Loading AI tools
Esad ailesinin Suriye'deki yönetimine muhalif bir grup Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Suriye muhalefeti (Arapça: المعارضة السورية, romanize: al-Muʻaraḍatu s-Sūrīyah, Arapça telaffuz: [almʊˈʕaːɾadˤɑtu s.suːˈɾɪj.ja]), Suriye Ulusal Koalisyonu ve alternatif bir Suriye hükûmeti olarak belirli toprak kontrolüne sahip Suriye hükûmeti karşıtı gruplar tarafından temsil edilen siyasi yapıdır.
 | Bu maddenin tarafsızlığı konusunda kuşkular bulunmaktadır. (Mart 2018) |
 | Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için güncellenmesi gerekmektedir. Daha fazla bilgi için tartışma sayfasına bakınız. (Mart 2018) |
Suriye Muhalefeti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Bayrak | |||||
 Şubat 2020 itibarıyla çeşitli muhalif grupların kontrolü altındaki alanlar Geçici Hükûmet (Millî Ordu) Kurtuluş Hükûmeti (Heyetu Tahriru'ş Şam) Devrimci Komando Ordusu | |||||
| Başkent | Şam (iddia) Azez (de facto SGH)[1][2] El-Tanf Üssü (Devirmci Komando Ordusu tarafından kullanılmakta) | ||||
| En büyük şehir | Şam (iddia) | ||||
| Resmî dil(ler) | Arapça | ||||
| Demonim | Suriyeli | ||||
| Hükûmet | Üniter geçici hükûmet | ||||
| |||||
| Yasama organı | Genel Meclis | ||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
| Para birimi | Suriye lirası, Türk lirası, [kaynak belirtilmeli] (SYP) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+2 (DAS) | ||||
| UTC+3 (DAYS) | |||||
| Trafik akışı | sağ | ||||
| Telefon kodu | +963 | ||||
| ISO 3166 kodu | SY | ||||
| İnternet alan adı | .sy سوريا. | ||||
Suriye muhalefeti, Suriye çatışmasının başlangıcından bu yana, Suriye'de Esad hükûmetinin devrilmesini talep eden ve onun Baas hükûmetine karşı çıkan gruplardan evrildi.[3] Suriye İç Savaşı'ndan önce, "muhalefet" terimi (Arapça: المعارضة) geleneksel siyasi aktörlere atıfta bulunmak için kullanılıyordu. - örneğin Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi - Onlar, Suriye devletine karşı bir muhalif geçmişi olan gruplar ve bireylerdir.[4]
Suriye ayaklanmasında oluşan ilk muhalefet yapıları yerel protesto düzenleme komiteleriydi. Bunlar Nisan 2011'de, protestocular kendiliğinden protestolardan önceden toplantılarla düzenlenen protestolara geçiş yaparken oluştu.[5]
Mart 2011'den Ağustos 2011'in başına kadar olan Suriye ayaklanması aşaması, ayaklanmanın katılımcıları arasında şiddet içermeyen bir mücadele için fikir birliği ile karakterize edildi.[6] Bu nedenle, protesto hareketine karşı hükûmetin misillemelerine yanıt olarak ordu birimleri iltica edene kadar, çatışma henüz bir "iç savaş" olarak nitelendirilemezdi.[7][8] Ordudaki karışma, 2012'de gerçekleşti ve çatışmanın "iç savaş" tanımını karşılamasını sağladı.[9]
Suriye'deki muhalif gruplar, 2011 yılının sonlarında, Suriye İç Savaşı sırasında, önemli bir uluslararası destek gören ve diyalog ortağı olarak tanınan Suriye Ulusal Konseyi'ni (SUK) [10] oluşturmak üzere birleştiklerinde yeni bir döneme girdiler. Suriye Ulusal Konseyi, üçü (Fransa, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri) Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olmak üzere, Birleşmiş Milletler'in en az 17 üye ülkesi tarafından tanınmış veya bir ölçüde desteklenmiştir.[11][12][13][14][15][16]
Daha geniş bir muhalefet çatı grubu, Suriye Devrimci ve Muhalif Güçler Ulusal Koalisyonu, Kasım 2012'de kuruldu ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KAÜİC) tarafından "Suriye halkının meşru temsilcisi" ve Arap Birliği tarafından "Suriye halkının özlemlerinin temsilcisi" olarak tanındı.[17] Suriye Ulusal Koalisyonu daha sonra Suriye'nin Arap Birliği'ndeki koltuğunu aldı ve Beşar Esad hükûmetinin temsilcisi o yıl askıya alındı. Başlangıçta Suriye Ulusal Koalisyonu'nun bir parçası olan Suriye Ulusal Konseyi, koalisyonun Cenevre görüşmelerine katılma kararını protesto etmek için 20 Ocak 2014'te çekildi.[18] Gerginliklere rağmen, Suriye Ulusal Konseyi, Suriye Devrimci ve Muhalefet Güçleri Ulusal Koalisyonu ile bir dereceye kadar bağlarını korudu. Suriyeli muhalif gruplar, Ekim 2015'te Kazakistan'ın Astana kentinde uzlaşma görüşmeleri yaptı.[19] 2015 yılının sonlarında Suriye Geçici Hükümeti, karargahını Kuzey Suriye'deki Türk kontrolü altındaki bölgelere taşıdı ve bölgede bazı yetkileri uygulamaya başladı. 2017 yılında, İdlib Valiliği'ndeki muhalefet hükûmetine, İslamcı hizip Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) tarafından desteklenen rakip Suriye Kurtuluş Hükümeti tarafından meydan okundu.
