UEFA Chempionlar ligasi 2001/2002

2001-02-yil UEFA Championlari ligasi
	; Glazgo Hampden Park stadioni 2002-yilgi UEFA chempionlari ligasi final mezboni
Umumiy maʼlumotlar
Sana	Saralash:; 11-Iyul – 8-Sentabr 2001; Asosoiy bosqich:; 11-sentabr 2001 – 15-May 2002
Jamoalar	Asosoiy bosqichda: 32; Umumiy: 72
Yakuniy natijalar
Chempionlar	Real Madrid (9- marta)
2-oʻrin	Bayer Leverkusen
Statistika
Oʻyinlar soni	157
Gollar soni	393 (har oʻyinda oʻrtacha 2.5 ta)
Toʻpurar(lar)	Ruud van Nistelrooy; (10 goal)
	← 2000–01 2002–03 →

UEFA Chempionlar Ligasi – Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi (UEFA) tomonidan Yevropaning yuqori divizion klublari oʻrtasida har yili oʻtkaziladigan xalqaro futbol turniri.

Qisqa faktlar Umumiy maʼlumotlar, Sana ...

Yopish

Yevropaning eng nufuzli klublari futbol turniri. 1955/56-yilgi ilk mavsumdan to 1991/92-yilgi mavsumgacha u Yevropa chempion klublari kubogi deb nomlangan. 1991/92-yilgi mavsumda turnir formati^[1] oʻzgartirildi va 1/8 finaldan keyin guruh turnirlari oʻtkazildi. Keyin madhiya va gerb paydo boʻldi. 1992/93-yilgi mavsumdan boshlab turnir hozirgi nomini oldi.

Turnirda 22 ta klub gʻolib boʻlgan boʻlsa, ulardan 12 tasi bir necha bor gʻalaba qozongan. Ispaniya klublari turnirda 19 ta gʻalabaga erishgan. Gʻolib boʻlgan unvonlar soni boʻyicha rekordchi „Real Madrid“ boʻlib, u turnirda 14 marta gʻalaba qozongan. 1992-yilda turnir nomi va formati oʻzgarganidan soʻng, ketma-ket uch mavsum (2015/2016, 2016/2017, 2017/2018) Chempionlar Ligasida faqat „Real Madrid“ gʻalaba qozona oldi. „Real Madrid“ turnir formati oʻzgargandan keyin eng koʻp 8 marta Chempionlar ligasida gʻolib chiqqan klub boʻlib turibdi.

Yevropa kubogi 1955-yilda fransuz sport jurnalisti va L'Équipe muharriri Gabriel Hanot taklifi bilan tashkil etilgan. Qitʼa miqyosidagi futbol turniri gʻoyasi Angliya matbuotida 1954-yilning kuzida „Spartak“ va „Xonved“ni magʻlub etgan „Vulverxempton“ dunyoning eng kuchli klubi ekanligi haqidagi bayonotlardan keyin paydo boʻldi. Hanot oʻz gazetasida eng kuchli klubni aniqlash uchun ham uy, ham safar oʻyinlarini oʻz ichiga olgan musobaqa oʻtkazish zarurligini aytdi. Ertasi kuni Hanot musobaqaning mumkin boʻlgan loyihasini eʼlon qildi va 1955-yil yanvar oyida birinchi Yevropa kubogi boʻlib oʻtdi.

1955/56-yilgi Kubokning birinchi turnirda har bir tur ikki oʻyin (uyda va mehmonda) oʻynaldi. 1992-yilga qadar qur’a tashlashda mamlakat chempionlari va yevrokuboklarning soʻnggi gʻolibi ishtirok etgan. 1991/92-yilgi mavsumdan boshlab, turnir formati guruh bosqichini oʻz ichiga olgan holda oʻzgartirildi va keyingi yili turnir Chempionlar ligasi nomini oldi. Shundan soʻng saralash bosqichlari soni, guruhlar tarkibiga bir qancha oʻzgarishlar kiritildi. 1997/98-yilgi mavsumda bir qator mamlakatlarda (UEFA koeffitsientlari jadvali boʻyicha) ikkinchi oʻrinni egallagan jamoalar turnirda qatnasha boshladi. Saralash bosqichi tizimi qayta ishlab chiqilgan boʻlib, past koeffitsientga ega boʻlgan mamlakatlar chempionlari guruh bosqichi boshlanishidan oldin bir yoki bir nechta saralash bosqichida, yuqori koeffitsientga ega boʻlgan davlatlar jamoalari esa keyinroq ishtirok etishi mumkin. Ayni damda Chempionlar Ligasida eng yuqori koeffitsientga ega mamlakatlar toʻrtta klub bilan ishtirok etmoqda.

