26. 8.

55. pne. - Julije Cezar napada Britaniju.
1071. – u bici kod Mancikerta Turci Seldžuci su porazili Vizantiju. Smatra se presudnim događajem odgovornim za kasniju propast Vizantije.
1346. – u Bitci kod Crécyja u Stogodišnjem ratu engleska vojska pod Edwardom III porazila je znatno nadmoćnije francuske teške oklopnike kralja Philippa VI. Englezi su u toj bici prvi put upotrebili samo pešadiju i ogromne lukove koji su izbacivali strele na izuzetno veliku daljinu.
1541. – turski sultan Sulejman II osvojio je Budim i anektirao Mađarsku koja je potom do 1686. bila turska provincija Budimski pašaluk.
1839. – osnovana je Prva beogradska gimnazija kroz koju su prošle mnoge istaknute ličnosti srpske istorije, nauke, umetnosti i kulture, među kojima Petar Karađorđević, Živojin Mišić, Stepa Stepanović, Jovan Cvijić, Mihajlo Petrović Alas, Jovan Skerlić.
1883. – počela je erupcija vulkana Krakatau na istoimenom indonežanskom ostrvu između Jave i Sumatre, u kojoj je tokom dva dana dve trećine ostrva odletelo u vazduh, a u ogromnim talasima na zapadnoj Javi poginulo 36.000 ljudi.
1896. – jermenski revolucionari napali su Otomansku banku u Carigradu, što je dovelo do trodnevnih sukoba sa vlastima u kojima je poginulo 6.000 Jermena. U suzbijanju jermenskih težnji za oslobođenje tokom 1895-96. turske vlasti ubile su oko 100.000 Jermena.
1914. – počela je bitka kod Tanenberga u Prvom svetskom ratu, u kojoj su Nemci tokom četiri dana gotovo uništili Drugu rusku armiju. Poginulo je više od 30.000 ruskih vojnika.
1920. – ratifikovan je 19. amandman Ustava SAD kojim su žene dobile pravo glasa.
1939. – jugoslovenski premijer Dragiša Cvetković i vođa Hrvatske seljačke stranke Vlatko Maček potpisali su sporazum kojim je ustanovljena Banovina Hrvatska, a lider HSS postao je potpredsednik jugoslovenske vlade.
1944. – Bugarska, koja je u drugom svetskom ratu bila na strani Sila osovine, saopštila je da istupa iz rata i zatražila primirje od Saveznika.
1945. – u Beogradu je održano treće zasedanje Antifašističkog veća nacionalnog oslobođenja (AVNOJ) na kojem je Veću promenjen naziv u Privremena narodna skupština. Doneta je i rezolucija o teritorijalnim pravima Jugoslavije na krajeve koji su posle Prvog svetskog rata priključeni Italiji.
1972. – otvorene su 20. olimpijske igre u Minhenu, upamćene po napadu pripadnika terorističke palestinske organizacije „Crni septembar“ na Olimpijsko selo i ubistvu 11 izraelskih sportista.
1986. – otrovni gas ubija 1700 ljudi u Kamerunu.
1990. – u eksploziji u jami „Dobrnja-jug“ rudnika Kreka u Tuzli, koja je izazvala dotada najveću katastrofu u jugoslovenskom rudarstvu, poginulo je 180 rudara.
1991. – počele su borbe u Vukovaru izmedju hrvatskih snaga i Jugoslovenske narodne armije. Nakon tromesečnih borbi, jedinice JNA ušle su 18. novembra u potpuno razrušeni grad.
1993. – predsednik Rusije Boris Nikolajevič Jeljcin osudio je invaziju armija Varšavskog pakta na Čehoslovačku 1968. i potpisao je sporazum o prijateljstvu sa Češkom.
1996. – južnokorejski sud osudio je bivšeg predsednika Južne Koreje Čun Du Hvana na smrt pod optužbom da je 1979. izveo vojni udar kojim je prigrabio vlast, a njegovog naslednika Ro Te Vua na 22,5 godine zatvora zbog podrške pučistima.
1997. – Frederik Vilem de Klerk, poslednji belac predsednik Južne Afrike, dao je ostavku na funkciju šefa opozicione Nacionalne partije i povukao se iz političkog života.
1999. – više od 60.000 Brazilaca, okupljenih na antivladinom mitingu ispred zgrade Kongresa, zatražilo je ostavku predsednika Fernanda Henrika Kardoza i kraj njegovog režima.
2000. – novi parlament Somalije u egzilu je, nakon devetogodišnje anarhije u toj zemlji, izabrao političkog veterana Abdikasima Salada Hasana za predsednika.
2001. – prvog dana akcije prikupljanja naoružanja od albanskih pobunjenika u Makedoniji, koja je po odobrenju NATO trajala oko mesec dana pod nazivom „Suštinska žetva“, etnički Albanci su predali dosta mašinki, ručnih minobacača i drugo teško naoružanje.

