Ερρίκος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Ο Ερρίκος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Heinrich VI., Ναϊμέχεν, Νοέμβριος 1165 - 28 Σεπτεμβρίου 1197) μέλος του Οίκου των Χοενστάουφεν ήταν Βασιλιάς της Γερμανίας, Βασιλιάς της Ιταλίας και Βασιλιάς της Αρλ (1190 - 1197), Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1191 - 1197), Βασιλιάς της Σικελίας (1194 - 1197), Πρίγκιπας του Τάραντα (1194 - 1197). Ο Ερρίκος ΣΤ΄ ήταν δεύτερος γιος και διάδοχος του κορυφαίου Γερμανού αυτοκράτορα Φρειδερίκου Βαρβαρόσσα και της συζύγου του Βεατρίκης Α΄ της Βουργουνδίας. Παντρεύτηκε την Κωνσταντία του Ωτβίλ μεταθανάτια κόρη του Ρογήρου Β΄ της Σικελίας, ο Οίκος των Γουέλφων βρισκόταν σε σύγκρουση με την οικογένεια του και έπρεπε να ενισχύσει τα κληρονομικά δικαιώματα της συζύγου του απέναντι στον Ταγκρέδο της Σικελίας. Με βάση το τεράστιο ποσό σε λύτρα που πλήρωσε ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος για την απελευθέρωση του ο Ερρίκος ΣΤ΄ κατέκτησε το Βασίλειο της Σικελίας (1194), η ενοποίηση με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ωστόσο απέτυχε.

Ερρίκος ΣΤ'
Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Περίοδος	15 Απριλίου 1191 – 28 Σεπτεμβρίου 1197
Στέψη	15 Απριλίου 1191 Ρώμη
Προκάτοχος	Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα
Διάδοχος	Όθων Δ'
Βασιλιάς της Γερμανίας (Βασιλιάς των Ρωμαίων)
Περίοδος	15 Αυγούστου 1169 – 28 Σεπτεμβρίου 1197
Στέψη	15 Αυγούστου 1169 Άαχεν
Προκάτοχος	Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα
Διάδοχος	Φίλιππος της Σουαβίας και Όθων Δ'
Βασιλιάς της Ιταλίας
Περίοδος	21 Ιανουαρίου 1186 – 28 Σεπτεμβρίου 1197
Στέψη	21 Ιανουαρίου 1186 Μιλάνο
Προκάτοχος	Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα
Διάδοχος	Όθων Δ'
Βασιλιάς της Σικελίας με την Κωνσταντία
Περίοδος	25 Δεκεμβρίου 1194 – 28 Σεπτεμβρίου 1197
Στέψη	25 Δεκεμβρίου 1194 Παλέρμο
Προκάτοχος	Γουλιέλμος Γ΄ της Σικελίας
Διάδοχος	Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν
Γέννηση	Νοέμβριος 1165 Ναϊμέχεν
Θάνατος	28 Σεπτεμβρίου 1197 (32 ετών) Μεσσήνη (Ιταλία)
Τόπος ταφής	Καθεδρικός του Παλέρμο
Σύζυγος	Κωνσταντία του Ωτβίλ
Επίγονοι	Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν
Οίκος	Οίκος των Χοενστάουφεν
Πατέρας	Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα
Μητέρα	Βεατρίκη Α΄ της Βουργουνδίας
Θρησκεία	Καθολική Εκκλησία
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Πρώτα χρόνια

Εκπαίδευση

Ο πατέρας του τον έστεψε βασιλιά τον Ρωμαίων στο Μπάμπεργκ την Πεντηκοστή του 1169 σε ηλικία τεσσάρων ετών, η στέψη του έγινε στον Καθεδρικό Ναό του Άαχεν (15 Αυγούστου 1169).^[1][2] Συνόδευσε τον πατέρα του στην εκστρατεία που έκανε στη "Λομβαρδική Λίγκα" (1174 - 1176) όπου εκπαιδεύτηκε από τον Γοδεφρείδο του Βιτέρμπο (1120 - 1196), σχετίστηκε με μεγάλους τραγουδοποιούς. Ο Ερρίκος μιλούσε τέλεια τα Λατινικά, σύμφωνα με τον χρονικογράφο Αλβερίκιο του Τρουά-Φοντέν "διακρίθηκε για την πηγαία γνώση του, την ευγλωττία του και την ευκολία που έμαθε τον Ρωμαϊκό νόμο". Ο Ερρίκος ΣΤ΄ ήταν προστάτης των γραμμάτων και των τεχνών, έγραψε και ο ίδιος το τραγούδι "Καίσαρ Ερρίκος" που βρέθηκε αργότερα. Σε βιβλίο που βρέθηκε τον 14ο αιώνα με έναν κατάλογο από έργα 140 ποιητών τα τρία ποιήματα αποδίδονται στον νεαρό και ρομαντικό Ερρίκο ΣΤ΄, σε ένα εκδηλώνει τη λαχτάρα του για μία γυναίκα για την οποία θα έδινε όλα τα πλούτη και τη βασιλική του περιουσία. Με την επιστροφή του στη Γερμανία (1178) βοήθησε τον πατέρα του απέναντι στον δούκα Ερρίκο τον Λέων που εξεγέρθηκε.

