Ісідар Самуілавіч Бас

Ісідар (Ізраіль Самуілавіч) Самуілавіч Бас (22 снежня 1913, Віцебск — 21 студзеня 2013, Нью-Ёрк^[1]) — беларускі навуковец у галіне літаратуразнаўства, літаратурны крытык, педагог.

Ісідар Самуілавіч Бас
Дата нараджэння	9 (22) снежня 1913
Месца нараджэння	Віцебск, Віцебская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	21 студзеня 2013(2013-01-21) (99 гадоў)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  ЗША
Род дзейнасці	літаратуразнавец, літаратурны крытык, журналіст, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	літаратурная крытыка і літаратуразнаўства
Месца працы	Маладзечанскі дзяржаўны настаўніцкі інстытут Гродзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы Брэсцкі дзяржаўны ўніверсітэт імя А. С. Пушкіна Мінская вышэйшая партыйная школа Віцебскі рабочы СБ. Беларусь сегодня
Навуковае званне	дацэнт
Альма-матар	Камуністычны інстытут журналістыкі імя С. М. Кірава
Партыя	КПСС (1980)
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Бас (значэнні).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям'і рабочага-муляра. Бацька загінуў у час імперыялістычнай вайны. Маці — хатняя гаспадыня, загіінула ў Віцебску ў час Вялікай Айчыннай вайны. У 1928 годзе скончыў школу– сямігодку, пайшоў працаваць вучнем слесара ў трамвайнае ўпраўленне. Вучыўся на дзённым аддзяленні Віцебскага педагагічнага рабфака (1929-32). З 1932 года літсупрацоўнік абласной газеты «Віцебскі рабочы». У 1933-36 гадах студэнт Камуністычнага інстытута журналістыкі ў Мінску. У 1936 −37 гадах служыў у Чырвонай Арміі. З 1937 года загадваў аддзелам савецкага будаўніцтва газеты «Советская Белоруссия». У 1939−41 гадах вучыўся ў аспірантуры Мінскага педінстытута.

Падчас Вялікай Айчыннай вайны на Цэнтральным, Бранскім і іншых франтах быў адказным сакратаром дывізійнай газеты, інструктарам-літаратарам.

У 1946–47 гадах працягваў вучобу ў аспіратуры Мінскага педінстытута. З 1947 года загадваў кафедрай літаратуры Маладзечанскага настаўніцкага інстытута. Пасля яго ліквідацыі (1953) працаваў старшым выкладчыкам кафедры рускай літаратуры Гродзенскага педінстытута, з 1954 года старшым выкладчыкам Брэсцкага педінстытута. З 1958 года дацэнт кафедры літаратуры і журналістыкі Мінскай вышэйшай партыйнай школы.

Член Саюза пісьменнікаў СССР з 1970 года.

На пачатку 1980-х гадоў выехаў за мяжу.

Навукова-даследчыцкая дзейнасць

Дэбютаваў у друку ў 1937 годзе. З 1949 года стала выступаў з літаратуразнаўчымі і крытычнымі працамі.

Аўтар літаратуразнаўчых кніг, у якіх на аснове архіўных матэрыялаў даследуюцца пытанні развіцця беларускай дакастрычніцкай літаратуры, узнаўляюцца невядомыя старонкі творчых біяграфій П. Багрыма, Ф. Багушэвіча, Я. Купалы, Я. Коласа, высвятляюцца абставіны стварэння «Энеіды навыварат» і «Тараса на Парнасе», а таксама разглядаюцца сувязі беларускай літаратуры з літаратурамі рускага, украінскага і польскага народаў. Шматлікія артыкулы і рэцэнзіі І. Баса друкаваліся ў зборніках перыядычных выданняў.

Выбраная бібліяграфія

• Літаратурныя пошукі, знаходкі, даследаванні / Ісідар Бас. — Мінск : Выдавецтва Беларускага дзяржаўнага універсітэта, 1969. — 155 с.
• Падарожжа ў літаратурнае мінулае: літаратурна-крытычныя артыкулы / Ісідар Бас. — Мінск : Беларусь, 1971. — 230 с.
• Літаратуразнаўчыя эцюды / Ісідар Бас. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1977. — 220 с.

Зноскі

1. Мікола Трус. Падарожны ў часе // «ЛіМ». — 2024. — № 9.

Літаратура

• Бас Ісідар (Ізраіль Самуілавіч) // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — С. 337—338. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).
• Беларускія пісьменнікі: Біябібліяграфічны слоўнік. У 6 т. / пад рэд. А. І. Мальдзіса. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 1992. — Т. 1. Абуховіч — Ватацы. — С. 260. — 542 с.; іл.. — ISBN 5-85700-061-0.
• Трус М. Падарожны ў часе [Ісідар Бас] // Літаратура і мастацтва. ‒ 01.03.2024. – № 9 (5270). – С. 14.