Labiodentaler Approximant

De labiodentali Approximant isch e Konsonant wo in mange Sprooche vorchùnt. S Zeiche im IPA isch [ʋ]. De Luut chùnt vorallem in Sprooche vor, wo kei Ùnterscheidig zwüschem [v] ùn [w] mache. In de alemannische Dialäkt git es de Luut, ùn er wird meischt mit eme <w> gschriibe.

Stimmhafte labiodentale Approximant
IPA-Nummere	150
IPA-Zeiche	ʋ
IPA-Bildli
Teuthonista	?
X-SAMPA	P
Kirshenbaum	r<lbd>
Hörbiispiilⓘ/?

Artikulation

• Es isch en Approximant, er wird ohni Verschlùss oder Engi im Muul bildet.
• De Artikulationsort isch labiodental; er wird mit dr Ùnterlippe ùn de Zään artikuliert.
• D Phonation isch stimmhaft; derwyylscht er produziert wird, vibriere d Stimmbänder.
• Es isch en orale Konsonant; d Lùft goot dur s Muul usse.
• Es isch en egressive Konsonant; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em Zwerchfell erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

Verbreitig

Sprooch		Wort	IPA-Transkription	Bedütig	Bemerkig
Alemannisch	Joutütsch	wachse	[ˈʋɑχsə]	‚wachse‘
	Liachtaschtänerisch (Trisabärg)	Wisa	[ˈʋiːz̥ɐ]	‚Matte‘
	Markgräflerisch	wùùsle	[ˈʋʊːz̥lə]	‚wùùsle‘
	Oberelsässisch	wiss	[ʋiːs]	‚wyss‘
	Solothurnisch	wider	[ˈʋɪd̥ər]	‚wiider‘
	Ùnterelsässisch	Drackwatter	[ˈdʀæg̊ˌʋætəʀ]	‚Dräckwätter‘
	Züritüütsch	Wält	[ʋælt]	‚Wält‘
Änglisch	Südafrikanischs Änglisch[1]	vine	[ʋaɪn]	‚Räbstogg‘	bi indische Sprecher. Entspricht em /v/ vo andre Dialäkt.
	Mangi Sprecher im Südoschte vo Ängland	red	[ʋe̞d̥]	‚root‘	[2]
Armenisch	öschtlichi Dialäkt[3]	ոսկի	[ʋɔski]	‚Gold‘
Assyrisch-neuaramäisch		hawa	[haːʋa]	‚Wind‘	Chùnt im Dialäkt vo Urmia im Iran vor, wo es mangmool au [v] isch. Entspricht em /w/ in andre Dialäkt.[4]
Dänisch	Standard[5]	véd	[ʋe̝ːˀð̠˕ˠ]	‚er weiss‘	Wird au als [b̪] bschriibe; sältener au [v].[6]
Dütsch	Standarddütsch	was	[ʋas]	‚was‘	Bi süddütsche Sprecher.
	Schwyzer Hochdütsch				Entspricht em /v/ vo andre Varietäte vùm Hochdütsche
Färöisch[7]		røða	[ˈɹøːʋa]	‚Rede‘	Allophon vo /v/ am Wortaafang ùn zwüsche Vokal.[7]
Finnisch		vauva	[ˈʋɑuʋːɑ]	‚Baby‘
Guaraní		avañe'ẽ	[ʔãʋ̃ãɲẽˈʔẽ]	Guaraní	Wird vo /w/ ùn /ɰ/ ùnterschide.
Hawaiisch		wikiwiki	[ʋikiʋiki]	‚schnäll‘	Cha au [w] oder [v] sy.
Hindi		वरुण	[ʋəruɳ]	‚Varuna‘
Katalanisch	Balearisch	va	[t̪ɾəbəˈʎ̟aʋə]	‚het gschafft‘	Allophon vo /v/.[8]
	Valencianisch[8]		[t̪ɾe̠bäˈʎ̟aʋä]
Marathi		वजन	[ʋə(d)zən]	‚Gwicht‘
Miyako[9]		[ʋ̩tɑ]		‚digg‘
Niiderländisch		wang	[ʋɑŋ]	‚Wange‘	In de südliche Dialäkt isch es en [β̞].
Norwegisch	öschtlichi Varietät[10][11]	venn	[ʋɛ̝nː]	‚Fründ‘	Mangmool au [v].[11][12]
Nsenga		ŵanthu	[ʋaⁿtʰu]	‚Lüt‘
Panjabi		ਵਾਲ	[ʋäːl]	‚Hoor‘
Serbokroatisch		цврчак / cvrčak	[t͡sʋř̩ːt͡ʃak]	‚Grille‘	Cha au [v] sy.
Slowakisch[13]		voda	[ˈʋo̞dä]	‚Wasser‘	Hüüfigschti Ussprooch vo /v/.[13]
Slowenisch[14]		veter	[ˈʋéːtər]	‚Wind‘	Cha au [v] sy..[15][16]
Ukrainisch[17]		він	[ʋin]	‚er‘	E möglichi Ussprooch vo /w/ vor Vokal, vorallem vor /i/.[17]
Weschtfriesisch		wêr	[ʋɛːr]	‚wo‘