Γάμος με την διάδοχο της Σικελίας

Ο Ερρίκος και ο μικρότερος αδελφός του Φρειδερίκος ΣΤ΄ της Σουαβίας στέφτηκαν ιππότες στο Μάιντς (1184).^[3] Ο Φρειδερίκος Βαρβαρόσσα ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τον Γουλιέλμο Β΄ της Σικελίας να αρραβωνιάσει τον γιο του με τη θεία του Γουλιέλμου Κωνσταντία του Ωτβίλ (1184). Η 30χρονη Κωνσταντία βρισκόταν σε μοναστήρι στο Παλέρμο χάρη σε μία προφητεία "ότι ο γάμος της θα καταστρέψει τη Σικελία.". Ο Γουλιέλμος Β΄ δεν έκανε παιδιά και η Κωνσταντία συνεπώς ήταν η διάδοχος, ο αυτοκράτορας βρήκε την ευκαιρία να ενσωματώσει το Βασίλειο της Σικελίας στο στέμμα, ακολούθησε ο γάμος με τον Ερρίκο στο Μιλάνο (27 Ιανουαρίου 1186).^[4] Όταν ο Πάπας Ουρβανός Γ΄ συγκρούστηκε με τους Χοενστάουφεν μετακινήθηκε στην Τοσκάνη και λεηλάτησε την περιοχή που ανήκε στα Παπικά Κράτη. Μετά την επιστροφή του στη Γερμανία ανέλαβε την κυβέρνηση της αυτοκρατορίας από τον πατέρα του που πέθανε στην Γ΄ Σταυροφορία (1190).

Ο Ερρίκος ΣΤ΄ προσπάθησε να εξασφαλίσει τις Κάτω Χώρες ανεβάζοντας τον Βαλδουίνο Ε΄ του Αινώ σε Μαργράβο του Ναμύρ, προσπάθησε ταυτόχρονα να λύσει τις διαφορές με τον αντίπαλο δούκα Ερρίκο Α΄ της Βραβάντης. Ο εξόριστος Ερρίκος ο Λέων επέστρεψε από την Αγγλία και άρχισε να λεηλατεί εκτάσεις που ανήκαν στο πρώην Δουκάτο της Σαξονίας αλλά ο αυτοκράτορας ακύρωσε την εκστρατεία του στη Σαξονία όταν έμαθε ότι πέθανε ο Γουλιέλμος Β΄ της Σικελίας (18 Νοεμβρίου 1189). Ο καγκελάριος της Σικελίας Ματθαίος ντ' Άγελλο ανέβασε στον θρόνο τον νόθο ξάδελφο του βασιλιά Ταγκρέδο της Σικελίας με την έγκριση του πάπα. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ διεκδίκησε τα δικαιώματα της συζύγου του, υποστήριξε στην αρχή τον αντίπαλο του Ταγκρέδου Ρογήρο της Άντρια και ετοιμάστηκε για εκστρατεία στη Σικελία. Ο νεαρός Ερρίκος έκλεισε ειρήνη με τον Ερρίκο τον Λέων στη Φούλντα και μετέβη στο Άουγκσμπουργκ, εκεί έμαθε ότι ο πατέρας του Φρειδερίκος Βαρβαρόσσα πνίγηκε σε έναν ποταμό κοντά στη Σελεύκεια στο Αρμενικό Βασίλειο της Κιλικίας που ανήκει σήμερα στην Τουρκία (0 Ιουνίου 1190).

