польскі кампазітар From Wikipedia, the free encyclopedia
Збі́гнеў Пра́йснер (польск.: Zbigniew Preisner [ˈzbiɡɲɛf ˈpɾajsnɛɾ]; нар. 20 мая 1955[1], Бельска-Бяла, Польшча[2]) — польскі кампазітар, адзін з найбольш выдатных кампазітараў кіно свайго пакалення[4]. На працягу многіх гадоў Прайснер шчыльна супрацоўнічаў з кінарэжысёрам Кшыштафам Кеслёўскім і сцэнарыстам Кшыштафам Пясевічам. Музыка, якую Прайснер напісаў да кінафільмаў Кеслёўскага «Дэкалог», «Падвойнае жыццё Веранікі», «Тры колеры: Сіні», «Тры колеры: Белы» і «Тры колеры: Чырвоны», прынесла яму сусветнае прызнанне[4].
| Збігнеў Прайснер | |
|---|---|
| польск.: Zbigniew Preisner | |
.JPG) Збігнеў Прайснер (2011) | |
| Асноўная інфармацыя | |
| Поўнае імя | Збігнеў Антоні Кавальскі |
| Дата нараджэння | 20 мая 1955[1] (69 гадоў) |
| Месца нараджэння | |
| Краіна | |
| Альма-матар | |
| Музычная дзейнасць | |
| Прафесіі | кінакампазітар, кампазітар, музыкант |
| Гады актыўнасці | з 1977 |
| Жанры | саўндтрэк, акадэмічная музыка |
| Псеўданімы | Ван дэн Будэнмаер |
| Супрацоўніцтва | Дэвід Гілмар, Ліза Джэрард, Кшыштаф Кеслёўскі, Лешак Можджар, Тэрэза Салгейру, Эльжбета Таварніцка |
| Узнагароды | |
| preisner.com | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Кампазітарскі стыль Прайснера ўяўляе сабой вольную форму танальнага неарамантызму з заўважным уплывам Нікало Паганіні і Яна Сібеліуса. Некаторыя даследчыкі таксама заўважыць у творах Прайснера элементы Малера і Бетховена.
За музыку да фільмаў Прайснер неаднаразова ўдастойваўся значных кінапрэмій. Тры гады запар атрымліваў Прэмію Асацыяцыі кінакрытыкаў Лос-Анджэлеса за найлепшую музыку (1991, 1992, 1993), двойчы быў узнагароджаны прэміяй «Сезар» (1995, 1996), двойчы намініраваўся на прэмію «Залаты глобус» (1992, 1994), быў узнагароджаны Сярэбраным мядзведзем на Берлінскім кінафестывалі (1997).
Збігнеў Прайснер (імя пры нараджэнні Збігнеў Кавальскі) нарадзіўся 20 мая 1955 года ў горадзе Бельска-Бяла[5].
Адным з найбольш ранніх музычных уплываў для Прайснера была касцельная музыка. Паводле слоў кампазітара, музыка ў часы яго дзяцінства была часткай штодзённага жыцця, таму не было патрэбы вучыцца ёй[6]. Тады «кожны вучыўся музыцы, спяваючы ў касцёле»[7]. Іншым істотным уплывам з’яўлялася народная музыка. Як казаў Прайснер, прынамсі да сярэдзіны XX стагоддзя «кожны ў вёсцы спяваў», а асабліва музычна адораныя вяскоўцы ігралі на танцах. Адным з такіх вясковых музыкаў быў і Прайснераў бацька. Інжынер-хімік па прафесіі, па музычным прызванні ён быў акардэаністам, які іграў на вяселлях, танцах і вечарынах з нагоды дзён нараджэння[8].
У мястэчку Бабова, дзе жыў Прайснер, не было музычнай школы і ён вучыўся музыцы самастойна. Падчас навучання ў ліцэі (сярэдняй школе) Бобава ў 1970—1974 гадах ён браў урокі ігры на класічнай гітары. У той жа час Прайснер напісаў свой першы музычны твор, паклаўшы на музыку вершы польскага паэта-рамантыка. Твор быў напісаны для гітары і голасу. У 1975—1978 гадах, вывучаючы гісторыю і філасофію ў Ягелонскім універсітэце ў Кракаве, Прайснер пачаў самастойна вучыцца на кампазітара: ён слухаў музычныя запісы, вучыўся чытаць ноты, а таксама вывучаў тэорыю музыкі верагодна па кнізе рускага кампазітара М. А. Рымскага-Корсакава «Падручнік гармоніі»[9].
У 1977 годзе Прайснер пачаў супрацоўнічаць з літаратурным кабарэ «Піўніца пад Баранамі» (польск.: «Piwnica pod Baranami») у Кракаве. Праца ў літаратурным кабарэ паспрыяла не толькі працягу яго музычнай адукацыі, але і садзейнічала ўменню працаваць над творамі, дзе музычнае суправаджэнне — толькі адна са складнікаў твора, як і ў кіно[10]. Там жа, у «Піўніцы пад Баранамі» Прайснер пазнаёміўся са спявачкай Эльжбетай Таварніцкай, голас якой гучыць у шэрагу найбольш вядомых Прайснеравых твораў[11][12].
У той час Прайснер пачаў пісаць музыку для Старога тэатра (польск.: Stary Theatre) і Славацкага тэатра (польск.: Slowacki Theatre) у Кракаве[11]. Ягоны дэбют як кінакампазітара адбыўся ў 1982 годзе, калі ён напісаў музыку для фільма Антонія Краўзэ «Прагноз надвор’я»[13]. Краўзэ працаваў у кінастудыі, мастацкім кіраўніком якой быў Кшыштаф Кеслёўскі[11].
У пачатку 1980-ых гадоў Прайснер пазнаёміўся з кінарэжысёрам Кшыштафам Кеслёўскім. Гэтае знаёмства значна паўплывала на ўвесь далейшы лёс Прайснера. Яны з Кеслёўскім сталі блізкімі сябрамі і шчыльна супрацоўнічалі да самай смерці кінарэжысёра ў 1996 годзе. За 9 год яны разам зрабілі 17 фільмаў[11]. Сваё супрацоўніцтва з Кеслёўскім Прайснер параўноўвае з такімі славутымі тандэмамі як Федэрыка Феліні і Ніна Рота, Серджа Леонэ і Эніа Марыконэ, Альфрэд Хічкак і Бернард Херман[14].