Fuessnote

1. Mesthrie, Rajend (2004), "Indian South African English: phonology", in Schneider, Edgar W.; Burridge, Kate; Kortmann, Bernd; Mesthrie, Rajend; Upton, Clive, A handbook of varieties of English, 1: Phonology, Mouton de Gruyter, pp. 953–963, ISBN 3-11-017532-0
2. Foulkes & Docherty (1999:?)
3. Dum-Tragut (2009:20)
4. Aramaic: The Eerdmans Bible Dictionary. William B Eerdmans. Grand Rapids, Michigan, USA. 1975. isbn=0-8028-2402-1
5. Basbøll (2005:62)
6. Basbøll (2005:27 and 66)
7. Árnason (2011:115)
8. Saborit Vilar (2009:52)
9. Thomas Pellard, Why it is important to study the Ryukyuan languages Archivlink (Memento vom 18. Oktober 2015 im Internet Archive) (presentation)
10. Kristoffersen (2000:22 and 25)
11. Vanvik (1979:41)
12. Kristoffersen (2000:74)
13. Hanulíková & Hamann (2010:374)
14. Šuštaršič, Komar & Petek (1999:136)
15. Priestley (2002:394)
16. Greenberg (2006:18)
17. Žovtobrjux & Kulyk (1965:121–122)

Konsonante	Lueg au: IPA, Vokale
Bilabial Labiodental Dental Alveolar Postalv. Retroflex Alveolopalatal Palatal Velar Uvular Pharyngal Epiglottal Glottal Nasal m ɱ n̪ n ɳ ɲ ŋ ɴ Plosive p b t̪ d̪ t d ʈ ɖ c ɟ k ɡ q ɢ ʡ ʔ  Schnalzluut  ʘ ǀ ǃ ǂ ǁ ǃ˞ Affrikat pɸ bβ p̪f b̪v tθ dð ts dz tʃ dʒ ʈʂ ɖʐ tɕ dʑ cç ɟʝ kx ɡɣ qχ ɢʁ  Implo­siv  ɓ ɗ ᶑ ʄ ɠ ʛ Frikativ ɸ β f v θ ð s z ʃ ʒ ʂ ʐ ɕ ʑ ç ʝ x ɣ χ ʁ ħ ʕ ʜ ʢ h ɦ  Ejektiv  pʼ tʼ ʈʼ cʼ kʼ qʼ ʂʼ q͡χʼ    Approximante    ʋ ɹ ɻ j ɰ fʼ θʼ sʼ ɬ’ ʃʼ ɕʼ xʼ χ’ Vibrante ʙ r ɽr ʀ t͡θʼ t͡sʼ t͡ɬʼ t͡ʃʼ ʈ͡ʂʼ c͡ʎ̝̥ʼ k͡xʼ k͡ʟ̝̊ʼ Flap/Tap ѵ ɾ ɽ co-artikulierti Frikativ  ʍ w ɥ ɫ lat. Frikativ ɬ ɮ co-artikulierti Plosiv  k͡p ɡ͡b ŋ͡m lat. Approximante l ɭ ʎ ʟ
Bi de Spalte wo grau sin, goot mer devo uss, dass si nit artikuliert werde chönne; wysi Spalte, ùn Zeiche, wo nit verlinkt sin, hen kei offiziels IPA-Zeiche un/oder sin uss keinere Sprooch bekannt.