Beograd
glavni grad Republike Srbije From Wikipedia, the free encyclopedia
Beograd je glavni grad Republike Srbije. U urbanom dijelu grada živi 1,32 miliona, a unutar administrativne teritorije grada gotovo 1,7 miliona stanovnika.[1] Glavni je grad Srbije od 1404. godine. Despot Stefan Lazarević je premjestio svoju prijestolnicu u Beograd, sagradivši utvrdu koja je porušena u tursko-austrijskom ratu. Grad se nalazi na ušću rijeke Save u Dunav.
Beograd | |
|---|---|
Grad | |
| Београд | |
 Beograd | |
 Zastava  Grb | |
  Beograd | |
| Koordinate: 44°49′0″N 20°28′0″E | |
| Država |  Srbija |
| Okrug | Beogradski |
| Općina | 17 općina |
| Vlada | |
| • Gradonačelnik | Aleksandar Šapić (SNS) |
| Površina | |
| • Metro | 1.035 km2 |
| Nadmorska visina | 117 m |
| Stanovništvo | |
| • Urbano | 1.233.796 |
| • Metro | 1.659.440 |
| • Metro (gustoća) | 1.603,32 /km2 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 11000 |
| Pozivni broj | (+381) 11 |
| Registracija vozila | BG |
| Veb-sajt | http://www.beograd.rs/ |
Beograd je grad veoma burne historije i jedan od najstarijih urbanih cjelina u Evropi. Njegova historija traje punih 7000 godina.[2] Prostor oko velikih rijeka Save i Dunava bio je naseljen još u periodu paleolita. Iz tog perioda potiču ostaci ljudskih kostiju i lobanja neandertalaca, pronađeni u kamenolomu kod Leštana, u pećini na Čukarici i u blizini Bajlonijeve pijace.
Ostaci kulture mlađeg kamenog doba, pronađeni su u Vinči, Žarkovu i u Gornjem gradu, iznad ušća Save u Dunav. To ukazuje da je prostor Beograda bio naseljen u kontinuitetu i da je intezitet tog naseljavanja bivao sve jači. Mnoga današnja naselja beogradske okoline leže na kulturnim slojevima ranijih predhistorijskih naselja.
Vinča kraj Beograda spada u red najznačajnijih naseobina i kulturnih nalazišta predhistorijskog razdoblja. Arheološke iskopine na Rospi ćupriji, Gornjem gradu, Karaburmi, Zemunu i Vinči potvrđuju pretpostavke da je područje Beograda bilo intezivno naseljeno i da se njegovo stanovništvo bavilo plužnom zemljoradnjom i drugim pratećim privrednim djelatnostima. Na ovim lokalitetima otkrivene su nekropole bronzanog i metalnog doba, kao i dokazi različitih kulturnih uticaja.
Tokom srednjeg vijeka prelazio je iz mađarskih u slavenske ruke da bi u 14. stoljeću bio naseljen slavenskim stanovništvom.
Beograd se nalazi u sjevernom dijelu centralne Srbije na ušću Save u Dunav, okružen Vojvodinom sa tri strane. Stara kamena utvrda na samom utoku zove se Kalemegdan. Centar Beograda nalazi se na desnoj obali Dunava, a s lijeve strane počinje Banatska ravnica sa slabo naseljenim predgrađima. Između Dunava i Save nalazi se novi dio grada - Novi Beograd, a uzvodno je Zemun, bivša granica Austrijskog carstva s Osmanskim carstvom.
Klima u Beogradu je kontinentalna, sa vrelim ljetima i oštrim zimama. Za vrijeme zime puše veoma hladan vjetar - košava. S druge strane ljeta su veoma topla (prelazi i preko trideset pet stepeni). Najugodniji mjeseci su april, maj i juni.
| Opŝtine | Površina (km²) | Stanovniŝtvo (1991.) | Stan. (2002.) | Stan. (2011.) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Novi Beograd | 41 | 218.633 | 217.773 | 212.104 | |
| Rakovica | 31 | 96.300 | 99.000 | 108.413 | |
| Savski Venac | 14 | 45.961 | 42.505 | 38.660 | |
| Stari grad | 5 | 68.552 | 55.543 | 48.061 | |
| Vračar | 3 | 67.438 | 58.386 | 55.463 | |
| Zvezdara | 32 | 135.694 | 132.621 | 148.014 | |
| Ukupno gradske
opštine: |
610.715 | ||||
| Čukarica | 156 | 150.257 | 168.508 | 179.031 | |
| Palilula | 451 | 150.208 | 155.902 | 170.593 | |
| Voždovac | 148 | 156.373 | 160.768 | 157.152 | |
| Zemun | 150 | 141.695 | 152.950 | 166.292 | |
| Dio opštine spada
u grad Bg. Ukupno: |
673.068 | ||||
| Barajevo | 213 | 20.846 | 24.641 | 27.036 | |
| Grocka | 289 | 65.735 | 75.466 | 83.398 | |
| Lazarevac | 384 | 57.848 | 58.511 | 58.224 | |
| Mladenovac | 339 | 54.517 | 52.490 | 53.050 | |
| Оbrenovac | 411 | 67.654 | 70.975 | 71.419 | |
| Sopot | 271 | 19.977 | 20.390 | 20.199 | |
| Surčin | 288 | 34.463 | 38.695 | 42.012 | |
| Prigradske opštine
Ukupno: |
355.338 | ||||
| SVEUKUPNO | 3.227 | 1.552.151 | 1.576.124 | 1.639.121 | |
| |||||
.
