Elsabe Brink (* 14 Maart 1938 op Vrede, Vrystaat; † 14 Mei 1996) was ’n Suid-Afrikaanse skryfster en die jonger suster van André P. Brink. Hoewel Steenberg bekendheid verwerf as kinder- en jeugverhaalskrywer is haar skryfwerk nie beperk tot 'n enkele genre nie, en haar oeuvre sluit onder meer kinder- en jeugverhale, prosa vir volwassenes (kortverhale sowel as romans), dramas en vakkundige werke in. Sy het ook onder die skuilnaam Elsabé Ryke geskryf.
Herkoms en opleiding
Elsabe Steenberg was ’n Suid-Afrikaanse skrywer en die jonger suster van André P. Brink, een van vier kinders van Daniël Brink en Aletta Wilhelmina Wolmarans. Haar suster is Marita en haar jonger broer is Johan.[1] Die gesin verhuis baie as gevolg van haar vader se werk as landdros en sy woon verskillende skole by. Sy matrikuleer op Lydenburg en studeer daarna verder aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys. Sedert haar studentedae bly sy dan ook op Potchefstroom, waar sy 'n BA-graad en in 1964 'n MA-graad met onderskeiding behaal, laasgenoemde met ’n verhandeling oor Die begrip van die woord ‘duister’ in die poësie van N. P. van Wyk Louw. Sy verwerf ook ’n Universiteits-onderwysdiploma. In 1975 behaal sy die D.Litt.-graad aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat met 'n proefskrif oor Die kind in die Afrikaanse prosa: 'n literêre evaluasie. Ná ’n kort onderwysloopbaan trou sy in 1961 met David Herculaas Steenberg, professor in die Departement Afrikaans-Nederlands aan die Potchefstroomse Universiteit. Vanaf 1976 beklee sy self ’n pos as senior lektrise aan dieselfde departement. Die egpaar het vier kinders, twee dogters (Ilse, later self 'n gepubliseerde skrywer, en Erika) en twee seuns (Adri en Conrad).
'n Lewe met veelvuldige sklerose
'n Diagnose van veelvuldige sklerose in die sewentigerjare veroorsaak dat sy al moeiliker oor die weg kom en later slegs met behulp van 'n rolstoel kon beweeg.[2] Ten spyte van haar siekte bly sy die laaste twintig jaar van haar lewe produktief deur aan te hou skryf, 'n pos as buitengewone dosent aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwys se honneurskursus in Kinderliteratuur te beklee, vryskutwerk te doen as keurder van kinder- en jeug boeke en boekbesprekings te doen vir koerante, tydskrifte en die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie.[3] By die ATKV-skryfskool aan die universiteit was sy ook gereeld behulpsaam met opleiding aan aspirantskrywers en sy skryf talle artikels vir letterkundige tydskrifte soos Klas gids en Tydskrif vir Letterkunde.[4] Sy tree eers finaal by die universiteit af in 1995. In 1981 lewer sy die referaat Die uitdaging van jeug boeke vir die skrywer by die Simposium oor Lektuur vir die Tienderjarige, wat in Bloemfontein en Kaapstad gehou is.
Persoonlike lewe
Sy en haar gesin het al die jare op Potchefstroom gewoon en het ook 'n wegbreekhuis in Clarens in die Oos-Vrystaat besit.[5] Sy is op Dinsdag 14 Mei 1996[6] aan veelvuldige sklerose oorlede.[7][8]
Prosa vir volwassenes
Reeds van haar kinderjare word haar verhale aanvaar vir publikasie in Die Jongspan, Patrys en Die Klein Burger en later word haar kortverhale in tydskrifte, waaronder Standpunte en Tydskrif vir Letterkunde, gepubliseer. Sy skryf onder andere die romans vir volwassenes Rondomtralie, Twee om te slaap en Deur 'n raaisel. Rondomtralie vertel die verhaal van die onderwyseres Salomien Wiid, wat tronk toe gestuur word vir die moord op haar man, maar sy kan nie onthou wat gebeur het nie. Die lewe in die tronk toets haar menswees tot die uiterste. Benewens die wroeging om te probeer onthou wat gebeur het, moet sy die eensaamheid, verskrikking en vernedering van 'n lewe agter tralies verwerk. Hierdie boek word in die rolprent Salomien omskep, terwyl Twee om te slaap 'n televisiereeks word. Twee hang bo die pad, vier loop op die mat[9] se titel verwys na die situasie van die gestremde, waar haar twee bene in die lug hang en die vier wiele van die stootstoel op die mat loop. Hierin behandel sy haar eie stryd teen veelvuldige sklerose, waar sy nieteenstaande die toenemende aftakelende immobiliteit wat die siekte meebring haar lewe so normaal as moontlik voortsit en weier om toe te gee aan moedeloosheid.