Гісторыю іх знаёмства Прайснер апісвае наступным чынам:
 |
Усё пачалося ў 1982 годзе. Польшча — гэта краіна, дзе вы проста сутыкаецеся з людзьмі, і менавіта так я пазнаёміўся з Кеслёўскім. Я ўдзельнічаў у напісанні музыкі для аднаго фільма, і ён быў у той жа студыі ў той жа час. Так атрымалася, што мы разам пайшлі ў рэстаран — вельмі дрэнны рэстаран, дзе не было анічога апроч гарэлкі і селядца. І вось мы елі селядзец, пілі гарэлку, і ён мне сказаў: «Гэта мой першы вялікі фільм, і я быў бы ўдзячны, калі б ты напісаў добрую музыку». Так ён працягваў балбатаць цэлую гадзіну. Потым я пайшоў і напісаў нешта цалкам асабістае. І больш ніколі яму не прыходзілася ўпрошваць мяне напісаць добрую музыку[15]. |  |
Першай сумеснай працай Прайснера і Кеслёўскага стаў фільм «Без канца», які з’явіўся на экранах у 1985 годзе. Для гэтай кінастужкі Прайснер напісаў пахавальную музыку.
Працяг сумесных прац рэжысёра і кампазітара ў хуткім часе зрабіў відавочным той факт, што Прайснер удзельнічае ў працэсе пераасэнсавання паняцця аўтарства ў кіно. Замест таго, каб быць часткай праекта, дзе абсалютны кантроль належыць рэжысёру, Прайснер разам са сцэнарыстам Кшыштафам Пясевічам і аператарам Славомірам Ідзякам паглыбляўся ў розныя стадыі вытворчасці, пачынаючы ад узнікнення задумы і сканчаючы яе ўвасабленнем на экране[16]. Пазней у сваёй аўтабіяграфіі Кеслёўскі адзначаў:
|
Прайснер — выключны кампазітар. Ён прыступае да працы над фільмам з самага пачатку здымак, у адрозненні ад многіх іншых кінакампазітараў, якія лічаць за лепшае ілюстраваць гатовую карціну. Бо зазвычай робіцца як? Ты паказваеш кампазітару фільм, і ён запаўняе пустыя месцы музыкай. Але магчымы і цалкам іншы падыход. Калі кампазітар шукае музычнае рашэнне з самага пачатку, вызначае драматургічную ролю музыкі, яе здольнасць паказаць тое, чаго няма на плёнцы. Можна, вядома, проста дадаваць музыку ў «вольныя месцы». А можна з першых жа кадраў улічваць яе прысутнасць, адводзячы гукам драматычную ролю. Тады музыка даскажа тое, чаго няма ў кадры. Дзіўна назіраць, як пры спалучэнні музыкі і выявы ўзнікае нешта, чаго няма ў іх паасобку. Яны злучаюцца — і неспадзявана сцэна набывае новы сэнс, новую інтанацыю, новую якасць[17]. | |
Пасля поспеху фільма «Без канца» Кеслёўскі запрасіў Прайснера напісаць музыку для сваёй наступнай працы, якая ўяўляла сабой цыкл тэлевізійных фільмаў, прысвечаных Дзесяці запаведзям і мела назву «Дэкалог». Для кожнага з дзесяці фільмаў Прайснер напісаў па некалькі асобных музычных тэм, аб’яднаўшы ўсе серыі агульным кароткім лейтматывам, які з’яўляўся своеасаблівым уступам да кожнай серыі. «Гэта было няпростай задачай, бо эпізоды здымаліся не па парадку ад першага да апошняга. Але гэта дазволіла мне стварыць універсальны лейтматыў, які праходзіў праз усе серыі, у той час як кожная з серый мела свой вядучы музычны дух, які накладваў асаблівую музычную атмасферу» — гаворыць кампазітар[14]. Апроч таго Прайснер адзначае вядучую ролю цішыні ў «Дэкалогу»: «Найважнейшай музыкай у фільме з’яўляецца цішыня. Але каб „пачуць“ цішыню, нешта мусіць гучаць перад ёй і пасля яе»[14]. Музыка з «Дэкалога V» і «Дэкалога VI» таксама ўвайшла ў поўнаметражныя версіі гэтых фільмаў: «Кароткі фільм пра забойства» і «Кароткі фільм пра каханне», а ў «Дэкалогу IX» упершыню фігуруе музыка выдуманага галандскага кампазітара Ван дэн Будэнмаера, асоба якога яшчэ не раз з’явіцца ў пазнейшых фільмах Кеслёўскага .
«Дэкалог» быў надзвычай добра прыняты гледачамі і крытыкамі як у Польшчы, так і за мяжой, што стала для кампазітара першай прыступкай да сусветнай вядомасці. Найбольшы поспех мела пятая частка, прысвечаная тэме забойства і смяротнага пакарання. У гэтым фільме рэжысёр падымаў пытанне: ці мае юрыдычная сістэма права забіваць людзей у пакаранне за злачынства?[16] Істотную ролю ў выразнасці фільма адыграла музычнае суправаджэнне. Прайснер, пад уплывам свайго суайчынніка Фрыдэрыка Шапена, «стварыў надзвычайную, элегічную і нібы поўную недаказанасці музыку. Жалобная мелодыя фартэпіяна зліваецца з дрыжачымі струннымі і адзінай трубой, каб надаць эмацыйную выразнасць халоднаму жаху, які сачыцца з экрана»[16]. Фільм атрымаў шэраг значных еўрапейскіх кінаўзнагарод, а па тэлебачанні яго паглядзелі больш за 20 мільёнаў палякаў. Па сутнасці, гэтая карціна стала знішчальным аргументам супраць артыкула 148, параграф 1 польскага крымінальнага кодэкса. Былі справакаваны нацыянальныя дыскусіі, і Прайснер з’яўляўся ў навінах, каб выказаць сваё меркаванне[16]. Апошні смяротны прысуд у Польшчы быў выкананы 21 красавіка 1988 года[18], праз месяц пасля прэм’еры фільма.
Два наступныя сумесныя фільмы Кеслёўскага і Прайснера — «Падвойнае жыццё Веранікі» і «Тры колеры: Сіні» — прынеслі Прайснеру сусветную вядомасць. У абодвух фільмах музыка займае вядучае месца, не толькі ствараючы адмысловую атмасферу, але і адыгрываючы ролю ў сюжэце. У «Падвойным жыцці Веранікі» абедзве галоўныя гераіні адораныя вакалісткі. Адным з цэнтральных момантаў фільма з’яўляецца канцэрт Ван дэн Будэнмаера, у якім Вераніка выконвае сольную партыю. Прайснер прыгадвае, што Кеслёўскі дрэнна разбіраўся ў музыцы, але выдатна разумеў яе ролю ў кіно. Так, для «Падвойнага жыцця Веранікі» Кеслёўскі наступным чынам апісаў неабходную музыку: «Ведаю, што гэта мусіць быць прыгожая песня. Мы павінны паказаць, што гэта дзяўчына — геній»[11]. Фільм «Тры колеры: Сіні» звязаны з музыкай яшчэ больш шчыльна. Сюжэт фільма будуецца вакол «Канцэрта на аб’яднанне Еўропы», які ствараецца на працягу ўсяго фільма галоўнымі героямі. Пры працы над гэтымі фільмамі большая частка музыкі пісалася да здымкаў фільма. «Для „Веранікі“ я запісаў каля 80 працэнтаў музыкі да таго, як фільм быў зняты, а для „Сіняга“ я запісаў практычна ўсю музыку да здымкаў», — сцвярджае Прайснер[19]. Кеслёўскі зазначае, што «ў пэўным сэнсе, „Сіні“ здымаўся як ілюстрацыя да музыкі»[6].