Turnir bir necha bosqichdan iborat boʻlib, toʻrtta saralash bosqichidan boshlanadi. Jamoalar 2 tadan oʻyin oʻtkazishi kerak (uyda va safarda). Ikki uchrashuvning yigʻindisi boʻyicha gʻolib keyingi saralash bosqichiga oʻtadi. Barcha saralash bosqichlaridan oʻtib, jamoalar toʻgʻridan-toʻgʻri kelgan jamoalar bilan birga guruh bosqichiga kirishadi. Qur’a natijalariga koʻra, jamoalar har biri 4 tadan 8 ta guruhga boʻlingan. Guruh bosqichi natijalariga koʻra, dastlabki ikki jamoa pley-offga, guruhda 3-oʻrinni egallagan jamoa esa Yevropa ligasining 1/16 finaliga yoʻl oladi. 1/8 final bosqichiga qura tashlash marosimi quyidagicha boʻladi:

Bitta mamlakat (assotsiatsiya) vakillari va bir guruhdagi jamoalar oʻzaro oʻynamasligi kerak.
Guruh gʻoliblari ikkinchi oʻrinni egallagan jamoalar bilan oʻynaydi.
Birinchi oʻrinlar ilk uchrashuvlarini mehmonda oʻtkazishadi.
Jamoalar har biri 2 tadan oʻyin oʻtkazadi, natijada 1/4 finalga kim chiqishi aniq boʻladi. Ushbu bosqichdagi qur’a hech qanday cheklovlarni nazarda tutmaydi.
Chorak finaldan keyin yarim final, keyin esa neytral stadionda bitta oʻyindan iborat final oʻtkaziladi. Stadion UEFA komissiyasi tomonidan ariza topshirgan arizachilar orasidan oldindan tanlab olinadi.
U UEFAning 5 yulduzli reytingiga ega boʻlgan barcha kerakli talablarga javob berishi kerak.

2020/21 yilgi mavsumdan boshlab UEFA klublarga quyidagi mukofotlarni toʻlaydi:^[2] Dastlabki bosqich: €230 000 Birinchi saralash bosqichi: €280 000 Ikkinchi saralash bosqichi: €380 000 Uchinchi saralash bosqichi: €480 000 Guruh bosqichidagi toʻlov: €1 525 000 Guruh bosqichidagi gʻalaba: €2 700 000 Guruh bosqichidagi durang: €900 000 Pley-offning birinchi bosqichi (1/8 final): €9 500 000 Chorak final: €10 500 000 Yarim final: €12 000 000 Finalda yutqazgan jamoa: 15 000 000 evro Yakuniy gʻolib: €19 000 000

Liga tashkil etilayotgan vaqtda turnir homiylari 8 tadan ortiq kompaniya boʻlishi mumkin emasligi toʻgʻrisida qaror qabul qilingan. Shartnoma shartlariga koʻra, bu kompaniyalar maydon perimetri boʻylab 4 ta bilbord, har bir oʻyin uchun maʼlum miqdordagi chiptalar hamda oʻyindan oldingi va oʻyindan keyingi intervyularda kompaniya logotiplarining bannerlarda koʻrsatish huquqini oladi. Shuningdek, ushbu kompaniyalar Liga oʻyinlarioʻtkazilayotgan vaqtda reklama berish huquqiga ham ega^[3].

Hozirda Chempionlar ligasining rasmiy homiylari:

Nissan^[4]
PlayStation
Lay’s
Santander
MasterCard
Expedia
Heineken^[5]

Adidas kichik homiy hisoblanadi va oʻyin uchun rasmiy toʻpni yetkazib beradi. 2019/20-yilgi mavsumdan boshlab Italiyaning Macron sport brendi hakamlar formasini yetkazib bermoqda. Hublot, shuningdek, tanlovning toʻrtinchi rasmiy hamkori sifatida ikkinchi darajali homiy hisoblanadi.

Agar klublar homiylikning tegishli toifasi cheklangan (masalan, Fransiyada alkogol reklamasini taqiqlash) mamlakatda oʻyin oʻtkazsalar, bu logotipni futbolkalaridan olib tashlashlari kerak. Masalan, Reynjers 1996/97-yilgi mavsumda Chempionlar Ligasi va UEFA Kubogida mos ravishda Fransiyaning Oser va Strasburg klublari bilan oʻynaganida, Reynjers futbolchilari „MkEvans Lager“ oʻrniga „Center Parcs“ logotipini kiyib yurishgan (oʻsha paytda ikkala kompaniya ham Shotlandiyaning shoʻba korxonalari edi).

2001–2002-yillardagi UEFA Chempionlar Ligasi turnirning 47-mavsumi, UEFA klublar oʻrtasidagi asosiy futbol musobaqasi va Yevropa chempion klublari kubogi yoki Yevropa kubogi nomidan oʻzgartirilganidan beri 10-mavsum boʻldi. Turnirda Real Madrid gʻolib boʻldi, u finalda Bayerni magʻlub etib, toʻqqizinchi Yevropa chempionligini qoʻlga kiritdi. Finaldagi gʻalaba golini Zinedin Zidan chap oyogʻi bilan jarima maydonchasi chetidan yuqori chap burchakka tepib kiritdi. Bayer finalga yoʻl olgan uchta ingliz jamoasini magʻlub etdi: Arsenal ikkinchi guruh bosqichida, Liverpul chorak finalda va Manchester Yunayted yarim finalda. Manchester Yunayted hujumchisi Rud van Nistelroy guruh bosqichining birinchi bosqichidan yarim finalgacha boʻlgan oʻyingacha 10 ta gol bilan turnir toʻpurari boʻldi. Bavariya amaldagi chempion sifatida turnirga tashrif buyurgan, ammo chorak finalda yakunda gʻolib boʻlgan Real Madrid tomonidan magʻlub etilgan edi.

2001-2002-yillardagi Chempionlar ligasida 51 ta UEFA assotsiatsiyasidan 48 ta assotsiatsiya vakillari ishtirok etgan ulardan jami 72 ta jamoa qatnashgan. Futbol assosiasiyalari reytingi va shunga mos ravishda 2001/2002-yilgi Chempionlar ligasidagi oʻrinlarni mamlakatlar oʻrtasida taqsimlash UEFA koeffitsientlari jadvali asosida tuzilgan boʻlib, bu qur’a uchun klublarning Yevropaning rasmiy klublaridagi 1995/1996-yilgi mavsumdan 1999/2000-yilgi mavsumgacha boʻlgan musobaqalar oʻyinlari natijalari hisobga olingan. Lixtenshteyn (oʻz ligasi yoʻq), shuningdek, eng past reytingli uyushmalarga (Andorra va San-Marino) ruxsat berilmagan. Quyida 2001–2002-yilgi UEFA Chempionlar Ligasi saralash sxemasi keltirilgan^[6]:

1–3-oʻrinlar assotsiatsiyalarning har birida toʻrttadan jamoa bor.
4–6-oʻrinlar assotsiatsiyalarning har birida uchtadan jamoa bor.
7–15-oʻrinlar assotsiatsiyalarning har birida ikkitadan jamoa bor.
16–49-oʻrinlar assotsiatsiyalarda bittadan jamoa bor (Lixtenshteyndan tashqari)^[7]

Batafsil maʼlumot Oʻrin, Assotsatsiya ...