Αυτοκρατορική στέψη

Ο Ερρίκος ΣΤ΄ έστειλε τον αυτοκρατορικό στρατό στην Ιταλία, ο ίδιος έμεινε στη Γερμανία για να εξασφαλίσει τη διαδοχή του Λουδοβίκου Γ΄ λανγδράβου της Θουριγγίας που είχε πεθάνει επίσης στην Γ΄ Σταυροφορία, σχεδίασε να κυριεύσει τη Θουρυγγία αλλά ο αδελφός του Έρμαν έφερε ενισχύσεις. Την επόμενη χρονιά συνάντησε στις Άλπεις την Ελεονώρα της Ακουιτανίας χήρα του Ερρίκου Β΄ της Αγγλίας, ζήτησε να σπάσει ο γιος της Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος τον δεσμό του με την Αλίκη της Γαλλίας (γεννημένη το 1160) κόρη του Λουδοβίκος Ζ΄ της Γαλλίας. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ ήθελε με κάθε τρόπο να μειώσει τον Ριχάρδο, ένοιωθε ότι τον είχε προσβάλει έντονα επειδή είχε υποστηρίξει στο Βασίλειο της Σικελίας τον Ταγκρέδο. Η Ελεονώρα συμπεριφέρθηκε έξυπνα και του υποσχέθηκε ότι δεν θα επέμβει στη σύγκρουση ανάμεσα στον γιο της και τον Φίλιππο Β΄ της Γαλλίας. Η Ελεονώρα κατάφερε ταυτόχρονα να ακυρώσει τον γάμο του μικρότερου αδελφού του Ερρίκου ΣΤ΄ Κορράδου Β΄ της Σουαβίας με τη Βερεγγάρια της Καστίλης περιορίζοντας την ισχύ των Χοενστάουφεν. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ προχώρησε σε περισσότερες διαπραγματεύσεις με τις πόλεις της "Λομβαρδικής Λίγκας" και τον πάπα Κελεστίνο Γ΄ στον οποίο παραχώρησε το Τούσκουλο σαν ένδειξη φιλίας. Ο Κελεστίνος Γ΄ έστεψε τον Ερρίκο και την Κωνσταντία αυτοκράτορες τη Δευτέρα του Πάσχα στη Ρώμη (15 Απριλίου 1191) αλλά το στέμμα της Σικελίας ήταν πολλοί δύσκολο να αποκτηθεί επειδή οι ευγενείς στο νησί υποστήριζαν τον Ταγκρέδο.

Αποτυχημένη εκστρατεία στη Σικελία

Ο Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα και οι γιοι του Ερρίκος και Φρειδερίκος ΣΤ΄ της Σουαβίας, αββαείο του Βαινγκάρτεν, περί το 1180

Ο Ερρίκος ΣΤ΄ προχώρησε σε εκστρατεία στην Απουλία και πολιόρκησε τη Νάπολη, συνάντησε σκληρή αντίσταση από τον Μαργαριτόνε που κατέστρεψε τον στόλο του από την Πίζα, στην συνέχεια συνέτριψε άλλο ένα αυτοκρατορικό σώμα από τη Δημοκρατία της Γένοβας. Ο αυτοκρατορικός στρατός χτυπήθηκε στη συνέχεια από επιδημία και ο Ερρίκος ΣΤ΄ έλυσε την πολιορκία. Με την οπισθοχώρηση του οι πόλεις που είχε κατακτήσει παραδόθηκαν στον Ταγκρέδο, η Κωνσταντία που παρέμενε στα ανάκτορα του Σαλέρνο με την ελπίδα να επιστρέψει ο σύζυγος της παραδόθηκε και εκείνη στον Ταγκρέδο μετά από προδοσία. Με την επιστροφή του στη Γερμανία ο Ερρίκος έμαθε ότι ο Οίκος των Ασκάνια συγκρούστηκε με τον Ερρίκο τον Λέοντα, εγκατέλειψε τον γιο του Ερρίκο Ε΄ του Ρήνου και τον εξοστράκισε σε Συμβούλιο στη Βορμς την Πεντηκοστή του 1192. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ ένοιωθε ωστόσο ότι οι δυνάμεις του ήταν περιορισμένες, ειδικά όταν πέθανε ο σύμμαχος του αρχιεπίσκοπος του Μαγδεβούργου, έκλεισε ειρήνη με τον Ερρίκο τον Λέοντα. Αρνήθηκε να κλείσει ειρήνη με τον Ταγκρέδο και έσπευσε να διαμαρτυρηθεί στον πάπα για την υπόθεση της συζύγου του που κρατούσε αιχμάλωτη. Η Κωνσταντία ελευθερώθηκε σε λίγο από Γερμανούς στρατιώτες όταν είχε αποσταλεί στη Ρώμη με την παρέμβαση του πάπα Κελεστίνου Γ΄ για να πιέσει τον Ερρίκο να παραιτηθεί. Ο αυτοκράτορας από την άλλη πλευρά ισχυροποιήθηκε αφού κληρονόμησε το Δουκάτο της Σουαβίας από τον ξάδελφο του Ερρίκου του Λέοντα Γουέλφο ΣΤ΄ της Τοσκάνης.

