สถานีหัวลำโพง

บทความนี้เกี่ยวกับสถานีรถไฟฟ้ามหานคร สำหรับสถานีรถไฟ ดูที่ สถานีรถไฟกรุงเทพ

สถานีหัวลำโพง (อังกฤษ: Hua Lamphong Station, รหัส BL28) เป็นสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน ในเส้นทางรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล ที่ถนนพระรามที่ 4 กรุงเทพมหานคร บริเวณสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) สถานีรถไฟหลักของประเทศไทย ในอนาคตสถานีจะเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าชานเมือง สายสีแดงเข้มบริเวณสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง)

หัวลำโพง BL28 Hua Lamphong
ชานชาลา 2
ข้อมูลทั่วไป
ที่ตั้ง	ถนนพระรามที่ 4 เขตบางรัก และเขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร
พิกัด	13.7373°N 100.5180°E / 13.7373; 100.5180
เจ้าของ	การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย
ผู้ให้บริการ	ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ (BEM)
สาย	สายสีน้ำเงิน
ชานชาลา	1 ชานชาลาเกาะกลาง
ทางวิ่ง	2
การเชื่อมต่อ	กรุงเทพ (หัวลำโพง) รถโดยสารประจำทาง เรือโดยสารคลองผดุงกรุงเกษม
โครงสร้าง
ประเภทโครงสร้าง	ใต้ดิน
ข้อมูลอื่น
รหัสสถานี	BL28
ประวัติ
เริ่มเปิดให้บริการ	3 กรกฎาคม พ.ศ. 2547; 20 ปีก่อน (2547-07-03)
ผู้โดยสาร
2564	1,934,104
การเชื่อมต่อ
สถานีก่อนหน้า รถไฟฟ้ามหานคร สถานีต่อไป วัดมังกร มุ่งหน้า หลักสอง สายสีน้ำเงิน สามย่าน มุ่งหน้า ท่าพระ ผ่าน บางซื่อ

ที่ตั้ง

ใต้ถนนพระรามที่ 4 บริเวณแยกหัวลำโพง จุดบรรจบ ถนนพระรามที่ 4, ถนนรองเมือง, ทางขึ้นทางด่วนหัวลำโพง และ ถนนมหาพฤฒาราม ในพื้นที่แขวงรองเมือง เขตปทุมวัน และแขวงมหาพฤฒาราม เขตบางรัก กรุงเทพมหานคร

สถานีหัวลำโพงเคยเป็นสถานีปลายทางของรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล (สายสีน้ำเงิน) ตั้งแต่เปิดทำการในวันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2547 จนถึงวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2562 หลังจากที่เปิดใช้งาน รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคลส่วนต่อขยายช่วงที่ 1 หัวลำโพง-บางแค (หลักสอง) โดยหลังจากนี้อุโมงค์รถจะลดระดับกลายเป็นชานชาลาแบบสองชั้นเหมือนเดิม เนื่องจากวิ่งเลียบเข้าถนนเจริญกรุงที่มีทางแคบ และจะลดระดับลงไปเรื่อยๆ จนถึงความลึกที่ 30 เมตรจากผิวดิน เพื่อลอดข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา แล้วยกระดับกลับขึ้นมาเรื่อย ๆ จนมาขึ้นพ้นระดับใต้ดินที่บริเวณสถานีอิสรภาพ ก่อนมุ่งหน้าเข้าสู่สถานีท่าพระต่อไป

สถานีหัวลำโพงถูกใช้เป็นสถานที่ทำพิธีวางศิลาฤกษ์โครงการ และทำพิธีเปิดการเดินรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล โดยมีส่วนจัดแสดงนิทรรศการถาวรเกี่ยวกับความเป็นมาของโครงการรถไฟฟ้ามหานครอยู่ภายในสถานี

แผนผังสถานี

G ระดับถนน	-	ป้ายรถประจำทาง, กรุงเทพ (หัวลำโพง),โรงแรมบางกอกเซ็นเตอร์
B1 ชั้นขายบัตรโดยสาร	ชั้นขายบัตรโดยสาร	ทางออก 1-4, ห้องขายบัตรโดยสาร, เครื่องขายบัตรโดยสาร ร้านค้า, ทางเชื่อมไปยังสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง)
B2 ชานชาลา	ชานชาลา 2	สายสีน้ำเงิน มุ่งหน้า ท่าพระ (ผ่าน บางซื่อ)
	ชานชาลาเกาะกลาง, ประตูรถจะเปิดทางด้านขวา
	ชานชาลา 1	สายสีน้ำเงิน มุ่งหน้า หลักสอง

รายละเอียดของสถานี

รูปทรงครึ่งวงกลมของอาคารสถานีรถไฟกรุงเทพ สัญลักษณ์ประจำสถานี

สัญลักษณ์ของสถานี

ตราสัญลักษณ์เป็นรูปทรงครึ่งวงกลมของอาคารสถานีรถไฟกรุงเทพ โดยมีรูปทรงปกติอยู่เหนือเงาสะท้อนรูปหัวกลับ ใช้สีแดงเพื่อบ่งบอกถึงความเป็นย่านธุรกิจ หรือตลาด ^[1]

รูปแบบของสถานี

เป็นสถานีใต้ดิน กว้าง 23 เมตร ยาว 206 เมตร ระดับชานชาลาอยู่ลึกจากผิวดิน 14 เมตร เป็นชานชาลาแบบกลาง (Station with Central Platform)

ทางเข้า-ออก

• 1 โรงแรมบางกอกเซ็นเตอร์, ถนนมหาพฤฒาราม, วัดไตรมิตร, วงเวียนโอเดียน, ถนนไมตรีจิตต์ (บันไดเลื่อน)
• 2 สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง), ถนนรองเมือง ด้านข้างอาคารสถานีรถไฟ, ป้ายรถประจำทางหน้าสถานีรถไฟ, ท่าเรือโดยสารคลองผดุงกรุงเกษม (บันไดเลื่อน / ลิฟต์)
• 3 ธนาคารกรุงเทพ สาขาหัวลำโพง, ถนนรองเมือง ด้านติดถนนพระรามที่ 4, ป้ายรถประจำทางไปสามย่าน (บันไดเลื่อน)
• 4 อาคารตั้ง ฮั่ว ปัก, ป้ายรถประจำทางไปเยาวราช (ลิฟต์)

• 
  ป้ายบอกทางไปทางเข้า-ออกที่ 1 และ 4
• 
  ทางเชื่อมไปยังสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง)
• 
  ทางเข้า-ออกที่ 2 เชื่อมต่อกับสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง)
• 
  ทางเข้า-ออกที่ 3 ฝั่งถนนพระรามที่ 4

การจัดพื้นที่ในตัวสถานี

แบ่งเป็น 2 ชั้น ประกอบด้วย

• B1 ชั้นจำหน่ายบัตรโดยสาร เหรียญโดยสาร ห้องประชาสัมพันธ์ นิทรรศการ และทางเชื่อมสถานีรถไฟกรุงเทพ (Concourse Level)
• B2 ชั้นชานชาลา (Platform Level)

สิ่งอำนวยความสะดวก

• ลิฟท์สำหรับผู้พิการ 2 ตัว บริเวณทางเข้า-ออกที่ 2 และ 4

นิทรรศการถาวรภายในสถานี

จัดแสดงบริเวณทางเดินเชื่อมต่อสถานีรถไฟกรุงเทพ ระหว่างทางเข้า-ออกที่ 2 และ 3

• ศิลาฤกษ์โครงการรถไฟฟ้ามหานคร ที่พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร (พระราชอิสริยศฯขณะนั้น) เสด็จฯ แทนพระองค์ทรงวางที่บริเวณหน้าสถานีรถไฟหัวลำโพง เมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 อยู่บนแท่นภายใต้หลังคาพีระมิดแก้ว ซึ่งโผล่พ้นระดับดินบริเวณทางเข้า-ออกที่ 3
• ประวัติความเป็นมาของโครงการรถไฟฟ้ามหานคร และภาพการก่อสร้าง
• จารึกรายชื่อผู้ที่มีส่วนร่วมในโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล รวมถึงผู้เสียสละ (ผู้ที่ถูกเวนคืนที่ดิน) บนผนังของโถงบันไดเลื่อนทางเข้า-ออกที่ 3
• พระเก้าอี้ลำลอง พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เมื่อเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดการเดินรถไฟฟ้าใต้ดินสายเฉลิมรัชมงคล วันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2547

เวลาให้บริการ

ปลายทาง		วัน	ขบวนแรก	ขบวนสุดท้าย
สายสีน้ำเงิน[2]
ชานชาลาที่ 1
BL38	หลักสอง	จันทร์ – ศุกร์	05:55	00:08
		เสาร์ – อาทิตย์ นักขัตฤกษ์	05:57	00:08
ชานชาลาที่ 2
BL01	ท่าพระ (ผ่านบางซื่อ)	จันทร์ – ศุกร์	05:53	23:30
		เสาร์ – อาทิตย์ นักขัตฤกษ์	06:02	23:30
ขบวนสุดท้ายเชื่อมต่อสายสีม่วง	–	22:43

รถโดยสารประจำทาง

ถนนรองเมือง

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
34 (3)	อู่รังสิต	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.
53 (1)	วงกลม: สนามหลวง	เทเวศร์