У 1993—1994 гадах Кеслёўскі і Прайснер працавалі над трылогіяй «Тры колеры». Найбольш вядомымі музычнымі тэмамі з двух апошніх фільмаў трылогіі сталі танга з фільма «Тры колеры: Белы» і балеро з фільма «Тры колеры: Чырвоны». На прэм’еры фільма «Тры колеры: Чырвоны» ў Канах Кеслёўскі абвясціў аб заканчэнні яго рэжысёрскай кар’еры.
Кшыштаф Кеслёўскі памёр 13 сакавіка 1996 года. На працягу ўсяго супрацоўніцтва Прайснер і Кеслёўскім заставаліся блізкімі сябрамі. Прайснер адзначае: «У маім жыцці было ўсяго некалькі чалавек, з якімі мне хацелася праводзіць час. Адным з іх быў Кшыштаф»[12].
Поспех фільмаў Кеслёўскага паспрыяў кар’еры Прайснера ў Еўропе і Злучаных Штатах[20]. У першай палове 1990-х гадоў ён напісаў музыку для фільмаў англійскага рэжысёра Джона Ірвіна («Экспрапрыяцыя»), бразільца Эктара Бабенка («Гульні ў палях Госпада»), француза Луі Маля («Шкода»), канадскай рэжысёркі Леа Пул («Парывы жадання»), мексіканца Луіса Мандокі («Калі мужчына кахае жанчыну»), а таксама для шэрагу фільмаў польскай рэжысёркі Агнешкі Холанд («Еўропа Еўропа», «Аліўе Аліўе», «Патаемны сад»).
У 1994 годзе Прайснер стварыў сваю ўласную студыю «Preisner Studio», абсталяваную найноўшай тэхнікай для гуказапісу, на якой у далейшым ён запісваў і мікшыраваў усе свае найбольш значныя музычныя творы і саўндтрэкі[21].
У гэты час на творчым шляху Прайснера паўстала пытанне: ці мае яго кінамузыка самакаштоўнасць і незалежнасць ад кіно? Каб адказаць сабе на гэтае пытанне Прайснер даў свой першы канцэрт. Гэта адбылося 15 чэрвеня 1995 года ў саляной шахце ў Вялічцы. На канцэрце гучала музыка Прайснера з кінастужак Кшыштафа Кеслёўскага, Агнешкі Холанд, Луі Маля ды іншых у выкананні Варшаўскага сімфанічнага аркестру, Варшаўскага камернага хору, хлапечага хору Кракаўскай філармоніі і салістаў[22]. Канцэрт завяршыўся доўгай авацыяй стоячы[23].
Запіс канцэрта быў выпушчаны асобным альбомам «Preisner’s Music». Адмысловыя гонгі разбіваюць канцэрт на пяць сэнсавых частак: пасля ўступнай мелодыі з фільма «Экспрапрыяцыя» гучыць шэраг мелодый з кінацыкла «Дэкалог» Кшыштафа Кеслёўскага; у другую частку ўвайшлі «Марыянеткі» з «Падвойнага жыцця Веранікі» і некалькі кампазіцый з фільма «Патаемны сад» Агнешкі Холанд; трэцяя частка ўключае ў сябе саўндтрэкі фільмаў «Парывы жадання» (рэж. Леа Пул), «Гульні ў палях Госпада» (рэж. Эктар Бабенка), «Шкода» (рэж. Луі Маль), «Калі мужчына кахае жанчыну» (рэж. Луіс Мандокі), «Еўропа Еўропа» (рэж. Агнешка Холанд); у чацвёртай частцы гучыць кінамузыка, дзе вядучую ролю іграе вакалістка Эльжбета Таварніцка; завяршаюць канцэрт найбольш вядомыя творы Прайснера, напісаныя да фільма Кшыштафа Кеслёўскага «Падвойнае жыццё Веранікі» і трылогіі «Тры колеры».[24]
На дыску «Preisner’s Music» значацца наступныя словы Прайснера: «Я не люблю вяртацца назад і рабіць тое, што ўжо калісьці зрабіў, але я мусіў даведацца, ці гучыць мая музыка гэтак жа добра, калі яе не суправаджае кіно. Ці цвёрда яна стаіць на сваіх нагах, вырваная з кінематаграфічнага кантэксту? Каб праверыць гэта, я выбраў саляную шахту ў Вялічцы, непадалёк ад Кракава: патаемнае, загадкавае магічнае месца на глыбіні 130 метраў па зямлёй. Унікальная атмасфера з выключнай акустыкай»[24][25].
У 1998 годзе пабачыла свет першая буйнамаштабная праца Прайснера, створаная адмыслова для студыйнага запісу і публічнага выканання — «Рэквіем па маім сябру»[12]. Твор прысвечаны памяці Кшыштафа Кеслёўскага і складаецца з дзвюх частак. Першую частку — «Рэквіем» — Прайснер напісаў за тры ночы адразу ж пасля смерці Кеслёўскага[26]. Пра гісторыю стварэння другой часткі, якая займела назву «Жыццё», Прайснер расказваў наступнае:
|
Калі Кеслёўскі быў яшчэ жывы, мы мелі ідэю зрабіць мноства канцэртаў, ведаеце, нешта асаблівае, накшталт містэрыі, нешта паміж класічнай музыкай, операй і рок-канцэртам. Яго ідэя заключалася ў тым, каб крыху змяніць класічны канцэрт у філарманічным тэатры: даць больш прасторы, больш тэатральнасці, можа, больш жыцця, чым у звычайным тэатры, чым у оперы. І першы праект планаваўся ў Акропалі — назва канцэрта была „Жыццё“. Але, як вы ведаеце, Кшыштаф памёр[26]. | |
«Рэквіем» вызначаецца характэрнымі для Прайснера асаблівасцямі: доўгімі рэверберацыямі і экспрэсіўным вібрата. Кампазітар выкарыстоўвае малы мужчынскі хор, струнны квартэт, арган і ўдарныя. Як у першай, так і ў другой частцы твора дамінуе голас польскай сапрана Эльжбеты Таварніцкай. У другой частцы твор узбагачаецца поўным хорам і вялікім аркестрам, у які апроч іншага ўваходзяць саксафон і блок-флейта[12].
Прэм’ера адбылася 1 кастрычніка 1998 года ў Вялікім тэатры Варшавы. Яшчэ адно значнае выкананне адбылося 19 сакавіка 1999 года на сцэне Royal Festival Hall у Лондане[12][27][28]. Падчас брытанскага канцэрта выступілі Фестывальны хор Солсберы з сарака удзельнікаў, Канцэртны аркестр BBC з шасцідзесяці выканаўцаў, а таксама салісты, якія прымалі ўдзел у запісе арыгінальнага альбома[27].
