1984. na filmu

1984. godina bila je vrlo značajna za filmsku umjetnost te je uključivala razne hvaljene filmove, kao što su Istjerivači duhova, Brat s drugog planeta, Polja smrti, Slavnosti sněženek, Terminator, Paris, Texas, Amadeus, Bilo jednom u Americi, Krvavo jednostavno, Strava u Ulici Brijestova, Nedovršena priča, Nedjelja na selu, Čudnije od raja, Mjesto u srcu, Gremlini, Ovo je Spinal Tap, Vatrene ulice, Repo Man, Noći punog mjeseca i Starman.

Automobil korišten od likova u filmu Istjerivači duhova

Godine na filmu
1870-e
1880-e
1890-e
1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894 1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899
1900-e
1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909
1910-e
1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919
1920-e
1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929
1930-e
1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939
1940-e
1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944 1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949
1950-e
1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959
1960-e
1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969
1970-e
1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979
1980-e
1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989
1990-e
1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994 1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999
2000-e
2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009
2010-e
2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014 2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019

Značajniji anime filmovi bili su Nausikaja iz vjetrovite doline, Bagi, the Monster of Mighty Nature i Macross: Do You Remember Love?. Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su hit satira Balkanski špijun, Varljivo leto '68, U raljama života, Šta se zgodi kad se ljubav rodi i Kamiondžije opet voze.

