Samsun
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Samsun (antički Amisus) je grad na obali Crnog mora u Turskoj od 363 180 stanovnika [1], administrativni centar Provincije Samsun od 1 209 137[1], u regiji Crno more.
Samsun | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 41°17′N 36°20′E | |
| Država |  Turska |
| regija | Crno More |
| provincija | Samsun |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Yusuf Ziya Yılmaz |
| Površina | |
| - Ukupna | 740 km² |
| Stanovništvo (2000.) | |
| - Urbano područje | 363.180 [1] |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC+3) |
| Poštanski broj | 55 000 |
| Pozivni broj | (+90) 362 |
| Službene stranice www.Samsun | |
| Karta | |
  Samsun | |
starogrčki Amisus, koji je ležao na rtu sjeverozapadno od modernog centra grada, osnovan je u 7. vijeku pne., on je bio nakon Sinopa najveća miletska kolonija na Crnom moru. Nakon kratkog vremena pod Aleksandrom Velikim osvajanja u 4. vijeku pne., dolazi pod vlast Pontskog kraljevstva pod kojim prosperira sve dok ga nisu zauzeli Rimljani 71. pne., tad su njegovi branitelji izgorjeli sa svojim gradom, ne želivši se predati [2]
Za Bizanta se i dalje zvao - Amisos, u 12. vijeku zauzeli su ga Turci seldžuci i preimenovali u Samsun. Za njihove vlasti nadmašio je susjedni Sinop kao centar trgovine između Evrope i Centalne Azije. U to vrijeme Genovežani su osnovali svoju veliku trgovačku koloniju.
Osmanski sultan Bajazid I zauzeo je grad sredinom 14. vijeka, ali ga je izgubio nakon poraza od mongolskog vladara Timura - 1402. pa su njime vladali lokalni turkmenski begovi. [2] Grad su spalili Genovežani prije nego što su ga Osmanlije ponovno zauzele 1425.
U Samsunu se 19. maja 1919. iskrcao Mustafa Kemal (kasnije nazvan Atatürk) sa svojim trupama, da organizira nacionalni otpor grčkoj inavaziji na Tursku, - taj događaj označio je početak Grčko-turskog rata 1919-1922 i osnivanja Republike Turske 1923. [2]
Najimpesivnija karakteristika Samsuna je njegova široka avenija uz more u pravcu istok - zapad uz koju su nanizane zgrade državnih ureda, hotela i trgovina.[2]
Samsun je najveći grad na južnoj obali Crnog mora, leži na zapadu prostranog zaljeva između ušća rijeka Kizil i Yeşil, [2]na uskoj obalnoj nizini i djelomično po obroncima brda koja se steru do 400 m. Samsun je udaljen 471 km od Ankare.
Provincije Samsun površine 9 579 km² je najveći proizvođač duhana u Turskoj. [2]
Samsun ima tipičnu crnomorsku klimu, s kišom tokom cijele godine i toplim vlažnim ljetnima kad temperature dosežu do 27°C. Zime su svježe i vlažne, najniža temperatura je oko 3 °C u januaru.
Temperatura mora varira između 8° - 20 °C tijekom cijele godine.
| Klimatološki medijani za Samsun | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 10 | 11 | 12 | 15 | 19 | 23 | 27 | 27 | 24 | 21 | 17 | 13 | 18 |
| Srednji minimum (°C) | 3 | 3 | 4 | 7 | 12 | 16 | 18 | 18 | 16 | 13 | 9 | 6 | 10,4 |
| Precipitacija (mm) | 74 | 66 | 69 | 58 | 46 | 38 | 38 | 33 | 61 | 81 | 89 | 86 | 739 |
| Izvor: [3] | |||||||||||||
Samsun je centar plodnog poljoprivrednog kraja i najveća turska crnomorska luka. Nagli rast tokom 19. vijeka, bio je povezan s razvojem duhanske industrije i sadnjom duhana u susjednoj Bafri i uvođenjenjem modernih parobroda u crnomorsko pomorstvo. Njegova prirodno dobro zaštićena luka, modernizirana je i proširena 1960., i od tad je najveća luka na crnomorskom primorju. Iz luke se izvozi željezna ruda iz Divriğija, duhan i vuna iz unutrašnjosti, cigarete, gnojiva i tekstil iz gradskih tvornica.[2] Samsun je krajnja stanica željezničke mreže unutrašnje Anadolije, cestama je dobro povezan sa Ankarom i Sivasom.
Pored grada 25 km u pravcu istoka u mjestu Çarşamba nalazi se Aerodrom Samsun-Çarşamba (IATA: SZF, ICAO: LTFH) iz kojeg postoje letovi za Istanbul i Ankaru.[2]
Samsun ima Univerzitet 19. maj, osnovan 1975.[2]
|