Suriye'nin 14 vilayetinin tamamında 1.365 yetişkinin katıldığı Temmuz 2015 ORB International anketi, Suriye nüfusunun yaklaşık yüzde 26'sının Suriye muhalefetini (kontrol ettiği bölgelerde yüzde 41), yüzde 47'sinin Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetini (kontrol ettiği bölgelerde yüzde 73), yüzde 35'inin El-Nusra Cephesi'ni (kontrol ettiği bölgelerde yüzde 58) ve yüzde 22'sinin İslam Devleti'ni (kontrol ettiği bölgelerde yüzde 71) desteklediğini ortaya çıkardı.[20] Benzer bir yöntem ve örneklem büyüklüğüne sahip Mart 2018 tarihli bir ORB Uluslararası Anketi, desteğin %40 Suriye hükûmeti, %40 Suriye muhalefeti (genel olarak), %15 Suriye Demokratik Güçleri, %10 El Nusra Cephesi ve %4 İslam Devleti olarak değiştiğini tespit etti (hiziplerin destekçileri arasında geçiş olabilir).
Suriye, Fransız kuvvetlerinin sınır dışı edilmesinin ardından 1946'dan beri bağımsız bir cumhuriyettir. Baas Partisi, 1963'teki bir darbeden sonra Suriye'de iktidarı ele geçirene kadar, ülke onlarca yıldır bir dizi darbeyle kısmen istikrarlıydı. 1971'den beri devlet başkanı, Hafız Esad'dan (1971 – 2000) başlayarak Esad ailesinin bir üyesidir. Suriye, 1963 darbesinden 21 Nisan 2011'e kadar, Hafız'ın hayatta kalan en büyük oğlu ve şu anki Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad tarafından feshedilene kadar olağanüstü hal yasası altındaydı. Arap Baharı olarak adlandırılan devrimci dalga 2011'in başlarında şekillenmeye başlayınca, Suriyeli protestocular muhalefet konseylerini güçlendirmeye başladılar.
Suriye muhalefetinin ilk toplantısı olan Suriye için İstanbul Toplantısı, Suriye'deki sivil ayaklanma sırasında 26 Nisan 2011'de gerçekleşti. Bunu Suriye'de Değişim İçin Antalya Konferansı veya 31 Mayıs - 3 Haziran 2011 tarihleri arasında Türkiye'nin Antalya kentinde düzenlenen Suriye muhalefetinin temsilcilerinin üç günlük bir konferansı olan Antalya Muhalefet Konferansı izledi.
Ammar el-Kurabi'nin Suriye'deki Ulusal İnsan Hakları Örgütü tarafından organize edilen ve zengin Şamlı Sankar ailesi tarafından finanse edilen toplantı, uzlaşma veya reform çözümlerini reddeden nihai bir bildiriye ve 31 üyeli bir liderliğin seçilmesine yol açtı.