Događaji

• 17. januar - Vrhovni sud SAD-a donosi presudu u sporu Sony Corp. of America v. Universal City Studios, Inc. kojim je utvrđeno da kućno snimanje filmova sa TV-a putem videorekordera ne predstavlja kršenje autorskog prava; odluka ima značajne posljedice kako za industriju video-uređaja u SAD i svijetu, tako i za filmsku industriju koja je prisiljena razviti nove poslovne modele izdavanja filmova na videu.^[1]
• 15. februar - Walt Disney Studios osniva Touchstone Pictures, podružnicu kojoj je svrha proizvodnja i distribucija filmova tematikom, tonom i sadržajem namijenjenih odrasloj publici, odnosno svih filmova koji se smatraju neprimjerenim "porodičnim" standardima vezanim uz Disneyev brend.
• 23. februar - Premijerno prikazan Balkanski špijun, crna komedija koja predstavlja režijski debi srpskog dramskog pisca i scenarista Dušana Kovačevića; priča o bivšem IB-ovcu koji špijunira svog susjeda koji se vratio iz ekonomske emigracije na Zapadu za tadašnje standarde predstavlja neobično eksplicitno ismijavanje totalitarnih tendencija u jugoslavenskom društvu, kao i najpoznatiju ulogu u karijeri Danila Bate Stojkovića; film će steći izuzetnu popularnost sa vremenom i kult status na području bivše države.
• 11. mart - Hayao Miyazaki ZF anime filmom Nausikaja iz vjetrovite doline postiže veliki uspjeh. Nausikaju je u japanskim kinima vidjelo 914.800 gledatelja a profit je iskorišten radi oformiranja studija Ghibli.^[2]
• 6. april - U Zapadna Njemačkoj prikazana Beskrajna priča, fantastična bajka u režiji Wolfganga Petersena i adaptacija prve polovice istoimenog romana Michaela Endea, koji je sa 25 milijuna $ bio najskuplji njemački film do tada.^[3] U njemačkim kinima vidjelo ga je 4,8 milijuna gledatelja^[4] a u američkim kinima 20,16 milijuna $, što ga je činilo 54. najkomercijalnijim filmom u američkim kinima te godine.^[5]
• 6. april - Premijerno prikazan Where the Boys Are '84, komedija o raskalašenom studentskom raspustu, koji predstavlja prvo prikazano ostvarenje u produkciji nedavno osnovanog studija TriStar Pictures, koga su dvije godine ranije bili osnovali filmski studio Columbia Pictures i TV-kuće CBS i HBO; film doživljava komercijalni neuspjeh; nešto kasnije je prikazan The Natural bejzbol drama sa Robertom Redfordom u glavnoj ulozi koja je mnogo uspješnija; TriStar, međutim, u sljedećim godinama niže neuspjehe na kino-blagajnama, ali uspijeva preživjeti do današnjeg dana inovativnom i uspješnom poslovnom strategijom temeljenom na neposrednom izdavanju filmova na videu.
• 23. maj - Na Kanskom festivalu premijerno prikazan Bilo jednom u Americi, epski gangsterski film u režiji Sergia Leonea; priča o prijateljstvu dvojice sitnih jevrejskih gangstera u New Yorku za vrijeme Prohibicije i u kojoj glavne uloge tumače Robert De Niro i James Woods, je Leoneu, koji se bio proslavio kultnim špageti vesternima predstavljala prvo režijsko ostvarenje nakon više od deceniju pauze; njime je htio za gangsterski film učiniti isto što je bio učinio za vesterne; američki producent je, međutim, originalni film skratio na dva sata te je doživio neuspjeh; iako će integralna verzija kasnije doživjeti pohvale i međunarodni uspjeh, Leoneu je to bio posljednji film.
• 7. jun - Premijerno prikazani Istjerivači duhova, fantastična komedija u režiji Ivana Reitmana u kojoj Bill Murray i Dan Aykroyd, komičarski veterani TV-emisije Saturday Night Live, tumače likove stručnjaka za parapsihologiju koji se bore protiv duhova i paranormalnih fenomena na ulicama New Yorka; film postiže izuzetan uspjeh i najkomercijalniji film godine, sve dok ga odatle ne krajem godine detronizira Policajac s Beverly Hillsa, akcijska komedija sa Eddiejem Murphyjem u glavnoj ulozi sa 235 milijuna $; nakon što Istjerivači duhova, koji su zaradili koja je zaradila 229 milijuna $, nakratko budu distribuirani sljedeće godine uz dodatnih 9 milijuna $ postaju nagledaniji film godine.^[6]
• 12. jul - Parlament Ujedinjenog Kraljevstva donosi Zakon o video snimkama kojim Ministarstvo unutarnjih poslova i Britanski odbor filmskih cenzora dobivaju ovlasti regulirati video izdanja filmova, odnosno ograničiti ili trajno zabraniti njihovo prikazivanje ukoliko "ekscesivno" seksualno ponašanje ili "uznemirujuće" nasilje; zakon, koji će u UK uvesti daleko strožu cenzuru u odnosu na ostatak Evrope i zapadnog svijeta, je uveden nakon moralne panike koju su izazvali britanski tabloidi pišući o tzv. "video opačinama" koje dotada nisu bile pod nadležnošću BBFC.
• 25. jul - Premijerno prikazan The Adventures of Andre and Wally B, kratki animirani film poznat kao prvi koji je u potpunosti koristio kompjutersku animaciju.^[1]
• jul - Nakon žestokih protesta konzervativnog dijela američke publike i javnosti zbog eksplicitnih i uznemirujućih scena nasilja u filmu Indiana Jones i hram smrti, koji je prije toga dobio blagi filmski rejting PG ("Preporučuje se prisustvo roditelja"), MPAA donosi dotada najznačajniju reformu svog sistema cenzorskog rejtinga, odnosno uvodi novir rejting PG-13 ("Preporučuje se strogi nadzor roditelja, jer materijal možda nije prigodan za djecu mlađu od 13 godina");^[1] njime je uveden svojevrsni kompromis između PG i strogog cenzorskog rejtinga "R" dotada predviđenog za starije maloljetnike; PG-13 postaje uspješan, odnosno uvjerljiva većina najkomercijalnijih hollywoodskih filmova ga koristi do današnjeg dana.
• 7. septembar - Na Filmskom festivalu u Torontu premijerno prikazan Krvavo prosto, triler u režiji i produkcije braće Joela i Ethana Coena; snimljen u nezavisnoj produkciji sa izuzetno niskim budžetom od 750.000 US$, prikupljenih od 65 investitora koji su uglavnom bili poznanici Coenovih iz njihovog rodnog grada, na festivalu predstavlja senzaciju, izaziva pohvale od strane kritičara i omogućava braći Coen da započnu uspješnu karijeru u Hollywoodu.
• 10. oktobar - Premijerno prikazan 1984, britanski film koji predstavlja adaptaciju hvaljenog istoimenog romana Georgea Orwella; film u kome glavnu ulogu tumače John Hurt i u kome će se proslavljeni glumac Richard Burton imati posljednji nastup, je dijelom bio snimljen kako bi se iskoristio publicitet izazvan raspravama o tzv. Orwellovoj godini; snimanje su, međutim, obilježili problemi te je premijera došla nekoliko mjeseci iza predviđenog datuma; među kritičarima na kraju nije postigao neki naročiti uspjeh.
• 26. oktobar - Premijerno prikazan The Terminator, science fiction film u režiji Jamesa Camerona; iako je zaradio skromnih 38,37 milijuna $ te bio tek 21. najkomercijalniji film godine,^[7], smatra se komercijalnim uspjehom s obzirom na relativno niski bužet od 6 milijuna US$, a što je Cameronu omogućilo da sedam godina kasnije uloži petnaest puta više novaca za nastavak; film stiče veliku popularnost ne samo među ljubiteljima žanra, nego i među općom publikom, a Arnold Schwarzenegger u ulozi zastrašujućeg kiborga potvrđuje status velike hollywoodske zvijezde.
• 14. decembar - Premijerno prikazana Dina, epski science fiction film u režiji Davida Lyncha, ekranizacija istoinenog popularnog romana, poznat kao jedan od najraskošnijih i najambicioznijih filmskih projekata svog doba, kao i jednog od najiščekivanijih filmova među ljubiteljma žanra; usprkos niza zvučnih imena ispred i iza kamere, Dina postiže neuspjeh na kino blagajnama.
• decembar Prvi zabilježeni primjer audio komentara pojavio se kada je Criterion Collection objavilo klasik King Kong na laserdisku. Obavio ga je filmski historičar Ronald Haver, a njegove prve riječi su bile:

