Remove ads
Pančevo (mađarski: , njemački: , rumunski: ) je mesto u Banatu, na Tamišu. Teritorijalno gledano, Pančevo je sedište istoimene opštine kao i Južno-Banatskog okruga (Vojvodina, Srbija). U samom gradu živi 76.654 ljudi, na području opštine 130.280. Zajedno sa prigradskim naseljem Starčevo grad Pančevo po poslednjem popisu iz 2002. godine broji 84.729 stanovnika.
Pančevo | |
|---|---|
 Znamenitosti Pančeva | |
 Zastava  Grb | |
  Pančevo | |
| Koordinate: 44.9°N 20.666667°E | |
| Država |  Srbija |
| Pokrajina | Vojvodina |
| Okrug | Južnobanatski okrug |
| Površina | |
| • Grad | 148,8 |
| • Metro | 759 |
| Nadmorska visina | 77 |
| Stanovništvo | |
| • Grad | 76.203 |
| • Gustina | 512/ |
| • Metro | 123.414 |
| • Gustina stanovništva uključujući metropolitansku sredinu | 163/ |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET) |
| • Ljeti (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Poštanski broj | 26101 26103 26104 26105 26106 26107 26108 26109 26110 26112 |
| Pozivni broj | 013 |
| Registarska oznaka | PA |
| Sajt | www.pancevo.rs |
Najstariji naziv naselja koje se nalazilo na mestu današnjeg Pančeva, na ušću Tamiša u Dunav, jeste Panuka. Zbog čestih promena gospodara (Rimljani, Kelti, Huni, Avari, Sloveni, Mađari, Tatari, Turci, Nemci) često se menja i naziv ovog strategijsko važnog mesta. Od Panuke postaje Panucea ili Panuča u 10. veku, Bansif u 12. veku, u 15. veku Pančal i Pensej, u 17. veku Pajčova ili Panziova i Bančova čak i u ranom 18. veku kao Čomva. Prvi put se u istoriji pominje kao grad, trgovačka varoš, 1153. godine koju između ostalih naseljavaju i Grci, naravno zbog trgovine. U 15. veku ga zauzimaju Turci mira i oslobođenja od Turaka (1716.) godine, ceo Banat ulazi u sastav Austro-Ugarske monarhije kao autonomna oblast pod nazivom Tamiški Banat. Tada počinje naglo naseljavanje ovih krajeva. Veliki broj srpskih porodica doseljava se u Pančevo iz Temišvara i okoline, a doseljavaju se i Nemci iz Franačke. Od 1716. do 1764. Pančevo je bilo komorsko, a od 1764. do 1794. vojno-graničarsko trgovište.
1848/49 Pančevo je mnogo stradalo tokom revolucije. 1873. postalo je municipalni grad. U drugoj polovini tog veka počinje u Pančevu u većoj meri naseljavanje Mađara. 8.11. 1918. ušla je u Pančevo srpska vojska.
31.1. 1921. godine imao je 19.362 stanovnika od kojih je bilo; Srba 9.422, Mađara 887, Nemaca 7.237, Židova 600; pravoslavnih 9.874, katolika 6.350, evangelista 2.500.
Remove ads
Privreda do 1919. godine
Stanovništvo Pančeva bavi se pretežno ratarstvom, ali je vrlo zastupljen zanat i trgovina, naročito stokom i hranom. Industrija je takođe znatna, naročito svilarska. U Pančevu postoje 2 pravoslavne crkve; starija (Vaznesenska) sa templom, koju je radio Konstantin Danil, i nova (Uspenska) u vizantijskom stilu, sa Imagerskim i ornamentalnim radovima Uroša Predića, St. Aleksića i Markovića. U Pančevu postoje gimnazija, trgovačka akademija, muška i ženska građanska škola i aerodrom internacionalnog društva za vazdušni saobraćaj.
Privreda od 1920. do 1991. godine
Nakon Prvog svetskog rata, pančevačka industrija doživljava svoju drugu mladost i postaje jedan od industrijskih giganata bivših Jugoslavija. Otvaraju se mnogobrojne fabrike koje zapošljavaju na desetine hiljada radnika iz Pančeva, Beograda i okolnih mesta iz skoro celog južnog Banata. Neke od najvažnijih su:
- Rafinerija nafte −(RNP) - Počela da radi 1928.
- Azotara − Fabrika za proizvodnju veštačkog đubriva. Počela da radi 1962.
- Petrohemija − Fabrika za preradu sirovog benzina i proizvodnju plastičnih masa. Počela da radi 1977.
- Utva − Fabrika za proizvodnju lakih aviona, kamiona i prikolica za kamione, delova za motorna vozila i servisiranje i opravka motornih vozila. Osnovana 1937. godine
- Pivara - Osnovana 1722 godine koja se 2005 zapalila.
- ISP Staklara − fabrika za proizvodnju svih vrsta stakla, osnovana 1932godine koja vise ne radi.
- Tesla − Fabrika sijalica, osnovana 1931 godine koja vise ne radi
.
- Fabrika građevinske stolarije − osnovana 1934. godine
- Fabrika skroba − osnovana 1937. godine
- Fabrika obuće − osnovana 1955 godine koja je ((1999)) za tokom nato argesije bombadovana i srusena
.
- TRO Trgoprodukt − Bavila se poslovima u oblasti trgovine na veliko i malo mešovitom robom
- Pekara idustrija Pancevo − Snabdevala celo Pančevo i okolna mesta
- Tehnogas − Proizvodila i snabdevala industriju širokim asortimanom gasova
- Plinara − Proizvodila i snabdevala pančevačka domaćinstva lož uljem, propan−butanom, benzinom
- Svilara − Proizvodnja svile, odmotavanje svilenih čaura
- Krznara − Prerada kože, osnovana 1953.
