1990. na filmu

1990. godina bila je značajna za filmsku umjetnost te je uključivala razne hvaljene filmove, kao što su Ples s vukovima, Dobri momci, Edward Škaroruki, Henry & June, Millerovo raskrižje, Cyrano de Bergerac, Divlji u srcu, Nikita, The Grifters, Europa Europa, Podla djevojka, Metropolitan, Ju Dou, Anđeo za mojim stolom, Frizerkin suprug, Život je sladak i Close-Up.

Ples s vukovima oživio je žanr vesterna u razdoblju kada se smatralo je on već davno mrtav

Godine na filmu
1870-e
1880-e
1890-e
1890 • 1891 • 1892 • 1893 • 1894 1895 • 1896 • 1897 • 1898 • 1899
1900-e
1900 • 1901 • 1902 • 1903 • 1904 1905 • 1906 • 1907 • 1908 • 1909
1910-e
1910 • 1911 • 1912 • 1913 • 1914 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919
1920-e
1920 • 1921 • 1922 • 1923 • 1924 1925 • 1926 • 1927 • 1928 • 1929
1930-e
1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939
1940-e
1940 • 1941 • 1942 • 1943 • 1944 1945 • 1946 • 1947 • 1948 • 1949
1950-e
1950 • 1951 • 1952 • 1953 • 1954 1955 • 1956 • 1957 • 1958 • 1959
1960-e
1960 • 1961 • 1962 • 1963 • 1964 1965 • 1966 • 1967 • 1968 • 1969
1970-e
1970 • 1971 • 1972 • 1973 • 1974 1975 • 1976 • 1977 • 1978 • 1979
1980-e
1980 • 1981 • 1982 • 1983 • 1984 1985 • 1986 • 1987 • 1988 • 1989
1990-e
1990 • 1991 • 1992 • 1993 • 1994 1995 • 1996 • 1997 • 1998 • 1999
2000-e
2000 • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 2005 • 2006 • 2007 • 2008 • 2009
2010-e
2010 • 2011 • 2012 • 2013 • 2014 2015 • 2016 • 2017 • 2018 • 2019

Na području Jugoslavije, značajniji filmovi bili su film strave Sveto mesto i Čudna noć.