Wildegans wildegans[10] is 'n kortverhaalbundel met 'n keur uit haar beste stories wat oor 'n aantal jare in tydskrifte soos Huisgenoot en Sarie verskyn het. Die bundel word verdeel in drie afdelings, naamlik kind, vrou en mens. In die titelverhaal skryf 'n vrou 'n reeks briewe aan haar oorlede man ten einde hulle dogtertjie se onafhanklikheid te probeer verwerk. Die keerpunt en aanvaarding kom wanneer sy onthou van die mak gemaakte wildegans wat sy eens as troeteldier aangehou het. Sy was nie in staat om die wildegans vir altyd te hou nie en so word die wildegans 'n simbool van onafhanklikheid en vryheid. Gebarste kruik en ander verhale is nog 'n bundel kortverhale. Die kortverhaal Wildegans, wildegans word opgeneem in die versamel bundels Kortverhale vir verkenning en Vertellers 2, Blou band in Vrou: Mens onder redaksie van Corlia Fourie, Riviermin in Verlore paradyse saamgestel deur N.J. Snymanen Feetjies woon in wit skulpe in Hennie Aucamp se Blommetjie gedenk aan my.
Verder skryf sy talle artikels in letterkundige tydskrifte[11] en ook verskeie vakkundige boeke, veral oor die jeugboek. Hierdie publikasies sluit in Klein uurwerk oor die sielkundige instelling van die kind en My kind en sy boek. Fantasie en die kinderboek[12] bespreek die aard van fantasie, kinders se fantasie behoeftes, fantasie in Afrikaanse kinderverhale, die verhouding tussen sprokie en fantasie en wenke aan die voornemende fantasie skrywer. Saam met P.D. van der Walt skryf sy die gids Goeie leesgewoontes, wat nuttig is vir beide volwassenes en kinders. As vaste medewerker skryf sy talle bydraes en resensies vir Tydskrif vir Geesteswetenskappe en Tydskrif vir Letterkunde. Sy is die samesteller van versamel bundels soos Voorlees vir nadink, Voetpad: Verhale vir Afrika en Stippe stappe stories.
Kinder- en jeugliteratuur
Vir kleuters skryf sy onder andere Eendag die blou voël (waarin die goeie in die vorm van die blou voël teen die bose in die vorm van die kat gestel word), Die boom wat wou loop (waarin 'n kanferboompie wil loop maar later sy eie identiteit en vermoëns leer aanvaar) en Kariena Karyn (van 'n kleuter dogtertjie wat haar vrees vir die donker oorwin). Die versamelbundel Stippe stappe stories[13] wen 'n ATKV-kinderboektoekenning in 1996 vir ouderdomsgroep 3-5 jaar.