Альбом «Рэквіем па маім сябру» быў выпушчаны ў кастрычніку 1998 года лэйблам «Erato Disques» («Warner Classics»)[4][29]. Адразу пасля рэлізу запіс атрымаў у Польшчы высокую папулярнасць і ўжо 14 кастрычніка «Саюз вытворцаў аўдыя-відэа» прысудзіў альбому статус залатога дыска[30], а яшчэ праз тры тыдні, 4 лістапада, ён удастоіўся звання плацінавага дыска[31]. Пазней, у 2011 годзе альбом быў перавыдадзены на CD і вініле лэйблам «Sony Music Poland»[27][32][33]. У першы тыдзень пасля выпуску перавыданне альбома заняло ў Польшчы 36 месца па продажы[34]. Агулам колькасць прададзеных копій твору перавысіла 180 тысяч[35].
Пасля поспеху «Рэквіема па маім сябру» Прайснер пачаў больш увагі надаваць напісанню музыкі не для кіно. У 1999 годзе выйшаў альбом «10 простых п’ес для фартэпіяна» (англ.: 10 Easy Pieces for Piano) у выкананні Лешка Можджара. Гэтая музыка па сваіх якасцях моцна адрозніваецца ад той музыкі, якая яго праславіла. Сам Прайснер зазначае: «Мне вельмі падабаецца кантраснасць, і, стварыўшы музыку такога манументальнага маштабу, я хацеў зрабіць нешта простае. Да таго ж мне падабаецца фартэпіяна. І мне здаецца, што адной з форм музыкі, якая можа быць і простай, і складанай — з’яўляецца музыка для фартэпіяна»[36].
У тым жа годзе выйшаў і іншы альбом Прайснера: «Мае калядкі на канец стагоддзя». Альбом складаўся з двух аркестравых п’ес у пачатку і ў канцы, паміж якімі змяшчаліся 10 песень, напісаных Прайснерам у супрацоўніцтве з вядомымі польскімі пісьменнікамі і паэтамі. Сярод выканаўцаў былі задзейнічаны некаторыя спевакі, якія ўжо раней працавалі з Прайснерам, у тым ліку Эльжбета Таварніцка, Пётр Лыкоўскі, Анна Салапак і Беата Рыбатыцка. Сольныя інструментальныя партыі выканалі піяніст Лешак Можджар, гітарыст Джон Парычэлі і басіст Эндзі Паск[37].
Яшчэ ў юнацтве адным з наймацнейшых музычных захапленняў Прайснера стала творчасць гурта «Pink Floyd». Гэта была першая заходняя поп-музыка, што аказала істотны ўплыў на станаўленне музычнага таленту Прайснера[38]. Таму не дзіўна, што калі ў 2005 годзе Дэвід Гілмар, лідар гурта «Pink Floyd», даручыў Прайснеру аркестроўку свайго сольнага альбома, для яго гэта было здзяйсненнем неверагоднай мары. У межах гэтага праекта Прайснер напісаў новую аранжыроўку дзевяці песень Гілмара для струннага аркестра з сарака музыкаў. Альбом «На выспе» (англ.: «On an Island») з аранжыроўкай польскага кампазітара быў выпушчаны ў 2006 годзе. Выхад альбома суправаджаўся турам Дэвіда Гілмара, які завяршыўся 26 жніўня 2006 года канцэртам на Гданьскай суднаверфі, які сабраў сто тысяч слухачоў і быў прымеркаваны да 26-й гадавіны стварэння прафсаюза Салідарнасць[39]. Канцэрт выконваўся з удзелам 38 струнных Сімфанічнага аркестра Балтыйскай філармоніі. Дырыжыраваў струннай секцыяй Збігнеў Прайснер[39][20]. Пазней, у 2008 годзе, запіс выступлення быў выдадзены як асобны альбом пад назвай «Live in Gdańsk». У сувязі з гэтым праектам Прайснер жартаваў: «Зараз самы час скончыць кар’еру. Напісаць вялікую музыку для Кеслёўскага і выканаць выдатны канцэрт з Рычардам Райтам і Дэвідам Гілмарам у Гданьску — гэтага даволі!»[38]
Аднак творчая праца Прайснера на гэтым не спынілася, як не спынілася і яго супрацоўніцтва з Гілмарам. У 2015 годзе выйшаў новы сольны альбом лідара «Pink Floyd» «Грымі замком» (англ.: «Rattle That Lock»), дзе Прайснер зноў выступіў у ролі аркестроўшчыка[40].
Наступны буйны твор для хору, аркестра і салістаў «Ціша, ноч і мроі» (англ.: Silence, Night and Dreams) Прайснер напісаў у 2007 годзе. Гэты твор напісаны па матывах біблейскай «Кнігі Ёва». У запісе для «EMI Classics» удзельнічала вакалістка гурта «Madredeus» Тэрэза Салгейру[20]. Сусветная прэм’ера твора «Ціша, ноч і мроі» адбылася ў Афінах 4 верасня 2007 года ў гістарычным амфітэатры Адэон Герода Атыка ў Акропалі.[41]
У 2010 годзе Прайснер выпусціў альбом «Танец смерці» (фр.: Danse Macabre) — музыка для тэатральнай пастаноўкі Томаса Вінтэрберга «Пахаванне».[42]
Новы этап у творчасці Прайснера пачаўся ў 2013 годзе, калі ён стаў шчыльна супрацоўнічаць з вакалісткай музычнага калектыву «Dead Can Dance» Лізай Джэрард[4].
Іх першай супольнай працай стаў вялікі праект «Дзённікі надзеі» (англ.: Diaries of Hope) — музычны твор, заснаваны на дзённіках і вершах польскіх дзяцей, ахвяр Халакосту[43]. Паводле ўспамінаў Прайснера, ідэя гэтага твора ўзнікла яшчэ на пачатку 1990-ых гадоў, калі яны з Кеслёўскім былі на кінафестывалі ў Іерусаліме. Там ім давялося наведаць выставу, прысвечаную лёсу дзяцей падчас Халакосту. Пасля выставы Кеслёўскі сказаў Прайснеру: «Ты павінен апісаць усё, адчутае намі, праз музыку. Ты проста мусіш зрабіць гэта!»[20] Натхненнем да «Дзённікаў надзеі» паслужылі дзённікі Руткі Ласкер, Давіда Рубіновіча, вершы Абрама Капловіча і Абрама Цытрына[20].
Збігнеў Прайснер і Ліза Джэрард ладзілі супольныя канцэрты ва Уроцлаве, Лондане, Стамбуле, Шанхаі. Апроч таго, яны не раз сустракаліся ў студыі пры запісе музыкі да фільмаў «Хлусня, што мы гаворым» і «Даліна ценяў», а таксама на сцэне падчас канцэртаў «Here and Now» (2014) і «2016 Dokad?»[20].