Εκλογή νέου επισκόπου Λιέγης

Στη διάρκεια της εκλογής του νέου επισκόπου της Λιέγης ο Ερρίκος ΣΤ΄ υποστήριξε τον Αλβέρτο του Ρεθέλ, θείο από μητέρα της συζύγου του Κωνσταντίας που ήταν ακόμα αιχμάλωτη. Ο αντίπαλος του Αλβέρτος του Λουβαίν μικρότερος αδελφός του Ερρίκου Α΄ της Βραβάντης είχε μεγαλύτερη υποστήριξη και μπόρεσε να εκλεγεί νέος αρχιεπίσκοπος. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ αμφισβήτησε τη διαδοχή και τον Ιανουάριο του 1192 έδωσε εντολή στον Καγκελάριο Λοθάριο του Χοστάντεν, προϊστάμενο της εκκλησίας του Αγίου Κασσίου στη Βόννη και αδελφό του κόμητος Ντίτριχ να ακυρώσει την εκλογή. Η πλειοψηφία των εκλεκτόρων φοβήθηκε τις απειλές του αυτοκράτορα και ακύρωσε την εκλογή αλλά ο Αλβέρτος του Ρεθέλ εξοργισμένος από την οικονομική προσφορά του αυτοκράτορα αρνήθηκε την εκλογή. Ο Αλβέρτος του Λουβαίν πήγε στη Ρώμη να ζητήσει τη στήριξη του πάπα και του αρχιεπισκόπου του Ρενς, πήρε την παπική στήριξη στη Ρενς αλλά δολοφονήθηκε λίγο αργότερα από πληρωμένους δολοφόνους, ο αδελφός του Ερρίκος Α΄ της Βραβάντης έκλεισε ειρήνη με τον αυτοκράτορα αλλά παρέμεινε πάντοτε μισητός του εχθρός. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ είχε να αντιμετωπίσει περισσότερες ταραχές στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας όπου ο μαργράβος Αλβέρτος Α΄ του Μάισσεν μέλος του Οίκου των Βέττιν ήθελε να αποδεσμευτεί από τις υποσχέσεις που είχε δώσει ο αδελφός του Θεοδώριχος Α΄ του Μάισσεν. Η σύγκρουση πήρε δραματική τροπή όταν οι δούκες της Βραβάντης και του Λίμπουργκ συμμάχησαν με τον αρχιεπίσκοπο Μπρούνο Γ΄ της Κολωνίας. Ακολούθησε μία μεγάλη συμμαχία εναντίον του αυτοκράτορα που ενοχλήθηκαν έντονα με τη δολοφονία του Αλβέρτου του Λουβέν, συμμετείχαν ο αρχικαγκελάριος της Γερμανίας Κορράδος του Μάιντζ, ο Ότακαρ Α΄ της Βοημίας, ο Οίκος του Τσέρινγκεν, το Αγγλικό στέμμα και ο πάπας.

Η αιχμαλωσία του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου

Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος δηλώνει υποτέλεια στον αυτοκράτορα Ερρίκο ΣΤ΄.

Η τύχη του Ερρίκου ΣΤ΄ άλλαξε απρόσμενα όταν ο Λεοπόλδος Ε΄ της Αυστρίας, μέλος του Οίκου των Μπάμπενμπερκ που κυβερνούσε την Αυστρία του έδωσε έναν επιφανή αιχμάλωτο, τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο που είχε συλλάβει στην επιστροφή του από την Γ΄ Σταυροφορία. Ο αυτοκράτορας παρέλαβε τον Ριχάρδο στο Σπάγιερ και τον φυλάκισε στο "κάστρο του Τρίφελς" παίρνοντας εκδίκηση για την υποστήριξη που παρείχε στον Ταγκρέδο για τον θρόνο της Σικελίας. Δεν φοβήθηκε ούτε τις απειλές αφορισμού από τον πάπα Κελεστίνο Γ΄ επειδή ήταν τεράστιο θρησκευτικό αμάρτημα η αιχμαλωσία ενός πρώην Σταυροφόρου. Ο Ριχάρδος ελευθερώθηκε αφού πήρε ο αυτοκράτορας 150.000 ασημένια μάρκα και δήλωσε μία προίκα για την ανιψιά του Ριχάρδου Ελεονώρα της Βρετάνης που ετοιμαζόταν να παντρευτεί τον γιο του Λεοπόλδου Ε΄ Φρειδερίκο Α΄ Μπάμπενμπερκ της Αυστρίας.

Οι πρίγκιπες της αντιπολίτευσης όταν είδαν την ήττα των συμμάχων τους αποφάσισαν να ακυρώσουν τα σχέδια τους για την ανατροπή της δυναστείας των Χοενστάουφεν. Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος είχε στο πλευρό του τη μητέρα του Ελεονώρα της Ακουιτανίας που είχε υπηρετήσει επιτυχώς τα συμφέροντα του Άγγλου βασιλιά απέναντι στους αντιπάλους του που ήταν ο μικρότερος γιος της Ιωάννης της Αγγλίας και ο Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας. Ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος πέρα από το τεράστιο ποσό από λύτρα πλήρωσε έναν επιπλέον τόκο και έδωσε όρκο υποταγής στον Ερρίκο ΣΤ΄, ο αυτοκράτορας απαίτησε να του παραδώσουν τα εδάφη του στη Γαλλία που είχαν καταλάβει ο Ιωάννης ο Ακτήμονας και ο Φίλιππος Β΄ όταν έλλειπε ο Ριχάρδος. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ όχι μόνο κέρδισε άλλον έναν υποτελή και σύμμαχο αλλά είχε αποκτήσει και τον ρόλο μεσολαβητή ανάμεσα στην Αγγλία και τη Γαλλία. Οι δύο ηγέτες συμφιλιώθηκαν σε μεγαλοπρεπή τελετή στη Μεγάλη Εβδομάδα του 1194 στο Σπάγιερ, ο Ριχάρδος ζήτησε συγχώρεση από τον Ερρίκο ΣΤ΄ και δήλωσε δημόσια ότι παραδίδει τον εαυτό του στο έλεος του αυτοκράτορα, στη συνέχεια ελευθερώθηκε και επέστρεψε στην Αγγλία.