Sy skryf talle verhale vir kinders tot twaalf jaar oud. Dokter Amanda (onder die skuilnaam Elsabé Ryke) vertel van die elfjarige Amanda wat haar poppe dokter en dan van die kinderhuis wegloop om by die dokter te kan bly. 'n Klokkie vir Kersfees vertel van Nika se onselfsugtige soektog vir 'n geskikte geskenk vir haar sussie. Die kind se interaksie met die natuur word uitgebeeld in boeke soos Tjeriktik in die denne en Rooi kanarie hoepelbeen. In Tjeriktik in die denne word klein Karl-Gerhard as enigste seun oorbeskerm groot en kom nooit naby die natuur nie. Wanneer sy ouers oorsee wil gaan en hom by familie wil los, is hy ontsteld en gaan sit in die parkie en huil. Hier ontmoet hy vir oom Dwaal en hulle word vriende. Saam met oom Dwaal het Karl-Gerhard dan daardie Julievakansie tussen dennebome in 'n ou hut gaan woon en leer die ou man hom die lesse van die natuur. Karl-Gerhard verpleeg 'n tjeriktik voëltjie en ontdek so 'n liefde vir die natuur. Ná drie weke tussen die denne en saam met die ou man, is hy ‘’n ryper seun wat baie meer van die lewe begryp. In Rooi Kanarie hoepelbeen is Wynand 'n weeskind wat in die riviergras 'n rooi kanarie vang. Rooi kanaries is skaars voëltjies wat nie sommer wild rondvlieg nie en Wynand besef dat hierdie een beslis aan iemand behoort. Wynand is egter glad nie gretig om uit te vind wie se kanarie dit is nie, want die kanarie is al wat regtig net aan hom behoort. 'n Rooi kanarie is egter so skaars dat Wynand nie kan help om uit te vind wie die eienaar is nie, en toe begin sy innerlike stryd om te besluit of hy die voëltjie gaan teruggee of net gaan stilbly. Sy uiteindelike besluit laat hom beter voel.
Blou is 'n bokkie belig die kind se verbeeldingswêreld waar Therese wonder of sy regtig die bokkie met die klein horinkies en seer been in die bos gesien het. In Engel met 'n besemstok vind die elfjarige Hannele Dellaert uit dat sy die rede is dat haar ouers destyds moes trou. Nou is haar ma oorlede en moet sy dinge probeer verwerk terwyl sy by haar ouma bly. Pierewiet staan stil[14] teken beide die swaar en ligter kant van die lewe van 'n kind. Na sy ma se dood trou Antoon se pa met die onderwyseres in wie se klas hy die vorige jaar was en dit neem lank voordat hy haar kan aanvaar. Dan maak hy 'n vlieër wat hy Pierewiet noem en wanneer hy dit nie in die lug kan kry nie, help sy stiefma hom. In Koert se tarentaal[15] is Koert se ma in die hospitaal. Om hom te help om hierdie emosionele krisis te verwerk, wil hy vir homself 'n tarentaal van klei maak, maar die tarentaal moet kan vlieg. Wanneer hy hoor dat die operasie geslaagd was, aanvaar hy dat die klei-tarentaal 'n dooie ding is, maar wil nou graag hê dat die groot vet tarentaal in die trop syne moet wees. Eindelik is sy ma gesond genoeg sodat sy kan huis toe kom en dan het Koert nie meer 'n tarentaal nodig nie. Soek-soek op soek is 'n fantasieverhaal van kabouters wat in die bos 'n stryd teen die muise voer, die twee groepe onderskeidelik verteenwoordigend van goeie en slegte waardes.
