Διοικητήριο (Θεσσαλονίκη)

Το Διοικητήριο είναι κτίριο στην περιοχή του κέντρου της Θεσσαλονίκης που κτίστηκε επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1891. Αρχικός σκοπός του ήταν να αποτελέσει την οικία (Τουρκ. Konak, Ελλ. Κονάκι) του Βαλή του Βιλαέτιου της Θεσσαλονίκης και έδρα Οθωμανικών αρχών. Σήμερα στεγάζει το υφυπουργείο Μακεδονίας-Θράκης (παλαιότερα υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης και Γενική Γραμματεία Μακεδονίας-Θράκης).

Διοικητήριο
Η πρόσοψη του κτιρίου σήμερα από την είσοδο επί της οδού Αγίου Δημητρίου.
Είδος	δημόσιο κτίριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Θεσσαλονίκης
Τοποθεσία	Θεσσαλονίκη
Χώρα	Ελλάδα
Αρχιτέκτονας	Βιταλιάνο Ποζέλι
Προστασία	διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Τα εγκαίνια του κτιρίου το 1892.

Ιστορία

Το παλιό κτήριο του διοικητηρίου πριν το 1891

Στην θέση του υπήρχε το παλιό διοικητήριο το οποίο κατεδαφίστηκε και αντικαταστάθηκε από το νέο. Το νέο κτήριο κατασκευάστηκε το 1891 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι (Vitaliano Poselli). Ο αρχιτέκτονας επέλεξε τον εκλεκτικισμό, ο οποίος συνδυάζει διάφορα αρχιτεκτονικά στυλ (όπως ο νεοκλασικισμός), ως κύριο ρυθμό του κτιρίου.^[1] Κατασκευάστηκε πάνω από τα ερείπια του Βυζαντινού αυτοκρατορικού παλατιού και διέθετε αρχικά τρεις ορόφους. Ο τέταρτος όροφος, σε νεοκλασική αρχιτεκτονική, προστέθηκε το 1955.

Το 1907 το κτίριο στέγαζε οθωμανική Νομική Σχολή, ενώ το 1911 ο Οθωμανός Σουλτάνος Μωάμεθ Ε' Ρεσάτ διέμεινε εκεί κατά την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη. Κατά τη διάρκεια του Α' Βαλκανικού Πολέμου, εκεί υπογράφηκαν τα έγγραφα παράδοσης της Θεσσαλονίκης και ενσωμάτωσής της στο τότε Βασίλειο της Ελλάδας. Το 1917, παρά τη μεγάλη καταστροφή που υπέστη το κέντρο της πόλης από τη μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης, το Διοικητήριο δεν υπέστη ζημιές. Από το 1912 έως το 1929, το κτίριο αποτελούσε έδρα της Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας, ενώ στη συνέχεια αποτέλεσε μεταξύ των άλλων την έδρα του υπουργείου Βορείου Ελλάδος (1974-1988) και του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης (1988-2009)^[2]. Σήμερα, η είσοδος του Διοικητηρίου βρίσκεται επί της οδού Αγίου Δημητρίου, ενώ περικλείεται επίσης από τις οδούς Φιλήμονος, Δραγούμη, Κασσάνδρου και Προξένων. Η οδός Προξένων ονομάστηκε προς ανάμνηση των δολοφονημένων προξένων στο περιστατικό της σφαγής των προξένων στις 6 Μαΐου του 1876.

Απέναντι από το διοικητήριο βρίσκεται η πλατεία Διοικητηρίου, κάτω από την οποία αποφασίστηκε από το Δήμο Θεσσαλονίκης το 1990 η κατασκευή υπόγειου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων. Κατά την έναρξη των εργασιών ανακαλύφθηκαν πάμπολλα αρχαιολογικά ευρήματα και οι εργασίες σταμάτησαν. Από τότε, η πλατεία Διοικητηρίου παραμένει χώρος ανασκαφών, ενώ παραμένει ανοιχτό το θέμα της κατασκευής του υπόγειου χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων ή/και η δημιουργία πάρκου.^[3]

Χρήσεις

Χρονολογία	Ονομασία
1892-1912	Έδρα Βαλή Βιλαέτιου Θεσσαλονίκης
1912-1929	Έδρα Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας
...	...
1974-1988	Έδρα Υπουργείου Βορείου Ελλάδος
1988-2009	Έδρα Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης
2009-2012	Έδρα Γενικής Γραμματείας Μακεδονίας-Θράκης
2012-σήμερα	Έδρα Υφυπουργείου Μακεδονίας-Θράκης

Παραπομπές

1. «Tο κτίριο του Υπουργείου». Ministry of Macedonia and Thrace. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Νοεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2013.
2. «Το Διοικητήριο | Υ.ΜΑ.Θ.». Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2023.
3. «Πλατεία Διοικητηρίου: Νεκρή πλατεία ως πότε;». Parallaximag. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2017.