- Kudeljara − Prerada kudelje
- Gaj − Industrija nameštaja
- JRB Brodoremont − Bavilo se popravkom brodova, šlepova i svime što plovi po vodi
- Luka Dunav − Osnovan 1947. godine
- PIK Tamiš − Poljoprivredni kombinat sa širokim asortimanom proizvoda za prehranu
- ATP − Preduzeće za prevoz putnika
- Privredna Banka Pančevo − Osnovana 1869-((2011))godine kad utkupio banka postaska stedeonica
- Pošta − Bavila se uslugama građana od pisama, telegrama, telefona, preko naplate raznih dažbina, do bankarskih usluga
- GIK Konstruktor − Građevinsko preduzeće
- Trudbenik − Predionica prediva
- Banačanka − Proizvodnja odeće
- ŠIK − Prerada drveta
- Elektrodistribucija i
- Minel
- RO Standard − Komunalni poslovi
- Na desetine zanatsko−uslužnih radnji, privatnih radionica,PEKAR, obućara, sajdžija, zlatara, šnajdera.
- Takođe postoje dva hotela, Sloboda (Trubač) i Tamiš, i veliki broj ugostiteljskih radnji
- Infrastrukturne organizacije kao što su opština, sud, banke, bolnica i zdravstvene ambulante, policija, vatrogasci, robne kuće, biblioteke, muzeji, galerija, bioskopi i pozorište, dom kulture, razna društva kao što su ribolovačko, streljačko (1813), izviđači, Crveni krst.
Telefonski pozivni broj za Pančevo je 013, a poštanski broj (od 1974. do 2005. godine) 26000, automobilska oznaka je "PA" (prva dva slova imena grada pisano latinicom).
Remove ads
Pančevo ima nekoliko osnovnih škola i to su OŠ Đura Jakšić, OŠ Branko Radičević, OŠ Sveti Sava, OŠ Miroslav Antić-Mika, OŠ Jovan Jovanović Zmaj, OŠ Stevica Jovanović, OŠ Olga Petrov. Pored osnovnih škola postoje i gimnazija Uroš Predić, srednjo hemijska HTTŠ, srednja mašinska i elektrotehnička škola, ekonomska, poljoprivredna, zanatska, škola učenika u privredi ŠUP, Radnički univerzitet.
Od proleća 2005. Pančevo je dobilo Pravni Fakultet i Fakultet humanističkih nauka, koji su u sastavu Univerziteta u Novom Pazaru. Pančevo je tako postalo jedini grad na Balkanu u kojem su locirane studije hebrejskog (jevrejskog) jezika i književnosti.
Pančevački obrazovni sistem od 2011. godine upotpunjuju i sledeći fakulteti: Fakultet za Menađžment, Fakultet za informatiku, Fakultet za poslovnu-civilnu bezbednost, Fakultet za Saobraćajno inženjerstvo, Fakultet za poslovne komunikacije, Učiteljski fakultet, Pravni fakultet koji su u sastavu Internacionalnog univerziteta Brčko čije studiranje na daljinu omogućava Edukativni centar Akademija Oxford Pančevo.
Remove ads
Nazivi pančevačkih naselja: Centar, Margita, Vojlovica, Topola, Strelište, Tesla, Misa Vinogradi, Kotež 1 i 2, Utvina kolonija, Kudeljarski Nasip, Pepeljara, Sodara, Mladost, Stari Tamiš.
Pančevo (Panzova) na mađarskoj karti iz 1718.
Pančevo (Banczova) u Jozefinskom zemljomjeru iz 1769/72.
Pančevo (Banczova) u Jozefinskom zemljomjeru iz 1769/72.
Njemački plan tvrđave.
Plan Pančeva iz 1922.
Mesne zajednice Pančeva
Karta Pančeva
Karta Pančeva
| Godina | Ukupno | Srbi | (nemci i mađari) | Jugosloveni | Mađari | Slovaci | Makedonci | Crnogorci | Hrvati | Ostali |
| 1910. | 20,808 | 41.88% | 35.89% | 0.00% | 16.17% | 1.17% | 0.00% | 0.00% | 0.65% | 4.24% |
| 1991. | 72,793 | 72.57% | n.p | 8.75% | 5.56% | 2.20% | 2.40% | 1.88% | 1.35% | 5.29% |
| 2002. | 77,087 | 79.08% | n.p | 2.35% | 4.25% | 1.82% | 1.55% | 1.03% | 0.92% | 9.00% |
Ostali
Pored navedenih u Pančevu još žive i Česi, Bošnjaci, Bugari, Bunjevci, Vlasi, Goranci, Muslimani, Nemci, Romi, Rumuni, Rusi, Rusini, Slovenci, Ukrajinci, Albanci, Kinezi.
Uspenska crkva
Katolička crkva
Evangelistička crkva
Narodni muzej
Železnička stanica
Železnička stanica
Autobuska stanica
Bolnica
Statua Stevana Šupljikca ispred bolnice
- organizacija srbija (http//www ru.serbia . Travel.)
- Zvanična prezentacija Opštine Pančevo
- Zvanični internet vodič grada Pančeva - www.k-013.com
- RTV Pančevo
- Narodni muzej Pančevo Arhivirano 2016-02-11 na Wayback Machine-u
- www.pancevo.com
- Nezvanična prezentacija grada - www.pancevo.org
- Adresar Srbije - Pančevo Arhivirano 2012-03-24 na Wayback Machine-u
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads