδοξης Επανάστασης. Ζωγραφίστηκαν από τον Έντουαρντ Μάτθιου Ουόρντ και περιλαμβάνουν θέματα όπως Ο Μονκ Διακηρύσσει το Ελεύθερο Κοινοβούλιο και Τα Σώματα των Λόρδων και των Κοινοτήτων Παρουσιάζουν το Στέμμα στον Γουλιέλμο και τη Μαρία στην Αίθουσα του Συμποσίου.^[82] Στη συνέχεια, τηρουμένης της συμμετρίας στο τμήμα των Ανακτόρων όπου βρίσκεται η Αίθουσα των Λόρδων, υπάρχει άλλη μία βοηθητική αίθουσα, ο Προθάλαμος των Βουλευτών. Σε αυτή την αίθουσα, οι Βουλευτές συζητούν ή διαπραγματεύονται, και συχνά δίνουν συνεντεύξεις σε καταξιωμένους δημοσιογράφους. Η Αίθουσα (Members' Lobby) είναι γενικώς γνωστή ως "το Λόμπυ".^[93]

Η αίθουσα παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με τον Προθάλαμο των Συναδέλφων αλλά είναι πιο απέριττη στην τεχνοτροπία και ελαφρώς πιο ευρύχωρη. Έχει σχήμα κυβικό, με κάθε πλευρά αλλά και το ύψος της αίθουσας να αριθμεί 13,7 μέτρα.^[25] Μετά τις εκτενείς ζημιές που υπέστη κατά τον βομβαρδισμό του 1941, ανακατασκευάστηκε σε πιο απλό ύφος, κάτι το οποίο μπορεί να διαφανεί και στο δάπεδο, το οποίο δεν είναι σχεδόν καθόλου διακοσμημένο. Η αψίδα της εισόδου που οδηγεί στην Αίθουσα των Κοινοτήτων έχει αφεθεί εσκεμμένα με τις φθορές που προκλήθηκαν από τον βομβαρδισμό, ως υπενθύμιση των δεινών του πολέμου. Η αψίδα είναι γνωστή ως Φθαρμένη Αψίδα ή Αψίδα του Τσώρτσιλ. Στα αριστερά και στα δεξιά της υπάρχουν αγάλματα του Ουίνστον Τσώρτσιλ και του Ντέιβιντ Ελλόιντ Τζωρτζ, των ατόμων δηλαδή που διετέλεσαν πρωθυπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου στη διάρκεια του Α΄ και του Β΄ Παγκοσμίου Πολἐμου αντίστοιχα. Ένα πόδι από κάθε άγαλμα είναι ιδιαίτερα γυαλισμένο, αποτέλεσμα μιας μακράς συνήθειας των Βουλευτών να το τρίβουν για καλή τύχη καθώς εισέρχονται στην Αίθουσα των Κοινοτήτων για να εκφωνήσουν τον πρώτο τους λόγο. Ο Προθάλαμος περιλαμβάνει και τις προτομές ή τα αγάλματα των περισσότερων πρωθυπουργών του 20ού αιώνα καθώς και δύο μεγάλους πίνακες όπου οι Βουλευτές μπορούν να παραλάβουν επιστολές και τηλεφωνικά μηνύματα. Οι πίνακες σχεδιάστηκαν για τις ανάγκες της Βουλής των Κοινοτήτων κι εγκαταστάθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960.^[94]

Η Αίθουσα των Κοινοτήτων

Άποψη της Αίθουσας των Κοινοτήτων

Περνώντας κάτω από τη Φθαρμένη Αψίδα, προς τα βόρεια, οδηγείται κανείς σ' ένα πολύ μικρό χωλ, ακτίνας περίπου δύο μέτρων, από το οποίο συνεχίζοντας ευθεία, εισέρχεται στην Αίθουσα των Κοινοτήτων, ενώ δεξιά κι αριστερά, δύο ξυλόγλυπτες θύρες οδηγούν στις Αίθουσες Ψηφισμάτων Διανομής.^[94]

Η Αίθουσα της Βουλής των Κοινοτήτων βρίσκεται στο βόρειο τμήμα των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ. Άνοιξε το 1950, αφότου η Βικτωριανή αίθουσα που εξυπηρετούσε τη Βουλή των Κοινοτήτων καταστράφηκε το 1941 κι ανακατασκευάστηκε από τον αρχιτέκτονα Τσάιλς Γκίλμπερτ Σκοτ. Η Αίθουσα έχει διαστάσεις 14 επί 20,7 μέτρα ^[25] και χαρακτηρίζεται από ένα ύφος σαφώς πιο αυστηρό από αυτό της Αίθουσας των Λόρδων. Οι πάγκοι, όπως κι άλλα έπιπλα σ' αυτό το τμήμα των Ανακτόρων, έχουν πράσινο χρώμα. Στην περίπτωση των πάγκων της Αίθουσας της Βουλής των Λόρδων, οι πάγκοι είναι κόκκινοι και το κοινό απαγορεύεται να καθίσει σε αυτούς, αφού η χρήση της τους είναι αποκλειστικά για τους Λόρδους Βουλευτές. Άλλα κοινοβούλια των κρατών της Κοινοπολιτείας, συμπεριλαμβανομένων των κοινοβουλίων της Ινδίας, του Καναδά και της Αυστραλία, έχουν αντιγράψει τις χρωματικές συμβάσεις σύμφωνα με τις οποίες η Κάτω Βουλή σχετίζεται με το πράσινο χρώμα, και η Άνω Βουλή με το κόκκινο.

Στη βόρεια άκρη της Αίθουσας βρίσκεται η έδρα του Προέδρου. Ο Πρόδερος της Βουλής των Κοινοτήτων, ο οποίος εκλέγεται από τους Βουλευτές, έχει τον ρόλο της εποπτείας των συζητήσεων κι εξασφαλίζει ότι ούτε η Κυβέρνηση ή μέλη του κυβερνώντος κόμματος, ούτε μέλη της Αντιπολίτευσης επικρατούν στον διάλογο αλλά σέβονται τα σχετικά όρια για τον χρόνο ομιλίας.^[95]

Υπάρχουν πράσινοι πάγκοι κι από τις δύο πλευρές της μακρόστενης αίθουσας που σχηματίζουν 5 ανισοϋψείς σειρές με τους πίσω πάγκους, πιο κοντά στους τοίχους, να είναι οι πιο υπερυψωμένοι. Κατά μήκος της αίθουσας, περνάει στενός διάδρομος που χωρίζει τους πάγκους. Τα μέλη του κυβερνώντος κόμμματος κάθονται στους πάγκους στα δεξιά της Έδρας του Προέδρου, ενώ τα μέλη της Αντιπολίτευσης κάθονται στους πάγκους στα αριστερά της Έδρας.^[95] Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν υπάρχουν κάθετοι πάγκοι όπως στην Αίθουσα των Λόρδων. Η αίθουσα είναι σχετικά μικρή, και περιλαμβάνει θέσεις για μόλις 427 από τους συνολικά 650 Βουλευτές ^[22]— και γι' αυτό στη διάρκεια των Ερωτημάτων προς τον Πρόεδρο και σε σημαντικές διαβουλεύσεις όπου η προσέλευση είναι μεγάλη, οι Βουλευτές στέκονται όρθιοι στο άνω ή κάτω άκρο της αίθουσας.