1676. – engleski državnik Robert Volpol, prvi britanski premijer (1721-42) u modernom smislu. Politikom izbegavanja ratova i održavanja dobrih međudržavnih odnosa ojačao je prekomorsku trgovinu i finansijski položaj Velike Britanije.
1740. – francuski pronalazač Žozef Mišel Mongolfje, koji je sa bratom Žakom Etjenom 1783. konstruisao prvi vazdušni balon napunjen zagrejanim vazduhom.
1743. – rođen je francuski hemičar Antoan Lavoazje, osnivač moderne hemije. Formulisao je zakon o neuništivosti materije i otkrio proces oksidacije. Osumnjičen kao monarhista, pogubljen je giljotinom u maju 1794. tokom Francuske revolucije..
1867. – Milan Emil Uzelac, bio je hrvatski vojnik i vojni zapovjednik koji je bio vodeća ličnost u zrakoplovstvu Austro-Ugarske, Kraljevine SHS (Jugoslavije) i NDH. Bio je pravoslavne vjeroispovijesti (u. 1953.).
1880. – Guillaume Apollinaire, legendarni i kontroverzni francusko-italijanski pisac i dramaturg, poljskog porekla (u. 1918.).
1898. – Peggy Guggenheim, američka kolekcionarka umjetnosti (u. 1979.).
1899. – rođen je srpski pesnik Radojko Jovanović, poznat kao Rade Drainac, boem i buntovnik ("Modri smeh", „Erotikon“, „Lirske minijature“, „Dah zemlje“).
1914. – Julio Cortázar, argentinski književnik (u. 1984.).
1904. – Christopher Isherwood, britanski pisac.
1906. – Vjekoslav Afrić, hrvatski i jugoslavenski sineast (u. 1980.).
1906. – rođen je američki virusolog, poreklom poljski Jevrej, Albert Bruce Sabin, pronalazač vakcine protiv poliomielitisa (1955).
1928. – Vladimir Beara, hrvatski nogometni vratar (u. 2014.).
1931. – Bekir Misirlić, bosanskohercegovački slikar i skulptor.
1934. – Tom Heinsohn, američki je profesionalni košarkaški trener i igrač.
1947. – Wolfgang Petritsch, austrijski diplomat.
1952. – Michael Jeter, američki glumac.
1958. – Zlatko Vujović, bivši hrvatski nogometaš, jedan od slavnih igrača splitskog Hajduka.
1962. – Senad Bašić, bosanskohercegovački glumac.
1971. – Thalía, meksička glumica i pjevačica.
1971. – Carlos Pérez, kubansko-mađarski rukometaš.
1972. – Stéphane Risacher, francuski košarkaš.
1980. – Macaulay Culkin, američki glumac.
1980. – Chris Pine, američki glumac.

Događaji

Rođenja

Smrti

Blagdani

Vanjske veze

Wikiwand - on