Događaji

• 9 - 20. februar - Četrdeseti po redu Berlinski filmski festival je prvi održan nakon pada Berlinskog zida i kolapsa komunističkih režima u Istočnoj Evropi, koji su se zbili nekoliko mjeseci ranije; iako je Njemačka još uvijek formalno podijeljena, festival izaziva izuzetnu pažnju zbog svog historijskog konteksta, ali i prilike da se prvi put pogledaju ostvarenja koja su u Istočnoj Njemačkoj i drugim državama Istočnog bloka bila iz ideoloških razloga zabranjena i smještena u bunker; među njima se ističe čehoslovački crno-bijeli film Skřivánci na niti koji je bio snimljen još 1969. godine, koji će na kraju dobiti Zlatni medvjed, simbolički označivši početak postkomunističke ere u tadašnjim istočnoevropskim kinematografijama.
• 23. mart - Premijerno prikazana Zgodna žena, romantična komedija u režiji Garryja Marshalla čija je naslovna junakinja, koju tumači Julia Roberts, ulična prostitutka koja osvoji srce šarmantnog bogataša (koga tumači Richard Gere); iako će dobiti kritike od strane feministica i aktivista koji drže da je scenarij temeljen na Pepeljugi trivijalizirao ozbiljan društveni problem, film postiže izuzetnu gledanost i od Julije Roberts čini zvijezdu koja će dominirati filmovima tog žanra u sljedećem desetljeću.
• 30. mart - Premijerno prikazane Nindže kornjače, filmska adaptacija istoimenog stripa o mutiranim kornjačama koje se bore protiv kriminala na njujorškim ulicama; iako snimljen u nezavisnoj produkciji s relativno niskim budžetom, ostvarenje režisera Stevea Barrona postaje ogroman hit na američkim kino blagajnama, odnosno najkomercijalniji američki film u nezavisnoj produkciji i uzor za brojne kasnije superherojske filmove.
• 1. jun - Premijerno prikazan Total Recall, akcijski SF film u režiji Paula Verhoevena u kome u glavnoj ulozi nastupa Arnold Schwarzenegger; film postiže izuzetan uspjeh i potvrđuje status Schwarzeneggera kao velike akcijske zvijezde, a značajan je i zbog pionirskog korištenja CGI i motion capture tehnologije u skeniranju likova za specijalne efekte.
• 13. jul - Premijerno prikazana Brza promjena, kriminalistička komedija, koja predstavlja prvi i jedini film koji je režirao popularni komičar Bill Murray; ostvarenje koje predstavlja remake francuskog filma Hold-Up iz 1985. godine i u kome Murray tumači glavnu uloga, dobiva niz pohvala od strane kritike, ali predstavlja fijasko na kino-blagajnama.
• 19. oktobar - U New Yorku premijerno prikazan Ples s vukovima, epski pustolovni film kojeg je osobno producirao i režirao glavni glumac Kevin Costner; iako su mu mnogi predviđali neuspjeh, film slama sve rekorde na kino blagajnama te postaje najgledaniji vestern do tada^[1], doživljava brojne pohvale od strane kritike, a na kraju i dobija Oscar za najbolji film, te time ruši dotada duboko uvriježeno mišljenje kako je žanr vesterna mrtav u Hollywoodu.
• 9. septembar - Na Venecijanskom filmskom festivalu premijerno prikazan Dobri momci, gangsterski film američkog režisera Martina Scorseseja temeljen na biografiji sitnog gangstera Henryja Hilla; ostvarenje koje kombinira ekplicitno nasilje, crni humor i nostalgiju, a će doživjeti brojne pohvale, što zbog Scorsesejeve režije, a što zbog glumačkih nastupa Raya Liotte, Lorraine Bracco i Joea Pescija koji, usprkos epizodnih uloga postaju zvijezde; film koji je u mnogo čemu redefinirao prikaz organiziranog kriminala u američkoj kinematografiji postaje najpopularniji film u Scorsejevoj filmografiji, a uticajni kritičar Roger Ebert će prozvati trećim najboljim filmom 1990-ih.^[2]
• septembar - MPAA, nakon protesta izazvanih odbijanjem izdavanja cenzorskih certifikata za od strane kritike hvaljenih, ali zbog nasilja i seksa "problematičnih" art filmova kao što su Henry: Portrait of a Serial Killer i The Cook, the Thief, His Wife and Her Lover objavljuje reviziju svog sistema rejtinga, te je rejting "X", koja je tada postala sinonimom za pornografiju zamijenjena oznakom "NC-17" ("zabranjeno djeci ispod 17 godina"); prvi film sa tim rejtingom će biti Henry & June, erotska drama Phila Kaufmana prikazana 5. oktobra; novi rejting se, međutim, pretvara u fijasko, s obzirom da ga zbog još uvijek "problematičnih" asocijacija filmove njime označene odbijaju prikazivati kino-dvorane i oglašavati mediji u konzervativnim dijelovima SAD, kao što ih uticajni lanac Blockbuster Video odbija posuđivati u svojim videotekama.
• oktobar - Britanski informatičar i filmofil Col Needham na temelju diskusija u Usenetovoj grupi rec.arts.movies stvara datoteku od 23.000 stavki, odnosno bazu podataka koja će predstavljati začetak današnje Internet Movie Database.
• 16. novembra - U SAD premijerno prikazan film Sam u kući, komedija koja ostaje na prvom mjestu najgledanijih filmova na blagajnama 12 tjedana za redom, te sa 286 milijuna $ postaje najgledaniji film u SAD-u te godine,^[3] učinivši od 10-godišnjeg Macaulaya Culkina komercijalno dotada najuspješnijim dječjim glumcem; usprkos tako impresivnog uspjeha, na međunarodnom tržištu je Sam u kući imao manje gledatellja od fantastične melodrame Duh s Patrickom Swayzeom i Demi Moore u glavnim ulogama.
• 24. decembar - Američki glumac Tom Cruise se, nekoliko mjeseci nakon razvoda od svoje dvije decenije starije kolegice Mimi Rogers, ženi za Nicole Kidman, australijsku glumicu sa kojom je bio nastupio u hit-filmu Days of Thunder; njih dvoje će tokom sljedeće decenije nastupati u nizu prestižnih filmova, postavši jednom od najvećih superparova Hollywooda.

Rođenja

datum	ime	nacionalnost i zanimanje	godina smrti
11. februar	Q’orianka Kilcher	američka glumica
24. mart	Keisha Castle-Hughes	novozelandska glumica
9. april	Kristen Stewart	američka glumica
10. april	Alex Pettyfer	britanski glumac
15. april	Emma Watson	britanska glumica
15. august	Jennifer Lawrence	američka glumica
22. oktobar	Jonathan Lipnicki	američki glumac

Smrti

datum	ime	nacionalnost i zanimanje	godina rođenja
8. januar	Terry-Thomas	britanski glumac	1911
15. januar	Gordon Jackson	britanski glumac	1923
20. januar	Barbara Stanwyck	američka glumica	1907
25. januar	Ava Gardner	američka glumica	1922
17. mart	Capucine	francuska glumica i manekenka	1928
15. april	Greta Garbo	švedska glumica	1905
16. maj	Sammy Davis, Jr.	američki glumac	1925
18. maj	Jim Henson	američki režiser i producent	1936
18. maj	Jill Ireland	britanska glumica	1936
15. jul	Margaret Lockwood	britanska glumica	1916
21. jul	Sergej Paradžanov	armenski i sovjetski režiser	1924
4. septembar	Irene Dunne	američka glumica	1898
14. oktobar	Leonard Bernstein	američki kompozitor	1918
15. oktobar	Delphine Seyrig	francuska glumica	1932
20. oktobar	Joel McCrea	američki glumac	1905
27. oktobar	Jacques Demy	francuski režiser	1931
27. oktobar	Ugo Tognazzi	italijanski glumac	1922
30. oktobar	V. Shantaram	indijski režiser	1901
22. septembar	Irving Berlin	američki kompozitor	1888
12. novembar	Eve Arden	američka glumica	1908
1. decembar	Sergio Corbucci	italijanski režiser	1926
7. decembar	Joan Bennett	američka glumica	1910
8. decembar	Martin Ritt	američki režiser	1914

Najkomercijalniji filmovi u kinima diljem svijeta

Najkomercijalniji filmovi u kinima diljem svijeta^[4]

Rang	Naslov	Studio	Redatelj	Svjetska zarada
1.	Ghost	Paramount Pictures	Jerry Zucker	$505,702,588
2.	Home Alone	20th Century Fox	Chris Columbus	$476,684,675
3.	Pretty Woman	Touchstone Pictures	Garry Marshall	$463,406,268
4.	Dances with Wolves	Orion Pictures	Kevin Costner	$424,208,848
5.	Total Recall	TriStar Pictures	Paul Verhoeven	$261,299,840
6.	Back to the Future Part III	Universal Studios	Robert Zemeckis	$244,527,583
7.	Die Hard 2: Die Harder	20th Century Fox	Renny Harlin	$240,031,094
8.	Presumed Innocent	Warner Bros.	Alan J. Pakula	$221,303,188
9.	Teenage Mutant Ninja Turtles	New Line Cinema	Steve Barron	$201,965,915
10	Kindergarten Cop	Universal Studios	Ivan Reitman	$201,957,688
11.	The Hunt for Red October	Paramount Pictures	John McTiernan	$200,512,643
12.	Dick Tracy	Touchstone Pictures	Warren Beatty	$162,738,726
13.	Days of Thunder	Paramount Pictures	Tony Scott	$157,920,733
14.	Another 48 Hrs.	Paramount Pictures	Walter Hill	$153,518,974
15.	Bird on a Wire	Universal Studios	John Badham	$138,697,012
16.	The Godfather Part III	Paramount Pictures	Francis Ford Coppola	$136,766,062
17.	Rocky V	United Artists	John G. Avildsen	$119,946,358
18.	Edward Scissorhands	20th Century Fox	Tim Burton	$86,024,005
19.	Problem Child	Universal Studios	Dennis Dugan	$53,470,900
20.	Marked for Death	20th Century Fox	Dwight H. Little	$57,968,936

