జమ్మూ కాశ్మీరు రాష్ట్రంలోని జిల్లాల సమూహాలతో కూడిన ఒక విభాగం From Wikipedia, the free encyclopedia
కాశ్మీర్ విభాగం, జమ్మూ కాశ్మీరు రాష్ట్రంలోని జిల్లాల సమూహాలతో కూడిన రెండు పరిపాలనా విభాగాలలో ఇది ఒకటి. దీనిని కాశ్మీరు లోయ, " వేల్ ఆఫ్ కాశ్మీర్ " అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ లోయకు నైరుతిదిశలో పీర్ పంజాల్ శ్రేణి, ఈశాన్యంలో ప్రధాన హిమాలయ శ్రేణి సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి.ఇది సుమారు 135 కి.మీ.(84 మైళ్లు) పొడవు, 32 కి.మీ. (20 మైళ్ళు) వెడల్పుతో జీలం నది పరీవాహక ప్రాంతంలో ఉంది.కాశ్మీరు లోయ విభాగంలో ప్రధానమైన నగరం శ్రీనగర్. ఇది జమ్మూ కాశ్మీరు రాష్ట్రానికి వేసవి రాజధాని. కాశ్మీరు లోయలోని ఇతర ప్రధాన నగరాలు బారాముల్లా, అనంతనాగ్, పుల్వామా.
కాశ్మీరు విభాగం | |
---|---|
దేశం | భారతదేశం |
రాష్ట్రం | జమ్మూ కాశ్మీరు |
జిల్లా | అనంతనాగ్, బారాముల్లా, బుద్గాం, బండిపోరా, గందర్బల్ కుప్వారా, కుల్గాం, పుల్వామా, షోపియన్, శ్రీనగర్ |
ప్రధానకేంద్రం | శ్రీనగర్ |
చరిత్రగల విభాగాలు | జాబితా
|
Government | |
• Type | పరిపాలనా విభాగాలు |
• డివిజనల్ కమీషనర్ | పాండురంగ్ కొండ్బరావ్ పోల్ |
విస్తీర్ణం | |
• Total | 15,948 కి.మీ2 (6,158 చ. మై) |
Dimensions | |
• Length | 135[2] కి.మీ (83.885 మై.) |
• Width | 32[2] కి.మీ (19.884 మై.) |
Elevation | 1,620[2] మీ (5,314 అ.) |
జనాభా (2011[3]) | |
• Total | 69,07,622[3] |
• జనసాంద్రత | 450.06/కి.మీ2 (1,165.7/చ. మై.) |
Demonym(s) | కాశ్మీరీలు, కోషూర్స్ |
జాతి, భాష | |
• భాషలు | కాశ్మీరీ, ఉర్దూ, హిందీ,[4] ఆంగ్లం,[5] కాశ్మీరీ, గ్రోజ్రి, సైనా |
Time zone | UTC+5:30 (ప్రామాణిక కాలమానం) |
Vehicle registration | JK |
ఎత్తైన శిఖరం | మాకోయి శిఖరం (5458 మీ.) |
పెద్ద సరస్సులు | వూలార్ సరస్సు(260 కి.మీ2 (100 చ. మై.))[6] |
Website | http://kashmirdivision.nic.in/ |
జమ్మూ కాశ్మీరు కేంద్రపాలిత ప్రాంతంలోని రెండు విభాగాలలో కాశ్మీర్ విభాగం ఒకటి. ఈ విభాగానికి దక్షిణాన జమ్మూ విభాగం, తూర్పున లడఖ్ సరిహద్దులుగా ఉండగా, దానికి ఉత్తర, పశ్చిమ దిక్కుల్లో సరిహద్దుగా నియంత్రణ రేఖ ఉంది. ఈ విభాగంలో ఈ కింది 10 జిల్లాలు ఉన్నాయి.[7]
2001, 2011 భారత జనాభా లెక్కలు ప్రకారం జమ్మూ విభాగంలోని జిల్లాల జనాభా గణాంకాలు ఈ కింది విధంగా ఉన్నాయి.
