Rina Venter

Dr. Elizabeth "Rina" Venter (gebore 9 Desember 1938, Krugersdorp) was die minister van nasionale gesondheid en gesonheidsontwikkeling van Suid-Afrika vanaf 1989 tot 1994.^[1] Nadat sy matrikuleer het aan Hoërskool Carletonville, het sy aan die Universiteit van Pretoria Sosiale Wetenskappe studeer. Na haar studies, was sy vir 20 jaar werksaam as maatskaplike werker.^[2]

Rina Venter
Minister van Gesondheid
Ampstermyn 1989 – 1994
President	Frederik Willem de Klerk
Voorafgegaan deur	Willie van Niekerk
Opgevolg deur	Nkosazana Dlamini-Zuma
Persoonlike besonderhede
Gebore	9 Desember 1938 (1938-12-09) (86 jaar oud)

Sy het gedien in die Nasionale Partyregering van FW de Klerk,^[3] en was die eerste vrou in die Suid-Afrikaanse geskiedenis met 'n pos in die kabinet.^[4] Die ondervinding wat Venter opgedoen het was onder andere gesinsorganisering, bystand aan ongehude moeders, aannemingswerk, groepwerk met gedragsmoeilike dogters, alkoholisme, huweliksberading, beleidsontwikkeling, finansiële beplanning en organisering van maatskaplike dienste. Sedert 1980 tot 1984 was Venter die presidente van die Suid-Afrikaanse Vrouefederasie, roterende voorsitter van die Federale Vroueraad, asook voorsitster van die Federale Vroueraad-Volksbelang ('n koördineringsraad van 28 Afrikaanse vroue).

Openbare aanstellings

Vanaf 1982 tot 1984 was Venter 'n lid van die SAUK Raad, asook die Noord-Transvaalse welsynsraad en later die Suid-Afrikaanse Welsynsraad. In hierdie tydperk dien sy ook op die raad van Pretoria Technikon (nou Tswane Universiteit van Tegnologie) en sy was ook 'n lid van die Nasionale Behuisingskommissie, asook die Uitvoerende Raad. In September 1984, word Venter benoem tot lid van die Parlement. Venter was ook die stigterslid van die Transvaalse Afrikaanse Skole Ouerverening en was die spreker by nasionale kongresse en konferensies om oor die onderwerpe: Welsynsbeplanning, vakkundige hulpverlening te bied en om oor vroue en kindersake te gesels.

In Februarie 1987 is Venter aangestel as die Ministriële Verteenwoordiger van die Ministersraad. Haar opdrag was om onderwys en kultuur, plaaslike bestuur en behuising, gesondheid en welsynsdienste en begrotingsdienste te verbeter en uit te brei. In September 1989 is sy as kandidaat van die Nasionale Party verkies om deel te wees van die algemene verkiesing, waarvan sy die kiesafdeling ook toe gewen het. Venter word die eerste vrou wat aangestel is as minister vir Nasionale Gesondheid en Welsynsdienste in die Suid-Afrikaanse Kabinet, van September 1989 tot Mei 1994. Vanaf Januarie 1995 tot Junie 1996 is Venter die amptelike raadgewer vir FW de Klerk, uitvoerende vise-president van die Parlement. Na 1995, tree Venter uit alle openbare aanstellings.

Parlementêre werksaamhede

Venter het op die Gesamentlike Komitee vir Gesondheid en Welsynsdienste van die Parlement gedien en was ook lid van verskeie departementele studie-groepe van die Nasionale Party, onder andere: staatkundige ontwikkeling; samestelling en ontwikkeling; justisie, plaaslike bestuur, behuising en werke; nasionale gesondheid en bevolkingsontwikkeling.

Beëindiging van segregasie

Op 17 Mei 1990 kondig Venter aan dat die gesondheidsorgstelsel gaan ophou met segregasie. Suid-Afrika se 240 staatshospitale het dienste begin lewer aan mense van alle rasse, maar met minder-as-optimale implementering.^{[5][6][7][8][9]}

Tabak

Rina Venter (links) op 'n sustersaamtrek van die Gereformeerde Kerk. Van links by haar is Dickey Venter, Marlene Viljoen en Annatjie Myburg (eggenote van ds. Andries Myburg van die Gereformeerde kerk Pretoria-Annlin.

