Гайшын

Гайшы́н^[2] (трансліт.: Hajšyn, руск.: Гайшин) — вёска ў Слаўгарадскім раёне Магілёўскай вобласці. Уваходзіць у склад Кабінагорскага сельсавета. Побач з вёскай цячэ рака Сож.

Вёска Гайшын Пагонны двор у вёсцы Краіна Беларусь Вобласць Магілёўская Раён Слаўгарадскі Сельсавет Кабінагорскі Каардынаты 53°20′39″ пн. ш. 30°59′22″ у. д.HGЯO Вышыня цэнтра 120 м Колькасць двароў 44[1] Насельніцтва 92[1] чалавек (2011) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 2246 Паштовыя індэксы 213260 Аўтамабільны код 6 СААТА 7250808016 Гайшын на карце Беларусі ±

Гайшын на Вікісховішчы

Назва

Назва паходзіць ад уласнага імя-мянушкі Гайша, ад літ.: gaisus — марудны^[3].

Гісторыя

Упершыню Гайшын згадваецца ў час Вайны Расіі з Рэччу Паспалітай 1654—1667 гадоў у лісце палкоўніка казакаў Івана Залатарэнкі да маскоўскага цара Аляксея Міхайлавіча (пад назвай Геншын)^[4]. Таксама згадваецца ў гістарычных крыніцах ў 1708 годзе ў сувязі з падзеямі Вялікай Паўночнай вайны. Паводле рэвізіі 1773 года, у мястэчку Гайшын 510 рэвізскіх і прышлых сялянаў. У 1777 годзе пазначаны на карце «Атлас Магілёўскай губэрні». У 1784 годзе дзве сінагогі. У 1794 годзе належаў Францішку Сапегу. У 1846 годзе пабудавана драўляная царква Узнясення. У 1848 годзе належаў Вікенцію Парэбскаму. У 1864 годзе адкрыта народнае вучылішча, у 1889—1890 гадах у ёй 52 вучні, у т. л. 2 дзяўчынкі. З 1879 года Гайшын — уласнасць Смяроўскага, які валодаў 1272 дзесяцінамі зямлі, вадзяным млынам і паромам цераз раку Сож. У мястэчку двойчы на год праводзіліся кірмашы (5 мая і 1 кастрычніка). З 1912 года існавала аднакласная царкоўна-прыхадская школа. З 20 жніўня 1924 года да 30 лістапада 1961 года цэнтр Гайшынскага сельсавета Прапойскага раёна^[5].

Да 23 снежня 2009 года вёска ўваходзіла ў склад Васькавіцкага сельсавета^[6].

Насельніцтва

• 2011 год — 92 чалавека^[1]
• 2010 год — 75 чалавек
• 1999 год — 143 чалавека
• 1926 год — 1245 чалавек^[5]

Інфраструктура

У вёсцы працуюць крама, сельскі клуб, сельская бібліятэка, фельчарска-акушэрскі пункт^[1].

Славутасці

Яўрэйскія могілкі

Помнік на брацкай магіле

• Брацкая магіла (1943 год) —  Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 513Д000524шыфр 513Д000524
• Курганны могільнік, за 1,3 км на поўдзень ад вёскі
• Курганны могільнік, за 2 км на поўдзень ад вёскі
• Стаянка эпохі каменнага веку. На паўднёва-ўсходняй ускраіне вёскі. Селішча (на месцы стаянкі)
• Стаянка эпохі неаліту. За 0,5 км на поўдзень ад вёскі. Селішча (на месцы стаянкі)^[7]

Вядомыя асобы

• Ігумен Арэст (? — 1850) — летапісец.
• Кастусь Кірэенка (1918—1988) — беларускі паэт
• Парфён Пятровіч Савіцкі (1904—1954) — беларускі гісторык, дзяржаўны дзеяч. Кандыдат гістарычных навук. Рэктар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта

Зноскі

1. КОЛИЧЕСТВО НАСЕЛЕНИЯ СЛАВГОРОДСКОГО РАЙОНА (руск.)
2. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Магілёўская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2007. — 406 с. — ISBN 978-985-458-159-0. (DJVU). Сустракаецца таксама варыянт Гейшы́н, Гайшыно́, н.
3. Марудны Гайша
4. Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Слаўгарадскага раёна, Мінск, БелТА, 1999, с.65
5. Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Слаўгарадскага раёна / Рэдкал. Г. К. Кісялёў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелТА, 1999. — С. 565.
6. Решение Могилевского областного Совета депутатов от 23 декабря 2009 г. № 17-16 Об изменении административно-территориального устройства некоторых административно-территориальных единиц Могилевской области
7. Памяць: Гісторыка-дакументальная хроніка Слаўгарадскага раёна, Мінск, БелТА, 1999, с.552

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Гайшын
• Воінскае пахаванне