Музычныя творы Прайснера неаднаразова выкарыстоўвалася ў кіно. Так музыка з фільма «Дэкалог, пяць» гучыць таксама ў фільме Вонга Карвая «2046»[44][45], а асобныя часткі «Рэквіема па маім сябру» ўвайшлі ў «Дрэва жыцця» Тэрэнса Маліка і «Вялікую прыгажосць» Паала Сарэнціна. Наконт апошніх двух Прайснер сцвярджае: «Я бачыў гэтыя фільмы і задаволены тым, як рэжысёры выкарысталі маю музыку. Найбольш захапляе тое, што зрабіў Тэрэнс Малік у „Дрэве жыцця“ — „Lacrimosa“ гучыць так, быццам была адмыслова напісана для гэтага фільма»[46].
Збігнеў Прайснер быў жанаты з Эвай Прайснер, мастачкай з Кракава[47][48]. Пасля шлюбу ўзяў яе прозвішча.
Сястра Прайснера — Тамара Каліноўска (нар. 1960) — артыстка «Піўніцы пад Баранамі».
Ван дэн Будэнмаер (Van den Budenmayer; 20 мая 1755 — 1803) — выдуманы галандскі кампазітар канца XVIII стагоддзя, альтэр-эга Збігнева Прайснера.
Асоба кампазітара Ван дэн Будэнмаера сустракаецца некалькі разоў у кінастужках польскага рэжысёра Кшыштафа Кеслёўскага і з’яўляецца рэмінісцэнцыяй Спадара Когіта — выдуманага персанажа з твораў Збігнева Герберта. Звяртаючыся да вытокаў гісторыі Будэнмаера, Прайснер прыгадвае: «Пачалося ўсё з чыстай выпадковасці. У „Дэкалогу IX“ Кшыштаф хацеў выкарыстаць некалькі песень Малера, якія ніколі не запісваліся ў Польшчы. Запісаць іх каштавала б надзвычай дорага. І я сказаў, што напішу нешта іншае, непадобнае. Калі не атрымаецца, табе прыйдзецца набыць правы на Малера. Калі я напішу паршывую музыку, скажам, што гэта не я, а Ван дэн Будэнмаер. Калі ж напішу добрую — будзе мая»[11]. У выніку музыка Ван дэн Будэнмаера загучала ў чатырох фільмах Кеслёўскага: «Дэкалог, дзевяць» (1990), «Падвойнае жыццё Веранікі» (1991), «Тры колеры: Сіні» (1993) і «Тры колеры: Чырвоны» (1994).
Апроч самой музыкі, прыпісанай выдуманаму кампазітару, у кожным з гэтых фільмаў яго асоба ўзбагачалася ўсё новымі і новымі фактамі. Так, у фільме «Падвойнае жыццё Веранікі» сцвярджалася, што ён галандскі кампазітар XVIII стагоддзя, які аднак быў адкрыты зусім нядаўна. У адным з эпізодаў фільма можна ўбачыць даты нараджэння і смерці кампазітара, напісаныя крэйдай на школьнай дошцы: 1755—1803[49]. «Дата нараджэння была такой жа, як і мая, толькі на дзвесце год раней» — адзначае Прайснер[11]. Пазней, у фільме «Тры колеры: Чырвоны» на стале ў галоўнага героя, суддзі, можна пабачыць кружэлку з музыкай Ван дэн Будэнмаера. На вокладцы, паказанай буйным планам, выяўлены партрэт кампазітара. У гэтым жа фільме галоўная гераіня, Валянцін, слухае дыск з музыкай Ван дэн Будэнмаера — на імгненне на вокладцы дыска зноў відаць яго партрэт. Імя Ван дэн Будэнмаера фігуруе і ў фінальных цітрах фільмаў, і на дысках з саўндтрэкамі.
У пачатку 1990-х гадоў Кеслёўскі пачаў атрымліваць лісты ад складальнікаў розных энцыклапедычных выданняў. Сярод іх быў ліст ад Выдавецтва Оксфардскага ўніверсітэта (англ.: Oxford University Press): яны абнаўлялі энцыклапедыю класічнай музыкі, у сувязі з чым запрашвалі інфармацыю пра Ван дэн Будэнмаера, бо іх уласныя даследаванні ні да чаго не прывялі. Кеслёўскі адказаў, што Ван дэн Будэнмаер — выдуманы персанаж, якога яны прыдумалі разам з кампазітарам Збігневам Прайснерам. Складальнікі энцыклапедыі не паверылі. Бясплённае ліставанне доўжылася прыблізна паўгода, пасля чаго Кеслёўскі перастаў адказваць на лісты[12][50].
Праводзячы мяжу паміж уласнай творчасцю і творчасцю свайго альтэр-эга, Прайснер адзначае, што «Ван дэн Будэнмаер выразна выяўляе сябе слухачам як праз музыку, так і праз выбар тэкстаў. Калі ён упершыню з’яўляецца ў 9-ай частцы „Дэкалога“, ён выкарыстоўвае кароткі ўрывак пра гарлачыкі галандскага паэта Фрэдэрыка ван Эдэна. У „Падвойным жыцці Веранікі“ ён цытуе „Чысцец“ і „Рай“ з „Боскай камедыі“ Дантэ»[51].
Пасля смерці Кшыштафа Кеслёўскага (1996) Прайснер больш не пісаў твораў ад імя Ван дэн Будэнмаера.
|
Ван дэн Будэнмаер — маё альтэр-эга. Альбо, магчыма, я — яго. Нашы стылі падобныя, але, на шчасце, я яшчэ пішу музыку. Ван дэн Будэнмаер памёр з Кеслёўскім[52]. Збігнеў Прайснер |
|
Кампазітарскі стыль Прайснера ўяўляе сабой вольную форму танальнага неарамантызму з заўважным уплывам Нікало Паганіні і Яна Сібеліуса[53]. У аглядзе для часопісу «Music Theory Online» адзначаецца, што апроч уплыву Сібеліуса ў творах Прайснера можна заўважыць элементы Малера і Бетховена[12].
Сярод уплываў на станаўленне кампазітарскага таленту Прайснера адзначаюць касцёльную[7] і народную музыку, творчасць гурта «Pink Floyd»[38] і многае іншае. Сам жа Прайснер, пацвярджаючы існаванне такіх уплываў, аднак адзначае: «Для мяне музыка не з’яўляецца крыніцай натхнення. Я цікаўлюся літаратурай, філасофіяй, жыццём, жывапісам, людзьмі. Мне давялося расці сярод народнай музыкі. Яна запамінальная, і з яе можна многае пачарпнуць. Але калі пішаш музыку, то ніколі не можаш сказаць, адкуль яна бярэцца»[54].
