Lansangang-bayang N1

Ang Pambansang Ruta Blg. 1 (N1) ay ang pangunahing pambansang lansangan sa Pilipinas na dumadaan mula Luzon hanggang Mindanao. Maliban sa 19 na kilometro (o 12 milyang) puwang sa Kalakhang Maynila at mga ugnayan ng ferry, karaniwang tuluy-tuloy ang lansangan. Karamihang bahagi ng N1 ay bumubuo sa Pan-Philippine Highway maliban sa mga bahaging nilalampasan ng mga mabilisang daanan.

Huwag ikalito sa Daang Maharlika o Asian Highway 26.

Pambansang Ruta Blg. 1 (N1)
Palatandaan ng N1-AH26 sa bahaging Gapan ng Daang Maharlika
Impormasyon sa ruta
Haba	3,666 km (hindi kasama ang 19 kilometro (12 mi) na puwang sa Kalakhang Maynila at mga bahagi sa Bangsamoro na may kabuoang 112 kilometro (70 mi)) (2,278 mi)
Umiiral	2014–kasalukuyan
Bahagi 1
Haba	1,410 km (880 mi)
Dulo sa hilaga	N2 sa Laoag
Pangunahing daanan	N51 sa Tuguegarao Invalid type: N sa Cauayan N51 sa Santiago N58 sa Santa Rosa N3 sa Gapan E1 / AH26 sa Guiguinto N2 / E1 / AH26 sa Tabang, Guiguinto N120 / AH26 / N150 sa Caloocan E1 / AH26 / N160 sa Balintawak, Lungsod Quezon N59 sa Cubao, Lungsod Quezon N60 sa Ugong Norte, Lungsod Quezon E2 / N145 sa Makati N61 / N120 / AH26 sa Pasay
Dulo sa timog	N61 / N120 / AH26 sa Pasay
Luzon (Muntinlupa-Matnog)
Haba	784 km (487 mi)
Dulo sa hilaga	E2 / AH26 / N411 / N142 in Alabang, Muntinlupa
Pangunahing daanan	N65 sa Biñan N66 sa Calamba N4 sa Santo Tomas N605 sa Lucena N68 sa Tagkawayan N68 sa Sipocot N636 sa Ligao N630 sa Daraga
Dulo sa timog	Pantalan ng Matnog
Silangang Kabisayaan
Haba	397 km (247 mi)
Dulo sa hilaga	Allen Ferry Terminal
Pangunahing daanan	N670 sa Allen N672 sa Calbayog N674 sa Paranas N670 sa Basey N70 sa Palo N70 sa Mahaplag N692 sa Sogod N690 sa Liloan N691 sa Liloan
Dulo sa timog	Pantalan ng Liloan
Mindanao
Haba	1,074.5 km (667.7 mi)
Dulo sa hilaga	Pantalan ng Lipata sa Lungsod ng Surigao
Pangunahing daanan	N9 sa Butuan N73 sa Trento N74 sa Tagum N10 sa Lungsod ng Dabaw N75 sa Digos N935 sa Heneral Santos N940 sa Koronadal N76 sa Isulan N9 sa Tukuran N79 sa Ipil
Dulo sa timog	Lungsod ng Zamboanga
Lokasyon
Mga lawlawigan	Ilocos Norte, Cagayan, Isabela, Nueva Vizcaya, Nueva Ecija, Bulacan, Kalakhang Maynila, Laguna, Batangas, Quezon, Camarines Norte, Camarines Sur, Albay, Sorsogon, Hilagang Samar, Samar, Silangang Samar, Leyte, Katimugang Leyte, Surigao del Norte, Agusan del Norte, Agusan del Sur, Davao de Oro, Davao del Norte, Davao del Sur, Sarangani, Timog Cotabato, Lanao del Norte, Zamboanga del Sur, Zamboanga Sibugay
Sistema ng mga daan
Mga daanan sa Pilipinas Mga lansangan Mga mabilisang daanan Talaan ← AH26 N2 →

Kasaysayan

Paglalarawan ng ruta

Sinusunod ng N1 ang rutang dumadaan mula Laoag sa Ilocos Norte hanggang Lungsod ng Zamboanga sa pamamagitan ng Kabikulan, Silangang Kabisayaan at silangang bahagi ng Mindanao. Ini-uugnay ng lansangan ang karamihan sa mga sentrong panrehiyon sa kahabaan ng ruta, at dumadaan sa iba't-ibang mga tanawin. Karamihan sa lansangan ay nakapangalang Lansangang Maharlika o Daang Maharlika (Maharlika Highway), ngunit gumagamit ang ibang mga bahagi ng ibang mga pangalan.

