uri ng asukal na di-repinado From Wikipedia, the free encyclopedia
Ang maskabado[1] ay isang uri ng asukal na bahagyang repinado o di-repinado na mapulot sa nilalaman at lasa, at matingkad na kayumanggi ang kulay nito. Sa teknikal na usapan, itinuturing ito na sa-bao o sentripugado, bahagyang repinadong asukal ayon sa prosesong ginamit ng tagagawa.[2] Mas marami ang nilalamang mga mineral ang maskabado kaysa sa prosesadong puting asukal, at kinokonsidera ng ilan na mas masustansiya.[3][4][5] Ang mga pangunahing gamit nito ay sa pagkain at konpeksiyoneri, at sa paggawa ng rum at iba pang uri ng alak. Indiya ang pinakamalaking prodyuser at konsyumer ng maskabado.[6][7]
Nagsimula ang pinakaunang kilalang produksiyon ng malakristal na asukal sa hilagang Indiya, pagkatapos ipakilala ang tubo ng mga Austronesyong mangangalakal mula sa Maritimong Timog-silangang Asya noong mga 1000 BK. Gayunpaman, hindi alam ang eksaktong petsa ng unang produksiyon ng asukal sa tubo.[8] Mula sa mga sinaunang tekstong Sanskrito at Pali ang mga pinakaunang ebidensya ng paggawa ng asukal.[9] Noong mga ika-18 siglo, ipinakilala ng mga mangangalakal na Muslim at Arabe ang asukal mula sa medyebal na Indiya sa mga iba pang bahagi ng Kalipatong Abasida sa Mediteraneo, Mesopotamya, Ehipto, Hilagang Aprika, at Andalusia. Pagsapit ng ika-10 siglo, nakasaad sa mga sanggunian na nagtatanim ng tubo ang bawat nayon sa Mesopotamya.[10]
Noong maagang modernong panahon, kung kailan sinakop ng mga Europeo ang Kaamerikahan at Asya, tumaas nang napakabilis ang produksiyon ng asukal. Itinatag ang mga tubuhan sa maraming lugar na sinakop ng mga bansang Europeo, katulad ng mga kapuluan sa Karagatang Indiyo, Kanlurang Kaindiyahan at Timog at Hilagang Amerika.[11] Ipinatrabaho sa mga tubuhang ito ang mga kontratadong utusan, alipin o dinukot na mga Taga-isla sa Pasipiko, na humantong sa pagdami ng kalakalan ng alipin sa Atlantiko at Karagatang Indiyano upang masuplayan mga inaliping manggagawa ang mga taniman ng mabiling pananim (kabilang dito ang mga tubuhan). Dinalisay ang tubo na maging hilaw na asukal o dinistila na maging rum sa mga tanimang kolonyal o ipinadala sa ibang lugar upang maproseso.[12][13]
Dinala ang hilaw na asukal sa mga daungan sa iba't ibang antas ng kadalisayan na maibebenta nang direkta bilang hilaw na asukal sa merkado para sa produksiyon ng alak, o mailuluwas bilang maskabado sa mga asukalan sa Europa at Kaamerikahan.[14] Noong ika-19 na siglo sa Europa, ang mga hilaw na asukal na nirepina nang sapat upang mawala ang karamihan ng nilalamang pulot ay tinawag na hilaw at itinuring na mas de-kalidad, habang tinawag na maskabado ang mga mababang kalidad na asukal na nilalaman ng maraming pulot, ngunit ginamit din ang terminong pulang asukal nang halinhinan.[14]
Gawa ang maskabado sa puyaw, ang katas ng tubo, na niluluto hanggang sa mangyari ang pagkikristal nito. Tinatawag na binaok ang malapot na suspensiyon ng mga kristal at pulot. Noong ika-19 na siglo, ginamit ang iilang pamamaraan sa pagprodus ng asukal.[15][16][17][2][18] Ngayon, napoprodus ang maskabado sa tatlong pangunahing paraan:[19][20]
Ginagamit din ang binaok sa produksiyon ng panutsa, kung saan direkta itong inilalagay sa hulmahan (nang hindi kinakalaykay, sinesentripugo, o winiwisik-tuyo).[19]
10 milyon hanggang 10 milyong tonelada ang kabuuang produksiyon ng mundo mula 20 bansa. Ang pinakamalaking prodyuser ay Indiya (58%), na sinusundan ng Kolombya (14%), Myanmar (9%), Pakistan (6%), Brasil (4%), Banglades (3%), at Tsina (3%).[6][7]
Sa Indiya, pinoprodus ang karamihan ng khand (maskabado) ng 150 maliit hanggang katamtamang sukat na pribadong tagagawa na pinangangasiwaan ng Khadi and Village Industries Commission. Gumagamit ang mga prodyuser ng tradisyonal na paraan na walang kemikal, organiko, at manu-mano, at aktibo ang bawat isa mula 100 hanggang 120 araw bawat taon na may tipikal na kapasidad mula 200 hanggang 350 tonelada ng tubo bawat araw.[6] Kabilang sa mga estado sa Indiya na may pinakamalaking produksiyon ang Maharashtra (58%), Bihar (6%), Karnataka (5%), Madhya Pradesh at Chhattisgarh (6%).[6]
Sa Mawrisyo, pinoprodus ang maskabado sa pagsesentripugo ng binaok, kung saan naihihiwalay ang pulot.[2]
Sa Pilipinas, ginagamit ang tatlong pamamaraan sa itaas para makaprodus ng maskabado.[18][19][20] Dati, isa sa mga prominenteng luwa ng Pilipinas ang maskabado, lalo na mula sa Negros mula ika-19 na siglo hanggang pahuli ng d. 1970.[19]
Humina nang humina ang produksiyon ng maskabado sa Pilipinas, Barbados, at iba pang lugar noong dinaig ng mga malalaking asukalan ang mga maliliit na asukalan sa produksiyon ng asukal. Sa mga nakaraang taon, dahil tumaas ang interes ng mga konsyumer sa mga masusutansiya at organikong pagkain, muling napasigla sa interes ng mga mamimili sa maskabado, kaya mas marami ang mabebentahan ng mga maliliit na asukalan.[21]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.