Аналізуючы Прайснеравы саўндтрэкі да фільмаў Кеслёўскага, Івона Савіньска выдзеліла два асноўныя «тыпы» музычнага суправаджэння: «Першы заключаўся ў складанні сціплай музыкі: пастэльнай, прыглушанай, часта прызначанай для саліруючага інструмента (пераважна фартэпіяна), з ажурнай структурай (кароткія, нібы толькі накіданыя матывы). <…> Другі тып — супрацьлеглы першаму. Гэта яркая і магутная музыка, якая дэманструе нястрымную імкненне да дамінавання; праца з магутным выканальніцкім апаратам (сольны голас, як правіла, з падтрымкай хору і аркестра), кантрастамі дынамікі, вялікімі адрэзкамі часу, бо на яе спажыванне патрэбны час».
Прайснер падкрэслівае важнасць мелодыі ў музыцы і лічыць сучасную музыку, пазбаўленую мелодыі, штучнай музыкай, якую ён не любіць і не паважае[55].
Гаворачы пра свае прыхільнасці ў кінамузыцы, Прайснер аддае перавагу такім італьянскім кампазітарам, як Ніна Рота і Эніа Марыконэ, а таксама амерыканцу Бернарду Херману[56]. Сярод найбольш істотных пераваг гэтых кампазітараў Прайснер адзначае іх кантроль над партытурай ад пачатку і да самага канца. У супрацьвагу ім ён прыводзіць у прыклад галівудскі кінематограф, дзе кампазітар часцей за ўсё піша набор музычных тэм, а далей дае аранжыроўшчыкам заданні, у якім настроі, на якім інструменце і на якую колькасць часу развіць тую ці іншую мелодыю. Прайснер жа са свайго боку адмаўляе камбініраваную творчасць, бо на яго погляд музыка да фільма павінна нагадваць сімфанічны твор, які мае сваю структуру, — і для гэтага патрэбен адзіны творца[56].
Прайснер неаднаразова рэзка выказваўся аб галівудскім падыходзе да напісання музыкі. Адной з галоўных праблем ён называе «фінансавую гігантаманію»: «Калі фільм каштуе 100 мільёнаў долараў, усе прадзюсары трасуцца, каб не страціць укладзеныя грошы. Пачынаецца ціск на ўсіх, уключаючы кампазітара, каб пісаў так, як яны хочуць, бо прадзюсарам здаецца, што яны ведаюць лепш. Гэта часта прыводзіць да катастрофы, і ўжо дакладна не з’яўляецца нечым творчым»[56]. У пацвярджэнне сваіх слоў Прайснер прыгадвае наступны кур’ёзны момант. Калі ў 1993 годзе ён трэці год запар атрымоўваў прэмію Асацыяцыі кінакрытыкаў Лос-Анджэлеса, адзін з дырэктараў буйной амерыканскай кампаніі шчыра яго павіншаваў, але тут жа параіў прыстасаваць свой «еўрапейскі менталітэт» да амерыканскай рэчаіснасці, бо гэта дапаможа яму ў яго кар’еры. На што кампазітар адказаў пытаннем: «Калі я арыгінальны, і вы мяне за гэта ўзнагароджваеце, то чаму хочаце мяне змяніць?»[56] У інтэрв’ю для «The Guardian» Прайснер раскрытыкаваў прамалінейнасць, з якой галівудскія кампазітары падыходзяць да напісання музыкі: «Напісаць музыку для фільма вельмі проста. Пытанне заключаецца ў тым, навошта яна ўвогуле. Суадносіны паміж фільмам і музыкай цалкам метафізічныя, бо музыку немагчыма пабачыць; вы толькі адчуваеце яе, і мне здаецца, што найлепшай музыкай у кіно з’яўляецца поўная цішыня. Пры стварэнні музыкі для большасці амерыканскіх фільмаў залучаюцца кампазітары накшталт Джона Уільямса — у выніку музыка гучыць на працягу ўсяго фільма і дыктуе вам, аб чым думаць і што адчуваць. Небяспека: крыху пужаючых валторн. Любоўная сцэна: рамантычныя струнныя. Але французскі пісьменнік Бадлер быў правы, кажучы, што задача мастака апісаць не тое, што ён бачыць, але тое, што адчувае»[7].
Гаворачы пра ролю музыкі ў кіно, Прайснер неаднаразова выказвае думку, што яе галоўная задача: падрыхтаваць гледача да цішыні[14][57]. Так, у інтэрв’ю для «Village Voice» ён заявіў:
|
Найважнейшай музыкай у фільме з’яўляецца цішыня. Але каб „пачуць“ цішыню, нешта мусіць гучаць перад ёй і пасля яе[14]. | |
| Год | Назва | Арыгінальная назва | Рэжысёр(ы) | Сп. |
|---|---|---|---|---|
| 1991 | «Дэкалог» | «Dekalog», «Décalogue» | Кшыштаф Кеслёўскі | [58][59] |
| 1991 | «Падвойнае жыццё Веранікі» | фр.: «La Double Vie De Véronique», англ.: «The Double Life of Veronika», польск.: «Podwójne życie Weroniki» |
Кшыштаф Кеслёўскі | [60][61] |
| 1992 | «Аліўе Аліўе / Еўропа Еўропа» | «Olivier Olivier / Europa Europa» | Агнешка Холанд | [62][63] |
| 1992 | «Шкода» | «Damage», «Fatale» | Луі Маль | [64][65] |
| 1992 | «Гульні ў палях Госпада» | «At Play In The Fields Of The Lord» | Эктар Бабенка | [66] |
| 1993 | «Патаемны сад» | «The Secret Garden» | Агнешка Холанд | [67][68] |
| 1993 | «Тры колеры: Сіні» | «Trois Couleurs: Bleu» | Кшыштаф Кеслёўскі | [69][70] |
| 1994 | «Тры колеры: Белы» | «Trois Couleurs: Blanc», «Trois Couleurs: White» | Кшыштаф Кеслёўскі | [71][72] |
| 1994 | «Тры колеры: Чырвоны» | «Trois Couleurs: Rouge», «Trois Couleurs: Red» | Кшыштаф Кеслёўскі | [73][74] |
| 1994 | «Калі мужчына кахае жанчыну» | «When a Man Loves a Woman» | Луіс Мандокі | [75][76] |
| 1994 | «Квартэт у 4 частках» | «Quartet in 4 movements» | Лукіа Рыкакі | [77][78] |
| 1995 | «Ліпеньскае свята» | «Feast of July» | Крыстафер Менол | [79][80] |
| 1995 | «Эліза» | «Élisa» | Жан Бекер | [81] |