Μπροστά από την Έδρα του Προέδρου βρίσκεται η Τράπεζα της Βουλής, ανάμεσα στην πλευρά της Κυβέρνησης και της Αντιπολίτευσης. Γύρω της κάθονται τρεις ειδικοί στην κοινοβουλευτική διαδικασία που καλούνται Γραμματείς και συνδράμουν στο έργο του Προέδρου. Πάνω στην Τράπεζα τοποθετείται τo Σκήπτρο, που είναι σύμβολο της βασιλικής εξουσίας: αντιπροσωπεύει την εξουσία που παραχωρήθηκε κατά το παρελθόν από τον μονάρχη στη Βουλή των Κοινοτήτων. Φέρεται μέσα στην Αίθουσα με την πομπή του Προέδρου από τον Αρχιφύλακα της Βουλής πριν από την έναρξη της συνεδρίασης της Βουλής σε ημερήσια βάση. Το σκήπρο παραμένει στη θέση του πάνω στην Τράπεζα καθόλη τη διάρκεια της συνεδριάσης, ενώ με τη λήξη της, αφαιρείται από την Αίθουσα. Δύο μεσαίου μεγέθους κασέλες, οι λεγόμενες κασέλες αγγελμάτων, δώρα από τη Νἐα Ζηλανδία, είναι επίσης τοποθετημένες πάνω στην Τράπεζα και χρησιμοποιούνται από τους Βουλευτές για την εναπόθεση σημειώσεων ενώ άλλες φορές ακουμπάνε πάνω τους καθώς μιλάνε. Τις περισσότερες μέρες που συνεδριάζει η Βουλή, οι Υπουργοί ακουμπάνε ή κάθονται δίπλα στις κασέλες για να απαντήσουν σε ερωτήματα Βουλευτών.^[95]

Κατά την παράδοση, ο Βρετανός Μονάρχης δεν εισέρχεται στην Αίθουσα της Βουλής των Κοινοτήτων. Ο τελευταίος μονάρχης που βρέθηκε στην αίθουσα ήταν ο Βασιλιάς Κάρολος Α΄ το 1642. Ο Βασιλιάς αποπειράθηκε να συλλάβει πέντε βουλευτές με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας, αλλά όταν ρώτησε τον Πρόεδρο, Ουίλλιαμ Λένθαλ, αν είχε λάβει γνώση των κατηγοριών που βαρύνουν τα συγκεκριμένα άτομα, απάντησε με τη διάσημη φράση: "Με κάθε σεβασμό, Μεγαλειότατε, δεν έχω ούτε μάτια να δω ούτε γλώσσα να μιλήσω σε αυτό το μέρος παρά μόνο καταπώς μου υπαγορεύει η Βουλή, της οποίας είμαι εδώ υπηρέτης".^[96] Όταν οι επισκευές μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ολοκληρώθηκαν, η ανακατασκευασμένη αίθουσα ανοίχτηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο ΣΤ΄ στις 26 Οκτωβρίου του 1950 οπότε και προσκλήθηκε σε μία "ενεπίσημη" ξενάγηση του νέου κτίσματος από ηγετικά πρόσωπα της Βουλής.^[97][98]

Οι δύο κόκκινες γραμμές που τρέχουν παράλληλα στον διάδρομο της Αίθουσας των Κοινοτήτων απέχουν 2.5 μέτρα μεταξύ τους,^[25] μία απόσταση, που σύμφωνα με μία αστική παράδοση, είναι μόλις μεγαλύτερη από το μήκος δύο σπαθιών. Λέγεται ότι ο αρχικός σκοπός αυτών των γραμμών ήταν να αποτραπεί η εξέλιξη διαμαχών στη Βουλή σε μονομαχίες. Παρ' όλ' αυτά, δεν έχει καταγραφεί περίοδος κατά την οποία οι Βουλευτές επιτρεπόταν να φέρνουν σπαθιά μέσα στην Αίθουσα αφού ιστορικά, μόνο ο Αρχιφύλακας Ασφαλείας της Βουλής είχε την άδεια να φέρει σπαθί, ως σύμβολο του ρόλου του μέσα στο Κοινοβούλιο, ενώ υπάρχει ειδικός χώρος φύλαξης στην ενδυματοθήκη των Βουλευτών όπου τα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων κρεμάνε τα σπαθιά τους προτού εισέλθουν στην Αίθουσα. Παλαιότερα, όταν οι κύριοι επιτρεπόταν να φέρουν σπαθιά, δεν υπήρχαν γραμμές στην Αίθουσα.^[99][100] Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, οι Βουλευτές δεν επιτρέπται να διασχίζουν αυτές τις γραμμές ενόσο μιλάνε. Όποιος βουλευτής παραβιάσει αυτόν τον κανόνα, δέχεται ισχυρή κριτική από βουλευτές της Αντιπολίτευσης.

Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ

Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ στις αρχές του 19ου αιώνα

Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, το παλαιότερο τμήμα των Ανακτόρων που σώζεται στις μέρες μας, ανεγέρθηκε το 1097,^[101] χρόνο κατά τον οποίο ήταν η μεγαλύτερη αίθουσα της Ευρώπης. Η οροφή πιθανόν αρχικά να στηριζόταν από πυλώνες, δημιουργώντας τρεις διαδρόμους, αλλά στη διάρκεια της βασιλείας του Ριχάρδου Β΄ (1377-1399), αυτή αντικαταστάθηκε από οξυκόρυφη αψιδωτή οροφή που στηριζόταν από ξύλινες δοκούς οι οποίες μετέφεραν το βάρος στους τοίχους. Η νέα οροφή περιλάμβανε την αντικατάσταση των τριών αρχικών πυλώνων με ένα ενιαίο, ανοιχτό χώρο μεγάλου μεγέθους, με δυο εξέδρες στα άκρα. Ήταν έργο του Χιουγκ Χέρλαντ, το οποίο ολοκληρώθηκε το 1393, κι έχει χαρακτηριστεί ως "η μεγαλύτερη δημιουργία της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής ξύλου".^[102] Ο αρχιτέκτονας του Ριχάρδου Ένρι Γέβελε διατήρησε τις αρχικές διαστάσεις της αίθουσας, αναδιαμορφώνοντας όμως τους τοίχους με την τοποθέτηση 15 αγαλμάτων βασιλέων φυσικού μεγέθους σε κόγχες.^[103] Μόλις έξι από αυτά τα αγάλματα σώζονται σήμερα, κι όχι σε καλή κατάσταση, αλλά σε γενικές γραμμές η Αίθουσα παραμένει όπως διαμορφώθηκε τότε από τον Βασιλιά Ριχάρδο και τον αρχιτέκτονά του Ένρι Γέβελε. Αν κι η ανακατασκευή είχε αρχίσει από τον Βασιλιά Ερρίκο Γ΄ το 1245, δεν είχε προχωρήσει για πάνω από ένα αιώνα.

Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ έχει τη μεγαλύτερη μη υποστηλωμένη οροφή στην Ευρώπη, με διαστάσεις 20,7 επί 73,2 μέτρα.^[25] Το ξύλο βελανιδιάς που χρησιμοποιήθηκε για την οροφή προήλθε από τα βασιλικά δάση του Χάμσαϊρ και του Σάρρεϋ, μεταξύ άλλων: συλλέχτηκε κοντά στο Φάρναμ, στο Σάρρεϋ, 56 χιλιόμετρα μακριά.^[104] Υπάρχουν καταγραφές για τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό αμαξὠν και πλωτών μέσων που μετέφεραν τις ξυλινες δοκούς στο Ουεστίνστερ όπου έγινε η συναρμολόγηση.^[105]

Η λειτουργία της Αίθουσας του Ουεστμίνστερ έχει αλλάξει αρκετές φορές. Αρχικά χρησιμοποιούταν για δικαστικούς σκοπούς, αφού εκεί έδρευαν τρία από τα πιο σημαντικά δικαστήρια της χώρας: το Δικαστήριο της Έδρας του Βασιλιά, το Δικαστήριο Κοινών Δηλώσεων και το Δικαστήριο της Καγκελαρίας. Το 1875, αυτά τα τρία δικαστήρια συγχωνεύτηκαν στο Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο συνέχισε να συνεδριάζει στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ μέχρι τη μεταφορά του στο Βασιλικό Δικαστήριο το 1882.^[106] Πέρα από τις τακτικές δίκες, στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ εκδικάζονταν και σημαντικές υποθέσεις, όπως υποθέσεις εγκλημάτων κατά του κράτους και τις δίκες του Βασιλιά Καρόλου Α΄ με τη λήξη του Αγγλικού Εμφυλίου Πολέμου, του Σερ Ουίλλιαμ Ουόλις, Σερ Τόμας Μορ, του Καρδιναλίου Τζων Φίσερ, του Γκάι Φωξ, του Κόμη του Στράφορντ, των επαναστατών Λόρδων που ηγήθηκαν των εξεγἐρσεων του 1715 και 1745 και του Ουώρεν Χάστινγκς.