Nagrade

Kategorija/Organizacija	Zlatni globus 22. siječnja 1991.		Oscar 21. ožujka 1991.	Nagrade Udruženja njujorških filmskih kritičara 1990.	BAFTA 14. travnja 1991.
	Drama	Mjuzikl ili komedija
Najbolji film	Ples s vukovima	Zelena karta	Ples s vukovima	Dobri momci	Dobri momci
Najbolji redatelj	Kevin Costner Ples s vukovima		Kevin Costner Ples s vukovima	Martin Scorsese Dobri momci	Martin Scorsese Dobri momci
Najbolji glumac	Jeremy Irons Reversal of Fortune	Gérard Depardieu Zelena karta	Jeremy Irons Reversal of Fortune	Robert De Niro Dobri momci i Buđenja	Philippe Noiret Cinema Paradiso
Najbolja glumica	Kathy Bates Misery	Julia Roberts Pretty Woman	Kathy Bates Misery	Joanne Woodward Mr. & Mrs. Bridge	Jessica Tandy Vozeći gđicu Daisy
Najbolji sporedni glumac	Bruce Davison Longtime Companion		Joe Pesci Dobri momci	Bruce Davison Longtime Companion	Salvatore Cascio Cinema Paradiso
Najbolja sporedna glumica	Whoopi Goldberg Duh		Whoopi Goldberg Duh	Jennifer Jason Leigh Miami Blues i Last Exit to Brooklyn	Whoopi Goldberg Duh
Najbolji adaptirani scenarij	Ples s vukovima Michael Blake		Ples s vukovima Michael Blake	-	Dobri momci Martic Scorsese, Nicholas Pileggi
Najbolji izvorni scenarij			Duh Bruce Joel Rubin	Mr. & Mrs. Bridge Ruth Prawer Jhabvala	Cinema Paradiso Guiseppe Tornatore
Najbolji strani film	Cyrano de Bergerac		Putovanje nade	Das schreckliche Mädchen	Cinema Paradiso

Zlatna palma, Cannes:

Divlji u srcu, režija David Lynch, SAD

Zlatna arena, Pula:

Gluvi barut, režija Bahrudin Čengić

Izvori

1. „Highest Grossing U.S. Westerns: Movies”. bloomberg.com. Pristupljeno 23. listopada 2013.
2. „BERT & SCORSESE: BEST FILMS OF THE 1990S”. 26. veljače 2000. Pristupljeno 23. listopada 2013.
3. „Total Grosses of all Movies Released in 1990”. Box Office Mojo. Pristupljeno 23. listopada 2013.
4. „1990 Worldwide Grosses”. Box Office Mojo. Pristupljeno 14. listopada 2013.

Vanjske veze

1990. na filmu na Wikimedijinoj ostavi

• 1990. Arhivirano 2007-01-25 na Wayback Machine-u na Internet Movie Database
• 1990. na filmu na Numbers
• 100 najhvaljenijih filmova 1990. na Rotten Tomatoes
• Najhvaljeniji filmovi Arhivirano 2014-04-03 na Wayback Machine-u na Films101