ประเทศไต้หวัน
ประเทศในเอเชียตะวันออก / From Wikipedia, the free encyclopedia
สาธารณรัฐจีน | |
---|---|
แสดงลูกโลก (เน้นเกาะไต้หวัน) | |
เมืองหลวง | ไทเป[lower-alpha 1][2] 25°04′N 121°31′E |
เมืองใหญ่สุด | ซินเป่ย์ |
ภาษาราชการ | ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน
[lower-alpha 2][5] |
อักษรทางการ | จีนตัวเต็ม[6] |
ภาษาประจำชาติ[lower-alpha 3] |
|
กลุ่มชาติพันธุ์ | มากกว่า 95% ไต้หวันเชื้อสายฮั่น —70% ฮกเกี้ยน —14% แคะ —14% ไว่เฉิ่งเหริน 2% ชนพื้นเมือง[10][lower-alpha 5] |
ศาสนา |
|
เดมะนิม | ชาวไต้หวัน[11] |
การปกครอง | รัฐเดี่ยว ระบบกึ่งประธานาธิบดี สาธารณรัฐตามรัฐธรรมนูญ |
ไล่ ชิงเต๋อ | |
• รองประธานาธิบดี | เซี้ยว บี๊ขิม |
จั๋ว หรงไท่ | |
• ประธานสภานิติบัญญัติ | หาน กั๋ว-ยฺหวี |
• ประธานสภาตุลาการ | สฺวี่ จงลี่ |
สภานิติบัญญัติ | สภานิติบัญญัติ |
สถาปนา | |
• ก่อตั้ง | 1 มกราคม ค.ศ. 1912 |
25 ตุลาคม ค.ศ. 1945 | |
• นำรัฐธรรมนูญมาปรับใช้ | 25 ธันวาคม ค.ศ. 1947 |
• ก่อตั้งรัฐบาลปัจจุบัน | 20 พฤษภาคม ค.ศ. 1948 |
7 ธันวาคม ค.ศ. 1949 | |
• สถานะทางกฎหมาย | 16 กรกฎาคม ค.ศ. 1992 |
พื้นที่ | |
• รวม | 36,197 ตารางกิโลเมตร (13,976 ตารางไมล์)[12][11] |
ประชากร | |
• ค.ศ. 2021 ประมาณ | 23,451,837[13] (อันดับที่ 56) |
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2010 | 23,123,866[14] |
650 ต่อตารางกิโลเมตร (1,683.5 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 10) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | ค.ศ. 2021 (ประมาณ) |
• รวม | 1.403 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 19) |
• ต่อหัว | 56,959 ดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 13) |
จีดีพี (ราคาตลาด) | ค.ศ. 2021 (ประมาณ) |
• รวม | 759,104 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ[15] (อันดับที่ 21) |
• ต่อหัว | 32,123 ดอลลาร์สหรัฐ[16] (อันดับที่ 29) |
จีนี (ค.ศ. 2017) | 34.1[17] ปานกลาง |
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019) | 0.916[18] สูงมาก · อันดับที่ 23 |
สกุลเงิน | ดอลลาร์ไต้หวันใหม่ (NT$) (TWD) |
เขตเวลา | UTC+8 (เวลามาตรฐานประจำชาติ) |
รูปแบบวันที่ |
|
ไฟบ้าน | 110 โวลต์–60 เฮิร์ซ[lower-alpha 7] |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | +886 |
รหัส ISO 3166 | TW |
โดเมนบนสุด |
ประเทศไต้หวัน | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
"ไต้หวัน" ในอักษรจีนตัวเต็ม (บน) และ อักษรจีนตัวย่อ (ล่าง) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 臺灣 หรือ 台灣 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวย่อ | 台湾 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
หน้านี้ถูกป้องกันการย้าย เพื่อป้องกันการก่อกวน หรือจนกว่าปัญหาเกี่ยวกับชื่อของบทความนี้จะยุติลง คุณยังสามารถแสดงความคิดเห็น และเสนอการแก้ไขได้ในหน้าอภิปราย หรือแจ้งผู้ดูแลระบบเพื่อขอให้ยกเลิกการป้องกัน |
ประเทศไต้หวัน[lower-alpha 8] ชื่อทางการว่า สาธารณรัฐจีน (อังกฤษ: Republic of China)[lower-alpha 9] เป็นประเทศ[20] ที่เป็นหมู่เกาะในภูมิภาคเอเชียตะวันออก[21][22][23] ปัจจุบันประกอบด้วยเกาะใหญ่ 5 แห่ง คือ จินเหมิน (จีน: 金門), ไต้หวัน, เผิงหู (จีน: 澎湖), หมาจู่ (จีน: 馬祖), และอูชิว (จีน: 烏坵) รวมทั้งเกาะเล็กเกาะน้อยอีกจำนวนหนึ่ง พื้นที่ทั้งหมดเรียกรวมกันว่า "พื้นที่ไต้หวัน" (จีน: 臺灣地區)