Το συμπόσιο προς τιμήν της στέψης του Βασιλιά Γωργίου Δ΄ πραγματοποιήθηκε το 1821 - ήταν το τελυταίο τέτοιο συμπόσιο που έλαβε χώρα στην Αίθουσα.

Η Αίθουσα του Ουεστμίνστερ υπήρξε και χώρος εθιμοτυπικών εκδηλώσεων. Από τον 12ο αιώνα έως τον 19ο, τα συμπόσια που ακολουθούσαν τις στέψεις των βασιλέων λάμβαναν χώρα στην Αίθουσα. Το τελευταίο συμπόσιο για τη στέψη Βρετανού μονάρχη ήταν αυτό του Βασιλιά Γεωργίου Δ', το οποίο πραγματοποιήθηκε το 1821.^[107] Ο διάδοχός του, Ουίλλιαμ Δ΄, εγκατέλειψε τον εορτασμό επειδή θεωρούσε ότι ήταν υπερβολικά δαπανηρός. Στην αίθουσα έχουν επίσης τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα σοροί εξαιρετικά σημαντικών προσώπων, συνήθως μοναρχών και των συζύγων τους. Τέτοια τιμή αποδόθηκε στη διάρκεια του 20ού αιώνα και σε δύο άτομα που δεν ήταν μέλη της βασιλικής οικογένειας: στον Φρέντερικ Σλέι Ρόμπερτς (1914) και στον Ουίνστον Τσώρτσιλ (1965). Η πιο πρόσφατη έκθεση σε λαϊκό προσκύνημα ήταν αυτή της Βασιλομήτορος το 2002.

Τα δύο κοινοβουλευτικά σώματα έχουν απευθύνει σε σημαντικές περιστάσεις εθιμοτυπικούς λόγους προς το Στέμμα μέσα στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ. Για παράδειγμα, λόγοι εκφωνήθηκαν επί ευκαιρίας της αργυρής επετείου (1977) και της χρυσής επετείου (2002) της στέψης της Ελισάβετ Β΄ (25 και 50 χρόνια από την ενθρόνισή της αντίστοιχα), της τριακοσιοστής επετείου από την Ένδοξη Επανάσταση (1988), και της πεντηκοστής επετείου από τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου (1995).

Θεωρείται ένα σπάνιο προνόμιο για κάποιον ξένο επισκέπτη να εκφωνήσει λόγο απευθυνόμενος και στα δύο κοινοβουλευτικά σώματα, ειδικά βρισκόμενος στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ. Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι μόνοι ξένοι ηγέτες που είχαν αυτή την τιμή ήταν ο Γάλλος Πρόεδρος Σαρλ ντε Γκωλ το 1960, ο Νοτιοαφρικανός Πρόεδρος Νέλσον Μαντέλα το 1996, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ' το 2010 κι ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Μπαράκ Ομπάμα το 2011.^[108][109] Ο Πρόεδρος Ομπάμα ήταν ο πρώτος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που του επετράπη να χρησιμποιήσει την Αίθουσα για να απευθύνει λόγο στο Κοινοβούλιο.^[110]

Σύμφωνα με τη μεταρρύθμιση του 1999, η Βουλή των Κοινοτήτων χρησιμοποιεί τη Μεγάλη Συνεδριακή Αίθουσα ακριβώς δίπλα στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ ως συμπληρωματική αίθουσα διαβουλεύσεων (παρ' ότι δεν αποτελεί μέρος της κυρίας αίθουσας, συχνά γίνεται αναφορά στην αίθουσα αυτή σα να ισχύει κάτι τέτοιο). Η διάταξη των θέσεων ακολoυθεί ένα χαρακτηριστικό σχήμα U, σε αντίθεση με την κύρια αίθουσα, όπου οι πάγκοι είναι τοποθετημένοι αντικρυστά. Αυτή η διάταξη αντανακλά το γεγονός ότι οι συνομιλίες που λαμβάνουν χώρα εκεί δεν είναι ανταγωνιστικής φύσης. Στη Μεγάλη Συνεδριακή Αίθουσα πραγματοποιούνται τρεις συνεδριάσεις τον μήνα και κατά κανόνα, όπως αναφέρθηκε, τα θέματα που συζητούνται δεν αποτελούν σημεία αντιπαράθεσης.

Άλλοι χώροι

Υπάρχουν δυο σειρές αιθουσών βιβλιοθηκών στον Κύριο Όροφο, με θέα στον Τάμεση, οι οποίες ανήκουν στις βιβλιοθήκες της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων.

Τα Ανάκτορα περιλαμβάνουν επίσης τα κρατικά διαμερίσματα για τους προεδρεύοντες των δύο κοινοβουλευτικών σωμάτων. Η επίσημη κατοικία του Πρόεδρου της Βουλής των Κοινοτήτων βρίσκεται στο βόρειο άκρο των Ανακτόρων, ενώ του Λόρδου Καγκελλαρίου στο νότιο άκρο. Κάθε μέρα, οι Πρόεδροι των δύο Βουλών λαμβάνουν μέρος σε επίσημες πομπές από τα διαμερίσματά τους μέχρι τις αντίστοιχες αίθουσες όπου προδρεύουν.^[111][112]

Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός μπαρ, καφετεριών κι εστιατορίων μέσα στα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ, με ποικίλους κανονισμούς σχετικά με το ποια άτομα επιτρέπεται να τα χρησιμοποιήσουν. Πολλοί από αυτούς τους χώρους παραμένουν ανοιχτοί ενόσω συνεδριάζει η Βουλή.^[113] Υπάρχει επίσης και γυμναστήριο, ακόμα και κομμωτήριο. Ένα κατάστημα πώλησης τουφεκιών που λειτουργούσε στον χώρο, έκλεισε τη δεκαετία του '90.^[114] Στα Ανάκτορα λειτουργεί και κατάστημα πώλησης αναμνηστικών ειδών, με τα προϊόντα που διατίθενται να κυμαίνονται από ομπρελό με την Αίθουσα των Κοινοτήτων μέχρι σαμπάνια της Βουλής των Κοινοτήτων.

Ασφάλεια

Ο Κλητήρας της Μελανής Ράβδου επιβλέπει την ασφάλεια για λογαριασμό της Βουλής των Λόρδων κι ο Αρχιφύλακας Ασφαλείας πράττει το ίδιο για τη Βουλή των Κοινοτήτων. Εν τούτοις, αυτοί οι δύο αξιωματούχοι, έχουν κατά βάση εθιμοτυπικό ρόλο έξω από τις αίθουσες των αντίστοιχων κοινοβουλευτικών σωμάτων που υπηρετούν. Η ασφάλεια γενικά αποτελεί ευθύνη της Διεύθυνσης Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ της Μητροπολιτικής Αστυνομίας. Επισημαίνεται πάντως ότι σύμφωνα με τους εθιμοτυπικούς κανόνες, μόνον ο Αρχιφύλακας Ασφαλείας επιτρέπεται να εισέλεθει οπλισμένος μέσα στην Αίθουσα των Κοινοτήτων.

Εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών ότι υπήρχε κίνδυνος φορτηγάκι γεμάτο εκρηκτικά να οδηγηθεί μέσα στο κτήριο, μία σειρά από χαμηλού ύψους εμπόδια από μπετόν τοποθετήθηκαν κατά μήκος του δρόμου που διέρχεται από τη μία πλευρά του κτηρίου το 2003.^[115] Από την άλλη πλευρά, κατά μήκος του ποταμού, επιβλήθηκε μία ζώνη απαγόρευσης που εκτείνεται 70 μέτρα από την όχθη, στην οποία δεν επιτρέπεται να εισέλθει οποιοδήποτε πλωτό μέσο.^[116]

Παρά τα πρόσφατα αυξημένα μέτρα ασφαλείας, το κοινό έχει ακόμα πρόσβαση στην Αίθουσα των Επισκεπτών. Κάθε επισκέπτης περνάει από μεταλλικό ανιχνευτή και τα προσωπικά του αντικείμενα σαρώνονται από μηχάνημα.^[117] Αστυνομικοί της αντίστοιχης Διεύθυνσης της Μητροπολιτικής Αστυνομίας, υποστηριζόμενοι από ένοπλα μέλη της Ομάδας Διπλωματικής Προστασίας, είναι πάντα σε υπηρεσία μέσα και γύρω από τα Ανάκτορα.