Antalya konferansının ardından iki gün sonra Brüksel'de bir devam toplantısı, ardından Paris'te Bernard Henri Levy tarafından ele alınan bir başka toplantı gerçekleştirildi.[21] 23 Ağustos 2011'de İstanbul'da Suriye Ulusal Konseyi şeklinde kalıcı bir geçiş konseyi kurmadan önce, İstanbul ve Doha'da birkaç toplantı daha yapıldı.[22]
Suriye muhalefetinin kesin bir siyasi yapısı yok. Aralık 2015'te, Suriye muhalefetinin üyeleri Suudi Arabistan'ın Riyad kentinde toplandı: Suriye hükûmeti ile müzakereler için birleşik bir heyet oluşturmayı amaçlayan kongreye 34 grup katıldı.[23] Mevcut önemli gruplar:
Aralık 2015 sözleşmesi özellikle şunları içermiyordu:[23]
Suriye Devrimci ve Muhalif Güçler Ulusal Koalisyonu, Suriye devrimi tarafını destekleyen, Suriye'yi yöneten Esad hükûmetine karşı çıkan ve çoğunluğu sürgünde olan muhalif grup ve bireylerden oluşan bir koalisyondur. 11 Kasım 2012'de Katar'ın Doha kentinde düzenlenen muhalif gruplar ve bireyler konferansında kuruldu. Taban hareketini temsil etmeye çalışan sürgün bir siyasi yapının önceki tekrarı olan Suriye Ulusal Konseyi gibi diğer muhalefet örgütleriyle ilişkileri var. İkisinin birleşmesi planlanmıştı, ancak gerçekleştirilemedi. Ayaklanmanın şiddet içermeyen ilk evresinde Suriye sokaklarında protesto yapan ılımlı İslami vaiz Muaz el-Hatib, bir dönem koalisyon başkanı olarak görev yaptı, ancak kısa süre sonra görevinden istifa etti, Suriye'deki ayaklanmanın gövdesi ile taban arasındaki boşluktan bıkmış durumdaydı.[24] Her ikisi de ayaklanmanın başlarında Suriye'de sokakta protesto gösterileri yapan Riyad Seyf ve Suheyir Attasi başkan yardımcılığına seçildiler. Mustafa Sabbah koalisyonun genel sekreteri oldu.[25]
Koalisyonun Önemli üyeleri şunlardır:
Suriye Ulusal Konseyi (al-Majlis al-Waṭanī as-Sūri), [28][29] Suriye Ulusal Geçiş Konseyi [30] veya SUK, Ağustos 2011'de Beşşar Esad hükûmetine karşı Suriye sivil ayaklanması sırasında kurulan İstanbul (Türkiye) merkezli bir Suriye muhalefet koalisyonudur.[31][32]
Konsey başlangıçta sürgün hükûmeti rolü oynamayı reddetti,[33] ancak bu durum Suriye'deki şiddetin yoğunlaşmasıyla birkaç ay sonra değişti.[34][35][36] Suriye Ulusal Konseyi, Beşar Esad'ın yönetimine son verilmesini, modern, sivil ve demokratik bir devletin kurulmasını istemektedir[37]
Kasım 2012'de Konsey, Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu'nu oluşturmak için diğer birkaç muhalif grupla birleşmeyi ve 60 sandalyeden 22'sine sahip olmayı kabul etti.[38][39][40] Konsey, Koalisyon'un Cenevre'deki görüşmelerine katılma kararını protesto etmek için 20 Ocak 2014'te Koalisyondan çekildi.[41]
Konsey'in önemli üyeleri şunlardır:
Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Komitesi (UKK) veya Demokratik Değişim için Ulusal Koordinasyon Organı [44] (UKO), Hasan Abdülazim tarafından yönetilen, 13 sol siyasi partiden ve "bağımsız siyasi ve gençlik aktivistlerinden" oluşan bir Suriye bloğudur.[45] Reuters, komiteyi iç muhalefetin ana şemsiye grubu olarak tanımladı.[46] UKK'nin başlangıçta birkaç Kürt siyasi partisi üyesi vardı, ancak Demokratik Birlik Partisi dışında hepsi Ekim 2011'de Kürt Ulusal Konseyi'ne katılmak için ayrıldı.[47] Bazı muhalif eylemciler UKK'yi Beşşar Esad hükûmeti için bir "ön örgüt" olmakla suçladılar ve bazı üyelerini eski hükûmetin adamları olarak kınadılar.[48]