Die genesingskrag van 'n denkbeeldige vriend word in verskeie verhale vir kinders verken. In Wolf ja, wolf nee[15] is die tienjarige Nelia die hoofkarakter. Haar ma is dood toe sy drie jaar was en van daardie tyd bly sy in die kinderhuis. Haar pa is ook onlangs oorlede, maar sy wil dit nie aanvaar nie en leef eerder in 'n verbeeldings wêreld.Sy neem 'n boek oor wolwe by die biblioteek uit en nadat die lig daardie aand afgeskakel is, kom kuier die wolf vir haar. Die vakansie lê voor en sy sien op daarteen, want sy het nie familie na wie sy kan gaan nie. Die Van Heerden-gesin het haar uitgenooi, maar hulle eis dankbaarheid vir elke klein guns of gawe. Met die vakansie hou sy dit nie lank uit by hulle nie en gaan soek eerder na die snaakse tannie Renata wat sy voorheen in die dieretuin ontmoet het. Sy het verskeie avonture en word eindelik deur die eksentrieke Renata huisvesting gegee en later aangeneem. Dit alles help vir Nelia om die waarheid te kan aanvaar, waarna sy afstand doen van haar wolf. Waar is pappa se panfluit?[16] vertel van die tienjarige Heska du Toit se stryd om die dood van haar pa te aanvaar en verwerk. Haar pa is reeds dood toe sy vier jaar oud was en sy het in haarself gekeer met geen vriende nie, behalwe vir Pippelpan, die “bosjannetjie” wat sy deur haar pa leer hoor en sien het en wat nou haar enigste vertroueling is. Die skoolkinders vind toevallig van hierdie vriendskap uit en spot haar oor haar baba-agtigheid. Sy het net twee moontlike oplossings, naamlik om te vergeet van Pippelpan of hy moet vorm aanneem. Deur die klanke van haar pa se panfluit het Pippelpan altyd sy verskyning gemaak en het sy altyd die verbeeldingswêreld beleef, maar hierdie panfluit bly weg. Heska leer dan om aan te pas by die werklikheid en haar fantasiewêreld agter te laat. In Simonetta en die spinnekop[17] leer die sewejarige hoofkarakter om haar ongegronde vrese te verwerk. Haar ma is oorlede en sy woon saam met haar pa in 'n boswagters huisie, waar haar pa navorsing oor goggas doen. Simonetta hou nie van goggas en veral spinnekoppe nie. Eendag is sy alleen in die huis en daar hang 'n langbeenspinnekop deur die gat in die solder. Simonetta is eers bang, maar toe begin die spinnekop met haar praat en vertel haar van spinnekoppe, sodat sy later nie meer bang is nie. In Hendri uit die water begin Hendrina haarself Hendri noem, ’n simbool van ’n soeke na 'n eie identiteit. Haar ma gaan studeer verder in Nederland en sy moet by tannie Scheep-hulle gaan bly. Sy hou van tannie Scheep, maar kan nie haar vrees baasraak nie. Gereeld gaan sy na die water en kyk daarin om die kind Hendri te sien, die een wat in die water wag om uit te klim. In Môre was dit somer sukkel die negejarige alleen kind Stefan om sy ma se dood te verwerk. 'n Drakie maak egter sy opwagting in sy kamer. Die drakie was wel eers deel van 'n storie wat sy ma geskryf het, maar Stefan kom gou agter dat hy nou 'n lewe van sy eie het. Hy help planne maak, praat van dinge waarvan Stefan self nie geweet het nie en verlang na sy maats in die berge. Deur drie seisoene, herfs, winter en lente, leer Stefan die drakie Gryse goed ken en hy hoop dat die somer tog sal aanbreek.
Pik-swart maak vernuftig van die konsep van kassette ('n afwisseling op die briefroman) gebruik om die probleem van alkoholisme aan te spreek. Marietjie woon vir 'n paar maande by haar tante Delia in Pretoria om terapeutiese behandeling vir haar been te ontvang. Dit is vir haar baie moeilik om so lank weg te wees van haar ouers, maar sy hoop om na die behandeling ook soos ander kinders te kan loop en rondbeweeg. Die eerste aand al verdwyn Marietjie se horlosie van haar bed af en die dief blyk die snaaksste kreatuur denkbaar te wees. Hy bly alleen saam met 'n vereensaamde ou man, Van Dillen, en woon in die bome. Van Dillen besluit om hierdie heel kosbaarste besitting van hom te laat uitsit, maar Marietjie tree dan tot die stryd toe. Uiteindelik is dit haar deursettingsvermoë wat weer vir Van Dillen die lewe die moeite werd maak.Masilo en die monster het as hoofkarakter 'n swart seuntjie binne 'n swart gemeenskap. Masilo wil met 'n koggel klip die monster met die baie koppe beveg om te verhoed dat sy bose invloed verder versprei, maar hy moet eers sy ma vra om hom te leer tel, sodat hy die monster kan uitoorlê. Hierdie boek word ook in Noord-Sotho en Zoeloe vertaal. Ken jy die weerligvoël vertel hoe dit is om nie te kan loop nie. Die voëls kan hulself losmaak van die aarde en Donna leer om ook op 'n meer geestelike wyse na dinge te kyk om haar fisiese gestremdheid te verwerk. Ken jy die weerligvoël is 'n naaswenner in 1991 se ATKV-kinderboek pryse vir ouderdomsgroep 8-9 jaar. Hopgalop oor die blink water[18][19] vertel van die tienjarige Tomtom se verlange na sy pa, wat as stuurman op 'n veerboot in 'n noodlottige ongeluk was. Die titel verwys na oom Simon se boot, wat hy Hopgalop doop en waarmee hy sy verbeeldings ritte onderneem. In sy verbeeldingswêreld gaan hy op 'n reis in hierdie boot op soek na sy pa, en hierdie fantasie verbeeldings reis help hom om die feit te aanvaar dat hy nie 'n pa het nie.