Σύμφωνα με τις διατάξεις της Νομοθετικής Πράξης "περί σοβαρού οργανωμένου εγκλήματος και της Αστυνομίας" του 2005, είναι πλέον παράνομο να διαδηλώσει κανείς οπουδήποτε μέσα σε χώρο που εκτείνεται μέχρι περίπου 1 χιλιόμετρο γύρω από τα Ανάκτορα, δίχως προηγουμένως να έχει λάβει άδεια από τη Μητροπολιτική Αστυνομία.^[118]

Περιστατικά

Μία διάσημη προσπάθεια να παραβιαστούν τα μέτρα ασφαλείας των Ανακτόρων ήταν κι η αποτυχημένη Συνωμοσία της Πυρίτιδας του 1605. Επρόκειτο για ένα οργανωμένο σχέδιο μεταξύ μιας ομάδας Ρωμαιοκαθολικών ευγενών να επαναφέρουν τον Καθολικισμό στην Αγγλία δολοφονώντας τον Προτεστάντη Βασιλιά Ιάκωβο Α΄ κι αντικαθιστώντας τον με έναν Καθολικό μονάρχη. Με αυτόν τον σκοπό, τοποθέτησαν μεγάλες ποσότητες πυρίτιδας κάτω από τη Βουλή των Λόρδων, η οποία θα εκρήγνυτο από έναν από τους συνωμότες, τον Γκάι Φωκς, την ημέρα της Τελετής Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου στις 5 Νοεμβρίου 1605. Εάν ήταν επιτυχής, η έκρηξη θα είχε καταστρέψει τα Ανάκτορα, σκοτώνοντας τον Βασιλιά, την οικογένειά του και πολλά μέλη της αριστοκρατίας. Εν τούτοις, η συνωμοσία αποκαλύφθηκε και οι περισσότεροι από τους συνωμότες είτε συνελήφθησαν είτε σκοτώθηκαν ενώ προσπαθούσαν να αποφύγουν τη σύλληψη. Οι επιζώντες δικάστηκαν με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, βρέθηκαν ένοχοι κι εκετελέστηκαν με την απάνθρωπη για τα σημερινά δεδομένα μέθοδο του απαγχονισμού, ευνουχισμού, εκσπλαχνισμού και διαμελισμού. Από τότε, τα κελιά των Ανακτόρων ερευνώνται από τους Ίομεν της Φρουράς πριν από κάθε Τελετής Έναρξης των Εργασιών του Κοινοβουλίου, ένα παραδοσιακό μέτρο προς αποφυγήν οποιωνδήποτε παρόμοιων απόπειρων δολοφονίας του μονάρχη.^[119]

Η δολοφονία του Πρωθυπουργού Σπένσερ Πέρσεβαλ το 1812 στον προθάλαμο της Αίθουσας των Κοινοτήτων: ο Πρωθυπουργός κείται στο έδαφος ενώ ο δράστης συλλαμβάνεται στα δεξιά της εικόνας.

Τα Παλαιά Ανάκτορα ήταν επίσης ο χώρος μίας δολοφονίας Πρωθυπουργού το 1812. Ενόσω βρισκόταν στον προθάλαμο της Αίθουσας των Κοινοτήτων, καθοδόν προς την Αίθουσα, ο Σπένσερ Πέρσεβαλ πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από ένα τυχοδιώκτη έμπορο από το Λίβερπουλ, τον Τζων Μπέλιγκχαμ. Μέχρι αυτή τη μέρα, ο Πέρσεβαλ παραμένει ο μόνος Βρετανός Πρωθυπουργός που δολοφονήθηκε.^[120]

Τα Νέα Ανάκτορα έγιναν ο στόχος αγωνιστών για την ανεξαρτησία της Ιρλανδίας, με την ονομασία Fenians, οι οποίοι τοποθέτησαν βόμβες στο κτήριο στις 24 Ιανουαρίου 1885, όπως και στον Πύργο του Λονδίνου. Η πρώτη βόμβα, που στην ουσία ήταν μια μαύρη τσάντα που περιήχε δυναμίτη, ανακαλύφθηκε από έναν επισκέπτη στο κλιμακοστάσιο που οδηγούσε στο Παρεκκλήσιο της Παναγίας της Κρύπτης. Ο Αστυφύλακας Ουίλλιαμ Κολ αποπειράθηκε να τη μεταφέρει στο Νέο Προαύλιο των Ανακτόρων, αλλά η τσάντα απέκτησε τόσο υψηλή θερμοκρασία που αναγκάστηκε τελικά να την αφήσει κάτω οπότε κι ανατινάχτηκε.^[121] Η έκρηξη άνοιξε έναν κρατήρα στο πάτωμα διαμέτρου 1 μέτρου περίπου, κατέστρεψε την οροφή του Παρεκκλησίου και έσπασε όλα τα παράθυρα στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ, συμπεριλαμβανομένου του βιτρώ στο νότιο παράθυρο της βεράντας του Αγίου Στεφάνου.^[122] Τόσο ο Κολ όσο κι ο αξιωματικός Κοξ, ένας συνάδελφός του που προσφέρθηκε να βοηθήσει, τραυματίστηκαν σοβαρά.^[121] Μία δεύτερη έκρηξη ακολούθησε σχεδόν αμέσως στην Αίθουσα των Κοινοτήτων, προκαλώντας μεγάλες ζημιές -ιδιαίτερα στο νότιο άκρο- αλλά κανένα τραυματισμό, καθώς ήταν άδεια εκείνη την ώρα.^[123] Το περιστατικό είχε ως συνέπεια το κλείσιμο της Αίθουσας του Ουεστμίνστερ για τους επισκέπετες για αρκετά χρόνια κι όταν τελικά επιτράπηκε η είσοδος στο κοινό το 1889, αυτή γινόταν υπό ορισμένους περιορισμούς και ποτέ ενόσω βρισκόταν σε εξέλιξη συνεδρίαση των Κοινοβουλευτικών Σωμάτων.^[124]

Στις 17 Ιουνίου 1974, μία βόμβα 9 κιλών που τοποθετήθηκε από τον Προσωρινό Στρατό της Ιρλανδικής Δημοκρατίας ανατινάχτηκε στην Αίθουσα του Ουεστμίνστερ.^[125] Άλλη μία επίθεση πραγματοποιήθηκε στις 30 Μαρτίου 1979, όταν ο Άρεϊ Νηβ, ένας γνωστός Συντηρητικός πολιτικός, σκοτώθηκε από βόμβα που τοποθετήθηκε στο αυτοκίνητό του καθώς οδηγούσε κι εξερχόταν από τον νέο χώρο στάθμευσης των Ανακτόρων.^[126] Τόσο ο Ιρλανδικός Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός όσο και ο Προσωρινός Στρατός της Ιρλανδικής Δημοκρατίας ανέλαβαν ευθύνη για τη δολοφονία ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας πιστεύουν ότι ο πρώτος είναι ο πιο πιθανός υπάιτιος.

Τα Ανάκτορα υπήρξαν και σκηνή όπου έλαβαν χώρα πολιτικά υποκινούμενες "ενεργές δράσεις". Τον Ιούλιο του 1970, ένα κάνιστρο δακρυγόνων αερίων ρίχτηκε μέσα στην Αίθουσα των Κοινοτήτων ως μορφή διαμαρτυρίας για τα γεγονότα στη Βόρεια Ιρλανδία. Το 1978, n ακτιβίστρια Γιάνα Μίντοφ κι άλλος ένας διαμαρτυρόμενος έριξαν σακούλες με κοπριά αλόγων μέσα στην Αίθουσα^[127] ενώ τον Ιούνιο του 1996 διαδηλωτές σκόρπισαν φυλλάδια.^[128] Ανησυχίες για τέτοιου είδους επιθέσεις και μία πιθανή επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα οδήγησαν στην κατασκευή μίας γυάλινης διαχωριστικής επιφάνειας κατά μήκος της Αίθουσας των Επισκεπτών ήδη από το 2004.