Rehiyong Ilokos

N1 sa Laoag

Nagsisimula ang N1 sa Laoag, sa upong ng Lansangang MacArthur (N2) sa harap ng Kapitolyong Panlalawigan ng Ilocos Norte. Dadaan ito bilang Abenida Heneral Segundo (General Segundo Avenue), isa sa mga pangunahing lansangan ng lungsod na dumadaan sa kabayanan nito at patungo sa labas nito. Pagpasok sa Bacarra, ito ay nagiging pangkabukirang lansangan na nililinyahan ng 69,000 boltaheng linya ng kuryente na tumatanggap ng kuryente mula sa Bangui Wind Farm. Nilalagpasan ng lansangan ang kabayanan ng Bacarra sa hilaga at tutungo ito sa pangkabukirang pook at pagkatapos papasok sa Pasuquin, kung saang nagsisilbi itong pangunahing pambayang kalye. Ito ay nagiging pangkabukirang lansangan na may dalawang landas mula Bacarra hanggang Burgos na malapitang kalinya ang linyang transmisyon mula Burgos Wind Farm at dadaan sa mga kalat-kalat na barangay sa kahabaan ng baybay-dagat ng Dagat Timog Tsina (o Dagat Kanlurang Pilipinas). Aakyat ito sa mga bundok pagdating nito sa Burgos, kung saang tuwirang naglilingkod ito sa bayan. Magliliku-liko ang lansangan sa baku-bakong lupa at matutunghan ang dalampasigang kinaroroonan ng Bangui Wind Farm. Dadaan naman ito sa Bangui na kung saang nagsisilbi itong pangunahing kalye nito. Tatawirin nito ang Ilog Bulu at papasok sa Pagudpud kung saang nilalagpasan ng N1 ang kabayanan nito. Dadaan ang N1 sa mga paanan ng bundok na tanda sa dulo ng Cordillera ng Hilagang Luzon at dadaan malapit sa baybay-dagat ng Bambang ng Bashi, kung saang liliku-liko ang lansangan sa mga bangin. Sa ibaba ng Bundok Patapat, dadaan ang lansangan sa Biyadukto ng Patapat, isang 630 metro o 0.39 milyang mahabang tulay o biyadukto na kinakailangan upang makadaan ang lansangan sa mga matarik na bangin na tumatanda sa hilagang dulo ng Luzon Cordillera.

Lambak ng Cagayan

Gitnang Luzon

Nueva Ecija

Bulacan

Lansangang Doña Remedios Trinidad
Kinaroroonan	San Miguel–Guiguinto (Bulacan)

N1 sa Pulilan, Bulacan.

Papasok kalaunan ang N1 sa Bulacan, sa San Miguel, kung saang dadaan ito sa tuwid na ruta at kilala bilang Lansangang Doña Remedios Trinidad (Doña Remedios Trinidad Highway, na mas kilala bilang DRT Highway). Papasok naman ito sa kabayanan o poblasyon ng San Miguel na nilalagpasan nito. Sisimulang magliko ang lansangan sa karamihan sa kahabaan nito sa pagitan ng San Ildefonso at San Rafael, kung saang dadaan ang ruta sa mga pálayan. Susunod nang malapitan ang N1 sa koridor ng transmisyon sa pagitan ng hangganang San Miguel-San Ildefonso at San Rafael. Babagtasin ng Plaridel Bypass Road ang lansangan bago tunungo sa San Rafael. Liliko patimog-kanluran malapit sa Baliwag ang lansangan, kung saang papasok sa nabanggit na bayan ang lumang Daang Cagayan Valley. Nagsisilbi bilang isang daang panlagpas ng Baliwag ang lansangan, kalakip ang isang flyover na itinayo sa ibabaw ng sangandaan sa isang pambansang daan patungong Candaba, Pampanga. Tutuloy ang lansangan sa Pulilan kung saang nagsisilbi itong pangunahing ruta sa mga silangang barangay nito. Babagtasin ito ng Daang Panrehiyon ng Pulilan sa puntong ito, at pagkatapos ay tatawid ito sa ibabaw ng Ilog Angat patungo sa Plaridel. Nagsisilbi itong pangunahing lansangang pangkomersiyo sa nabanggit na bayan.