Onder druk van opposisiepartye het dr. Venter haar in die openbaar verbind daartoe om tabakwetgewing te laat ondersoek. Die Apartheidsregering het gevestigde sakebelange gehad in die tabakindustrie, en sou dus huiwerig wees om beperkings in te stel. Gevolglik het sy die hulp ingeroep van 'n groep uit die burgerlike samelewing, die Tabakaksiegroep, om openbare en mediaondersteuning vir die teenrookpogings te versterk. Ná oorleg met die pro- en anti-tabakdrukgroepe, het Venter besluit om die Wetsontwerp op die Beheer van Rook en Reklame van Tabakprodukte voor te lê.

Dit sou haar die mag gee om rook in sekere openbare plekke te beperk, dit 'n misdryf maak om sigarette aan persone jonger as 16 te verkoop, en sou verder beperkings instel soos gesondheidswaarskuwings op advertensies vir tabakprodukte.^[10] Die wetsontwerp het weer in 1992 verskyn as die wetsontwerp op die Beheer van Tabakprodukte, en is tot 1993 deur die regering uitgestel. Dit is uiteindelik deur die parlement goedgekeur op 17 Junie 1993.^[11][12]

Venter het erkenning ontvang vir haar werk om die gebruik van tabak te bekamp met 'n toekenning van die Amerikaanse Kankervereniging.^[13]

MIV/vigs

Haar departement het 'n uitgebreide en gedetailleerde plan opgestel om op die opkomende vigspandemie te reageer. Dit is egter gekniehalter weens 'n gebrek aan befondsing. Sy het later haar opvolgers, by name dokter Manto Tshabalala-Msimang, gekritiseer omdat hul van dié plan afgesien het.^[14][15]

Verwysings

1. Vlok, Marie E. (1991). Manual of Nursing (9th uitg.). Cape Town: Juta. p. 99. ISBN 978-0-7021-2521-8.
2. http://www.insurance-times.net/article/dr-rina-venter-minister-national-health-and-population-development.
3. http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2012/06/201265112355558115.html.
4. Meyer, Jani (10 Oktober 2004). "The Aids plan that never saw light of day". Sunday Tribune (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Augustus 2010. Besoek op 20 Julie 2010.
5. "South Africa Ends Apartheid In Hospitals". The Baltimore Sun (in Engels). 17 Mei 1990. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Oktober 2018. Besoek op 27 April 2017.
6. Reed, Jack (16 Mei 1990). "South African government unveils plan to scrap hospital apartheid". UPI (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Julie 2019. Besoek op 27 April 2017.
7. "S. Africa to Integrate Hospitals". Los Angeles Times. 16 Mei 1990. Besoek op 20 Julie 2010.
8. Meyer, Melissa (2013). The Politics of AIDS Denialism: South Africa's Failure to Respond. Ashgate Publishing. p. 175. ISBN 9781409499992.
9. Ottaway, Marina (1993). South Africa: the struggle for a new order. Washington, D.C.: Brookings Institution. p. 32. ISBN 978-0-8157-6716-9.
10. Keller, Bill (2 Junie 1994). "Cape Town Journal; In Land of Smokers, Mandela Heads Resistance". The New York Times (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 24 Julie 2019. Besoek op 1 Mei 2017.
11. Tobacco Control Policy: Strategies, Successes, and Setbacks. World Bank Publications. 2003. pp. 127–136. ISBN 9780821354025.
12. Bateman, Chris (Februarie 2009). "Quit Smoking Remedies Hot Favourites for EDL". South African Medical Journal. 99: 86.
13. http://www.hst.org.za/news/health-department-gets-tobacco-award.
14. Meyer, Jani (10 Oktober 2004). "The Aids plan that never saw light of day". IOL (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Oktober 2018. Besoek op 13 April 2017.
15. "Nat minister 'surprised' by Manto's claim". The Star (in Engels). 24 November 2005. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 21 Augustus 2010. Besoek op 20 Julie 2010.