Το νέο προστατευτικό μέσο δεν καλύπτει τον χώρο μπροστά από την Αίθουσα των Επισκεπτών, ο οποίος προορίζεται για πρέσβεις, μέλη της Βουλής των Λόρδων, φιλοξενούμενους των βουλευτών κι άλλες τιμώμενες προσωπικότητες.^[129] Τον Μάιο του 2004, κάποιοι διαμαρτυρόμενοι για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση, επιτέθηκαν στον Πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ με βόμβες αλευριού από το ακάλυπτο αυτό σημείο, έχοντας πρώτα αποκτήσει πρόσβαση στον χώρο της Αίθουσας των Επισκεπτών ως συμμετάσχοντες σε μία δημοπρασία για φιλανθρωπικούς σκοπούς.^[130] Ως συνέπεια, οι κανονισμοί για τη χορήγηση άδειας εισόδου στους χώρους των επισκεπτών άλλαξαν, και πλέον τα άτομα που επιθυμούν να εισέλθουν στους χώρους των Ανακτόρων, πρέπει να αποκτήσουν γραπτή βεβαίωση από κάποιο Βουλευτή που να βεβαιώνει ότι το συγκεκριμένο άτομο του είναι προσωπικά γνωστό. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους πάντως, πέντε διαδηλωτές που αντιδρούσαν στην προτεινόμενη απαγόρευση του κηνυγιού της αλεπούς, διέκοψαν τη συνεδρίαση της Βουλής των Κοινοτήτων εισβάλλοντας στην Αίθουσα.^[131]

Ακτιβιστές στην οροφή των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ

Παρ' όλο που αντίθετα, η Βουλή των Λόρδων έχει αποφύγει τέτοια περιστατικά, έγινε στόχος το 1988. Στη διάρκεια της διαβούλευσης για το πολυσυζητημένο Άρθρο 28, το οποίο πρότεινε να απαγορευτεί η προαγωγή της ομοφυλοφιλίας στα σχολεία, τρεις λεσβίες διέκοψαν την κοινοβουλευτική διαδικασία χρησιμοποιώντας σκοινί για να κατεβούν μέσα στην Αίθουσα από δημόσιο χώρο.^[128]

Οι διαμαρτυρίες δεν έχουν περιοριστεί στο εσωτερικό των Ανακτόρων. Νωρίς το πρωί της 20ής Μαρτίου 2004, δύο μέλη της Greenpeace σκαρφάλωσαν στον Πύργο του Ρολογιού για να διαδηλώσουν ενάντια στον πόλεμο του Ιράκ, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια γύρω από ένα στόχο τόσο υψηλού προφίλ.^[132] Τον Μάρτιο του 2007, άλλα τέσσερα μέλη της Greenpeace κατάφεραν να φτάσουν στην οροφή του κτηρίου μέσω ενός γειτονικού γερανού, ο οποίος χρησιμοποιούταν για επισκευές στη Γέφυρα του Ουεστμίνστερ. Μόλις έφτασαν πάνω, ξεδίπλωσαν ένα πανό μήκους 15 μέτρων, το οποίο δήλωνε την αντίθεσή τους στα σχέδια της κυβέρνησης να αναβαθμίσει το Πρόγραμμα Τριντέντ για τα πυρηνικά όπλα της χώρας.^[133]

Τον Φεβρουάριο του 2008, πέντε διαδηλωτές από την οργάνωση "Plane Stupid" (το όνομα αποτελεί λογοπαίγνιο με τη διττή σημασία "χαζό αεροπλάνο" ή "εντελώς βλακεία") σκαρφάλωσαν στην οροφή του του κτηρίου για να διαδηλώσουν κατά της επέκτασης του αεροδρομίου του Χήθροου. Βουλευτές αλλά και ειδικοί σε θέματα ασφαλείας θεώρησαν ανησυχητικό το γεγονός ότι κατάφεραν να φτάσουν εκεί πάνω παρά τα δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, και η αστυνομία πιστεύει ότι είχαν βοήθεια εκ των έσω.^[134] Τέλος, τον Οκτώβριο του 2009, 45 ακτιβιστές της Greenpeace σκαρφάλωσαν στην οροφή της Αίθουσας του Ουεστμίνστερ για να διαμαρτυρηθούν για ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών ζητημάτων. Μετά από σχεδόν πέντε ώρες, είκοσι από αυτούς κατέβηκαν κάτω, ενώ οι υπόλοιποι πέρασαν τη νύχτα στην οροφή.^{[135][136][Σημ. 3]}

Εθιμοτυπικοί και μη κανόνες

Κάπνισμα και κατανάλωση ποτών και τροφίμων

Τα Ανάκτορα έχουν υιοθετήσει αρκετούς άτυπους κανόνες και παραδόσεις ανά τους αιώνες. Το κάπνισμα, για παράδειγμα, δεν επιτρέπεται στην Αίθουσα της Βουλής των Κοινοτήτων ήδη από τον 17ο αιώνα.^[139] Εναλλακτικά, οι Βουλευτές μπορούν να ρουφήξουν ταμπάκο και οι θυρωροί φυλάσσουν ακόμη μία θήκη ταμπάκου για αυτό τον σκοπό. Παρά τις επίμονες φήμες από τα μέσα, δεν είναι δυνατό να καπνίσει κανείς οπουδήποτε μέσα στα Ανάκτορα από το 2005.^[140] Οι Βουλευτές δεν επιτρέπεται να φάνε ή να πιουν μέσα στην Αίθουσα διαβουλεύσεων - η μόνη εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα αφορά στον Καγκελλάριο του Δημοσίου, ο οποίος επιτρέπεται να καταναλώσει ένα αλκοολούχο ποτό καθώς εκφωνεί τον Προϋπολογισμό του Ηνωμένου Βασιλείου.^[141]

Ενδυματολογικός Κώδικας

Η υποδοχή ενός νέου Βουλευτή το 1858. Το αν επιτρέπεται να φοράει κανείς καπέλο στην Αίθουσα των Κοινοτήτων και υπό ποιες συνθήκες δεν αντιμετωπιζόταν πάντοτε με τον ίδιο τρόπο.

Απαγορεύεται να φοράει κανείς καπέλο (αν κι επισήμως φοριέται όταν Βουλευτής προβάλλει ένσταση για παραβίαση των κανόνων που διέπουν την κοινοβουλευτική διαδικασία),^[142] και οι Βουλευτές δεν επιτρέπεται να φέρουν στρατιωτικά διακριτικά ή εμβλήματα. Επίσης, οι Βουλευτές δεν επιτρέπεται να έχουν τα χέρια στις τσέπες τους — ο Άντριου Ρόμπαθαν δέχτηκε επικρίσεις από την αντιπολίτευση επειδή το έπραττε αυτό στις 19 Δεκεμβρίου 1994.^[143]

Άλλες παραδόσεις

Απαγορεύεται η είσοδος ζώων στα Ανάκτορα, με εξαίρεση αυτή των οδηγών σκύλων για τυφλούς,^[139] ανιχνευτών σκύλων ή αλόγων της Αστυνομίας^[144] και αλόγων από τους Βασιλικούς στάβλους.