Ισχυροποίηση της εξουσίας του

Βασιλιάς της Σικελίας

Ο Ερρίκος ΣΤ΄ και η σύζυγος του Κωνσταντία του Ωτβίλ βαπτίζουν τον διάδοχο Φρειδερίκο.

Ο Ερρίκος ΣΤ΄ πάντρεψε την Αγνή Χοενστάουφεν κόρη του ξαδέλφου του Κορράδου του Ρήνου με τον γιο του Ερρίκου του Λέοντα Ερρίκο Ε΄ του Ρήνου μετά από ειρηνική συνθήκη τον Μάρτιο του 1194, προκάλεσε συγκρούσεις με τον Οίκο των Γουέλφων. Η κατάσταση στη νότια Ιταλία είχε ωστόσο χειροτερεύσει, μετά την ήττα του Ερρίκου στη Νάπολη ο κουνιάδος του Ταγκρέδου Ριχάρδος του Άτσερα ανακατέκτησε πολλά τμήματα στην Απουλία, ο Ταγκρέδος είχε αναγνωριστεί από τον πάπα. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ είχε εξασφαλίσει τη διάβαση του από τη βόρεια Ιταλία χάρη στη συμμαχία που είχε κλείσει με τις Λομβαρδικές πόλεις. Ο Ταγκρέδος πέθανε τον Φεβρουάριο του 1194 στο Λέτσε και τον διαδέχθηκε ο ανήλικος γιος του Γουλιέλμος Γ΄ της Σικελίας υπό την κηδεμονία της μητέρας του Σιβύλλης του Άτσερα, ο αυτοκράτορας Ερρίκος με τα λύτρα που συγκέντρωσε από την απελευθέρωση του Ριχάρδου προχώρησε σε εκστρατεία. Την ημέρα της Πεντηκοστής έφτασε στο Μιλάνο, εισήλθε στο Παλέρμο πρωτεύουσα του βασιλείου της Σικελίας (20 Νοεμβρίου 1194) και στέφτηκε βασιλιάς (25 Δεκεμβρίου 1194). Την επόμενη μέρα η σύζυγος του Κωνσταντία που έμενε στο Τζέσι γέννησε τον γιο τους Φρειδερίκο Β΄ που θα γίνει ο μελλοντικός αυτοκράτορας των Γερμανών και βασιλιάς της Σικελίας και της Ιερουσαλήμ. Ο νεαρός Γουλιέλμος και η μητέρα του Σιβύλλα δραπέτευσαν στο "κάστρο της Καλταμπελλόττα", απαρνήθηκαν τα δικαιώματα τους στη Σικελία με αντάλλαγμα την κομητεία του Λέτσε και το πριγκιπάτο του Κάπουα.

Σε λίγες μέρες μετά τη στέψη του Ερρίκου ΣΤ΄ πολλοί Νορμανδοί ευγενείς κατηγορήθηκαν από τη βασιλική οικογένεια για προδοσία και συνελήφθησαν, ο μικρός Γουλιέλμος τυφλώθηκε και πέθανε φυλακισμένος (1198) ενώ άλλοι ευγενείς κάηκαν ζωντανοί. Άλλοι ευγενείς όπως ο Ελληνικής καταγωγής Ευγένιος του Παλέρμο υποστήριξαν αμέσως τη νέα κυβέρνηση των Χοενστάουφεν. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ διέταξε να κρεμαστεί ο Ριχάρδος, κόμης της Άτσερα αδελφός της Σιβύλλας για να εκδικηθεί τη φυλάκιση της συζύγου του (1196). Ο Ερρίκος ΣΤ΄ συγκάλεσε Συμβούλιο στο Μπάρι, διόρισε τη σύζυγο του Κωνσταντία αντιβασίλισσα και πολλούς οπαδούς του σε ψηλές θέσεις, ο Μάρκαρντ βον Ανουέιλερ διορίστηκε δούκας της Ραβέννα και μπορούσε να ελέγξει τους δρόμους για τη Σικελία από την Εμίλια-Ρομάνια και τα Απέννινα όρη.