Dobar dan, dame i gospodo. Ja sam Ronald Haver, i tu sam da učinim nešto jedinstveno. Povesti ću vas na predavanje o King Kongu dok gledate film.

Rođenja

datum	ime	nacionalnost i zanimanje	godina smrti
10. mart	Olivia Wilde	američka glumica
10. april	Mandy Moore	američka glumica i pjevačica
18. april	America Ferrera	američka glumica
19. jun	Paul Dano	američki glumac
11. jul	Rachael Taylor	australijska glumica i manekenka
3. septembar	Paz de la Huerta	američka glumica
22. septembar	Laura Vandervoort	kanadska glumica
27. septembar	Avril Lavigne	kanadska glumica i pjevačica
10. oktobar	Chiaki Kuriyama	japanska glumica
18. oktobar	Freida Pinto	indijska glumica
21. novembar	Jena Malone	američka glumica
22. novembar	Scarlett Johansson	američka glumica
25. novembar	Gaspard Ulliel	francuski glumac	2022
28. novembar	Mary Elizabeth Winstead	američka glumica

Smrti

datum	ime	nacionalnost i zanimanje	godina rođenja
20. januar	Johnny Weissmuller	američki glumac	1904
15. februar	Ethel Merman	američka glumica i pjevačica	1905
1. mart	Jackie Coogan	američki glumac	1914
5. mart	William Powell	američki glumac	1892
24. mart	Sam Jaffe	američki glumac	1891
16. april	Byron Haskin	američki režiser	1899
18. april	Leopold Lindtberg	švicarski režiser	1902
4. maj	Diana Dors	britanska glumica	1931
16. maj	Andy Kaufman	američki glumac i komičar	1949
16. maj	Irwin Shaw	američki scenarist	1913
22. jun	Joseph Losey	američki režiser	1909
26. jun	Carl Foreman	američki režiser	1914
7. jul	Flora Robson	britanska glumica	1902
27. jul	James Mason	britanski glumac	1909
5. august	Richard Burton	britanski glumac	1925
25. august	Truman Capote	američki scenarist	1924
9. septembar	Yilmaz Güney	turski režiser	1937
14. septembar	Janet Gaynor	američka glumica	1906
17. septembar	Richard Basehart	američki scenarist	1914
25. septembar	Walter Pidgeon	kanadski glumac	1897
18. oktobar	Jon-Erik Hexum	američki glumac i maneken	1957
21. oktobar	François Truffaut	francuski režiser	1932
23. oktobar	Oskar Werner	austrijski glumac	1922
1. novembar	Norman Krasna	američki scenarist	1909
24. decembar	Ian Hendry	britanski glumac	1931
24. decembar	Peter Lawford	britanski glumac	1923
28. decembar	Sam Peckinpah	američki režiser	1925

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima

Najkomercijalniji filmovi u američkim kinima^[8]