• ถนนรองเมือง สาย 29 34 53

ถนนพระรามที่ 4

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
1 (2)	ถนนตก	ท่าเตียน	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.
4 (1)	ท่าเรือคลองเตย	ท่านํ้าภาษีเจริญ	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีครีม-นํ้าเงิน
21 (1)	วัดคู่สร้าง	จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีฟ้า (ใช้แก๊สธรรมชาติ) 3.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
25 (3)	อู่แพรกษาบ่อดิน	ท่าช้างวังหลวง	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)		ใช้ป้ายหน้ารถสีเหลือง สําหรับรถขึ้นทางด่วน ใช้ป้ายหน้ารถสีนํ้าเงิน สําหรับรถเส้นทางปกติ 1.มีรถให้บริการตลอดคืน
49 (1)	วงกลม: สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)
53 (1)	วงกลม: สนามหลวง	เทเวศร์	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง
73 (3)	อู่สวนสยาม	สะพานพระพุทธยอดฟ้า	รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีส้ม (ยูโรทู)		ใช้ป้ายหน้ารถสีนํ้าเงิน เฉพาะรถทางยาวไปสวนสยาม
	ตลาดห้วยขวาง				ใช้ป้ายหน้ารถสีแดง เฉพาะรถเสริมห้วยขวาง

• ถนนพระรามที่สี่ สาย 4 21 25 40(เส้นทางหลัก) 53(วนขวา เทเวศร์-หัวลำโพง-เยาวราช) 73 507 529

ถนนรองเมือง

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
34 (3)	อู่รังสิต	สถานีรถไฟกรุงเทพ (หัวลำโพง)	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.
501 (1)	อู่มีนบุรี		1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง 2.รถโดยสารประจำทางปรับอากาศสีครีม-น้ำเงิน

• ถนนเลียบทางรถไฟ ข้างสถานีรถไฟกรุงเทพ สาย 7 29 34 40(เสริมพิเศษ) 113 501

ถนนมหาพฤฒาราม

องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ

• เส้นทางที่มีรถรองรับวีลแชร์

สายที่	เขตการเดินรถที่	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด	ประเภทของรถที่ให้บริการ	ผู้ให้บริการ	หมายเหตุ
1 (2)	ถนนตก	ท่าเตียน	1.รถโดยสารประจำทางสีครีม-แดง	ขสมก.

• ถนนมหาพฤฒาราม สาย 1(จากท่าช้างไปถนนตก) 75

จุดเชื่อมต่อการเดินทาง

• รถไฟชานเมือง และรถไฟสายตะวันออก ของการรถไฟแห่งประเทศไทย เชื่อมต่อที่สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง)
• ท่าเรือคลองผดุงกรุงเกษม เชื่อมต่อที่ท่าเรือสถานีรถไฟหัวลำโพง
• รถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงเข้ม ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ในอนาคต เชื่อมต่อที่สถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง)

โรงแรม

• โรงแรมบางกอกเซ็นเตอร์
• โรงแรมกรุงเกษม ศรีกรุง
• โรงแรมเดอะ เทรน อินน์
• โรงแรมศรีหัวลำโพง
• โรงแรมสเตชัน
• โรงแรมเดอะ ควอเตอร์ หัวลำโพง บาย ยูเอชจี

เหตุการณ์สำคัญในอดีต

• วันที่ 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จแทนพระองค์ทรงวางศิลาฤกษ์โครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล บริเวณหน้าสถานีรถไฟหัวลำโพง ในเวลา 16.39 น.
• วันที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2547 เวลา 17.30 น. พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดการเดินรถไฟฟ้าใต้ดินสายเฉลิมรัชมงคล ที่สถานีรถไฟฟ้าหัวลำโพง และประทับรถพระที่นั่ง (รถกอล์ฟ) ไปยังมณฑลพิธี ทรงกดปุ่มเปิดแพรคลุมป้ายโครงการ แล้วเสด็จประทับรถไฟฟ้าพระที่นั่งไปยังสถานีบางซื่อ ก่อนเสด็จฯ กลับมายังศูนย์ซ่อมบำรุงและศูนย์ควบคุมการปฏิบัติการ เพื่อทรงเปิดการเดินรถอย่างเป็นทางการ

อ้างอิง

1. จุดเริ่มต้นของคนเดินทาง: ดำดินเดินทาง. คอลัมน์นายรอบรู้ นิตยสารสารคดี เดือนตุลาคม 2548
2. "รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงิน ตารางเดินรถไฟฟ้า". www.mrta.co.th.

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่จากเว็บไซต์บีอีเอ็ม เก็บถาวร 2023-04-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน