Дзяржава Палесціна
часткова прызнаная дзяржава на Бліжнім Усходзе / From Wikipedia, the free encyclopedia
Дзяржава Палесціна (араб. دولة فلسطين) — дэ-юрэ незалежная часткова прызнаная дзяржава на Блізкім Усходзе, якая знаходзіцца ў працэсе стварэння. Незалежнасць Дзяржавы Палесціна па стане на жнівень 2018 года прызналі 137 з 193 дзяржаў-членаў ААН[2].
| |||||
Дзяржаўны гімн Палесціны | |||||
Дата незалежнасці | 15 лістапада 1988 (ад Ізраіля) | ||||
Афіцыйныя мовы | арабская | ||||
Сталіца | |||||
Найбуйнейшыя гарады | Газа, Рамала | ||||
Форма кіравання | змяшаная рэспубліка | ||||
Прэзідэнт Дзяржавы Палесціна | Махмуд Абас | ||||
Плошча • Усяго • % воднай паверхні | 163-я ў свеце 6,020 км² 3,5 | ||||
Насельніцтва • Ацэнка (2016) • Шчыльнасць | 4 816 503 чал. 731 чал./км² | ||||
ІРЧП | ▲0.677 (113-ы) | ||||
Этнахаронім | палесцінец, палесцінка, палесцінцы | ||||
Валюта | Новы ізраільскі шэкель | ||||
Інтэрнэт-дамен | .ps | ||||
Код ISO (Alpha-2) | PS | ||||
Код ISO (Alpha-3) | PSE | ||||
Код МАК | PLE | ||||
Тэлефонны код | +970 | ||||
Часавыя паясы | UTC+2 і UTC+03:00 |
Фарміраванне палесцінскай дзяржавы прадугледжваецца ў адпаведнасці з рашэннямі ААН на тэрыторыі Заходняга берага ракі Іардан (або яго часткі, у тым ліку на тэрыторыі Усходняга Іерусаліма) і сектара Газа. Існуюць розныя прапановы па яго стварэнні ў залежнасці ад меркавання аб палесцінскай дзяржаўнасці, а таксама розныя яго вызначэння як тэрыторыі.
Дэ-факта Дзяржава Палесціна па сённяшні дзень не створана і не валодае рэальным суверэнітэтам. Дзяржаўныя структуры сфармаваны толькі часткова. У часовай сталіцы Рамале функцыянуюць прэзідэнт, урад і парламент. Аднак у дзяржаве няма арміі, хоць ёсць паліцыя і пры гэтым актыўна дзейнічаюць напаўвайсковыя арганізацыі. Няма сваёй валюты, у якасці грашовай адзінкі выкарыстоўваюцца новы ізраільскі шэкель і долар ЗША. У Палесціне няма дзеючага міжнароднага аэрапорта, таму для палётаў у краіны свету вышэйшыя палесцінскія дзяржаўныя дзеячы выкарыстоўваюць аэрапорт сталіцы Іарданіі Аман.
Значная частка тэрыторыі Заходняга берага ракі Іардан акупавана ізраільскай арміяй, Усходні Іерусалім (і горад у цэлым) таксама знаходзіцца пад іх кантролем. Ізраіль кантралюе таксама практычна ўсе межы палесцінскіх тэрыторый, за выключэннем мяжы сектара Газа з Егіптам[3], але пры гэтым перашкаджае марскім зносінам сектара Газа са знешнім светам. Палесцінскія тэрыторыі, нягледзячы на існаванне частковага палесцінскага кіравання на іх, усё роўна разглядаюцца ААН як акупаваныя Ізраілем[4]. Прадстаўнікі АВП называюць Палесціну «краінай пад ізраільскай акупацыяй»[5]. Сектар Газа і Заходні бераг ракі Іардан уяўляюць сабой два эксклавы, падзеленыя тэрыторыяй Ізраіля. Першы кантралюецца прыхільнікамі ХАМАС, прызнанага ў шэрагу краін тэрарыстычнай арганізацыяй, а другі — прыхільнікамі ФАТХ, арганізацыі, якая фармуе аснову АВП. Пасля працяглага канфлікту і спробаў урэгулявання 2 ліпеня 2014 года ХАМАС і ФАТХ пры ўдзеле пяці міністраў-хрысціян сфармавалі ўрад нацыянальнага адзінства, які быў прыведзены да прысягі прэзідэнтам Абасам[6][7]. Гэты ўрад праіснаваў да пачатку 2019 года і сышоў у адстаўку ў сувязі з так і не урэгуляванымі супярэчнасцямі паміж ФАТХ і ХАМАС, з прычыны чаго ўрад не меў кантролю над сектарам Газа[8].