Oʻrin	Assotsatsiya	Koeff.	Jamoa
1	Ispaniya	59.599	4
2	Italiya	55.927
3	Germaniya	46.403
4	Fransya	42.727	3
5	Angliya	41.455
6	Gollandiya	36.666
7	Rossiya	29.275	2
8	CHexiya Respublikasu	29.124
9	Gretsiya	28.866
10	Portugaliya	24.549
11	Turkiya	23.850
12	Ukraina	23.166
13	Norvegiya	22.100
14	Shveysariya	21.000
15	Shotlandiya	20.500
16	Avstriya	20.500	1
17	Belgiya	19.050	1

Oʻrin	Assotsatsiya	Koeff.	Jamoa
18	Daniya	18.175	1
19	Polsha	18.000
20	Ruminya	17.833
21	Xorvatiya	16.124
22	Shvetsiya	15.533
23	Vengriya	15.416
24	Isroil	13.541
25	Slovakiya	12.832
26	Sloveniya	11.831
27	Misr	11.498
28	Yugoslavia FR	11.415
29	Bolgariya	10.540
30	Gruziya	9.666
31	Latviya	8.332
32	Finlandiya	8.041
33	Belorussiya	7.583
34	Maldova	6.333

Oʻrin	Assotsatsiya	Koeff.	Jamoa
35	Islandiya	6.332	1
36	Makedoniya	5.081
37	Litva	4.665
38	Estoniya	2.582
39	Uels	2.332
40	Armaniston	2.249
41	Irlandiya	1.665
42	Malta	1.498
43	Shimoliy Irlandiya	1.498
44	Farrer orollari	1.415
45	Lyuksemburg	1.332
46	Ozarbayjon	1.249
47	Lixtenshteyn	1.000	0
48	Albaniya	0.832	1
49	Bpsniya va Gersogovina	0.500	1
50	Andorra	0.000	0
51	San-Marino	0.000	0

Yopish

2001/02-yilgi Chempionlar ligasida 48 ta UEFA assotsiatsiyasidan 72 ta jamoa ishtirok etadi. Har bir assotsiatsiya 1999/2000-ilgi Yeopa kubogi mavsumidan keyin koeffitsientga muvofiq qur’a tashlashda ishtirok etish uchun maʼlum miqdordagi jamoalarni taqdim etish huquqiga ega edi

1-dan 3-oʻringacha boʻlgan uyushmalar (Ispaniya, Italiya va Germaniya): 4 ta jamoa 4-6-oʻrindagi uyushmalar (Fransiya, Angliya va Gollandiya): 3 ta jamoa 7 dan 15 gacha boʻlgan uyushmalar: 2 ta jamoa 16 dan 49 gacha boʻlgan uyushmalar: 1 ta jamoa

Birinchi saralash bosqichi

20 ta assotsiatsiya chempionlari 29-dan 49-oʻringa (Lixtenshteyndan tashqari)

Ikkinchi saralash bosqichi

Birinchi saralash bosqichida gʻolib chiqqan 10 ta klub 12 ta assotsiatsiya chempioni 17-28-'rinlar 10-15-assotsiatsiyalarda 6 ta ikkinchi oʻrinni egallagan klublar

Uchinchi saralash bosqichi

Ikkinchi saralash bosqichida gʻolib chiqqan 14 ta klub 6 ta assotsiatsiya chempioni 11-16-oʻrinlar 7-9-assotsiatsiyalarda 3 ta ikkinchi oʻrinni egallagan klublar 1-6-assotasiyalarda uchinchi oʻrinni egallagan 6 ta klub 1-3-assotsiatsiyalarda toʻrtinchi oʻrinni egallagan 3 ta klub

Birinchi guruh bosqichi

Uchinchi saralash bosqichida gʻolib chiqqan 16 ta klub 10 ta assotsiatsiya chempionlari 1-10-oʻrinlar, shu jumladan turnirning amaldagi gʻolibi 1-6-assotsiatsiyalarda 6 ta ikkinchi oʻrinni egallagan klublar

Ikkinchi guruh bosqichi

Birinchi guruh bosqichida birinchi va ikkinchi oʻrinlarni egallagan 16 jamoa

pley off

Ikkinchi guruh bosqichida birinchi va ikkinchi oʻrinlarni egallagan 8 ta jamoa

Ishtirokchi jamoalar roʻyhati

Batafsil maʼlumot Guruh bosqichi, Uchinchi saralash bosqichi ...

