ఇరాన్
పశ్చిమాసియా లోని సార్వభౌమిక దేశం / From Wikipedia, the free encyclopedia
ఇరాన్ (పురాతన నామం = పర్షియా) (పర్షియన్: ایران) నైఋతి ఆసియాలోని ఒక మధ్యప్రాచ్య దేశము. 1935 దాకా ఈ దేశము పాశ్చాత్య ప్రపంచములో పర్షియా అని పిలవబడేది. 1959లో మహమ్మద్ రెజా షా పహ్లవి ఉభయ పదములు ఉపయోగించవచ్చని ప్రకటించారు.కానీ ప్రస్తుత ఇరాన్ ను ఉద్దేశించి "పర్షియా" పదము వాడుక చాలా అరుదు. ఇరాన్ అను పేరు స్థలి "ఆర్యన్" అర్థం "ఆర్య భూమి".
جمهوری اسلامی ايران జమ్హూరియె ఇస్లామీయె ఇరాన్ ఇరాన్ ఇస్లామియా గణతంత్రం |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
నినాదం పర్షియన్: ఇస్తెఖ్లాల్, ఆజాది, జమ్హూరియ-ఎ- ఇస్లామీ (తెలుగు: "స్వతంత్రం, స్వేచ్ఛ, ఇస్లామీయ గణతంత్రం") |
||||||
జాతీయగీతం |
||||||
రాజధాని అతి పెద్ద నగరం | టెహరాన్ 35°40′N 44°26′E | |||||
అధికార భాషలు | పర్షియన్ | |||||
ప్రభుత్వం | ఇస్లామిక్ రిపబ్లిక్ | |||||
- | ప్రధాన లీడరు | అలీ ఖుమైనీ | ||||
- | అధ్యక్షుడు | మహ్మూద్ అహ్మద్ నెజాద్ | ||||
ఇరానియన్ విప్లవం | రాజరికం పరిసమాప్తి | |||||
- | ప్రకటితం | ఫిబ్రవరి 11, 1979 | ||||
విస్తీర్ణం | ||||||
- | మొత్తం | 1,648,195 కి.మీ² (17వ) 636,372 చ.మై |
||||
- | జలాలు (%) | 0.7% | ||||
జనాభా | ||||||
- | 2005 అంచనా | 68,467,413 [1] (18వ) | ||||
- | 1996 జన గణన | 60,055,488 [2] | ||||
- | జన సాంద్రత | 41 /కి.మీ² (128వది) 106 /చ.మై |
||||
జీడీపీ (PPP) | 2005 అంచనా | |||||
- | మొత్తం | $561,600,000,000 (19వది) | ||||
- | తలసరి | $8,065 (74వది) | ||||
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2006) | 0.736 (medium) (99వది) | |||||
కరెన్సీ | ఇరానియన్ రియాల్ (ريال) (IRR ) |
|||||
కాలాంశం | (UTC+3.30) | |||||
- | వేసవి (DST) | గుర్తించలేదు (UTC+3.30) | ||||
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్ | .ir | |||||
కాలింగ్ కోడ్ | +98 |
ఇరాన్ కు వాయవ్యాన అజర్బైజాన్ (500 కి.మీ), ఆర్మేనియా (35 కి.మీ), ఉత్తరాన కాస్పియన్ సముద్రము, ఈశాన్యాన తుర్కమేనిస్తాన్ (1000 కి.మీ), తూర్పున పాకిస్తాన్ (909 కి.మీ), ఆఫ్ఘనిస్తాన్ (936 కి.మీ), పశ్చిమాన టర్కీ (500 కి.మీ), ఇరాక్ (1458 కి.మీ), దక్షిణాన పర్షియన్ గల్ఫ్, ఒమాన్ గల్ఫ్ లతో సరిహద్దు ఉంది. 1979లో, అయాతొల్లా ఖొమేని ఆధ్వర్యములో జరిగిన ఇస్లామిక్ విప్లవం పర్యవసానముగా ఇస్లామిక్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఇరాన్ (جمهوری اسلامی ایران) గా అవతరించింది.
ఇరాన్లో, పెర్షియన్, అజర్బైజాన్, కుర్దిష్ (కుర్దిస్తాన్), లూర్ అత్యంత ముఖ్యమైన జాతి సమూహాలు.