Ахсынньы 26

Ахсынньы 26 диэн Григориан халандаарыгар сыл 360-с күнэ (ордук хонуктаах сылга 361-c күнэ). Сыл бүтүө 5 күн баар.

Бэлиэ күннэр

• Австралия Австралия, Улуу Британия Улуу Британия, Саҥа Зеландия Саҥа Зеландия, Канаада Канаада, Кирибати Кирибати, Науру Науру — Бэлэх күнэ^[1][2]. 26 чыыһыла баскыһыанньаҕа түбэстэҕинэ, бэнидиэнньиккэ көһөн биэрэр. Бу күнү кытта ситимнээх күннэр:
  • Соҕуруу Африка Соҕуруу Африка, Намибия Намибия — Эйэҕэ дьулуур күнэ
  • Вануату Вануату — Ыал күнэ
  • Соломон Арыылара Соломон Арыылара — Махтал күнэ
• Австрия Австрия, Каталония Каталония, Хорватия Хорватия, Чехия Чехия, Германия Германия, Гонконг Гонконг, Италия Италия, Ирландия Ирландия, Люксембург Люксембург, Польша Польша, Словакия Словакия, Швейцария Швейцария — Сибэтиэй Стефан күнэ уонна ону кытта ситимнээх күннэр:
  • Болгария Болгария — Аҕа күнэ
• Арҕаа Христанство — Уон икки күннээх Ороһооспо иккис күнэ
• АХШ АХШ — Кванза бастакы күнэ. Бу АХШ Африкаттан төрүттээх олохтоохторо ахсынньы 26 күнүттэн тохсунньу 1 күнүгэр диэри бэлиэтиир бырааһынньыктара. Өбүгэлэрэ бу күннэргэ үүнүү малааһынан оҥороллор эбит
• Багаамалар Багаамалар — Джунканоо параад бастакы күнэ, иккис күнүгэр - Саҥа дьыл
• Ирландия Ирландия, Мэн Арыы Мэн Арыы — Рен күнэ
• Нидерланд Нидерланд, Польша Польша, Словакия Словакия — Ороһооспо иккис күнэ
• Словения Словения — Тутулуга суох уонна бииргэ буолуу күнэ
• Техас Техас (Хьюстон) — Мауро Хамза күнэ

Түбэлтэлэр

• 887 — Ломбардия лордара Италия хоруолунан Беренгар I талбыттар.
• 1825 — Николай І ыраахтааҕы бөрүстүөлгэ олорбут, Петербуурга бирисээгэ биэрии кэмигэр декабристар өрө туруулара буолбут.
• 1898 — Мария уонна Пьер Кюрилар радийы ылбыттарын туһунан биллэрбиттэр.
• 1919 — Бу күннэргэ Дьокуускайга былаас уларыйбыт, уобаластааҕы управление, куорат дуумата, полиция управлениета, казаактар хамаандалара, Колчаак милиисийэтэ үрэллибиттэр. Уокуруктааҕы суут уонна борокуруор надзора эмиэ астаапкаҕа ыытыллыбыттар. Кыһыл Аармыйа Дьокуускайдааҕы быстах кэмҥэ Штаабын начаалынньыга Х.А.Гладунов бу күннээҕи № 11 бирикээһинэн Саха уеһын уонна куорат милиисийэлэрин холбообута уонна начаалынньыгынан А.В.Акуловскайы анаабыта.
• 1926 — Төмтөөн оройуонун олохтоохторун бастакы мунньаҕа (сийиэһэ) буолбут. Олохтоохтору сэбиэскэй былаас соруктарын кытта аан бастаан билиһиннэрбиттэр. 13 киһилээх ситэриилээх кэмитиэт (исполком) талыллыбыт, ол иһинэн үс хамыыһыйа баар буолбут: санитарнай, пожарнай уонна сыана хамыыһыйата^[3].
• 1943 — Баренц байҕалыгар Нордкап тумул арыы аттыгар ньиэмэс линейнай крейсерэ «Шарнхорст» тимирдиллибит.
• 1948 — Хотугу Кэриэйэттэн тиһэх сэбиэскэй сэриилэр тахсыбыттар.
• 1959 — Саха АССР-га бастакы норуот тыйаатырын Ытык Күөлгэ үөрүүлээхтик миитиннээн оройуон үлэһиттэрэ аспыттар.
• 1975 — Звуктааҕар түргэнник көтөр Ту-144 сэбиэскэй пассажирскай сөмүлүөт үлэҕэ киллэриллибит.
• 1985 — Мэҥэ Хаҥалас Төхтүрүгэр ыанньыксыт Павел Шарин (24.06.1955 төр.) хас биирдии сыһыарыллыбыт 18 ынаҕыттан 6071 кг. үүтү ыабыта, Саха сиригэр XX үйэ чаҕылхай рекордун олохтообута.
• 1990 — РСФСР совминын "Ырыынак сыһыаннарыгар көһүү кэмигэр Саха ССР социальнай-экэнэмиичэскэй кыһаҕаларын быһаарарыгар экэниэмикэ өттүнэн бэйэтин бэйэтэ дьаһаныытын кэҥэтэр туһунан" 603№ уурааҕа тахсыбыт. Бу уураах ый ынараа өттүгэр Михаил Николаев Борис Ельцинныын көрсүһүүтүн түмүгүнэн тахсыбыта. Уураахха айылҕа баайын туһаныы рентата өрөспүүбүлүкэҕэ төлөнүөхтээҕэ, алмаас, көмүс уонна атын кыраныысса таһыгар тахсар бородууксуйа иһин валютанан төлөбүр киириэхтээҕэ, өрөспүүбүлүкэ валюта пуондалаах буолуохтааҕа ыйыллыбыт.
• 1991 — ССРС Үрдүкү Сэбиэтэ мунньахтаан СНГ баар буолбутунан ССРС суох буолбутун биллэрбит.
• 1992 — Үрдүкү Сэбиэт XVI сиэссийэтигэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин дьаралыга бигэргэтиллибит.
• 2007 — Михаил Алексеев-Дапсы 70 сааһын бэлиэтээһин иһинэн саха тылын туругар аналлаах билим кэмпириэнсийэтэ ыытыллыбыт.
• 2007 — Федот Тумусов Арассыыйа Федерациятын Федеральнай Мунньаҕын Государственнай Дууматын дьокутаатынан талыллыбыт.

Төрөөбүттэр

• 1893 — Мао Цзэдун, Кытай салайааччыта (09.09.1976 өлб.)
• 1919 — Иннокентий Попов — Саха государственнай университетын 1959—1973 сс. ректора.

Өлбүттэр

• 1530 — Захиреддин Мухаммед Бабур (1483 төр.), узбек, Ииндийэ ыраахтаҕыта, Улуу Моҕуоллар судаарыстыбаларын олохтооччу.
• 1985 — гориллалары чинчийбит учуонай Фосси Дайан.
• 2019 — Галина Волчек (1932 төр.), тыйаатыр уонна киинэ артыыһа, тыйаатыр режиссера, ССРС народнай артыыһа.

1. День подарков (Великобритания, Австралия, Новая Зеландия, Канада) — Boxing Day Архыыптаммыт 2009, Ахсынньы 10 күнүгэр.
2. Фестивали и праздники в Кирибати / Travel.Ru / Кирибати
3. Морозов М.Т. Таежная жемчужина : городу Нерюнгри 30 лет. — Хабаровск: Приамурские ведомости, 2005. — С. 15-16. — 80 с. — 3000 экз.