| 1997 | «Казка: Праўдзівая гісторыя» | «FairyTale: A True Story» | Чарлз Сцёрыдж | [82][83] |
| 1997 | «Парывы жадання» | «Mouvements du Désir» | Леа Пул | [84] |
| 2000 | «Апошні верасень» | «The Last September» | Дэбара Уорнэр | [85][86] |
| 2000 | «Абердзін» | «Aberdeen» | Ганс Петэр Моланд | [87][88] |
| 2001 | «Вайзер» | «Weiser» | Войцех Марчэўскі | [89][90] |
| 2002 | «Між незнаёмцамі» | «Between Strangers» | Эдаарда Понці | [91][92] |
| 2003 | «Дзіўныя сады» | «Effroyables jardins» | Жан Бекер | [93][94] |
| 2004 | «Гэта ўсё пра любоў» | «It’s All About Love» | Томас Вінтэрберг | [95][96] |
| 2005 | «Прыгожая краіна» | «The Beautiful Country» | Ганс Петэр Моланд | [97][98] |
| 2008 | «Ананімка — Жанчына ў Берліне» | «Anonyma — Eine Frau In Berlin» | Макс Фэрбербёк | [99][100] |
| 2013 | «Сакрэт / Менахем і Фрэд» | «Un Secret / Menachem & Fred» | Клод Мілер («Сакрэт») Роніт Керцнер, Офра Тэвет («Менахем і Фрэд») |
[101][102] |
| 2013 | «Аглая» | «Aglaja» | Крысціна Дэак | [103][104] |
| 2015 | «Анжэліка» | «Angelica» | Мітчэл Ліхтэнштэйн | [105] |
| 2016 | «Каралева Іспаніі» | «La Reina de Espana» | Фернанда Труэба | [106][107] |
| 2018 | «Даліна ценяў» | «Valley of Shadows» | Ёнас Матсаў Гулбрандсен | [108][109] |
| 2019 | «Гісторыя вечнасці» | «A História Da Eternidade» | Камілу Кавалькантэ | [110] |
| 2019 | «Страта і любоў» | «失孤» / «Lost and Love» | Пэн Саньюань | [111] |
| 2020 | «Мама нічога не ведала» | «Mor visste ingenting» | Аніта Кілі | [112] |
| 2021 | «Чалавек Божы» | «Man of God» | Алена Паповіч | [113] |
| 2021 | «Будучая няпамятлівасць» | «Forgotten We'll Be» | Фернанда Труэба | [114] |
| Год | Назва | Арыгінальная назва | Каментарый | Сп. |
|---|---|---|---|---|
| 1998 | «Рэквіем па маім сябру» | польск.: «Requiem dla mojego przyjaciela», англ.: «Requiem for my friend» |
Першы буйнамаштабны музычны твор Прайснера, створаны адмыслова для студыйнага запісу і публічнага выканання. | [27][32] |
| 1999 | «10 простых п’ес для фартэпіяна» | польск.: «10 Łatwych utworów na fortepian», англ.: «10 Easy Pieces for Piano» |
Выканаўца: Лешак Можджар. | [36][115] |
| 1999 | «Мае калядкі на канец стагоддзя» | польск.: «Moje kolędy na koniec wieku» | [116][117] | |
| 2001 | «Галасы» | польск.: «Głosy» | [118] | |
| 2007 | «Ціша, ноч і мроі» | англ.: «Silence, Night & Dreams» | Сумесна з вакалісткай Тэрэзай Салгейру. | [41][119] |
| 2010 | «Танец смерці» | фр.: «Danse Macabre» | Музыка для п’есы Томаса Вінтэрберга «Пахаванне». | [42] |
| 2013 | «Дзённікі надзеі» | англ.: «Diaries of Hope» | Вакалісты: Ліза Джэрард, Арчы Б’юкэнан. | [120] |
| 2015 | «10 п’ес для аркестра» | англ.: «Ten Pieces For Orchestra» | [121] | |
| 2015 | «У пошуку шляхоў. Новыя і старыя калядкі» | польск.: «W poszukiwaniu dróg. Nowe i stare kolędy» | [122][123] | |
| 2017 | «2016 Куды?» | польск.: «2016 Dokąd?» | Сумесна з Евай Ліпскай. | [124][125] |
| 2019 | «Змярканне» | англ.: «Twilight» | Сумесна з Дамінікам Ваня. | [126][127] |
| 2019 | «Мелодыі маёй маладосці» | англ.: «Melodies Of My Youth» | Сумесна з Лізай Джэрард і Дамінікам Ваня. | [128] |
| 2022 | «Яшчэ не позна» | англ.: «It’s Not Too Late» | Сумесна з Лізай Джэрард. | |
| 2024 | «Меланхолія» | англ.: «Melancholy» |
| Год | Назва | Арыгінальная назва | Каментарый | Сп. |
|---|---|---|---|---|
| 1995 | «Музыка Прайснера» | англ.: «Preisner's Music» | Запіс канцэрта кінамузыкі, які адбыўся 15 чэрвеня 1995 года ў Вялічцы. | [25][131] |
| 2003 | «Кеслёўскі» | англ.: «Kieślowski» | Кампіляцыя музыкі да фільмаў Кшыштафа Кеслёўскага. | [132] |
| 2006 | «На выспе» | англ.: «On an Island» | Альбом Дэвіда Гілмара ў аркестроўцы Прайснера. | [133] |
| 2010 | «Галасы Прайснера» | англ.: «Preisner's Voices» | Кампіляцыя вакальных твораў Прайснера і альбом «Танец смерці». | [134] |
| 2014 | «Чатыры колеры Лодзі» | англ.: «The Four Colors of Łódź» | Відэазапіс канцэрта, які адбыўся 14 верасня 2013 года ў Лодзі[135]. | [136] |
| 2015 | «Грымі замком» | англ.: «Rattle That Lock» | Альбом Дэвіда Гілмара ў аркестроўцы Прайснера. | [40] |
| 2018 | «Прайснер: Фартэпіянная музыка» | англ.: «Preisner: Piano Music» | «10 простых п’ес для фартэпіяна» і кінамузыка Прайснера ў выкананні галандскага піяніста Еруна ван Вэна. | [137] |
| 2020 | «Найлепшае са Збігнева Прайснера» | англ.: «The best of Zbigniew Preisner» | Запіс канцэрта, які адбыўся 14 верасня 2013 года ў Лодзі[135]. |
Атрымаўшы сусветную вядомасць у пачатку 1990-ых гадоў, Прайснер не раз удастойваўся значных узнагарод за музыку, напісаную для кіно. Так Прайснер тры гады запар быў адзначаны Прэміяй Асацыяцыі кінакрытыкаў Лос-Анджэлеса за найлепшую музыку (1991[138], 1992[139], 1993[140]), двойчы быў узнагароджаны прэміяй «Сезар» (1995, 1996)[141], двойчы намінаваўся на кінапрэмію «Залаты глобус» (1992, 1994)[142], быў узнагароджаны Сярэбраным мядзведзем на Берлінскім кінафестывалі[4].