Απαγορεύεται η εκφώνηση λόγων στη διάρκεια διαβούλευσης στην Αίθουσα των Κοινοτήτων, παρ' ότι επιτρέπεται η χρήση σημειώσεων. Ομοίως, η ανάγνωση εφημερίδων δεν επιτρέπεται. Η βοήθεια μέσω οπτικού υλικού αποθαρρύνεται.^[145] Το χειροκρότημα επίσης δεν επιτρέπεται κατά κανόνα στην Αίθουσα των Κοινοτήτων. Κάποιες αξιοσημείωτες παραβάσεις σημειώθηκαν όταν ο Ρόμπιν Κουκ ολοκλήρωσε την ομιλία που συνόδευε την παραίτησή του το 2003,^[146] όταν ο Πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ εμφανίστηκε για τελευταία φορά στα Ερωτήματα προς τον Πρωθυπουργό^[147] κι όταν ο Πρόεδρος Μάικλ Μάριν εκφώνησε λόγο που σηματοδοτούσε την αποχώρησή του στις 17 Ιουνίου 2009.^[148]

Τέχνη και Πολιτισμός

Το Κοινοβούλιο στο ηλιοβασίλεμα (1903), Εθνική Πινακοθήκη (Η.Π.Α.), Ουάσιγκτον

Λονδίνο, το Κοινοβούλιο. Ο Ήλιος λάμπει μέσα από την ομίχλη (1904), Μουσείο του Ορσέ, Παρίσι

Το εξωτερικό των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ -ιδιαίτερα το Μπιγκ Μπεν- αναγνωρίζεται διεθνώς, και είναι ένα από τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα του Λονδίνου. Η UNESCO χαρακτηρίζει τα Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ, μαζί με τα γειτονικά κτήρια του Αββαείου και του Ναού της Αγ. Μαργαρίτας, ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Είναι επίσης καταγεγραμμένο ως Κτήριο Α' Βαθμού στον σχετικό κατάλογο που έχει θεσμοθετηθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο για την προστασία κτηρίων και κατασκευών ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού ή ιστορικού ενδιαφέροντος.

Παρ' όλο που δεν υπάρχει ελεύθερη είσοδος στα Ανάκτορα, υπάρχουν αρκετοί τρόποι με τους οποίους μπορεί κάποιος να αποκτήσει πρόσβαση στο εσωτερικό. Μόνιμοι κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου μπορούν να αποκτήσουν εισιτήριο από τον τοπικό τους Βουλευτή για μια θέση στα θεωρεία της Αίθουσας των Κοινοτήτων, ή από κάποιο Λόρδο για μια θέση στην Αίθουσα των Λόρδων. Υπάρχει επιπλέον η δυνατότητα για μονίμους κατοίκους αλλά και για επισκέπτες από το εξωτερικό να περιμένουν για μία αυθημερόν χορήγηση άδειας εισόδου μπροστά από το κτήριο, αλλά η διαθεσιμότητα είναι περιορισμένη και μη εγγυημένη. Οποιοδήποτε Σώμα από τα δύο δικαιούται να απαγορεύσει την είσοδο "ξένων" εάν επιθυμεί να συνεδριάσει κατ' ιδίαν.^[149] Το κοινό μπορεί επίσης να τηρήσει σειρά αναμονής για μία θέση σε ένα συνέδριο, όπου οι θέσεις είναι ελεύθερες και δεν μπορούν να προκρατηθούν,^[150] ή, αν το επιθυμεί, να επισκεφτεί τα Κοινοβουλευτικά Αρχεία στον Πύργο της Βασιλίσσης για ερευνητικούς σκοπούς. Απόδειξη της ταυτότητας είναι απαραίτητη σε αυτή την περίπτωση, αλλά δεν προαπαιτείται η επαφή με Βουλευτή.^[151]

Δωρεάν επισκέψεις με ξεναγό στα Ανάκτορα οργανώνονται στη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου για τους μόνιμους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι μπορούν να υποβάλλουν σχετική αίτηση μέσω του τοπικού τους Βουλευτή ή ενός μέλους της Βουλής των Λόρδων. Οι περιηγήσεις διαρκούν περίπου 75 λεπτά και περιλαμβάνουν τις κρατικές αίθουσες, τις αίθουσες των δύο Σωμάτων και την Αίθουσα του Ουεστμίνστερ. Πληρωμένες ξεναγήσεις είναι διαθέσιμες τόσο για Βρετανούς όσο κι αλλοδαπούς επισκέπτες.^[152] Οι μόνιμοι κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν επίσης τη δυνατότητα να περιηγηθούν στον Πύργο του Ρολογιού (Μπιγκ Μπεν) με τον ίδιο τρόπο, κάτι που δεν ισχύει για μικρά παιδιά κι αλλοδαπούς επισκέπτες.^[153]

Ο ιστορικός αρχιτεκτονικής Νταν Κρουίτσανκ επέλεξε τα Ανάκτορα ως μία από τις 5 επιλογές του για την τηλεοπτική σειρά ντοκυμανταίρ "Τα καλύτερα κτήρια της Βρετανίας" (2009).^[154] Ο πιο κοντινός σταθμός Μετρό του Λονδίνου είναι ο "Ουεστμίνστερ" (Westminster ), σταθμός αναταπόκρισης των γραμμών "Ντίστρικτ" (District Line), "Σέρκλ" (Circle Line-"Κυκλική γραμμή") και "Τζούμπιλη" (Jubilee Line).

Σημειώσεις

1. Σε αυτό το σημείο της πορείας του ποταμού προς τη θάλασσα, ο Τάμεσης ρέει από Βορρά προς Νότο, αντί της γενικής του διεύθυνσης από τη Δύση προς την Ανατολή, οπότε τα Ανάκτορα είναι χτισμένα στη δυτική όχθη.
2. Η Ιρλανδία αποτελούσε τμήμα του Ηνωμένου Βασιλείου στο σύνολό της από το 1801 μέχρι τη δημιουργία του Ελεύθερου Ιρλανδικού Κράτους το 1922. Αναφορές στην Ιρλανδία υπάρχουν στη διάκοσμηση των Ανακτόρων και περιλαμβανουν σύμβολα όπως την άρπα και το τριφύλλι.
3. Σύμφωνα με το BBC, οι διαδηλωτές που πέρασαν τη νύχτα στην οροφή ήταν πάνω από τριάντα,^[137] ενώ 54 άτομα κατηγορήθηκαν αργότερα για παραβίαση χώρου που είχε κηρυχθεί προστατευόμενος.^[138]