Guruh bosqichi
Real Madrid (1chi)	Bayern Munich (1chi)^TH	Manchester United (1chi)	Spartak Moscow (1chi)
Deportivo de La Coruña (2chi)	Schalke 04 (2chi)	Arsenal (2chi)	Sparta Prague (1chi)
Roma (1chi)	Nantes (1chi)	PSV Eindhoven (1st)	Olympiacos (1chi)
Juventus (2chi)	Lyon (2chi)	Feyenoord (2chi)	Boavista (1chi)
Uchinchi saralash bosqichi
Mallorca (3chi)	Bayer Leverkusen (4chi)	Slavia Prague (2chi)	Rosenborg (1chi)
Barcelona (4chi)	Lille (3chi)	Panathinaikos (2chi)	Grasshopper (1chi)
Lazio (3chi)	Liverpool (3chi)	Fenerbahçe (1chi)	Celtic (1chi)
Parma (4chi)	Ajax (3chi)	Dynamo Kyiv (1chi)	Tirol Innsbruck (1chi)
Borussia Dortmund (3chi)	Lokomotiv Moscow (2chi)
Ikkinchi saralash bosqichi
Porto (2chi)	Rangers (2chi)	Hajduk Split (1chi)	Inter Bratislava (1chi)
Galatasaray (2chi)	Anderlecht (1chi)	Halmstad (1chi)	Maribor (1chi)
Shakhtar Donetsk (2chi)	Copenhagen (1chi)	Ferencváros (1chi)	Omonia (1chi)
Brann (2chi)	Wisła Kraków (1chi)	Maccabi Haifa (1chi)	[Red Star Belgrade (1chi)
Lugano (2chi)	Steaua București (1chi)
Birinchi saralash bosqichi
Levski Sofia (1chi)	Sheriff Tiraspol (1chi)	Barry Town (1chi)	VB Vágur (1chi)
Torpedo Kutaisi (1chi)	KR Reykjavík (1chi)	Araks Ararat (1chi)	[F91 Dudelange (1chi)
Skonto (1chi)	Sloga Jugomagnat (1chi)	Bohemians (1chi)	Shamkir (1chi)
Haka (1chi)	FBK Kaunas (1chi)	Valletta (1chi)	Vllaznia Shkodër (1chi)
Slavia Mozyr (1chi)	Levadia Maardu (1chi)	Linfield (1chi)	Željezničar Sarajevo (1chi)

Yopish

Birinchi kvalifikatsion bosqich

Batafsil maʼlumot Jamoa #1, Umumiy ...

Jamoa #1	Umumiy	Jamoa #2	1-uchrashuv	2-uchrashuv
Araks-Impeks	0–3	Sheriff Tiraspol	0–1	0–2
Linfield	0–1	Torpedo Kutaisi	0–0	0–1
Bohemians	3–0	Levadia Maardu	3–0	0–0
F91 Dudelange	2–6	Skonto	1–6	1–0
Levski Sofia	4–0	Željezničar	4–0	0–0
VB Vágur	0–5	Slavia Mozyr	0–0	0–5
Valletta	0–5	Haka	0–0	0–5
Sloga Jugomagnat	1–1 (a)	FBK Kaunas	0–0	1–1
KR	2–2 (a)	Vllaznia	2–1	0–1
Barry Town	3–0	Shamkir	2–0	1–0

Yopish

Ikkinchi kvalifikatsion bosqich

Batafsil maʼlumot Jamoa #1, Umumiy ...