Μεγάλες φιλοδοξίες

Αυτοκρατορική σφραγίδα του Ερρίκου ΣΤ΄ (1192).

Ο μικρότερος γιος του Ερρίκου ΣΤ΄ Φίλιππος της Σουαβίας παρέλαβε τις τεράστιες εκτάσεις που ανήκαν στη μετέπειτα Ματθίλδη της Κανόσα. Ο αυτοκράτορας ένοιωθε τόσο ισχυρός που έφτασε στο σημείο να μην τηρεί τις υποσχέσεις του ούτε απέναντι στην Πίζα και τη Δημοκρατία της Γένοβας που τον είχαν ενισχύσει σημαντικά σε πλοία και στρατιωτικές προμήθειες. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ έγινε από τότε ο ισχυρότερος μονάρχης στη Μεσόγειο, τα έσοδα από το Βασίλειο της Σικελίας ήταν τα μεγαλύτερα σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι στόχοι του ωστόσο να μετατρέψει τη Σικελία στη δεύτερη μεγαλύτερη ναυτική βάση των Χοενστάουφεν δεν πραγματοποιήθηκαν όσο ζούσε. Οι διαπραγματεύσεις στις οποίες προχώρησε με τον πάπα Κελεστίνο Γ΄ να ολοκληρώσει την ενοποίηση με αντάλλαγμα μία νέα Σταυροφορία δεν πραγματοποιήθηκαν όσο ζούσε. Οι προσπάθειες να μετατρέψει την αυτοκρατορία του σε παγκόσμια τον οδήγησε σε σύγκρουση με τη Βυζαντινή αυτοκρατορία, έκανε ψεύτικες συμμαχίες με βασιλείς όπως ο Λέων Β΄ της Αρμενίας και ο Αμωρί Β΄ της Ιερουσαλήμ.

Οι απεσταλμένοι του Ερρίκου ΣΤ΄ στην Κωνσταντινούπολη διεκδίκησαν το Δυρράχιο σαν μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές βάσεις στην Αδριατική Θάλασσα και πίεσε για νέα Σταυροφορία. Όταν εκθρονίστηκε ο Ισαάκιος Β΄ Άγγελος ο Ερρίκος απείλησε ανοιχτά να επιτεθεί στο Βυζάντιο και σχεδίασε να αρραβωνιάσει τον μικρότερο αδελφό του Φίλιππο με την κόρη του Ισαάκιου Ειρήνη Αγγελίνα, τα σχέδια του ήταν να ενώσει τη Δυτική και την Ανατολική αυτοκρατορία υπό την εξουσία του. Ο ιστορικός Νικήτας Χωνιάτης γράφει ότι μπόρεσε να συλλέξει από τον αδελφό και διάδοχο του Ισαάκιου Β΄ Αλέξιο Γ΄ Άγγελο έναν μεγάλο φόρο αλλά μέχρι τον θάνατο του δεν πληρώθηκε. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ βρέθηκε σε δύσκολη θέση όταν έληξε η ανακωχή ανάμεσα στην Πίζα και στη Δημοκρατία της Βενετίας, το ναυτικό της Πίζας μπήκε στην Αδριατική και επιτέθηκε στο Βενετσιάνικο λιμάνι της Πούλα όπου συνετρίβη. Η Βενετική Δημοκρατία έβλεπε ύποπτα τις φιλοδοξίες του Ερρίκου στην Αδριατική επειδή απειλούσε τις εμπορικές σχέσεις που είχε με τα λιμάνια στην περιοχή, απαιτούσαν από τον αυτοκράτορα να κλείσει ειρήνη και να εγγυηθεί την αυτονομία της.

Ρυθμίσεις διαδοχής

Η πολιορκία της Νάπολης (1191) σε έργο του Πέτρο του Έμπολι (1196).

Το καλοκαίρι του 1195 ο Ερρίκος ΣΤ΄ επέστρεψε στη Γερμανία για να κερδίσει τη στήριξη των ευγενών για Σταυροφορία και να ρυθμίσει τα θέματα της διαδοχής μετά τον θάνατο του. Όταν πέθανε ο Αλβέρτος Α΄ του Μάισσεν ξέσπασαν διαμάχες για τη διαδοχή του, ο αυτοκράτορας βρήκε την ευκαιρία να κάνει κατάσχεση το Μάισσεν από τον μικρότερο αδελφό του Θεοδώριχο Α΄ του Μάισσεν. Τον Οκτώβριο του 1195 συμφιλιώθηκε στο Γκελχάουζεν με τον αρχιεπίσκοπο Χάρντγουικ της Βρέμης και μπόρεσε να κερδίσει την υποστήριξη των ευγενών από τη Σαξονία και τη Θουρυγγία για Σταυροφορία, θα ξεκινούσε τα Χριστούγεννα του 1196.