In An-Alleentjie is Ana se pa in die Angolese oorlog dood en kort daarna sterf haar ma ook. Herman se ouboet is weg vir sy militêre opleiding en hy sukkel om aan te pas in sy nuwe standerd en by sy nuwe onderwyseres. Ten spyte van sy eie probleme probeer hy om Ana se vriendskap te wen en haar weer te laat lag. Eendoring met lang bene[20] beeld die dertienjarige jong meisie Nicola se grootwordproses uit, met 'n soeke na sekuriteit en identiteit omdat sy wonder of haar pa haar aanvaar soos sy is, aangesien hy graag 'n seun wou gehad het. Sy word dan ook soos 'n seun groot en speel met seuns, maar nou wil sy met seuns uitgaan, veral Ben-Johan en meisie dinge begin doen, soos koek bak. Sy ontwikkel 'n eetversteuring, maar dinge kom reg wanneer mevrou Reitz met haar praat oor anorexia nervosa en sy weer begin eet. In 1979 word die eerste prys in Tafelberg Uitgewers en Sarie se verhaalwedstryd vir meisies aan Eendoring met lang bene toegeken. Elsabe Steenberg se kinderverhaal Gekko, waar is jy? word opgeneem in die versamelbundel Goue fluit, my storie is uit onder redaksie van Linda Rode.
Die genre waarop sy haar veral toespits, is verhale vir die jeug. Hierin skroom sy nie om kontemporêre probleme waarmee die kind te doen het aan te raak nie en is dan ook een van die eerste skrywers wat onderwerpe soos gestremdheid (Dat ek mag sien, Twee hang bo die pad, vier loop op die mat), swangerskap (Die moerasloper) en selfs bloedskande (Skuilte tussen riet) aanroer. Haar eerste jeugverhaal skryf sy onder die skuilnaam Elsabé Ryke. Dit is Aanklag teen Sinterklaas, wat uitbeeld dat omgee die beste manier van gee is. 'n Soortgelyke tema is te vind in Tafelberg te koop waar drie sussies geld insamel vir 'n trampolien, maar dan eerder besluit om 'n lessenaar vir hulle skrywer pa te koop. Dat ek mag sien, met blindheid as tema,[21] word later vir die televisie verfilm as Sien jy nou? Plek van die bruin geeste[22] het as tema die ontvoering van die rykmansdogter Anja deur die gewese optelkind Johnny Niemann. Johnny is wit, maar is deur 'n bruin vrou grootgemaak. Terwyl hulle in die afgesonderde hut in die berge wag vir die losprys is hulle slegs op mekaar aangewese en hierdie interaksie sorg vir selfherkenning en selfondersoek, sodat beide vrede maak met hulle ware identiteit.