22 верасня 2018 года ў межах 34-га Міжнароднага кінафестывалю ў Хайфе Прайснеру была ўручана ганаровая прэмія за выдатны мастацкі ўклад у сусветнае кіно[143].
Паводле інфармацыі сайта «Internet Movie Database» за дасягненні ў галіне музыкі Збігнеў Прайснер быў 17 разоў намініраваны на значныя кінапрэміі і ўзнагароджаны 10 з іх[144].
| Кінафестываль / Кінапрэмія | Дата | Фільм(ы) | Прэмія / Катэгорыя | Вынік | Спасылкі |
|---|---|---|---|---|---|
| Асацыяцыя кінакрытыкаў Лос-Анджэлеса | 14.12.1991 | «Падвойнае жыццё Веранікі» «Гульні ў палях Госпада» «Еўропа Еўропа» |
Найлепшая музыка | Перамога | [138][145] |
| 12.12.1992 | «Шкода» | Найлепшая музыка | Перамога | [139] | |
| 11.12.1993 | «Тры колеры: Сіні» «Патаемны сад» «Аліўе Аліўе» |
Найлепшая музыка | Перамога | [140] | |
| Берлінскі кінафестываль | 13-24.02.1997 | «Выспа на Птушынай вуліцы» | Сярэбраны берлінскі мядзведзь за выдатнае персанальнае дасягненне (за музыку да фільма) | Перамога | [146] |
| Генцкі кінафестываль | 11-22.10.2005 | — | Ганаровая прэмія Жазефа Плато | Перамога | [147] |
| Гран-пры бразільскага кіно | 04.10.2016 | «Гісторыя вечнасці» | Найлепшая арыгінальная музыка | Перамога | [148] |
| Гуарані | 25.03.2016 | «Гісторыя вечнасці» | Найлепшая музыка | Перамога | [149] |
| Джыні | 13.02.2003 | «Між незнаёмцамі» | Найлепшыя дасягненні ў галіне музыкі — Арыгінальная музыка | Намінацыя | |
| Залаты глобус | 18.01.1992 | «Гульні ў палях Госпада» | Найлепшая арыгінальная музыка — Драма | Намінацыя | [142] |
| 22.01.1994 | «Тры колеры: Сіні» | Найлепшая арыгінальная музыка — Драма | Намінацыя | ||
| Кінафестываль у Хайфе | 2018 | — | Прэмія за выдатны мастацкі ўклад у сусветнае кіно | Перамога | [143][150] |
| Плацінавая прэмія | 03.10.2021 | «Будучая няпамятлівасць» | Найлепшая арыгінальная музыка | Намінацыя | |
| Сезар | 22.02.1992 | «Падвойнае жыццё Веранікі» | Найлепшая музыка | Намінацыя | [141] |
| 26.02.1994 | «Тры колеры: Сіні» | Найлепшая музыка | Намінацыя | ||
| 25.02.1995 | «Тры колеры: Чырвоны» | Найлепшая музыка | Перамога | ||
| 03.02.1996 | «Эліза» | Найлепшая музыка | Перамога | ||
| 22.02.2008 | «Сакрэт» | Найлепшая музыка | Намінацыя | ||
| Уэльскі кінафестываль | 09.12.2017 | «Хлусня, што мы гаворым» | Найлепшая музыка | Перамога | [151] |
Апроч шэрагу значных кінапрэмій Прайснер атрымліваў узнагароды і непасрэдна ў сферы музыкі, а таксама за ўклад у культуру агулам[13].
У 1992 годзе Прайснер быў удастоены Прэміі міністра замежных спраў Польшчы за выдатны ўклад у прадстаўленне польскай культуры за мяжой[4][12]. У 1994 годзе атрымаў Медаль мэра Кракава за прыжыццёвыя дасягненні[4][12].
У 1995 годзе Прайснер стаў лаўрэатам польскай музычнай прэміі «Фрыдэрык» у намінацыі «Кампазітар года (класічная музыка)»[152].
Рашэннем прэзідэнта Польшчы Браніслава Камароўскага ад 24 красавіка 2012 года Прайснер быў узнагароджаны Афіцэрскім Крыжам Ордэна Адраджэння Польшчы[153] «за выдатны ўклад у пашырэнне і распаўсюджванне польскай і сусветнай культуры, за дасягненні ў творчай і мастацкай працы»[154]. Цырымонія ўганаравання адбылася 3 мая 2012 года[154]. У 2013 годзе Прайснер удастоіўся Залатога медаля «За заслугі ў культуры — Gloria Artis»[13].
5 кастрычніка 2019 года падчас юбілейнага канцэрту Прайснера прэзідэнт Кракава Яцэк Майхроўскі ўзнагародзіў яго «Медалём за заслугі перад горадам Кракавам»[155]. У 2024 годзе Прайснеру было прысвоена званне Ганаровага грамадзянина Бельска-Бяла[156].
Ніжэй прыведзены спіс найбольш папулярных у Польшчы альбомаў Збігнева Прайснера, якім «Саюз вытворцаў аўдыя-відэа» прысудзіў статус залатога альбо плацінавага дыскаў:
| Альбом | Выдавец / Дыстрыб’ютар | Статус | Дата прысуджэння | Сп. |
|---|---|---|---|---|
| «Тры колеры: Сіні» | Pomaton EMI | Залаты дыск | 30 снежня 1996 | [157] |
| Плацінавы дыск | 30 снежня 1996 | [158] | ||
| «Тры колеры: Чырвоны» | Pomaton EMI | Залаты дыск | 30 снежня 1996 | [157] |
| «Музыка Прайснера» | Pomaton EMI | Залаты дыск | 30 снежня 1996 | [157] |
| Плацінавы дыск | 30 снежня 1996 | [158] | ||
| «Тры колеры: Белы» | Pomaton EMI | Залаты дыск | 22 красавіка 1997 | [159] |
| «Музыка Прайснера» | Pomaton EMI | Плацінавы дыск (2 раз) | 22 красавіка 1997 | [160] |
| «Рэквіем па маім сябру» | Warner Music Poland | Залаты дыск | 14 кастрычніка 1998 | [30] |
| Плацінавы дыск | 4 лістапада 1998 | [31] | ||
| «Тры колеры: Сіні» | Pomaton EMI | Плацінавы дыск (2 раз) | 28 красавіка 1999 | [161] |
| «10 простых п’ес для фартэпіяна» | Pomaton EMI | Залаты дыск | 20 верасня 2000 | [162] |
| «Ціша, ноч і мроі» | EMI Music | Залаты дыск | 16 студзеня 2008 | [163] |
| «Галасы Прайснера» | Sony Music | Плацінавы дыск (2 раз) | 16 сакавіка 2011 | [164] |
| Плацінавы дыск (3 раз) | 7 снежня 2011 | |||
| «У пошуку шляхоў. Новыя і старыя калядкі» | Preisner Production / Universal Music PL | Плацінавы дыск | 13 студзеня 2016 | [165] |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
