De Tiakei (tiakisch: Türkiye Cumhuriyeti (TC), Republik Tiakei, deitsch: Republik Türkei) is a Stoot in Asien (97 Prozent vo da Stootsflächn) und Eiropa (3 Prozent vo da Stootsflächn).

Der Artikl is im Dialekt Obaboarisch gschriem worn.
Schnelle Fakten
Thumb
Thumb
Woispruch: „Yurtta Sulh, Cihanda Sulh“ (inoffiziell)

(Tiakisch fir „Frieden in da Hoamat, Frieden in da Wejd“)[1]

Amtssprache Tiakisch[2]
Hauptstadt Ankara[2]
Staatsoberhaupt, zugleich Regierungschef Stootspresident Recep Tayyip Erdoğan
Fläche (Rg. 34) 783.562 km²
Einwohnerzahl 79.414.269 (Juli 2015)
Bevölkerungsdichte 98 Einwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt 735,264 Mrd. US-Dollar (17.) (2010)[3]

968,604 Mrd. US-Dollar (KKP) (15.) (2010)[4]

Brutto­inlands­produkt pro Einwohner 10.399 US-Dollar (58.)[5]

13.577 US-Dollar (KKP) (66.)

Index der menschlichen Entwicklung 0.679 (83.)
Währung Türk Lirası (Tiakische Lira)
Gründung 29. Oktober 1923
National­hymne İstiklâl Marşı[2]
Nationalfeiertag 29. Oktoba (Feiatog vo da Republik)
Zeitzone UTC+2 / UTC+3 (März-Oktoba)
Kfz-Kennzeichen TR
Internet-TLD .tr
Telefonvorwahl +90
ThumbDänemark (Grönland)NiederlandeFrankreich (Französisch-Guayana)Spanien (Kanaren)Frankreich (Französisch-Guayana)Spanien (Kanaren)Dänemark (Färöer)
Schließen
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/NAME
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/BILD-WAPPEN-BREITE

Gschicht

De Tiakei is da Nochfoigestoot vom Osmanischs Reich nachm Easchtn Wödkriag. Da Stootsgrinda is da Mustafa Kemal Atatürk, dea wo de Tiakei durch gsejschoftliche Reforma nachm Vorbuid vo Eiropa modeanisiad hod. Nachm Kriag mit Griachaland is 1922 zu am "Bevejkarungsaustausch" kema. Im Zwoatn Wödkriag wor de Tiakei nua wenig betroffn. As Militär hod eftas amoi putscht, 1989 zum drittn Moi. Ab da Mittn vo de 1980er Joa is aa da Kurdnkonflikt effentli worn. 1998 is da PKK-Chef Abdullah Öcalan gfanga gnumma worn. Seitm 3. Oktoba 2005 steht de Tiakei in Beitrittsverhandlunga mit da EU.

Politik

Seit 2002 is a neie Regierung unta da Führung vo da islamischn Partei fia Gerechtigkeit und Entwicklung (AKP) am Ruada. Da wichtigste Mo vo da AKP is da Recep Tayyip Erdogan, de wos vo 2003 bis 2014 Ministerpräsident vo da Tiakei wor, und seit 2014 da Präsident vom Laund is.

De Tiakei versteht si ois a laizistische Republik, und tradizionellerweis siagt si des Militär ois Wächta vo dera Politik. Owa seid in Erdogan seiner Regierungszeit is des Militär immer mehr entmochtet wurn.

Einwohna

Am 1. Jenna 2008 hod de Tiakei 70.586.256 Eihwohna ghobt. De Ogobm zu de Ethnien differian je nachdem, wejchane Quejn ma nimmt. In da Tiakei lebm de foigendn Vejka: 70 bis 81% Tiakn, uma 9 bis 14 % Kurdn, 3,6 % Roma, 1,5 % Araba, 1 % Albana, 0,5 % Tscherkessen, 0,5 % Georgier und diverse åndare ethnische Gruppm und Nationalitätn wia de Pomakn, Krim Tatarn, Gadschaln, Azeri, Vallachaden, Nantinets, Abchasen, Aramäer, Armenia, Bosniakn, Bulgarn, Griachn, Lasen und aa Tschetschenen.

99,8% vo de Eihwohna san Moslems. Ummara 80% san Sunniten, 20% Aleviten.

Wirtschafd

Des Bruttoinlandsprodukt pro Eihwohna war 2007 7.197 US-Dollar. De Inflazion war 2002 no bei 32 %. 2005 is de oide „Tiakische Lira“ durch de „Neiche Tiakische Lira“ (Yeni Türk Lirası) ersetzt worn, de Inflazion is iatz in ebba bei 7 %.

Seit 1996 hod de Tiakei a Zollunion mit da EU, in de 51,6 % vo de Exporte gengan. De Industrie in da Tiakei is um des Marmara-Gebiet rund um Istanbul ogsiedelt. De Tiakei is a großa Textui- und Glosliefarant, da Fremdnvakea spuit aa a wichtige Roin.

Galerie

Beleg

Im Netz

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.