Klawervyf[23] handel oor gesinsverhoudings en gee een jaar se gebeure in die sestienjarige Fiona Scheepers se lewe weer. Sy is die enigste kind in 'n oënskynlik hegte gesin, maar haar ma raak weer swanger en haar nuwe sussie Nellie (die klawervyf van die titel) ly aan Down-sindroom.[24] Haar ma fokus slegs op Nellie, haar pa probeer die neerdrukkende huislike omstandighede ontvlug en raak so vervreem van sy gesin en Fiona twyfel oor haar vriend Günter se liefde. Sy moet leer om met harde werklikhede wat nie net verdwyn nie, saam te leef. Hierdie aanpassing toets Fiona se geloof en volwassenheid. In 1975 word die J.P. van der Walt-prys vir Jeuglektuur aan Klawervyf toegeken. Twee om te slaap[14] se hoofkarakter is Annemart, wie se ouers geskei is. Sy spoor haar pa in 'n apteek op en onder voorwendsel dat haar ma hom wil spreek oor Annemart se toekoms, lok sy hom na haar en haar ma se woonstel toe. Wanneer hy daar aankom, sluit sy hom en haar ma in die slaapkamer toe sodat hulle met mekaar kan praat. In Dat ek mag sien is die tweeling Bernadette en Tonia in 'n ernstige ongeluk, waarna Tonia blind is. Haar ondersteuners probeer om haar toegelaat te kry in 'n gewone skool, sodat sy 'n normale toekoms kan hê. Hierdie verhaal word omskep in die televisiereeks Sien jy nou! Die moerasloper ondersoek ongewenste swangerskap en die kwessies rondom aborsie en die soeke na ware liefde. ‘n
In Bergpad na Eden is Erika op vyftien jaar reeds 'n beroemde pianiste, maar sy sukkel nog met haar eie identiteit. Die mense noem haar Mozartina omdat sy net so begaaf is as wat Mozart was. Sy kan egter nie 'n gewone lewe lei en met maats speel en skoolwerk doen nie. Sy word die slaaf van die klavier waarop sy elke dag moet oefen en oefen. Eindelik loop sy weg en vind die bergpad na Eden, waar sy vir Wybrand ontmoet. Korrel en Kuif[14] (later verwerk en heruitgegee as Van Motho en van mens) het rassekonflik as tema. Die wit seun Christoph en die swart seun Thebogo is maats as jong kinders, maar Christoph se ouers stop die vriendskap. Weens omstandighede raak hulle weer by mekaar betrokke as tieners, waar die sterk vooroordele gekonfronteer word en hulle mekaar eindelik as individue vind. In Boom, bomer, boomste[25][26] is die standerd sewe dogter Philla die hoofkarakter.[27] Sy is ’n onmoontlike kind, met 'n diep gewortelde wrok teen alle gesag. Slegs in die natuur kom sy tot haar reg en die trappe van vergelyking van die titel beeld haar eksentrieke leefwyse, verlangens en probleme uit. Sy wil haar siek oupa (ewe non-konformisties as sy, skrywer van kinderboeke en liefhebber van bome) in die Drakensberge gaan besoek, teen die wense van haar verbitterde ouma. Oupa weier om sy bos te verkoop, terwyl ouma en die dorpsraad juis wil hê dat hy dit moet doen. Wanneer oupa na 'n hartaanval in die hospitaal opgeneem word, help Philla hom om te ontsnap en saam skep hulle 'n eie boomwêreld, waar Kgata-hekse en robyn-kabouters woon. Die paar dae saam met Oupa in die bos gee vir Philla die antwoord op die vraag wat haar so hinder: ís 'n mens soos jy is, of word jy so? Boom, bomer, boomste[28] ontvang die eerste Sanlam-prys vir jeugwerk in 1980. In Slapende honde miaau nie kry Kotie onverwags 'n baba van 'n vrou in die park om na om te sien. Die vrou het nie 'n vaste woonplek nie en sit altyd in die park en drink. Sy gee die baba eerder vir Kotie as dat die welsyn haar kom wegvat. Kotie moet besluit of sy die baba gaan hou, in weerwil van wat die wet in so 'n geval vereis. In Wêreld in, wêreld deur[29] ontdek die vyftienjarige Monika een nag dat sy verlam is. Sy vind uit van radionika, 'n onkonvensionele, onbekende genesingsmetode. Haar pa tref reëlings dat sy na Pretoria en Amerika toe gaan vir behandeling, maar sy ontmoet deur 'n Indiër vriend 'n Indiër wat in radionika praktiseer. Die boek stel die leser bekend aan die Indiese kultuur en raak ook die geloofsoortuigings van Christene en Moslems aan.