เกาะหลักของไต้หวันมีพื้นที่ 35,808 ตารางกิโลเมตร (13,826 ตารางไมล์) มีเทือกเขาที่ครอบคลุมพื้นที่สองในสามทางด้านตะวันออกและที่ราบทางตะวันตกของเกาะซึ่งมีประชากรอาศัยหนาแน่นในลักษณะเป็นสังคมเมือง ไต้หวันด้านตะวันตกติดกับจีนแผ่นดินใหญ่ ด้านตะวันออกและตะวันออกเฉียงเหนือติดกับญี่ปุ่น และด้านใต้ติดกับฟิลิปปินส์ มีกรุงไทเปเป็นเมืองหลวง[2] ส่วนไทเปใหม่เป็นเขตปกครองที่จัดตั้งขึ้นใหม่ กินพื้นที่กรุงไทเป และเป็นเขตซึ่งประชากรหนาแน่นที่สุดในเวลานี้ เมืองใหญ่อื่น ๆ ได้แก่ เกาสฺยง ไถจง ไถหนาน และเถา-ยฺเหวียน ด้วยจำนวนประชากร 23.5 ล้านคน[24] ไต้หวันเป็นหนึ่งในประเทศที่มีประชากรหนาแน่นที่สุดในโลก[25][26]
เกาะไต้หวันนั้นเดิมเป็นที่อยู่ของชนพื้นเมือง และมีชาวจีนจากแผ่นดินใหญ่เข้ามาอาศัยร่วมด้วย จนกระทั่งชาววิลันดาและสเปนเดินทางเข้ามาในยุคสำรวจเมื่อศตวรรษที่ 17 และมาตั้งบ้านเรือนกลายเป็นนิคมใหญ่โต ต่อมาในปี 1662 ราชวงศ์หมิงในแผ่นดินใหญ่ถูกราชวงศ์ชิงแทนที่ เจิ้ง เฉิงกง (鄭成功) ขุนศึกหมิง รวมกำลังหนีมาถึงเกาะไต้หวัน และเข้ารุกไล่ฝรั่งออกไปได้อย่างราบคาบ เขาจึงตั้งราชอาณาจักรตงหนิง (東寧) ขึ้นบนเกาะเพื่อ "โค่นชิงฟื้นหมิง" (反清復明) แต่ในปี 1683 ราชวงศ์ชิงปราบปรามอาณาจักรตงหนิงและเข้าครอบครองไต้หวันเป็นผลสำเร็จ ไต้หวันจึงกลายเป็นมณฑลหนึ่งของจีน อย่างไรก็ดี ความบาดหมางระหว่างจีนกับญี่ปุ่นเป็นเหตุให้ญี่ปุ่นได้ไต้หวันไปในปี 1895 ก่อนเสียไต้หวันคืนให้แก่จีนหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ช่วงนั้น มีการเปลี่ยนแปลงการปกครองในจีน พรรคก๊กมินตั๋ง (國民黨) ได้เป็นใหญ่ แต่ไม่นานก็เสียทีให้แก่พรรคคอมมิวนิสต์จีน (共產黨) พรรคก๊กมินตั๋งจึงหนีมายังเกาะไต้หวันและสถาปนาสาธารณรัฐจีนขึ้นบนเกาะไต้หวันแยกต่างหาก ส่วนฝ่ายคอมมิวนิสต์จีนที่เป็นฝ่ายได้รับชัยชนะได้สถาปนาสาธารณรัฐประชาชนจีนบนแผ่นดินใหญ่ อย่างไรก็ดี จีนยังคงถือว่าไต้หวันเป็นมณฑลหนึ่งของตน และไต้หวันเองก็ยังมิได้รับการยอมรับจากนานาชาติว่าเป็นประเทศเอกราชมาจนบัดนี้[27][28]
ในช่วงทศวรรษ 1980 ถึงต้นทศวรรษ 1990 การเมืองการปกครองไต้หวันได้เจริญรุ่งเรืองจนเป็นประชาธิปไตยที่มีพรรคการเมืองหลายพรรคและมีการเลือกตั้งทั่วหน้า อนึ่ง ในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 เศรษฐกิจไต้หวันงอกงามอย่างรวดเร็วและมีการพัฒนาอุตสาหกรรมที่เรียกว่าช่วงปาฏิหาริย์ของไต้หวัน ไต้หวันจึงกลายเป็นประเทศพัฒนาแล้ว ทั้งได้ชื่อว่าเป็นหนึ่งในสี่เสือแห่งเอเชีย มีอุตสาหกรรมล้ำหน้า โดยมีส่วนสำคัญจากการผลิตเหล็กกล้า เครื่องจักร อิเล็กทรอนิกส์ และเคมีภัณฑ์ และมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับที่ 19 ของโลก[29][30] และเป็นอันดับ 15 ของโลกตามค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีดีพี) อุตสาหกรรมเทคโนโลยีชั้นสูงของไต้หวันยังมีบทบาทสำคัญในเศรษฐกิจโลก เป็นเหตุให้ไต้หวันได้เป็นสมาชิกองค์การการค้าโลกและความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก นอกจากนี้ เสรีภาพของสื่อมวลชน เสรีภาพทางเศรษฐกิจ การสาธารณสุข[31] การศึกษา และดัชนีการพัฒนามนุษย์ในไต้หวันยังได้รับการจัดอยู่ในอันดับสูงด้วย[32][33][34]