జిల్లా పేరు | జిల్లా ప్రధాన కేంద్రం | విస్తీర్నం | జనాభా (2001) |
జనాభా (2011) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
వైశాల్యం
(చ.కి.మీ) |
వైశాల్యం
(చ.మైళ్లు) |
గ్రామీణ ప్రాంతం
(చ.కి.మీ) |
పట్టణ ప్రాంతం
(చ.కి.మీ) |
సూచిక | ||||
అనంతనాగ్ | అనంతనాగ్ | 3,574 | 1,380 | 3,475.76 | 98.24 | [8] | 7,34,549 | 10,69,749 |
కుల్గాం | కుల్గాం | 410 | 158 | 360.20 | 49.80 | [9] | 4,37,885 | 4,23,181 |
పుల్వామా | పుల్వామా | 1,086 | 419 | 1,047.45 | 38.55 | [10] | 4,41,275 | 5,70,060 |
షోపియన్ | షోపియన్ | 312 | 120 | 306.56 | 5.44 | [11] | 2,11,332 | 2,65,960 |
బుద్గాం | బుద్గాం | 1,361 | 525 | 1,311.95 | 49.05 | [12] | 6,29,309 | 7,55,331 |
శ్రీనగర్ | శ్రీనగర్ | 1,979 | 764 | 1,684.42 | 294.53 | [13] | 9,90,548 | 12,50,173 |
గందర్బల్ | గందర్బల్ | 259 | 100 | 233.60 | 25.40 | [14] | 2,11,899 | 2,97,003 |
బండిపోరా | బండిపోరా | 345 | 133 | 295.37 | 49.63 | [15] | 3,16,436 | 3,85,099 |
బారాముల్లా | బారాముల్లా | 4,243 | 1,638 | 4,179.44 | 63.56 | [16] | 8,53,344 | 10,15,503 |
కుప్వారా | కుప్వారా | 2,379 | 919 | 2,331.66 | 47.34 | [17] | 6,50,393 | 8,75,564 |
శ్రీనగర్ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Climate chart (explanation) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
కాశ్మీర్ లోయలో ఒక మోస్తరు వాతావరణం ఉంటుంది. భౌగోళికంగా ఇది ఉన్న స్థానాన్ని బట్టే ఇక్కడి శీతోష్ణస్థితి ఉంటుంది. లోయకు ఉత్తరాన కారకోరం శ్రేణి, దక్షిణ పశ్చిమాల్లో పిర్ పంజాల్ శ్రేణి ,తూర్పున జన్స్కార్ శ్రేణి ఉన్నాయి.[18] వసంత ఋతువు, శరదృతువుల్లో చల్లగాను, వేసవిలో తేలికపాటి చల్లగాను, శీతాకాలంలో బాగా చల్లగానూ ఉంటుందని ఇక్కడి శీతోష్ణస్థితి గురించి చెప్పవచ్చు. సువిశాలమైన లోయలో భౌగోళిక పరిస్థితుల్లో వైవిధ్యం కనిపించే వివిధ జిల్లాలలో, దిగువన ఉన్న జిల్లాలతో పోలిస్తే కొండ ప్రాంతాలలో వాతావరణం చల్లగా ఉంటుంది.
వేసవి సాధారణంగా తేలికగా, చాలా పొడిగా ఉంటుంది. కానీ సాపేక్ష ఆర్ద్రత (రిలెటివ్ హ్యుమిడిటీ) సాధారణంగా ఎక్కువగా ఉంటుంది, రాత్రులు చల్లగా ఉంటాయి. అవపాతం ఏడాది పొడవునా సంభవిస్తుంది. ఏ నెల కూడా ప్రత్యేకించి పొడిగా ఉండదు. జూలై నెలలో ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రత ఉంటుంది (కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత 16°C,గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 32°C). డిసెంబరు-జనవరి నెలలు అత్యంత శీతలమైనవి (కనిష్ట ఉష్ణోగ్రత -15°C, గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 0°C).
భారతదేశంలోని ఇతర మైదాన ప్రాంతాలతో పోలిస్తే, కాశ్మీర్ లోయలో మరింత మితమైన వాతావరణం ఉంటుంది. కానీ వాతావరణ పరిస్థితులు అనూహ్యంగా ఉంటాయి. నమోదైన అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత 33°C, నమోదైన అత్యల్పం 18°C.). 2012 జనవరి 5, 6 తేదీలలో వచ్చిన శీతాకాలపు తుఫానులో లోయను మంచు మందపాటి పొరగా కమ్మేసి లోయను దిగ్భ్రాంతికి గురిచేసింది. కాశ్మీర్ లోయలో గత కొన్నేళ్లుగా సాపేక్ష ఆర్ద్రత, వార్షిక అవపాతం పెరుగుతూ ఉన్నాయి. వాణిజ్యపరంగా చేపట్టిన అడవుల పెంపకం ప్రాజెక్టులు దీనికి కారణం. పార్కుల విస్తరణ కూడా ఒక కారణమే.
కాశ్మీర్ లోయ రోడ్లు, వాయు మార్గాల ద్వారా జమ్మూ ప్రాంతానికి, లడఖ్ కేంద్రపాలిత ప్రాంతానికీ అనుసంధానించబడి ఉంది. ఖాజీగుండ్ సమీపంలోని బనిహాల్ సొరంగ మార్గం ద్వారా వెళ్ళే జాతీయ రహదారి 1ఎ ద్వారాను, సింథన్ కనుమ, కిష్త్వార్ ల గుండా వెళ్ళే జాతీయ రహదారి ఎచ్ 1బి ద్వారానూ కాశ్మీరు లోయ నుండి జమ్మూ ప్రాంతాన్ని, భారతదేశం లోని ఇతర ప్రాంతాలనూ చేరుకోవచ్చు.
శ్రీనగర్ విమానాశ్రయం, కాశ్మీర్ లోయలోని ప్రధాన విమానాశ్రయం. జమ్మూ, లేహ్, ముంబై, చండీగఢ్, న్యూడిల్లీ నుండి విమానాలు నడుస్తున్నాయి. ఇతర విమానాశ్రయాలు ఉధంపూర్, లే, జమ్మూలలో ఉన్నాయి. అనంతనాగ్లో విమానాశ్రయం ప్రతిపాదనలో ఉంది.
కాశ్మీర్ లోయలో 119 కి.మీ (74 మైళ్లు) పొడవైన ఆధునిక రైల్వే మార్గం లోయ పశ్చిమ భాగంలోని బారాముల్లాను, శ్రీనగరును, ఖాజిగుండ్తో కలుపుతోంది. 2009 అక్టోబరులో దీన్ని ప్రారంభించారు. లోయలో రవాణా ప్రధానంగా రోడ్డు మార్గం ద్వారా జరుగుతుంది.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.