Skuilte tussen riet[30][31] vertel die verhaal van die sestienjarige Leenster, wat seksueel gemolesteer is deur haar pa.[32] Haar ma is dood toe sy sewe was en sy bly agter in haar pa se sorg. In standerd agt beland sy in die hospitaal nadat haar pa haar aanrand en hy pleeg self moord. Dit laat haar alleen agter om die stukkies van haar lewe op te tel. Haar ouma Truida aan vaderskant kom haal haar uit die hospitaal om aan te sterk op haar rustige kleinhoewe buite die stad, waar sy letterlik en figuurlik 'n skuilte tussen riet vind. Deur die onderskraging van ouma Truida en oom Daan, ouma se broer, kry sy groter insig in haar onstabiele pa, wat self as minderjarige deur sy eie vader seksueel misbruik is. Die verhaal word in bewussynstroom tegniek vertel, wat meebring dat daar baie onvoltooide en onsamehangende sinne is, simbolies van Leenster se verwarde gemoedstoestand. Die heuningwolk speel in 'n sielsieke-inrigting af. Die tweedejaarstudent Maarten en sy ma gaan bly in 'n woonstel by die inrigting terwyl sy navorsing doen vir haar doktorsgraad. Hier sien hy die jong meisie Andri, wat hy voorheen in ander omstandighede ontmoet het. Hy weier om te glo dat sy in die inrigting hoort en hy stel dit hom ten doel om te bewys dat sy nie swaksinnig is nie.
Baie van Elsabe Steenberg se boeke word in Engels vertaal, waaronder An-Alleentjie (Ana-lone), Pik-swart (Crow Jack), Boom bomer boomste (Tree more, tree most) en Eendag die blou voël (Someday the blue bird), terwyl Masilo en die monster in 'n aantal inheemse tale vertaal word.
Drama
Sy skryf ook dramas. Haar vermaaklike eenbedryf, 'n Padda is 'n ding wat spring, word opgeneem in Gerhard Beukes se versamelbundel Roep van die naguiltjie[33] en is ook apart gepubliseer deur Dalro.[34] Die padda van die titel is 'n verspring padda met die naam Jan-Piet. Annelie en Heleen se vader kort nog duisend rand om mnr. Mostert se winkel te koop. Wanneer hulle ryk Franse ouma Roux kom kuier, probeer hulle om voor te gee dat hulle Frans is om haar hart te wen en dan te vra vir die geld. Aangesien hulle glad nie Frans is nie, sorg dit vir heelwat klugtige humor. Eindelik moet Annelie vir Jan-Piet, haar spog padda aan wie sy baie geheg is, afstaan vir 'n gereg van paddaboudjies om die geld te kan kry. ’n Pakkie van gister word opgeneem in die versamel bundels Die spieël en die weerkaatsing en Boomhuis, droomhuis, beide onder redaksie van Temple Hauptfleisch. Die sestienjarige meisie Amelia het konflik met haar stiefma en besluit om saam met haar vriend Hein, wat ook huislike probleme het, weg te loop en haar eie ma te gaan soek. Hein gesels met sy pa en besluit om nie meer weg te loop nie. Amelia maak dan 'n pakkie oop met 'n foto van haar ma en besef dat haar eie ma vir haar 'n vreemdeling is. Dit sal beter wees om by haar pa en stiefma te bly. Verskeie van Elsabe Steenberg se radiodramas is ook uitgesaai.
Vir die uitsonderlike wyse waarop sy kinder- en jeugliteratuur in Suid-Afrika bevorder kry sy verskeie spesiale toekennings: Die Potchefstroomse Stadsraad vereer haar in 1990 met 'n Gratia-toekenning, die Potchefstroomse Universiteit vir CHO gee in 1993 'n erkentlikheid-oorkonde aan haar en die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns vereer haar met 'n besondere erepenning in 1993 vir haar bevordering van kinder- en jeugliteratuur. 'n Straat in Langenhovenpark in Bloemfontein is na haar genoem en die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns stel 'n prys vir vertaalde kinder- en jeugliteratuur in Afrikaans in, wat na haar genoem is.