Rang	Naslov	Studio	Redatelj	Zarada
1.	Ghostbusters	Columbia	Ivan Reitman	$238,632,124
2.	Beverly Hills Cop	Paramount	Martin Brest	$234,760,478
3.	Indiana Jones and the Temple of Doom	Paramount/Lucasfilm	Steven Spielberg	$179,870,271
4.	Gremlins	Warner Bros.	Joe Dante	$153,168,459
5.	The Karate Kid	Columbia	John G. Avildsen	$90,815,558
6.	Police Academy	Ladd/Warner Bros.	Hugh Wilson	$81,198,894
7.	Footloose	Paramount	Herbert Ross	$80,035,402
8.	Romancing the Stone	20th Century Fox	Robert Zemeckis	$78,371,200
9.	Star Trek III: The Search for Spock	Paramount	Leonard Nimoy	$76,572,238
10.	Splash	Touchstone	Ron Howard	$69,821,334
11.	Purple Rain	Warner Bros.	Albert Magnoli	$68,392,977
12.	Amadeus	Orion	Miloš Forman	$51,564,280
13.	Tightrope	Warner Bros.	Richard Tuggle	$48,143,579
14.	The Natural	Tri-Star	Barry Levinson	$47,951,979
15.	Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes	Warner Bros.	Hugh Hudson	$45,858,563
16.	Revenge of the Nerds	20th Century Fox	Jeff Kanew	$40,874,452
17.	2010: The Year We Make Contact	MGM/UA	Peter Hyams	$40,400,657
18.	Breakin'	MGM/UA	Joel Silberg	$38,682,707
19.	Bachelor Party	20th Century Fox	Neal Israel	$38,435,947
20.	Red Dawn	United Artists	John Milius	$38,376,497

Nagrade

Kategorija/Organizacija	Zlatni globus 1985.		Oscar 1985.	Nagrade Udruženja njujorških filmskih kritičara 1985.	BAFTA 1985.
	Drama	Mjuzikl ili komedija
Najbolji film	Amadeus	Romancing the Stone	Amadeus	A Passage to India	The Killing Fields
Najbolji redatelj	Miloš Forman Amadeus		Miloš Forman Amadeus	David Lean A Passage to India	Wim Wenders Paris, Texas
Najbolji glumac	F. Murray Abraham Amadeus	Dudley Moore Micki + Maude	F. Murray Abraham Amadeus	Steve Martin All of Me	Haing S. Ngor The Killing Fields
Najbolja glumica	Sally Field Places in the Heart	Kathleen Turner Romancing the Stone	Sally Field Places in the Heart	Peggy Ashcroft A Passage to India	Maggie Smith A Private Function
Najbolji sporedni glumac	Haing S. Ngor The Killing Fields		Haing S. Ngor The Killing Fields	Ralph Richardson Greystoke: The Legend of Tarzan, Lord of the Apes	Denholm Elliot A Private Function
Najbolja sporedna glumica	Peggy Ashcroft A Passage to India		Peggy Ashcroft A Passage to India	Christine Lahti Swing Shift	Liz Smith A Private Function
Najbolji adaptirani scenarij	Amadeus Peter Sheffer		Amadeus Peter Sheffer	-	The Killing Fields Bruce Robinson
Najbolji izvorni scenarij			Places in the Heart Robert Benton	Places in the Heart Robert Benton	Broadway Danny Rose Woody Allen
Najbolji strani film	A Passage to India  Ujedinjeno Kraljevstvo		Dangerous Moves  Švicarska	Un dimanche à la campagne  Francuska	Carmen  Španija

Zlatna palma, Cannes:

Paris, Texas, Wim Wenders,  Francuska  Njemačka

Zlatna arena, Pula:

Balkanski špijun, Dušan Kovačević i Božidar Nikolić

Zlatni medvjed, Berlinale:

Love Streams, John Cassavetes,  Sjedinjene Američke Države

Izvori

1. „Film History Milestones - 1984”. Filmsite.
2. „Hayao Miyazaki - Filmmaker”. BBC. 2. rujna 2005. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-08. Pristupljeno 2. svibnja 2012.
3. „An Irate Michael Ende Blasts the 'Disgusting' Film Made from His Best-Seller, The Neverending Story”. people.com. 27. augusta 1984.
4. „Die 10 erfolgreichsten deutschen Filmreihen im Kino”. zehn.de. Arhivirano iz originala na datum 2011-12-27. Pristupljeno 2014-02-02.
5. „The Neverending Story”. Box Office Mojo.
6. „Release History for Ghostbusters”. Box Office Mojo. Pristupljeno 24. 10. 2013.
7. „The Terminator (1984)”. Box Office Mojo.
8. „1984 Domestic Grosses”. Box Office Mojo. Pristupljeno 24. 10. 2013.

Vanjske veze

1984. na filmu na Wikimedijinoj ostavi

• 1984. Arhivirano 2009-01-23 na Wayback Machine-u na Internet Movie Database
• 1984. na filmu na Numbers
• 100 najhvaljenijih filmova 1984. na Rotten Tomatoes
• Najbolji filmovi 1984. Arhivirano 2012-05-30 na Archive.is-u prema Films101