Міхаіл Алелькавіч

Міхаіл Алелькавіч (1425 — 30 жніўня 1481) — князь слуцкі і капыльскі (1455—1481), вялікалітоўскі дзяржаўны дзеяч.

Міхаіл Алелькавіч
Нараджэнне	1425
Смерць	30 жніўня 1481 Кіеў, Кіеўскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае або Вільня, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Род	Гедзімінавічы і Алелькавічы
Бацька	Алелька Уладзіміравіч
Маці	Настасся Васілеўна[d]
Жонка	Ганна[d]
Дзеці	Сямён Міхайлавіч Слуцкі[d]

Паходзіў з роду Гедзімінавічаў, сын Алелькі Уладзіміравіча, атрымаў пасля смерці бацькі ва ўдзел Слуцкае і Капыльскае княствы. У лістападзе 1470 года Міхаіл Алелькавіч прыбыў^[1] у Вялікі Ноўгарад як намеснік вял.кн. літоўскага Казіміра Ягелончыка, але ў сакавіку 1471 года пакінуў Вялікі Ноўгарад, каб пераняць Кіеўскае княства — удзел памерлага брата Сямёна Алелькавіча. Аднак вял.кн. Казімір не аддаў Міхаілу яго отчыны і дзедзіны, быццам яго дзед Уладзімір Альгердавіч «пробѣгал» Кіеў у свой час, калі ад'язджаў да Масквы — княства было пераўтворана ў Кіеўскае ваяводства, першым ваяводам прызначаны М. Гаштольд. Міхаіл Алелькавіч узначаліў апазіцыйныя колы ў ВКЛ, якія хацелі пазбавіць Казіміра Ягелончыка ўлады. У канцы 1470-х Міхаіл Алелькавіч арганізаваў змову супраць вял. кн. літоўскага, падключыў да яе князёў Ф. І. Бельскага, І. Ю. Гальшанскага, І. Глінскага, вёў перамовы з вял.кн. маскоўскім Іванам III і гаспадаром малдаўскім Стэфанам III^[2] пра падтрымку. У 1481 г. змоўшчыкі хацелі забіць Казіміра Ягелончыка, а ў выпадку няўдачы планавалі аддзяленне ад ВКЛ усходняй часткі «по Березину» з пратэктаратам над ёю Маскоўскай дзяржавы (Гл.далей: змова князёў ВКЛ). Аднак змова была выкрыта і ў красавіку 1481 года змоўшчыкаў арыштавалі. Міхаіл Алелькавіч быў абвінавачаны ў дзяржаўнай здрадзе і пакараны смерцю. Меў сына Сямёна.

---

Уладзімір

Алелька ?—1454

Іван

Андрэй

Сямён

Міхаіл

Еўдакія

Феадосія

БЕЛЬСКІЯ

Глеб

Еўдакія

Васіль

Соф’я

Аляксандра

Сямён

Юрый I

Юрый II

Сямён

Юрый III 1559—1586

Сямён-Ян ?—1592

Аляксандр ?—1591

Соф’я 1585—1617

Зноскі

1. Паводле Іосіфа Волацкага, са світай Міхаіла Алелькавіча ў Вялікі Ноўгарад прыбыў яўрэй Схарыя ад якога пайшла ерась пажыдоўленых, аднак гэта сведачанне пастаўлена на сумніў, у т.л. Д. С. Ліхачовым (Гл: Лихачев Д. С. Движение «жидовствующих»…)
2. Першая жонка Стэфана III (з 1463) Еўдакія Алелькаўна (пам. 1467) — сястра Міхаіла Алелькавіча.

Літаратура

• Пазднякоў В. Алелькавічы // Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) і інш.; маст. З. Э. Герасімовіч. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — С. 217—219. — 688 с. — ISBN 985-11-0314-4 (т. 1), ISBN 985-11-0315-2.;
• Лихачев Д. С. Движение «жидовствующих» 70—90-х годов XV в. // История русской литературы: В 10 т. / АН СССР. — М.; Л.: Изд-во АН СССР, 1941—1956. Т. II. Ч. 1. Литература 1220-х — 1580-х гг. — 1945. — С. 377—383.