Ο επόμενος στόχος του Ερρίκου ήταν να κάνει το αυτοκρατορικό στέμμα κληρονομικό με την εκλογή του διαδόχου του Φρειδερίκου Β΄ βασιλιά των Ρωμαίων, ο αρχιεπίσκοπος της Κολωνίας έφερε αντιρρήσεις αλλά ο ίδιος ο αυτοκράτορας εργάστηκε ολόκληρο τον χειμώνα γι'αυτόν τον σκοπό. Οι ευγενείς που θα έχαναν το δικαίωμα του εκλέκτορα για τον νέο αυτοκράτορα ζήτησαν με τη σειρά τους να είναι κληρονομικά τα αξιώματα τους με τη θηλυκή γραμμή, ο αυτοκράτορας τους υποσχέθηκε να εξετάσει το αίτημα. Την άνοιξη του 1196 σε Συμβούλιο που συνεκλήθη στο Βύρτσμπουργκ ο Ερρίκος ΣΤ΄ έπεισε τους ευγενείς να δεχτούν τις προτάσεις του, ο δυσαρεστημένος αρχιεπίσκοπος της Κολωνίας Αδόλφος και πολλοί άλλοι δεν εμφανίστηκαν. Τον Ιούλιο του 1196 ο Ερρίκος μετέβη στην Ιταλία, την ίδια εποχή η αντίσταση απέναντι του στη Γερμανία αυξήθηκε κατακόρυφα, στο Συμβούλιο που συνεκλήθη τον Οκτώβριο στην Ερφούρτη οι πρίγκιπες απέρριψαν τις προτάσεις του, ο πάπας έντονα ενοχλημένος με τη Σικελία διέκοψε όλες τις συζητήσεις. Ο Ερρίκος ΣΤ΄ παρά τα προβλήματα έστεψε τον γιο του Φρειδερίκο Β΄ στη Φρανκφούρτη βασιλιά των Ρωμαίων.

Το τέλος του

Τάφος του αυτοκράτορα Ερρίκου ΣΤ΄ στον Καθεδρικό Ναό του Παλέρμο.

Την ίδια εποχή που βρισκόταν ο αυτοκράτορας στην Κάπουα εκτελέστηκε με σκληρό θάνατο ο Ριχάρδος της Ατσέρα που ήταν κρατούμενος, ο Ερρίκος ΣΤ΄ μπήκε τον Μάρτιο του 1197 στη Σικελία και προετοίμασε τη Σταυροφορία στη Μεσσήνη. Η τυραννική του διακυβέρνηση προκάλεσε πολλές επαναστάσεις ιδιαίτερα γύρω από την Κατάνια στη νότια Σικελία αλλά οι Γερμανοί στρατηγοί την κατέστειλαν σκληρά, οι επαναστάτες κήρυξαν νέο βασιλιά τον κόμη Ιορδάνη του Μποβίνο. Η αυτοκράτειρα Κωνσταντία που είχε παραμεληθεί έντονα από τον Ερρίκο και ένοιωθε συμπάθεια στους πατριώτες της ενώθηκε με τους επαναστάτες, πολιόρκησαν τον αυτοκράτορα στο κάστρο του και τον ανάγκασαν να υπογράψει συνθήκη.^[5] Στη διάρκεια ενός κυνηγιού ο Ερρίκος αρρώστησε και πέθανε από Ελονοσία στη Μεσσήνη (28 Σεπτεμβρίου 1197) ενώ κυκλοφόρησαν φήμες ότι δηλητηριάστηκε. ^{[6] [7]}

Η σύζυγος του τον ενταφίασε στη Μεσσήνη, η σορός του μεταφέρθηκε την επόμενη χρονιά στον Καθεδρικό Ναό του Παλέρμο (1198). Τον 19ο αιώνα βρέθηκαν πολλά αντικείμενα γύρω από τον τάφο του όπως ένα σανδάλι, ένα κάλυμμα κεφαλής και ένας μεταξωτός μανδύας, βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο.^[8] Ο γιος του Φρειδερίκος Β΄ σε βρεφική ηλικία κληρονόμησε το βασίλειο της Σικελίας και το αυτοκρατορικό στέμμα, ο αρχιεπίσκοπος Αδόλφος της Κολωνίας και οι δυσαρεστημένοι ευγενείς εξέλεξαν τον Όθων Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας γιο του Ερρίκου του Λέοντα. Ο θείος του μικρού Φρειδερίκου Φίλιππος της Σουαβίας για να εξασφαλίσει τα δικαιώματα της οικογένειας Χοενστάουφεν ορκίστηκε τον Μάρτιο του 1198 βασιλιάς των Ρωμαίων. Οι διαμάχες σχετικά με τη διαδοχή στον Γερμανικό θρόνο διατηρήθηκαν 20 χρόνια μέχρι τη χρονιά που ο Φρειδερίκος εξελέγη βασιλιάς (1212) και ο Όθων Δ΄ ηττήθηκε στη "μάχη του Μπουβίν" (1214), οι σύμμαχοι του τον εγκατέλειψαν και απεβίωσε (1218).

