Фотаэфект[1] — гэта выпусканне электронаў рэчывам пад дзеяннем святла (і, наогул кажучы, любога электрамагнітнага выпраменьвання). У кандэнсаваных рэчывах (цвёрдых і вадкіх) вылучаюць вонкавы і ўнутраны фотаэфект. Пры вонкавым фотаэфекце электроны вызваляюцца светам з павярхоўнага пласта рэчыва і пераходзяць у іншае асяроддзе, часцей за ўсё ў вакуум. Пры ўнутраным фотаэфекце аптычна ўзбуджаныя электроны застаюцца ўнутры асвячаемага цела, не парушаючы электрычную нейтральнасць апошняга. Для абгрунтавання гіпотэзы фатонаў асноўнае значэнне мае з’ява вонкавага фотаэфекту.
Хуткія факты Аснова, Фундаментальныя паняцці ...
Закрыць
Законы фотаэфекту:
Першы закон фотаэфекту: Сіла фотатоку прама прапарцыйная шчыльнасці светлавога патоку.
Другі закон фотаэфекту: Максімальная кінетычная энергія электронаў, што выбіваюцца святлом, лінейна ўзрастае з частатой святла і не залежыць ад яго інтэнсіўнасці.
Трэці закон фотаэфекту: Для кожнага рэчыва існуе чырвоная мяжа фотаэфекту, г.зн. найменшая частата святла (або найбольшая даўжыня хвалі ), пры якой фотаэфект яшчэ магчымы, і калі то фотаэфект ужо не адбываецца.
Тэарэтычнае тлумачэнне гэтых законаў даў у 1905 г. А. Эйнштэйн. Паводле Эйнштэйна, электрамагнітнае выпраменьванне ўяўляе сабой паток асобных квантаў (фатонаў) з энергіяй кожны, дзе h — пастаянная Планка. Пры фотаэфекце частка электрамагнітнага выпраменьвання ад паверхні металу адбіваецца, а частка пранікае ўнутр паверхневага пласта металу і там паглынаецца. Паглынуўшы фатон, электрон атрымлівае ад яго энергію і, здзяйсняючы работу выхаду , пакідае метал:
дзе — максімальная кінетычная энергія, якую мае электрон пры вылеце з металу.