czwarty

czwarty (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈt͡ʃfartɨ], AS: [čfarty], zjawiska fonetyczne: post. utr. dźw. ​^?/i

znaczenia:

przymiotnik odliczebnikowy^[1]

(1.1) od 4

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(2.1) dzień miesiąca po trzecim

rzeczownik, rodzaj żeński

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	czwarty		czwarta	czwarte	czwarci	czwarte
dopełniacz	czwartego		czwartej	czwartego	czwartych
celownik	czwartemu		czwartej	czwartemu	czwartym
biernik	czwartego	czwarty	czwartą	czwarte	czwartych	czwarte
narzędnik	czwartym		czwartą	czwartym	czwartymi
miejscownik	czwartym		czwartej	czwartym	czwartych
wołacz	czwarty		czwarta	czwarte	czwarci	czwarte
nie stopniuje się

(3.1) czwarta: godzina czwarta

odmiana:

(1.1)

 

przykłady:

(1.1) Kwiecień to czwarty miesiąc roku w kalendarzu gregoriańskim.

(1.1) Jak wykazuje badanie, w ciągu ostatniego pół roku co czwarty pasażer czuł się niepewnie na stacji kolejowej.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) 4.

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. czwarta ż, czwartek m, czwartak m, czworak m, czworaczek mzw/mrz

licz. cztery

przedr. czwarto-

związki frazeologiczne:

czwarta władza • czwarty wymiar • czwarty do brydża • czwarty pas, karty w tas

etymologia:

W klasycznej terminologii wyraz ten jest uznawany za liczebnik porządkowy^[2], za traktowaniem go jako przymiotnik przemawia m.in. fakt, że odmienia się przez przypadki, liczby i rodzaje.

uwagi:

tłumaczenia:

• albański: (1.1) i katërt
• angielski: (1.1) fourth
• arabski: (1.1) رَابِع (rābiʿ)
• baskijski: (1.1) laugarren
• białoruski: (1.1) чацвёрты
• bułgarski: (1.1) четвърти
• chiński standardowy: (1.1) 第四 (dìsì)
• chorwacki: (1.1) četvrti
• czeski: (1.1) čtvrtý
• dolnołużycki: (1.1) stwórty
• duński: (1.1) fjerde
• esperanto: (1.1) kvara
• fiński: (1.1) neljäs
• francuski: (1.1) quatrième
• fryzyjski: (1.1) fjirde
• górnołużycki: (1.1) štwórty
• hawajski: (1.1) hā
• hiszpański: (1.1) cuarto
• islandzki: (1.1) fjórði
• jidysz: (1.1) פֿערטער m / פֿערטע ż
• jugorusiński: (1.1) штварти
• karpatorusiński: (1.1) четве́ртый
• kaszubski: (1.1) czwiôrti / czwôrti
• kataloński: (1.1) quart
• kazachski: (1.1) төртінші
• kirgiski: (1.1) төртүнчү
• koreański: (1.1) 넷째
• litewski: (1.1) ketvir̃tas
• łaciński: (1.1) quārtus
• łatgalski: (1.1) caturts
• łotewski: (1.1) ceturtais
• macedoński: (1.1) четврти
• niderlandzki: (1.1) vierde
• niemiecki: (1.1) vierter
• nowogrecki: (1.1) τέταρτος
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)  ,    
• połabski: (1.1) ciťortĕ
• portugalski: (1.1) quarto
• rosyjski: (1.1) четвёртый
• rumuński: (1.1) al patrulea m/n, a patra ż
• ruski: (1.1) четвертый
• serbski: (1.1) четврти
• słowacki: (1.1) štvrtý
• słoweński: (1.1) četŕti / štŕti
• słowiński: (1.1) čvjǻrṭï
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) четврьтъ
• staroczeski: (1.1) čtvrtý
• staroruski: (1.1) четвьртъ
• starosłowacki: (1.1) štvrtý
• szwedzki: (1.1) fjärde
• turecki: (1.1) dördüncü
• tybetański: (1.1) བཞི་པ (bzhi pa)
• ukraiński: (1.1) четве́ртий
• uzbecki: (1.1) toʻrtinchi
• wilamowski: (1.1) fiydy / fjȳdy
• włoski: (1.1) quarto
• wolof: (1.1) ñeenteelu
• żmudzki: (1.1) ketvėrts

źródła:

1.  Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
2.  Hasło „liczebnik porządkowy” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.