N1 sa Marilao, malapit sa SM City Marilao

Sa Guiguinto, tatawirin nito ang North Luzon Expressway (NLEX) kalakip ang isang palitan. Kalauna'y tatawirin nito ang unang ruta ng NLEX (Daang Sangay ng Tabang) sa barangay Tabang, kung saang tatawirin din nito ang karapatang-daan ng Pambansang Daambakal ng Pilipinas. Magsisimulang sundin ng N1 ang Lansangang MacArthur na nagsisilbingwalang-bayad na lansangan sa katimugang Bulacan. Kalauna'y papasok ito sa Balagtas kung saang direktang dadaan ito sa kabayanan nito. Tatawid ang lansangan sa ibabaw ng Ilog Bigaa, at pagkatapos ay dadaan ito sa mga pook-pampamahayan at pang-industriya. Liliko ito pagpasok ng Bocaue, kung saang nilalagpasan ng lansangan ang kabayanan nito. Tatawid sa Abenida Fortunato Halili ang flyover na para lamang sa mga magaan na sasakyan, at ang mga daang serbisyo ay nagsisilbing mga rutang frontage at para sa mga mabigat na sasakyan. Liliko naman ang N1 at dadaan sa mga pampamahayang barangay ng Bocaue at papasok sa Marilao paglaon.

Kalakhang Maynila

Valenzuela papuntang Pasay

N1 bilang EDSA

Pagpasok ng Kalakhang Maynila, susundan ng N1 ang ruta ng Lansangang MacArthur sa Valenzuela, na dadaan sa pang-apatan hanggang pang-animang lansangan hanggang sa Bantayog ni Bonifacio (Monumento) sa Caloocan. Liliko ang lansangan sa EDSA (Abenida Epifanio de los Santos), at susundin nito ang kabuoang ruta ng abenida hanggang sa Pasay. Kilalang-kilala ang bahaging ito ng N1 sa matinding paninikip ng trapiko na nagdudulot ng mga antala gayunding kawalan sa ekonomiko ng daklungsod. Dadaan ang lansangan sa mga distritong sentral ng negosyo sa Kalakhang Maynila, pinakakilala ay Lundayang Araneta, Lundayang Ortigas, at Distritong Sentral ng Negosyo ng Makati. Gumagamit ang Ikatlong Linya ng MRT at karugtong ng Unang Linya ng LRT ng center island sa karamihang mga bahagi ng EDSA sa pagitan ng Caloocan at Pasay. Tatapos ang N1 sa ilalim ng flyover ng EDSA sa Pasay. Isang 19 na kilometro o 12 milyang puwang sa lansangan ay nilalaan ng South Luzon Expressway at Metro Manila Skyway sa pagitan ng Makati at Muntinlupa.

Ang puwang na ito ay dapat sanang inilalaan ng Karugtong ng Abenida Taft, mula EDSA patimog sa mga lansangan ng Abenida Elpidio Quirino at Abenida Diego Cera at matatapis sa Lansangang Maharlika sa ibaba ng Biyadukto ng Alabang sa pamamagitan ng Daang Alabang–Zapote, kung hindi lamang binigyan ngpanibagong bilang ang mga ito. Dating itinakda ang N1 sa mga abenida ng Rizal, Taft, Quirino, at Diego Cera, at Daang Alabang–Zapote ayon sa lumang sistema ng pamilang ng ruta (bago ang taong 2014), bago pinalitan ang pagtatakdang ito ng sariling mga bilang ng ruta.

