ภาษาทาจิก
From Wikipedia, the free encyclopedia
ทาจิก (ทาจิก: Забони тоҷикӣ, Zaboni tojikī, [z̪a̝ˈbɔ̝(ː)ni̞ t̞ʰɔ̝dʒiˈkʰiː])[2] มีอีกชื่อว่า ภาษาเปอร์เซียทาจิก (форси́и тоҷикӣ́, forsii tojikī, [fɔ̝rˈs̪iji̞ t̞ʰɔ̝dʒiˈkʰiː]) เป็นภาษาเปอร์เซียรูปแบบหนึ่งที่มีผู้พูดโดยชาวทาจิกในประเทศทาจิกิสถานและอุซเบกิสถาน มีความใกล้ชิดกับภาษาดารี นักวิชาการบางส่วนจัดให้ภาษาทาจิกเป็นภาษาย่อยของภาษาเปอร์เซียมากกว่าเป็นภาษาของตนเอง[3][4][5] ความนิยมของแนวคิดเรื่องภาษาทาจิกเป็นรูปแบบหนึ่งของภาษาเปอร์เซียมีมากจนกระทั่งในสมัยที่มีปัญญาชนชาวทาจิกพยายามจัดตั้งให้ภาษาทาจิกเป็นภาษาที่แยกจากภาษาเปอร์เซีย ซัดริดดีน อัยนี (Sadriddin Ayni) ปัญญาชนคนสำคัญ โต้แย้งกลับว่า ภาษาทาจิกไม่ใช่ "ภาษาย่อยที่ถูกทำให้เสื่อมลง" (bastardised dialect) ของภาษาเปอร์เซีย[6] ปัญหาที่ว่าภาษาทาจิกและเปอร์เซียเป็นภาษาย่อยสองภาษาของภาษาเดียวกันหรือเป็นสองภาษาที่ไม่ต่อเนื่องนั้น[7]มีความเป็นการเมืองอยู่ในนั้นด้วย[6]
ภาษาทาจิก | |
---|---|
Тоҷикӣ (Tojikī) | |
"ตอจิกิ" ในอักษรซีริลลิกและอักษรเปอร์เซีย-อาหรับ (รูปแบบแนสแทอ์ลีก) | |
ประเทศที่มีการพูด | ประเทศทาจิกิสถานและอุซเบกิสถาน |
ภูมิภาค | เอเชียกลาง |
ชาติพันธุ์ | ชาวทาจิก |
จำนวนผู้พูด | 8.1 ล้านคน (6.4 ล้านคนในทาจิกิสถาน, 2012 UNSD) (2012)[1] |
ตระกูลภาษา | อินโด-ยูโรเปียน
|
ภาษาถิ่น | Madaklashti
|
ระบบการเขียน | อักษรซีริลลิก, อักษรละติน, อักษรเปอร์เซีย (อดีต), อักษรฮีบรู (โดยชาวยิวบูฆอรอ), อักษรเบรลล์ทาจิก |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | ทาจิกิสถาน |
ผู้วางระเบียบ | Rudaki Institute of Language and Literature |
รหัสภาษา | |
ISO 639-1 | tg |
ISO 639-2 | tgk |
ISO 639-3 | tgk |
Linguasphere | 58-AAC-ci |
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด |
ภาษาทาจิกเป็นหนึ่งในสองภาษาราชการของประเทศทาจิกิสถาน ส่วนอีกภาษาหนึ่งคือภาษารัสเซีย[8][9] ซึ่งเป็นภาษาราชการระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ ภาษานี้มีความต่างจากภาษาเปอร์เซียที่ใช้พูดในอิหร่านและอัฟกานิสถาน ซึ่งเป็นผลมาจากการแบ่งแยกดินแดนทางการเมือง การแบ่งแยกทางภูมิศาสตร์และการจัดมาตรฐานทางภาษา รวมทั้งอิทธิพลของภาษารัสเซียและภาษากลุ่มเตอร์กิกที่อยู่รอบ ๆ มาตรฐานของภาษานี้ยึดตามสำเนียงตะวันตกเฉียงเหนือของทาจิกิสถานซึ่งเป็นเมืองเก่าของซามาร์คันฑ์ และได้รับอิทธิพลจากภาษาอุซเบกด้วย ภาษาทาจิกมีหน่วยคำในคำศัพท์ การออกเสียงและไวยากรณ์ซึ่งไม่มีในภาษาเปอร์เซียที่พูดในที่อื่น ซึ่งน่าจะเป็นมาจากการที่ถูกแบ่งแยกโดยภูมิศาสตร์เขตเทือกเขาของเอเชียกลาง