Εκλεκτικισμός (αρχιτεκτονική)

Ο Εκλεκτικισμός είναι αρχιτεκτονικό στυλ του 19ου και του 20ού αιώνα, κατά τον οποίο επιλέγονται και χρησιμοποιούνται, ποικιλία στοιχείων διάφορων εποχών και ρυθμών, σε ένα ενιαίο κτίσμα.^[1]

Η Εκκλησία του Αγίου Αυγουστίνου στο Παρίσι (1860-1871), σχεδιασμένο από τον Victor Baltard, είναι ένα παράδειγμα εκλεκτική αρχιτεκτονική. Αναμιγνύει στοιχεία από την ρωμαϊκή-βυζαντινή τέχνη χρησιμοποιώντας αψιδωτές πύλες και τρούλους. Ακόμα παρατηρούνται ορισμένα μπαρόκ στοιχεία.

Ετυμολογία

Ο όρος Εκλεκτικισμός προέρχεται από το ελληνικό επίθετο ''εκλεκτός'' το οποίο με την σειρά του προέρχεται από το Ελληνικό ρήμα ''εκλέγω - επιλέγω'' .^[2] Πρόκειται ουσιαστικά για την διαδικασία κατά την οποία θα κληθούν οι αρχιτέκτονες, να επιλέξουν τα στοιχεία των διάφορων ιστορικών περιόδων, και συνθέτοντάς τα θα καταλήξουν στην δημιουργία της τελικής μορφής του έργου τους.

Αφετηρία του ρυθμού

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και μετά το 1840 εμφανίζεται ο εκλεκτικισμός ώς πλουραλιστική μετεξέλιξη του ιστορικισμού.^{[σημ. 1][3]} Οι αρχιτέκτονες της εποχής επιδίωκαν τη δημιουργία ενός νέου ρυθμού ο οποίος θα τους επέτρεπε να κατασκευάσουν κάτι νέο, αποδεσμευμένο από την αυστηρότητα των προηγούμενων ρυθμών δίνοντας την δυνατότητα ανάμιξης πολλών αρχιτεκτονικών μοτίβων και δομικών στοιχείων από προηγούμενα ιστορικά στίλ.^[1] Ο όρος εκλεκτικισμός αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Thomas Hope το 1835, και αργότερα εκφράζεται από τον Semper Gottfried ως θεωρία του φαίνεσθαι. Στην Αγγλία η αρχιτεκτονική αυτή ονομάζεται Ώριμος βικτοριανός εκλεκτικισμός.^[4]

Χαρακτηριστικά του ρυθμού

Ο εκλεκτικισμός δεν εμφανίζει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καθώς αντλεί στοιχεία από άλλους παλαιότερους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς. Συγκριτικά με τον ιστορικισμό^{[σημ. 2]}, η εμφάνιση των κτηρίων αποκτά ένα βαρύνοντα ρόλο,^{[σημ. 3]}με την επιλεκτική εφαρμογή στις όψεις διαφόρων ρυθμών στίλ του παρελθόντος.^[3] Πρόκειται ουσιαστικά για μια προσπάθεια ανανέωσης του μορφολογικού λεξιλογίου με την ελεύθερη επιλογή και χρήση έτοιμων διακοσμητικών στοιχείων.

Αρχιτέκτονες της εποχής

Γαλλία

• Achille-Jacques Fédel
• Charles Garnier
• Gabriel Davioud
• Paul Abadie
• Charles Duval
• Charles de Lalande

Γερμανία

• Ernst von Ihne
• Karl Weissbach

Ηνωμένες πολιτείες

• Richard Morris Hunt
• Frank Furness
• Henry Hobson Richardson

Βέλγιο

• Henri Beyaert
• Émile Janlet
• Joseph Poelaert
• Benjamin De Lestré de Fabribeckers

Ρωσία

• Alfred Parland
• Alexandre Kaminski
• Constantin Thon
• Andreï Stackenschneider

Ολλανδία

• Pierre Cuypers

Εκλεκτικιστικά κτίρια

Ευρώπη

• 
  Όπερα του Παρισιού (1861-75), Γαλλία
• 
  Petit Palais (1896-1900), Παρίσι , Γαλλία
• 
  Παλάτι του Ράιχσταγκ (1884-94), Βερολίνο , Γερμανία
• 
  Galleria Vittorio Emanuele II, Μιλάνο , Ιταλία
• 
  "Edificio de las Caryatides" (εγκαινιάστηκε το 1918) στη Μαδρίτη , Ισπανία
• 
  Palacio de Cibeles στη Μαδρίτη
• 
  Edificio Metropolis" στη Μαδρίτη της Ισπανίας
• 
  Frederiks kirke στην Κοπεγχάγη της Δανίας
• 
  Κτίρια στην Avenida dos Aliados , Πόρτο , Πορτογαλία
• 
  Rua do Duque de Loulé (Πόρτο)
• 
  CEC Palace (1897-1900), Βουκουρέστι , Ρουμανία
• 
  Slovak National Theater στη Μπρατισλάβα (Σλοβακία)
• 
  Grand Hotel Lublinianka στο Λούμπλιν της Πολωνίας
• 
  Teatr Polski στο Μπιέλσκο-Μπιάλα (Πολωνία)
• 
  Παλάτι Izraela Poznańskiego στο Λοτζ (Πολωνία)
• 
  Theater Juliusz Słowacki στην Κρακοβία (Πολωνία)
• 
  Crystal Palace στο Λονδίνο (Ηνωμένο Βασίλειο)

