మత్తకోకిల

పద్య విశేషాలు
వృత్తాలు
ఉత్పలమాల, చంపకమాల
మత్తేభం, శార్దూలం
తరళం, తరలము
తరలి, మాలిని
మత్తకోకిల
స్రగ్ధర, మహాస్రగ్ధర
ఇంద్రవజ్రము, ఉపేంద్రవజ్రము
లయగ్రాహి, లయవిభాతి
జాతులు
కందం, ద్విపద
తరువోజ
అక్కరలు మహాక్కర మధ్యాక్కఱ మధురాక్కర అంతరాక్కర అల్పాక్కర
ఉప జాతులు
తేటగీతి
ఆటవెలది
సీసము

మత్తకోకిల

సత్తయౌ రసజాభరల్ భవసంఖ్య విశ్రమ మొప్పినన్
మత్తకోకిల వృత్తమౌన సమానరంగనృపాలకా.

ఉదాహరణ 1

రాజభూషణ నిత్యసత్య సరస్వతీవిలసన్ముఖాం

భోజ రాజమనోజ భూజనపూజ్యమాన మహాయశో

రాజహంస పయోజినీవనరమ్య దిఙ్ముఖ విక్రమో

ద్వేజితాహిత విష్ణుసన్నిభ విష్ణువర్ధనభూపతీ

లక్షణములు

• పాదాలు : నాలుగు
• ప్రతి పాదంలోని గణాలు : ర స జ జ భ ర
• యతి : ప్రతిపాదంలోనూ 11 వ అక్షరము
• ప్రాస: పాటించవలెను, ప్రాస యతి చెల్లదు

నడక

• మత్త కోకిల మత్త కోకిల మత్త కోకిల కోకిలా
• తాన తానన తాన తానన తాన తానన తాన తా

ఉదాహరణ 2

అన్యసన్నుత సాహసుండు మురారి యొత్తె యదూత్తముల్‌

ధన్యులై వినఁ బాంచజన్యము దారితాఖిల జంతు చై

తన్యము¦ భువనైకమాన్యము దారుణస్వన భీత రా

జన్యమున్‌ బరిమూర్ఛితాఖిలశత్రు దానవసైన్యమున్

గ్రహించగలరు

మత్త కోకిల గణాలు రాసి చూస్తే అది యెంత "symmetric"గా ఉందో అర్థమవుతుంది. కొంచెం నేర్పుగా రాస్తే ఈ వృత్తంలో "palindromes" రాయ వచ్చు!

మూస:వృత్తములు