Турыст (гасцініца, Мінск)

Турыст — гасцініца ў Мінску, размешачаная па Партызанскім праспекце, 81.

Турыст
Краіна	Беларусь
Месцазнаходжанне	Мінск
Канец будаўніцтва	1973
Архітэктурны стыль	савецкі мадэрнізм[d]
Архітэктар	Леў Мікалаевіч Пагарэлаў і Анатоль Міхайлавіч Гуль

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Турыст (значэнні).

Гісторыя

Пабудавана ў 1973 годзе са зборнага жалезаботону па праекце архітэктараў Л. Пагарэлава і А. Гуля.

Рэстаўрацыя мазаікі

Пры стварэнні мазаічнага пано «Беларусь партызанская» былі дапушчаны тэхнічныя памылкі^[1]. У пачатку 1990-х гадоў пано пачало разбурацца^[2]. Яно складалася больш як з 4 мільёнаў маленькіх плітак смальты, якія былі выраблены на заводзе ў Лісічанску (Украіна)^[1]. Да 2014 года каля 50 % пано абсыпалася, а смальта прыйшла ў непрыдатнасць^[1].

У 2013 годзе па рашэнні Мінгарвыканкама да аднаўлення пано прыступілі спецыялісты Белрэстаўрацыі^[1]. Паколькі дастаць арыгінальную смальту было немагчыма, была знойдзеная падобная, лепшая па якасці ў Санкт-Пецярбургу. Каб паменшыць розніцу ў нюансах колеру з аўтэнтычнымі фрагментамі, адноўленыя былі прытаніраванавыя^[2].

Сценавыя панэлі, на якіх мацавалася пано, знаходзілася ў перадаварыйным стане і патрабавалі замены. Адной з асноўных прычын разбурэння стала карозія арматурнай сеткі. Паміж панэлямі былі дрэнна заштукаваныя шчыліны, куды пранікала цёплае паветра, і ў халодны перыяд года на ўнутранай паверхні пано ўтвараўся кандэнсат. У выніку бетон разбурыўся. Блізкасць метро і трамвайных шляхоў паскорыла гэты працэс^[2].

Працы праводзіліся за кошт сродкаў горада з удзелам рэспубліканскага бюджэту і працягваліся два гады. Мазаіка была ўрачыста адкрытая 9 кастрычніка 2015 года^[1].

Архітэктура

Складаецца з лаканічнага па архітэктуры 14-павярховага корпуса, выкананага з жалезабетону і шкла, і прылеглага да яго 1—2-павярховага аб’ёму складанай канфігурацыі. Франтальныя фасады рытмічна расчлянёны міжпаверхавымі гарызантальнымі панелямі, квадратнымі аконнымі праёмамі, вертыкальнымі рэбрамі ў прасценках. Лёгкасць будынку надаюць V-падобныя жалезабетонныя апоры. Вышынны корпус з камфартабельнымі жылымі пакоямі разлічаны на 550 месцаў. У нізкім аб’ёме размешчана развітая вестыбюльная група памяшканняў, рэстаран, банкетная зала, канферэнц-зала, фае.

Пано «Беларусь партызанская»

Архітэктурная пластыка ўзбагачана сродкамі манументальна-дэкаратыўнага мастацтва (мастацкія кіраўнікі Л. Пагарэлаў, А. Кішчанка). Тарэц будынка аздоблены вялікім мазаічным пано «Беларусь партызанская» (мастакі А. Кішчанка, С. Сакалоў). Кампазіцыя смальтавай мазаікі прыцягвае да сябе ўвагу напружанай аранжава-чырвонай гамай, спалучэннем жоўтых і карычнева-чорных колераў. Яна сімвалізуе адзінства народа, памяць аб народных мсціўцах, якія ў небяспечны для Радзімы час узняліся на яе абарону. Лініі пано, якім нададзена форма канцэнтрычных кругоў, кантрастуюць з прамавугольнымі формамі будынка.

Сувязь архітэктурнай і выяўленчай пластыкі вызначае і ўнутранае афармленне будынка. Вар’іруюцца тэмы прыроды, народнага мастацтва і рамёстваў Беларусі, навукова-тэхнічных дасягненняў. Такая тэматычная накіраванасць адпавядае прызначэнню гасцініцы, якая з’яўляецца адным з турысцкіх цэнтраў рэспублікі. Вестыбюль упрыгожаны сферычнымі каванымі чашамі, зала рэстарана — дэкаратыўнай скульптурнай кампазіцыяй «Поры года» (мастакі А. Кішчанка, скульптура С. Ларчанка). Дзверы-рашоткі з мудрагелістымі ўзорамі аддзяляюць рэстаранную залу ад вестыбюля (мастак Ю. Любімаў; метал, коўка). Аскетычную прастату хола змякчае габелен «Чалавек пазнае свет» (мастакі А. Кішчанка, А. Бельцюкова, Г. Гаркуноў). Ва ўнутраным дворыку ўстаноўлена бетонная дэкаратыўная скульптура «Юнацтва» (скульптар С. Ларчанка).

Зноскі

1. 20 миллиардов на реставрацию. В Минске открыли обновленное панно «Партизаны» Архівавана 6 лістапада 2019.
2. Магнетизм Кищенко: как возвращают к жизни мозаичное панно «Партизаны». 19 марта 2015(недаступная спасылка)

Літаратура

• А. М. Кулагін, Л. Г. Лапцэвіч. 254. Гасцініца «Турыст» // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі / АН БССР. Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1988. — Мінск. — 333 с.: іл. — ISBN 5-85700-006-8.