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε την Κωνσταντία Α΄ των Ωτβίλ βασίλισσα της Σικελίας, κόρη του Ρογήρου Β΄ βασιλιά της Σικελίας, και είχε τέκνο:

• Φρειδερίκος Β΄ 1194-1250, βασιλιάς της Γερμανίας, Α΄ της Σικελίας & Ιερουσαλήμ, Ζ΄ ως δούκας της Σουαβίας.

Πρόγονοι

Παραπομπές

1. Peter H. Wilson, Heart of Europe: A History of the Holy Roman Empire, (Harvard University Press, 2016), 307.
2. John B. Freed, Frederick Barbarossa: The Prince and the Myth, (Yale University Press, 2016), 351.
3. Godfrey of Viterbo: Historical Writing and Imperial Legitimacy at the Early Hohenstaufen Court, Kai Hering, Godfrey of Viterbo and His Readers: Imperial Tradition and Universal History in Late Medieval Europe, ed. Thomas Foerster, (Ashgate Publishing, 2015), 59.
4. The Marriage of Henry VI and Constance of Sicily: Prelude and Consequences, Walter Frohlich, Anglo~Norman Studies: XV. Proceedings of the Battle Conference, ed. Marjorie Chibnall, (The Boydell Press, 1993), 109.
5. Evelyn Jamison, Admiral Eugenius of Sicily, His Life and Work and the Authorship of the Epistola ad Petrum and the Historia Hugonis Falcandi Siculi (London: 1957), σσ. 158–59.
6. In 1197, although "the well-prepared crusade of Emperor Henry VI aimed at winning the Holy Land, it also aimed at attaining the ancient goal of Norm[an] policy in the E[ast]: the conquest of the Byz[antine] Empire." See Werner Hilgemann and Hermann Kinder, The Anchor Atlas of World History, Volume I: From the Stone Age to the Eve of the French Revolution, trans. Ernest A. Menze (New York: Anchor Books, Doubleday, 1974), 153; "Henry pressed territorial and political claims against Constantinople, demanding territories the Normans had held in 1185 and using a remote family connection to pose as the avenger of the deposed emperor Isaac II. . . . even Pope Innocent III was frightened by the German emperor’s claims of world domination. As events turned out, however, Henry died suddenly in 1197 before he could carry out his plans for eastward expansion." See Timothy E. Gregory, A History of Byzantium (Malden: Blackwell Publishing, 2005), 273.
7. "Henry VI died in Messina, poisoned, so it was believed, by his own entourage because of his Italian policy," Page 41, in Kenneth Varty (editor), Reynard The Fox: Social Engagement and Cultural Metamorphoses In the Beast Epic from the Middle Ages to the Present (Berghahn Books, 2000).
8. https://www.britishmuseum.org/research/collection_online/search.aspx?place=32638&plaA=32638-3-2

Πηγές

• Evelyn Jamison, Admiral Eugenius of Sicily, His Life and Work and the Authorship of the Epistola ad Petrum and the Historia Hugonis Falcandi Siculi (London: 1957)
• Godfrey of Viterbo: Historical Writing and Imperial Legitimacy at the Early Hohenstaufen Court, Kai Hering, Godfrey of Viterbo and His Readers: Imperial Tradition and Universal History in Late Medieval Europe, ed. Thomas Foerster, (Ashgate Publishing, 2015)
• John B. Freed, Frederick Barbarossa: The Prince and the Myth, (Yale University Press, 2016)
• Peter H. Wilson, Heart of Europe: A History of the Holy Roman Empire, (Harvard University Press, 2016)

Ερρίκος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Οίκος των Χοενστάουφεν Γέννηση: 1165 Θάνατος: 28 Σεπτεμβρίου 1197
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα	Αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας 1191 - 1197	Διάδοχος Όθων Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
	Βασιλιάς της Ιταλίας 1190 - 1197
	Βασιλιάς της Γερμανίας 1190 - 1197	Διάδοχος Φίλιππος της Σουαβίας και Όθων Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
	Βασιλιάς της Αρλ 1190 - 1197	Διάδοχος Φίλιππος της Σουαβίας
Προκάτοχος Γουλιέλμος Γ΄ της Σικελίας	Βασιλιάς της Σικελίας 1194 - 1197 Με τη σύζυγο του Κωνσταντία του Ωτβίλ	Διάδοχος Κωνσταντία του Ωτβίλ
	Πρίγκιπας του Τάραντα 1194 - 1197	Διάδοχος Όθων Φραγκιπάνε