Beogradska arhitektura je veoma različita. Od tipično vojvođansko-panonske, koja se susreće u susjednom Zemunu na sjeveru grada, preko starih zdanja iz osmanskog perioda, koji se nalaze u starom dijelu grada, pa sve do socrealističke arhitekture Novog Beograda sa savremenim višespratnicama, širokim bulevarima i prostranim zelenim površinama.
Neke od najpoznatijih zdanja u Beogradu su:
- Beli Dvor
- Beograđanka
- Savezna skupština
- Hram Svetog Save
- Bajrakli džamija
- Rektorat Univerziteta u Beogradu
- Kula "Geneks"
- Konak kneginje Ljubice
- Milošev konak
- Palata Albanija
- Kula Ušće (bivša zgrada Centralnog Komiteta SK Jugoslavije)
- Sava Centar
- Hotel Hyatt
- Hotel Jugoslavija
- Kuća cvijeća Maršala Tita
- Beogradska arena
Neki od najznačajnijih ulica i trgova su[4]:
- Bulevar Kralja Aleksandra (najduža ulica u Beogradu)
- Knez Mihailova
- Skadarlija
- Slavija
- Terazije
- Trg Republike
Među stranim i domaćim turistima najpoznatije znamenitosti Beograda su Avala (izletište), Kalemegdan (stara utvrda), Avalski toranj, Narodno pozorište i Kuća cvijeća (mauzolej Josipa Broza Tita)[5]. Posjećeni su i brojni muzeji, a najpoznatiji je Narodni muzej, osnovan 1844. godine. Sadrži kolekcije više od 400.000 izložbenih materijala, uključujući i poznato Miroslavljevo jevanđelje, kao i mnoga strana remek-djela. Od ostalih muzeja treba izdvojiti: Muzej savremene umjetnosti, Etnografski muzej (osnovan 1901., sa više od 150.000 predmeta ruralne i urbane kulture Balkana), Vojni muzej, Muzej ratnog vazduhoplovstva, Muzej afričke umjetnosti i druge. Neki od brojnih vjerskih objekata su i Saborna crkva, crkva svetog Marka, Pokrovska, Vaznesenjska, crkva Prepodobnog Simeona Mirotočivog, katolička crkva svetog Ante...
Tabela s historijskim imenima Beograda:
| Ime | Objašnjenje |
|---|---|
| Singidun | ovo ime mu je dalo keltsko pleme Skordiska; 279. g. p. n. e. |
| Singidunum | romanizirano keltsko ime |
| Beograd | slavensko ime; prvo pojavljivanje 878. u pismu Pape Ivana VIII. Borisu Bugarskom |
| Alba Graeca | latinski prijevod |
| Fejervar | mađarsko ime |
| Weissenburg | njemačko ime |
| Castelbianco | italijansko ime |
| Nandoralba | srednjovjekovno mađarsko ime |
| Nandorfejervar | srednjovjekovno mađarsko ime |
| Landorfejervar | srednjovjekovno mađarsko ime |
| Veligradon | bizantsko ime |
| Veligrada | tursko ime |
| Belogrados poleos | grčko ime |
Gradski autobusni, tramvajski i trolejbuski saobraćaj obavlja "Gradsko saobraćajno preduzeće". Na pojedinim linijama prevoze i privatni prevoznici. Prigradska naselja povezana su auto prijevoznikom "Lasta".
Beogradska podzemna željeznica, "Beovoz", ima 6 linija koje uglavnom povezuju predgrađa sa centrom. U ovom trenutku u centru grada samo tri stanice su napravljene ispod zemlje. U planu je i izgradnja lakog metroa do 2008.
Beogradski aerodrom nalazi se pored Surčina, 12 km od Beograda. Na aerodromu se nalazi 18 ureda stranih aviokompanija.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