Muntinlupa

Sisimula muli ang N1 sa ilalim ng Biyadukto ng Alabang sa Alabang, Muntinlupa, kung saang babagtasin nito ang South Luzon Expressway (SLEX/E2/AH26), Daang Alabang–Zapote, at Kalye Montillano (N142). Gagampanin ng lansangan ang pangalang Lansangang Maharlika (Maharlika Highway), o pampook ay Pambansang Daan (National Road). Kilala rin itong Manila South Road. Dadaan ito bilang isang pang-komersiyo na arteryal hanggang sa hangganan nito sa Laguna sa ibabaw ng Ilog Tunasan.

CALABARZON

Bahaging San Pedro-Calamba

N1 sa lungsod ng Biñan

Pangkaraniwang nagsisilbi na pang-apatang lansangan na walang bayad ang N1 sa mga lungsod-naik ng hilaga-kanlurang Laguna katabi ng may-bayad na South Luzon Expressway. Nakapangalan pa rin itong Lansangang Maharlika, Pambansang Daan (National Road), o Manila South Road. Karamihan sa N1 sa mga lungsod ng San Pedro, Biñan, Santa Rosa, Cabuyao, at Calamba ay nagsisilbing mga kalyeng pangkomersiyo. Karamihan nito ay nililinyahan ng mga kubtransmisyong linyang mataas ang boltahe na pinatatakbuhan ng Meralco, na nakalagay sa kahabaan ng lansangan para sa mga sanhing pang-ekonomiko at pangmadadaanan. Maliban sa isang tulay sa San Pedro na hindi pa napapalawak, karamihan sa N1 ay may apat na mga linya na may nakapinturang panghati sa gitna.

Papasok ito sa Laguna sa San Pedro kung saang ito ay pangunahing daang pangkomersiyo na may pinakamaraming bilang na apat na mga linya. Sa Biñan babagtasin nito ang N65 sa isang may-ilaw trapiko na sangandaan sa kanluran ng poblasyon o kabayanan.

Kabikulan

Silangang Kabisayaan

Caraga

Rehiyong Dabaw

SOCCSKSARGEN

Tangway ng Zamboanga

Mga sangandaan

Mga daang panlagpas (Bypass roads)

Laoag Bypass Road

Laoag Bypass Road
Kinaroroonan	Laoag (Ilocos Norte)

Ang Laoag Bypass Road ay isang walong kilometro (o limang milyang) daang panlagpas na nagsisilbing alternatibong ruta papuntang Paliparang Pandaigdig ng Laoag.

Lansangang Felipe Vergara

Lansangang Felipe Vergara
Kinaroroonan	Cabanatuan (Nueva Ecija)

Ang Lansangang Felipe Vergara (Felipe Vergara Highway) ay isang sampung kilometro (o 6.2 milyang) daang panlagpas ng N1 sa Cabanatuan, Nueva Ecija. Pinananatili ito ng lungsod ng Cabanatuan.

Plaridel Bypass Road

Pangunahing artikulo: Plaridel Bypass Road

Baliuag Bypass Road

Tiaong Bypass Road

Candelaria Bypass Road

Sariaya Bypass Road

Daang Zigzag

Lopez Bypass Road

Lansangang Almeda

Pili Bypass Road

Pili Diversion Road
Kinaroroonan	Pili (Camarines Sur)

Pangunahing artikulo: Daang Panlihis ng Pili

Ang Pili Diversion Road ay isang daan sa bayan ng Pili, kabisera ng Camarines Sur, na nilalagpasan ang pusod o kabayanan nito.

Lansangang Carlos P. Garcia

Pangunahing artikulo: N673 highway (Philippines)

Lansangang Carlos P. Garcia
Kinaroroonan	Lungsod ng Dabaw

Pangunahing artikulo: Lansangang N913 (Pilipinas)

Ang Pambansang Lansangan ng Carlos P. Garcia, kilala rin bilang Davao Bypass Road,ay isang 18 kilometro o 11 milyang pambansang daan na may dalawa hanggang anim na mga landas at nilalagpasan ang N1 mula Lanang papuntang Bangkal. Tuwirang dumadaan ito patungong hilagang bahagi ng Lungsod ng Dabaw, lalo na ang Distrito ng Buhangin.

Tingnan din

• Sistema ng lansangang bayan sa Pilipinas
• Transportasyon sa Pilipinas

Mga sanggunian