Αμερική

• 
  Alexander Hamilton US Custom House (1902-07), Νέα Υόρκη , Ηνωμένες Πολιτείες
• 
• 
  Palace of Liberty , που χτίστηκε μεταξύ 1896 - 1897 και εγκαινιάστηκε το 1898 στο Belo Horizonte . Λαμβάνει επισκέψεις, στεγάζει έργα τέχνης και είναι η σημερινή έδρα της κυβέρνησης του Minas Gerais
• 
  Δημοτικό Θέατρο Ρίο ντε Τζανέιρο (1905-09), Βραζιλία
• 
  Δημοτικό Θέατρο Sao Paulo (1903-11), Βραζιλία
• 
  Δημοτική Αγορά του Sao Paulo (1928-33), Βραζιλία
• 
  Teatro Pedro II (εγκαινιάστηκε το 1930), στο Ribeirão Preto της Βραζιλίας
• 
  Amazon theater (1884-1896), Manaus , Βραζιλία
• 
  Confeitaria Rocco (1910-12), Πόρτο Αλέγκρε, Βραζιλία
• 
  Faculdade de Direito da Universidade Federal de Pernambuco (1889-1911), Ρεσίφε, Βραζιλία
• 
  Santander Cultural (1927-31), Πόρτο Αλέγκρε, Βραζιλία
• 
  Jockey Club Campineiro (1925), Campinas, Βραζιλία
• 
  Palacio de Bellas Artes (1904-34), Πόλη του Μεξικού
• 
  Casa Rosada, Μπουένος Άιρες, Αργεντινή
• 
  Palacio del Congreso de la Nación Argentina (1897-1906), Μπουένος Άιρες, Αργεντινή
• 
  Palácio Legislativo (1908-25), Μοντεβιδέο, Ουρουγουάη
• 
  Catedral de São Carlos

Αφρική

• 
  Cape Town City Hall (εγκαινιάστηκε το 1905), Νότια Αφρική
• 
  Ou Raadsaal (πρώην έδρα του Συμβουλίου της Νοτίου Αφρικής), Πρετόρια, Νότια Αφρική
• 
  Egyptian Museum (1900), έργο του Γάλλου αρχιτέκτονα Marcel Dourgnon, Κάιρο, Αίγυπτος
• 
  Opera House Mohamed Aly (1918-21) στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου
• 
  Maputo Railway Station, χτίστηκε μεταξύ 1913-1916. Maputo, Μοζαμβίκη (πρώην πορτογαλική αποικία στην Αφρική)

Άπω Ανατολή

• 
  (Bank of Japan) Τράπεζας της Ιαπωνίας
• 
  National Museum of Nara, Ιαπωνία
• 
  Tokyo Station (εγκαινιάστηκε το 1914), Ιαπωνία
• 
  Όπερα της Σαϊγκόν, Βιετνάμ, που χτίστηκε από τους Γάλλους

Σημειώσεις

1. Αμφισβήτηση της κυριαρχίας των Ελληνικών και των Γοτθικών προτύπων.
2. Η βασική διαφορά του Ιστορικισμού από τον Εκλεκτικισμό είναι ότι : ο Ιστορικισμός αναφέρεται στην χρίση ενός προηγούμενου ιστορικού στοιχείου, ενώ ο Εκλεκτικισμός στην χρίση πολλών προηγούμενων ιστορικών στοιχείων, συνδυάζοντας τα.
3. Αισθητικό και εννοιολογικό

Παραπομπές

1. «Κλασικισμός, Ιστορισμός, Εκλεκτικισμός» Νεοκλασική Πόλη και Αρχιτεκτονική Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου Θεσσαλονίκη 1984^{[νεκρός σύνδεσμος]} σελ.4
2. «εκλεκτικισμός - Βικιλεξικό». el.wiktionary.org. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2018.
3. Αρχιτεκτονική. Εκδοτικός όμιλος μέλισσα. σελ. 106.
4. Αρχιτεκτονική Μελέτη – Διασκευή Τριόροφου Εκλεκτικιστικού Κτιρίου σε Κατάστημα Τράπεζας σελ.11