Παραπομπές

1. (Αγγλικά) Skyscraper Center. 14079. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2021.
2. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2021.
3. Ανακτήθηκε στις 18  Απριλίου 2021.
4. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 3911. Ανακτήθηκε στις 31  Ιουλίου 2018.
5. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 3911. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουλίου 2018.
6. historicengland.org.uk/listing/the-list/list-entry/1226284.
7. National Heritage List for England.
8. Η πανοραμική αυτή άποψη δημοσιεύτηκε στο έντυπο The Builder το 1884 www.parliament.uk
9. «A Brief Chronology of the House of Commons» (PDF). House of Commons Information Office. Απρίλιος 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
10. Fraser, Antonia (1992). The Wives of Henry VIII. New York: Alfred A Knopf. ISBN 0394585380.
11. «Architecture of the Palace: The Great Fire of 1834». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
12. Jones (1983), p. 77; Riding and Riding (2000), p. 100; Port (1976), p. 20.
13. Riding and Riding (2000), pp. 108, 111.
14. Jones (1983), pp. 77–78; Port (1976), p. 20.
15. Watkin, David (Summer 1998). «An Eloquent Sermon in Stone». City Journal 8 (3). ISSN 1060-8540. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-01-04. https://web.archive.org/web/20110104125407/http://www.city-journal.org/html/8_3_urbanities-an_eloquent.html. Ανακτήθηκε στις 2010-10-25.
16. Riding, Christine (7 Φεβρουαρίου 2005). «Westminster: A New Palace for a New Age». BBC. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2009.
17. «Architecture of the Palace: Bomb damage». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
18. «Richard I statue: Second World War damage». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2009.
19. Fell and Mackenzie (1994), p. 27.
20. Field (2002), p. 259.
21. UK Parliament. «Bombed House of Commons 1941». Flickr. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
22. «Architecture of the Palace: Churchill and the Commons Chamber». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2010.
23. «The Norman Shaw Buildings» (PDF). House of Commons Information Office. Απρίλιος 2007. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
24. Devey, Peter (Φεβρουάριος 2001). «Commons Sense». The Architectural Review. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2009.
25. «The Palace of Westminster» (PDF). House of Commons Information Office. Μάιος 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
26. «Restoration of the Palace of Westminster: 1981–94» (PDF). House of Commons Information Office. Αύγουστος 2003. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
27. Quinault (1991), p. 81; Jones (1983), p. 113.
28. Port (1976), pp. 76, 109; Riding and Riding (2000), p. 116.
29. Quinault (1991), p. 81.
30. Fell and Mackenzie (1994), p. 30.
31. Fell and Mackenzie (1994), p. 44.
32. «Union Flag». Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons. 10 Ιανουαρίου 2007. col. 582W–583W.
33. Williams, Kevin· Walpole, Jennifer (3 Ιουνίου 2008). «The Union Flag and Flags of the United Kingdom» (PDF). House of Commons Library. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2010.
34. «Building the Great Clock». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2010.
35. Macdonald (2004), pp. xiii–xiv.
36. «Great Clock facts». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2010.
37. Fell and Mackenzie (1994), pp. 24, 26.
38. «The Great Bell – Big Ben». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2010.
39. Macdonald (2004), pp. xvi–xvii, 50.
40. «The Great Bell and the quarter bells». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2010.
41. Macdonald (2004), p. 174.
42. Jones (1983), pp. 112–113.
43. «Clock Tower virtual tour». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2010. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2010.
44. Port (1976), p. 221; Jones (1983), p. 119.
45. Jones (1983), pp. 108–109; Field (2002), p. 189.
46. Riding and Riding (2000), p. 120.
47. Port (1976), p. 103.
48. Collins, Peter (1965). Changing Ideals in Modern Architecture 1750–1950. σελ. 238. cited in Port (1976), p. 206.
49. «Department of the Serjeant at Arms Annual Report 2001–02». House of Commons Commission. 2 Ιουλίου 2002. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2010. St Stephen's Tower: This project involved the renovation and re-modelling of offices on four floors above St Stephen's Entrance.
50. Wilson (2005), p. 32.
51. Riding and Riding (2000), p. 268.
52. Guide to the Palace of Westminster, p. 28.
53. «Lords Route virtual tour». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
54. UK Parliament (2 Απριλίου 2009). «President of France arrives at Parliament». Flickr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2010.
55. UK Parliament (2 Απριλίου 2009). «President of Mexico and the Mexican First Lady arrive at Parliament». Flickr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2010.
56. Wilson (2005), inside of front cover.
57. Fell and Mackenzie (1994), p. 30; Wilson (2005), p. 8.
58. «The State Opening of Parliament». British Army. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2010.
59. Guide to the Palace of Westminster, p. 25.
60. Fell and Mackenzie (1994), p. 31.
61. Riding and Riding (2000), p. 190.
62. Wilson (2005), pp. 8–9.
63. «Architecture of the Palace: The Robing Room». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
64. Field (2002), p. 192.
65. Guide to the Palace of Westminster, p. 26.
66. «Queen Victoria (1819–1901)». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
67. Ορισμός του gallery από τη διαδικτυακή έκδοση του Λεξικού της Οξφόρδης, έννοια 4.
68. Quinault (1992), pp. 84–85.
69. «Architecture of the Palace: The Royal Gallery». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
70. «Lord Chancellor's breakfast». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
71. Guide to the Palace of Westminster, p. 29.
72. Wilson (2005), pp. 8, 10–11.
73. Guide to the Palace of Westminster, pp. 32–33.
74. Fell and Mackenzie (1994), p. 38.
75. «Raising The Armada». BBC News. 2010-04-09. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/8611457.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-12.
76. «Painting the Armada exhibition». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2010.
77. Fell and Mackenzie (1994), p. 38; Riding and Riding (2000), p. 262.
78. Riding and Riding (2000), p. 253.
79. Wilson (2005), p. 16.
80. Guide to the Palace of Westminster, pp. 47–49.
81. Guide to the Palace of Westminster, pp. 50–51.
82. «Central Lobby virtual tour». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
83. Wilson (2005), p. 21.
84. Guide to the Palace of Westminster, p. 53.
85. Quinault (1992), p. 93.
86. «Architecture of the Palace: Central Lobby». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
87. «Lobbying». BBC News. 2008-10-01. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/82529.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-21.
88. Ορισμός του lobby από τη διαδικτυακή έκδοση του Λεξικού της Οξφόρδης Αρχειοθετήθηκε 2011-06-20 στο Wayback Machine., έννοια 1.
89. Guide to the Palace of Westminster, pp. 53–54.
90. Wilson (2005), p. 19.
91. Wilson (2005), p. 20.
92. «Plucking the Red and White Roses in the Old Temple Gardens». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
93. «Architecture of the Palace: The Members' Lobby and the Churchill Arch». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
94. «House of Commons Chamber virtual tour». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
95. «Εικονική περιήγηση στο Βρετανικό Κοινοβούλιο». Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011.
96. Sparrow, Andrew (2000-10-18). «Some predecessors kept their nerve, others lost their heads». The Daily Telegraph (London). http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/4790900/Some-predecessors-kept-their-nerve-others-lost-their-heads.html. Ανακτήθηκε στις 2009-12-03.
97. «On This Day». Daily Post (Liverpool) (Highbeam.com). 2005-10-26. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-08-25. https://web.archive.org/web/20110825082321/http://www.highbeam.com/doc/1G1-137947037.html. Ανακτήθηκε στις 2011-05-24.
98. «Foreign News: Renovated Bottle». TIME. 1950-11-06. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-01-31. https://web.archive.org/web/20110131123752/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,813689,00.html. Ανακτήθηκε στις 2011-05-24.
99. Rogers, Robert· Walters, Rhodri (2006) [1987]. How Parliament Works (6th έκδοση). Longman. σελ. 14. ISBN 978-1405832557.
100. Rogers, Robert (2009). Order! Order! A Parliamentary Miscellany. London: JR Books. σελ. 27. ISBN 978-1906779283.
101. Cescinsky, Herbert; Gribble, Ernest R. (Φεβρουάριος 1922). «Westminster Hall and Its Roof». The Burlington Magazine for Connoisseurs 40 (227): 76–84. (απαιτείται συνδρομή)
102. «The hammer-beam roof». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2011.
103. Jonathan Alexander & Paul Binski (eds), Age of Chivalry, Art in Plantagenet England, 1200–1400, pp. 506–507, Royal Academy/Weidenfeld & Nicholson, London 1987.
104. Gerhold (1999), pp. 19–20.
105. Salzman, LF (1992). Building in England down to 1540. Oxford University Press, USA. ISBN 978-0198171584.
106. «Royal Courts of Justice visitors guide». Her Majesty's Courts Service. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2010.
107. «Westminster Hall: Coronation Banquets». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
108. «Queen to roll out red carpet for Obamas». AFP (via Yahoo News). 2011-05-22. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-05-24. https://web.archive.org/web/20110524065211/http://news.yahoo.com/s/afp/20110522/wl_uk_afp/usobamadiplomacybritainroyals_20110522145524. Ανακτήθηκε στις 2011-05-25.
109. «US President Barack Obama addressing MPs and peers». BBC News. 2011-05-22. http://news.bbc.co.uk/democracylive/hi/house_of_commons/newsid_9495000/9495513.stm. Ανακτήθηκε στις 2011-05-25.
110. «President Obama: Now is time for US and West to lead». BBC News. 2011-05-22. http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-13533306. Ανακτήθηκε στις 2011-05-25.
111. «Speaker's procession». BBC News. 2008-10-30. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/82047.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-21.
112. «Companion to the Standing Orders and guide to the Proceedings of the House of Lords». UK Parliament. 19 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2010.
113. «The House of Commons Refreshment Department» (PDF). House of Commons Information Office. Σεπτέμβριος 2003. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
114. «National Rifle Association of the UK – Death of Lord Swansea». 9 Ιουλίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 2010.
115. «Security tightens at Parliament». BBC News. 2003-05-23. http://news.bbc.co.uk/2/hi/2931044.stm. Ανακτήθηκε στις 2009-12-03.
116. «Permanent Notice to Mariners P27». Port of London Authority. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2009.
117. «Security information». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
118. «The Serious Organised Crime and Police Act 2005 (Designated Area) Order 2005». Office of Public Sector Information. 8 Ιουνίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουνίου 2008. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2010.
119. «The Gunpowder Plot» (PDF). House of Commons Information Office. Σεπτέμβριος 2006. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
120. «Prime Ministers and Politics Timeline». BBC. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2010.
121. «The Albert medal: The story behind the medal in the collection». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
122. «All England Frightened; the Damage to the Parliament Buildings Enormous» (PDF). The New York Times. 1885-01-26. http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf?_r=1&res=9500E6D91F3BE033A25755C2A9679C94649FD7CF. Ανακτήθηκε στις 2009-12-21.
123. Sullivan, T. D. (1905). Recollections of Troubled Times in Irish Politics. Dublin: Sealy, Bryers & Walker; M. H. Gill & Son. σελίδες 172–173. OCLC 3808618. OL 23335082M.
124. Gerhold (1999), p. 77.
125. «On This Day 17 June – 1974: IRA bombs parliament». BBC News. 1974-06-17. http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/17/newsid_2514000/2514827.stm. Ανακτήθηκε στις 2008-05-29.
126. «On This day 30 March – 1979: Car bomb kills Airey Neave». BBC News. 1979-03-30. http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/march/30/newsid_2783000/2783877.stm. Ανακτήθηκε στις 2008-05-29.
127. «Northern Ireland: Ten Years Later: Coping and Hoping». Time. 1978-07-17. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-10-14. https://web.archive.org/web/20101014122146/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,916281,00.html. Ανακτήθηκε στις 2010-05-17.
128. «Parliament's previous protests». BBC News. 2008-02-27. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/7266567.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-22.
129. See diagram of the Chamber's gallery level at Peele, Gillian (2004). Governing the UK (4th έκδοση). Blackwell Publishing. σελ. 203. ISBN 978-0631226819.
130. «Blair hit during Commons protest». BBC News. 2004-05-19. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/3728617.stm. Ανακτήθηκε στις 2009-12-03.
131. «Pro-hunt protesters storm Commons». BBC News. 2004-09-15. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/3656524.stm. Ανακτήθηκε στις 2009-12-03.
132. «Big Ben breach 'immensely worrying'». BBC News. 2004-03-20. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/3552491.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-22.
133. «Commons crane protest at Trident». BBC News. 2007-03-13. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/london/6444619.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-22.
134. «Parliament rooftop protest ends». BBC News. 2008-02-27. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/7266512.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-22.
135. «Greenpeace protesters refuse to leave roof of Palace of Westminster». The Daily Telegraph (London). 2009-10-12. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-09-07. https://web.archive.org/web/20100907082113/http://www.telegraph.co.uk/earth/environment/climatechange/6303707/Greenpeace-protesters-refuse-to-leave-roof-of-Palace-of-Westminster.html. Ανακτήθηκε στις 2010-05-13.
136. Sinclair, Joe; Hutt, Rosamond (2009-10-12). «Rooftop protest continues as MPs return». The Independent (London). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-10-15. https://web.archive.org/web/20091015060930/http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/rooftop-protest-continues-as-mps-return-1801471.html. Ανακτήθηκε στις 2010-05-13.
137. «Parliament rooftop protest ends». BBC News. 2009-10-12. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/8301586.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-13.
138. «Parliament rooftop protest leads to 55 charges». BBC News. 2010-03-12. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/london/8565359.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-13.
139. «Some Traditions and Customs of the House» (PDF). House of Commons Information Office. Ιανουάριος 2009. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
140. «Imputed UK Share of Multilateral Net ODA/OA by institution for 2004 and 2005». Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons. 11 Ιουνίου 2007. col. 736W. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2008.
141. «Frequently Asked Questions: The Budget». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου 2010.
142. «Points of Order». BBC News. 2009-09-22. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/82580.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-22.
143. «Public Transport (Greater Manchester)». Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons. 19 Δεκεμβρίου 1994. col. 1380. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2008.
144. «MP's Commons cow protest banned». BBC News. 2008-06-03. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/england/shropshire/7432814.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-01-22.
145. «Points of Order». Parliamentary Debates (Hansard). House of Commons. 12 Φεβρουαρίου 1992. col. 983. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2008.
146. «Cook's resignation speech». BBC News. 2003-03-18. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/2859431.stm. Ανακτήθηκε στις 2009-12-03.
147. «Blair resigns, Brown takes power». The Age (Melbourne). 2007-06-27. http://www.theage.com.au/news/World/Blair-resigns-Brown-takes-power/2007/06/27/1182623982652.html. Ανακτήθηκε στις 2010-05-17.
148. «Martin's parting shot on expenses». BBC News. 2009-06-17. http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/8104311.stm. Ανακτήθηκε στις 2010-05-13.
149. «Attend debates». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2010.
150. «Watch committees». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2010.
151. «Visit the Parliamentary Archives». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2010.
152. «Arrange a tour». UK Parliament. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2010.
153. «Clock Tower tour». UK Parliament. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2010.
154. «Britain's Best Buildings: Palace of Westminster». UK: BBC Four. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Μαΐου 2007. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2010.