UKK'nin genellikle diğer Suriyeli siyasi muhalefet gruplarıyla ilişkileri zayıf. Suriye Devrimi Genel Komisyonu, Suriye Yerel Koordinasyon Komiteleri ve Suriye Devrimi Yüksek Konseyi, UKK'nin Suriye hükûmetiyle diyalog çağrısına karşı çıkmaktadır.[49] Eylül 2012'de Suriye Ulusal Konseyi (SUK), üyeliğini genişletmesine rağmen, "UKK'ye yakın akımlara" katılmayacağını bir kez daha teyit etti.[50] UKK'nin 23 Eylül 2012'de Özgür Suriye Ordusu'nu (ÖSO) tanımasına rağmen [51] ÖSO, UKK'yi hükûmetin bir uzantısı olarak reddetti ve "bu muhalefet aynı madalyonun diğer yüzü" dedi.[46]
Komitenin önemli eski üyeleri:
Suriye Demokratik Konseyi, 10 Aralık 2015'te Malikiye'de kuruldu. Önde gelen insan hakları aktivisti Haysem Manna tarafından ortaklaşa kuruldu ve Suriye Demokratik Güçleri'nin siyasi kanadı olarak tasarlandı. Konsey, Demokratik Toplum Hareketi, Suriye'deki Kürt Ulusal İttifakı, Hukuk-Vatandaşlık-Haklar Hareketi ve Eylül 2016'dan bu yana Suriye'nin Yarını Hareketi de dahil olmak üzere Suriye'de federalizmi destekleyen bir düzineden fazla blok ve koalisyonu içermektedir. Son grup ise eski Ulusal Koalisyon başkanı ve Suriye Ulusal Konseyi Ahmed Cerba tarafından yönetilmektedir . Ağustos 2016 yılında SDK Haseke'de bir kamu ofis açtı.[54]
Suriye Demokratik Konseyi, "alternatif bir muhalefet" bloğu olarak görülmektedir.[55] Liderleri arasında Suriye muhalefetinde "kilit figür" olan Riyad Darar ve Mart 2016'da SDK'den Kuzey Suriye Federasyonu ilanını protesto etmek için istifa eden Heysem Manna gibi eski UKK üyeleri vardı.[56] SDK, federalizm sistemi nedeniyle diğer bazı muhalif gruplar tarafından reddedildi.[57]
Suriye Demokratik Konseyi, Mart 2016'da Suriye konulu uluslararası Cenevre III barış görüşmelerine katılmaya davet edildi. Ancak Demokrat Birlik Partisi liderliğindeki Demokratik Toplum Hareketi'nden hiçbir temsilci davet edilmediği için Konsey, davetleri reddetti.[kaynak belirtilmeli]
Ulusal Koalisyon üyeleri, 19 Mart 2013'te İstanbul'da düzenlenen bir konferansta, Gassan Hitto'yu Suriye Geçici Hükümeti'nin (SGH) başbakanı olarak seçtiler. Hitto, Savunma Bakanı'nı Özgür Suriye Ordusu'nun seçeceği ve 10 ile 12 bakan tarafından yönetilecek bir teknik hükûmetin kurulacağını duyurdu.[71] SGH'nin merkezi Türkiye'dedir. Muhaliflerin elindeki Suriye'nin çoğunda birincil sivil otorite olmuştur. İdari yerel konseyler sistemi, bu bölgelerdeki okullar ve hastaneler gibi hizmetleri ve ayrıca Özgür Halep Üniversitesi'ni işletmektedir.[72] 2017 yılının sonlarına doğru, 12 il meclisine ve 400'den fazla seçilmiş yerel konseye başkanlık etti. Aynı zamanda Suriye ile Türkiye arasında her ay tahmini 1 milyon dolar üreten büyük bir sınır kapısı işletmektedir.[73] Diğerlerinin yanı sıra Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından uluslararası olarak tanınmaktadır. Ahrar uş-Şam gibi bazı ÖSO dışı isyancı gruplarla diplomatik bağlarını sürdürmekte, ancak İdlib Valiliği'ndeki en büyük silahlı gruplardan biri olan daha aşırıcı Tahrir el-Şam ile çatışmaktadır.