Werke uit haar pen sluit in:[35][36]
1967 - Dokter Amanda (Elsabé Ryke)
1968
- Dat ek mag sien
- Aanklag teen Sinterklaas (Elsabé Ryke)
- Die moerasloper
1969
- Tafelberg te koop
- Die heuningwolk
- ’n Klokkie vir Kersfees
- Bergpad na Eden
- 'n Padda is 'n ding wat spring
1971
- 'n Maand van dertig jare
- Tjeriktik in die denne
1972
- Rondomtralie
- Rooi kanarie hoepelbeen
1974 - O, om te fluit!
1975
- Plek van die bruin geeste
- Blou is 'n bokkie
- Engel met 'n besemstok
- Pierewiet staan stil
- Korrel en Kuif
1976 - Klawervyf
1978
- Koert se tarentaal
- Wolf ja, wolf nee
- Twee om te slaap
- An-Alleentjie
- Bellen Blazen van F.E.J. Malherbe
1979
- Eendoring met lang bene
- Twee hang bo die pad, vier loop op die mat
- My kind en sy boek
- Kinderverhale van ses tot twaalf[15]
- Die Uurwerk Kantel van Marie Heese
1980
- Boom bomer boomste
- Wildegans wildegans
- Gebarste kruik en ander verhale
- Soek-soek op soek
- Die tier wat sy strepe verloor het
- Vyfling saamgestel deur T.T. Cloete
1981 - Waar is Pappa se panfluit?
1982 - Simonetta en die spinnekop
1983 - Klein uurwerk: motief en handeling by die kind
1984
- Deur 'n raaisel
- Hendri uit die water
1985
- Eendag die blou voël
- Pik–swart
- Van Motho en van mens
1986
- Slapende honde miaau nie
- Goeie leesgewoontes (saam met P.D. van der Walt)
1987 - Fantasie en die kinderboek
1988
- Masilo en die monster
- Wêreld in wêreld deur
1989
- Die boom wat wou loop
- Môre was dit somer
1990 - Ken jy die weerligvoël?
1992
- Skuilte tussen riet
- Kariena Karyn
1993
- Hopgalop oor die blink water
Samesteller
1980 - Voorlees vir nadink
1993 - Voetpad: stories vir Afrika
1995 - Stippe stappe stories
Vertalings
1966 - Tonio Kröger – Thomas Mann
1969 - Die luitspeler en ander sprokies – Andrew Lang
1980
- As Janet kon toor... – Ronda en David Armitage
- Koninkryk in die bos – Katherine Paterson
- Sneeuwitjie en Rooirosie – J. Reeves
1981 - Somer in 'n donkerkamer – Lois Lowry
1985 - Moenie stilbly nie – Oralee Wachter
1988
- Heks van die hoogte – Carolyn Parker
- Hou kop en sê nee! – Michelle Elliott
1989 - 'n Draak kom na Jolledol – C.J. Bowling
1990 - Sneeuwitjie en die koningin se wraak – Joy Pritchard
1994 - Martiens se alleenste somer: 'n Kind se gids oor egskeiding – Carolyn Nystrom
- Van Coller, H.P. (red.) Perspektief en Profiel Deel 1 en Deel 2. J.L. van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe 1998 en 1999
- Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom. Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005
- Laubscher, Louise. Boekpryse vir Elsabe g’n kriterium. Beeld, 31 Mei 1986
- Van der Westhuizen, Betsie. Oeuvreverruiming – Elsabé Steenberg se jongste werke. Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 26, no. 4 November 1989
- Van der Westhuizen, Betsie. Huldiging aan die skrywersidentiteit van Elsabe Steenberg (14 Maart 1938 – 14 Mei 1996) Tydskrif vir Letterkunde. Jaargang 34 no. 4, November 1996
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