Jamoa #1	Umumiy	Jamoa #2	1-uchrashuv	2-uchrashuv
Haka	3–1	Maccabi Haifa	0–1	3–0*
Shakhtar Donetsk	4–2	Lugano	3–0	1–2
Omonia	2–3	Red Star Belgrade	1–1	1–2
Ferencváros	0–0 (4–5 p)	Hajduk Split	0–0	0–0 (q.v)
Porto	9–3	Barry Town	8–0	1–3
Maribor	1–6	Rangers	0–3	1–3
Galatasaray	6–1	Vllaznia	2–0	4–1
Slavia Mozyr	0–2	Inter Bratislava	0–1	0–1
Anderlecht	6–1	Sheriff Tiraspol	4–0	2–1
Torpedo Kutaisi	2–4	Copenhagen	1–1	1–3
Levski Sofia	1–1 (a)	Brann	0–0	1–1
Skonto	1–3	Wisła Kraków	1–2	0–1
Bohemians	1–4	Halmstad	1–2	0–2
Steaua București	5–1	Sloga Jugomagnat	3–0	2–1

Yopish

* Ikkinchi oʻyin 4:0 hisobida „Makkabi Xayfa“ foydasiga hal boʻldi, ammo diskvalifikatsiya qilingan futbolchini maydonga tushirgani uchun ularga 0:3 hisobida texnik magʻlubiyat yozildi.

Uchinchi kvalifikatsion bosqich

Batafsil maʼlumot Jamoa #1, Umumiy ...

Jamoa #1	Umumiy	Jamoa #2	1-uchrashuv	2-uchrashuv
Shakhtar Donetsk	1–5	Borussia Dortmund	0–2	1–3
Lokomotiv Moscow	3–2	Tirol Innsbruck	3–1	0–1*
Steaua București	3–5	Dynamo Kyiv	2–4	1–1
Haka	1–9	Liverpool	0–5	1–4
Hajduk Split	1–2	Mallorca	1–0	0–2 (q.v)
Red Star Belgrade	0–3	Bayer Leverkusen	0–0	0–3
Wisła Kraków	3–5	Barcelona	3–4	0–1
Copenhagen	3–5	Lazio	2–1	1–4
Inter Bratislava	3–7	Rosenborg	3–3	0–4
Halmstad	3–4	Anderlecht	2–3	1–1
Slavia Prague	1–3	Panathinaikos	1–2	0–1
Galatasaray	3–2	Levski Sofia	2–1	1–1
Ajax	2–3	Celtic	1–3	1–0
Porto	5–4	Grasshopper	2–2	3–2
Parma	1–2	Lille	0–2	1–0
Rangers	1–2	Fenerbahçe	0–0	1–2

Yopish

* Oʻyin bekor qilingan 2001-yil 22-avgust Tirol Insbruk 0-1 Lokomotiv Moskva^[8]^[9].

Deportivo

Mallorca

Nantes

Lille

Olympiacos

Panathinaikos

Juventus

Roma

Lazio

Feyenoord

PSV

Rosenborg

Boavista

Porto

Spartak

Lokomotiv

Celtic

Galatasaray

Fenerbahçe

Dynamo

Xaritada 2001–02-UEFA Chempionlari ligsi birinchi guruh bosqichi.

Jigar rang: A guruhi;

Qizil: B guruhi;

Olov rang: C guruhi;

Sariq: D guruhi;

Yashil: E guruhi;

Ko'k: F guruhi;

Binafsha rang: G guruhi;

Pushti: H guruhi.

Uchinchi saralash bosqichining 16 nafar gʻolibi, 1-10-oʻrinlarni egallagan mamlakatlardan 10 nafar chempion va ikkinchi oʻrinni egallagan 1-6-assotasatsiya davlatlaridan oltita jamoa har biri toʻrttadan sakkizta guruhga boʻlinishdi. Har bir guruhning eng yaxshi ikki jamoasi ikkinchi guruh bosqichiga, uchinchi oʻrinni egallagan jamoa esa UEFA kubogining uchinchi bosqichiga yoʻl oladi.

Seltik, Lill, Liverpul, Lokomotiv, Malyorka, Roma va Shalke-04 guruh bosqichida debyut qilishdi.