Suriye Kurtuluş Hükümeti, Eylül 2017'de Genel Suriye Konferansı tarafından kurulan İdlib Valiliği bünyesinde yer alan Suriye muhalefetinin alternatif hükûmetidir [74] Yerel grup, İçişleri; Adalet; Vakıf; Yüksek Öğrenim; Eğitim; Sağlık; Tarım; Ekonomi; Sosyal İşler ve Yerinden Edilmişler; İskân ve İmar; Yerel Yönetim ve Hizmetler'den sorumlu 11 bakanla birlikte Muhammed el-Şeyh'i hükûmetin başına atadı. El-Şeyh, Bab al-Hava Sınır Kapısı'nda düzenlediği basın toplantısında ayrıca dört komisyonun kurulduğunu duyurdu: Teftiş Kurumu, Mahkûmlar ve Kayıp İşleri, Planlama ile İstatistik Kurumu ve Sendikalar.[75] Özgür Suriye Ordusu'nun kurucusu Albay Riyad Esad, askeri işlerden sorumlu başbakan yardımcılığına atandı. SKH, Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) ile bağlantılıdır ve HTŞ ile çatışan muhalefetin geri kalanı tarafından tanınmamaktadır.
Rakip iki sivil otorite arasında keskin bir ideolojik ayrım var: SGH laik, ılımlı değerleri benimsemekte ve düzenli olarak uluslararası barış görüşmelerine katılmaktadır; SKH ise İslam hukukunun katı bir yorumunu dayatmakta ve Suriye rejimiyle görüşmeleri kesinlikle reddetmektedir.[73]
.svg)
Çeşitli Suriyeli muhalif grupların Suriye'nin yedi vilayetinde de en azından bir miktar varlığı var, ancak hiçbiri tam olarak kesin kontrol sahibi değil. Kısmi muhalefet kontrolüne sahip valilikler şunları içerir:
Suriye Geçici Hükûmeti ile uyumlu muhalif grupların kısmi kontrolü altındaki valilikler:
Nisan 2015'te, İkinci İdlib Muharebesi'nden sonra, Suriye Geçici Hükûmeti'nin geçici koltuğunun İdlib Valiliği'ndeki İdlib olması önerildi. Ancak bu hamle, aralarında İdlib'i kontrol eden El Nusra Cephesi ve Ahrar el-Şam liderliğindeki Fetih Ordusu tarafından reddedildi.[76] Suriye Ulusal Koalisyonu'na göre, 2017'de isyancı güçler tarafından kontrol edilen köylerde, kasabalarda ve şehirlerde faaliyet gösteren 404 muhalefet yanlısı yerel konsey vardı.[77] 2016 yılında Suriye Geçici Hükûmeti Türk Kontrollü bölgeler içinde kurulmuştur.
Kurtuluş Hükûmeti, yetkisini çoğunlukla İdlib Valiliği'nde genişletmektedir.
Suriye muhalefetinin dış ilişkileri, kendisini gerçek Suriye olarak gören, kendi kendini Suriye Arap Cumhuriyeti'nin muhalefeti ilan eden dış ilişkilerine atıfta bulunur. Suriye muhalefetine bağlı grupların kontrolündeki bölgeler iyi tanımlanmamıştır. Türk hükûmeti, Suriye muhalefetini gerçek Suriye Arap Cumhuriyeti olarak tanımakta ve birçok kurumuna kendi topraklarında ev sahipliği yapmaktadır. Suriye'nin Arap Birliği'ndeki koltuğu, 2014'ten beri Suriye muhalefetine ayrılmıştır, ancak doldurulmamıştır.
Muhalefet bir bütün olarak İran,[78] Rusya [79] ve Suriye tarafından "terörist" olarak nitelendirilmektedir.[80]
Başlangıçta, Özgür Suriye Ordusu Suriye Muhalefetinin nihai askerî gücü olarak algılanıyordu, ancak birçok ÖSO fraksiyonunun çöküşü ve güçlü İslamcı grupların ortaya çıkmasıyla, muhalefet için sadece laik askerî güçlerin ve ılımlı İslamcıların bir işbirliğinin olduğu açıkça ortaya çıktı. Hem Suriye Hükûmeti güçleriyle hem de IŞİD ve bazı durumlarda El Nusra Cephesi gibi radikal cihatçılarla savaşmak için yeterli bir koalisyon oluşturabilir.
2014 yılında, Suriye Muhalefeti ile bağlantılı askerî güçler, daha çok Özgür Suriye Ordusu'na (Suriye Ulusal Koalisyonu ile bağlantılı) ve İslami Cephe'ye (Suriye) dayanan Suriye Devrimci Komuta Konseyi tarafından tanımlandı. Suriye Devrimci Komuta Konseyi üyeleri:
Diğer isyancı savaş güçleri:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