Βιβλιογραφία

• Fell, Sir Bryan H.· Mackenzie, K. R. (1994) [1930]. Natzler, D. L, επιμ. The Houses of Parliament: A Guide to the Palace of Westminster (15th έκδοση). London: Her Majesty's Stationery Office. ISBN 978-0117015791.
• Field, John (2002). The Story of Parliament in the Palace of Westminster. London: Politico's Publishing; James & James Publishers. ISBN 978-1904022145.
• Gerhold, Dorian (1999). Westminster Hall: Nine Hundred Years of History. London: James & James Publishers. ISBN 978-0907383888.
• Guide to the Palace of Westminster. London: Warrington. 1911. OCLC 5081639. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2010.^{[νεκρός σύνδεσμος]}
• Jones, Christopher (1983). The Great Palace: The Story of Parliament. London: British Broadcasting Corporation. ISBN 978-0563201786.
• Macdonald, Peter (2004). Big Ben: The Bell, the Clock and the Tower. Stroud, Gloucestershire: Sutton Publishing. ISBN 978-0750938280.
• Port, M. H., επιμ. (1976). The Houses of Parliament. New Haven, Connecticut; London: Yale University Press. ISBN 978-0300020229.
• Quinault, Roland (1992). «Westminster and the Victorian Constitution». Transactions of the Royal Historical Society. 6 2: 79–104. doi:10.2307/3679100. (απαιτείται συνδρομή)
• Riding, Christine· Riding, Jacqueline, επιμ. (2000). The Houses of Parliament: History, Art, Architecture. London: Merrell Publishers. ISBN 978-1858941127.
• Wilson, Robert (2005). The Houses of Parliament. Norwich: Jarrold Publishing. ISBN 978-1841650999.

Για περαιτέρω ανάγνωση

• Cooke, Sir Robert (1987). The Palace of Westminster. London: Burton Skira. ISBN 978-2882490148.
• Pevsner, Nikolaus· Bradley, Simon (2003). The Buildings of England. London 6: Westminster. New Haven, Connecticut: Yale University Press. ISBN 978-0300095951.
• Tanfield, Jennifer (1991). In Parliament 1939–50: The Effect of the War on the Palace of Westminster. London: Her Majesty's Stationery Office. ISBN 978-0108506406.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα    Ανάκτορα του Ουεστμίνστερ

• Επίσημος ιστοχώρος των Ανακτόρων του Ουεστμίνστερ
• Οδηγός για τον επισκέπη του Κοινοβουλίου
• Palace of Westminster Square 360 Image (Java)
• Westminster Hall - A Virtual Experience Αρχειοθετήθηκε 2016-05-23 στο Wayback Machine.
• "A Victorian Novel in Stone" Rosemary Hill, Περιοδικό The Wall Street Journal, 20 Μαρτίου 2009