Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego
wydział Uniwersytetu Opolskiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego (WT UO) – jeden z 12 wydziałów Uniwersytetu Opolskiego[1]. W ramach Wydziału funkcjonuje również Instytut Nauk Teologicznych. Siedzibą Wydziału jest Collegium Theologicum Uniwersytetu Opolskiego.
| Uniwersytet Opolski | |
 Gmach Collegium Theologicum UO | |
| Data założenia |
1994 |
|---|---|
| Państwo | |
| Województwo | |
| Adres |
ul. Wojciecha Drzymały 1a |
| Liczba pracowników • naukowych |
38 |
| Liczba studentów |
180 |
| Dziekan |
ks. dr hab. Mateusz Rafał Potoczny, prof. UO |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie Opola  | |
 50°40′08″N 17°55′33″E | |
| Strona internetowa | |
Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego powstał w 1994 roku z przekształcenia powstałej w 1981 roku filii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, bazującej na kilkudziesięcioletnich doświadczeniach Wyższego Seminarium Duchownego w Nysie, gdzie pracowała kadra naukowa dawnego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[2].
Aktualnie Wydział Teologiczny kształci studentów na studiach stacjonarnych na czterech kierunkach zaliczanych do dziedziny nauk teologicznych (teologia, teologia kanoniczna, orientalistyka chrześcijańska oraz turystyka i kultura śródziemnomorska)[3].
W przeszłości Wydział Teologiczny składał się z 3 instytutów i 10 samodzielnych katedr[4]. Od wprowadzenia reformy Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2019 r. na strukturę Wydziału składa się 5 samodzielnych katedr[5]. Aktualnie w jednostce zatrudnionych jest 26 pracowników naukowo-dydaktycznych (z czego 11 na stanowisku profesora, 9 na stanowisku profesora uczelni ze stopniem doktora habilitowanego oraz 6 na stanowisku adiunkta ze stopniem doktora)[6]. Wydział współpracuje również z emerytowanymi profesorami, których autorytet wspiera proces dydaktyczny oraz z szeregiem wykładowców zatrudnionych na zajęciach zleconych[7]. Ponadto Wydział prowadzi szeroko zakrojoną współpracę z ośrodkami międzynarodowymi (m.in. Niemcy, Włochy, Austria, Węgry, Rumunia, Czechy, Słowacja, Indie, Liban).
Wydział Teologiczny UO wydaje również cenione czasopisma naukowe, takie jak:
- Studia Oecumenica
- Liturgia Sacra. Liturgia, Musica, Ars
- Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
- Family Forum
- Scriptura Sacra
- Diakon[8]
Ponadto Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego wydaje następujące serie książkowe:
- Opolska Biblioteka Teologiczna
- Opolska Myśl Teologiczna
- Ekumenizm i Integracja
- Liturgia Musica Ars
- Człowiek – Rodzina – Społeczeństwo
- Colloquia Theologica
- Z Dziejów Kultury Chrześcijańskiej na Śląsku
- Podręczniki i Skrypty
- Pomoce duszpasterskie[9]
Według stanu na 2015 rok na Wydziale studenci odbywają studia w ramach studiów pierwszego stopnia (licencjackich), studiów drugiego stopnia (magisterskich uzupełniających), jednolitych studiów magisterskich oraz studiów doktoranckich. Łącznie na Wydziale Teologicznym studiuje 271 studentów[10].
W przeprowadzonej ewaluacji jakości działalności naukowej za lata 2017–2021 Uniwersytetowi Opolskiemu w dyscyplinie nauki teologiczne przyznano kategorię A +[11].
Wydział Teologiczny UO jest jednostka aktywną w przestrzeni mediów społecznościowych. W ramach wydziału działa #OpolskieForumTeologii, na którego kanale można wysłuchać wielu wykładów z zakresu teologii i nauk pokrewnych[12].
- Od 1 października 2019 r., w związku z nową ustawą – prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz nowym statutem UO, w ramach WT UO wyodrębniono Instytut Nauk Teologicznych. W związku z tym zmieniła się również struktura jednostki:
Wydział Teologiczny UO
- Wielki Kanclerz Wydziału Teologicznego: bp dr hab. Andrzej Czaja
- Dziekan: ks. dr hab. Mateusz Rafał Potoczny, prof. UO
- Zastępca dziekana: ks. dr hab. Janusz Andrzej Podzielny, prof. UO[13]
Instytut Nauk Teologicznych UO
- Dyrektor: ks. dr hab. Krystian Kałuża, prof. UO
- Zastępca dyrektora: ks. dr hab. Rajmund Porada, prof. UO[14]
- 1994–2002: ks. prof. dr hab. Helmut Jan Sobeczko – teolog (liturgika)
- 2002–2008: ks. prof. dr hab. Tadeusz Dola – teolog (teologia fundamentalna)
- 2008–2012: ks. prof. dr hab. Stanisław Rabiej – teolog (ekumenizm)
- 2012–2016: ks. prof. dr hab. Tadeusz Dola – teolog (teologia fundamentalna)
- 2016–2020: ks. prof. dr hab. Radosław Chałupniak – teolog (katechetyka)[15]
- od 2020: ks. dr hab. Mateusz Rafał Potoczny, prof. UO – teolog (liturgika, kościelne nauki wschodnie)
- J.E. ks. abp Alfons Nossol (18 maja 1995)
- J.Em. Kard. Miloslav Vlk (24 stycznia 2002)
- J. Em. Kard. Karl Lehmann (24 stycznia 2002)
- Jego Świątobliwość Ojciec Święty Jan Paweł II (17 lutego 2004)
- Hans-Gert Pöttering (10 marca 2007)
- J. Em. Kardynał Walter Kasper (10 marca 2007)
- prof. Krzysztof Zanussi (5 marca 2010)
- ks. prof. Wacław Hryniewicz OMI (30 października 2014)
- o. prof. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv (30 października 2014)
- J. Em. Kard. Kurt Koch (3 czerwca 2022)
Teologia
Wydział Teologiczny UO prowadzi studia jednolite magisterskie stacjonarne na kierunku teologia w dwóch specjalnościach: katechetyczno-pastoralna (studia 5-letnie) oraz kapłańskiej (studia 6-letnie). W przeszłości prowadzono w ofercie Wydziału obecne były również studia niestacjonarne w dwóch specjalnościach: katechetyczno-pastoralnej (studia 5-letnie) oraz diakońskiej[16].
Teologia kanoniczna (studium licencjatu rzymskiego)
Od roku akademickiego 2020/2021 istnieje możliwość podjęcia studiów na kierunku teologia kanoniczna. Jest to studium przeznaczone dla magistrów teologii, którzy chcieliby kontynuować swoją naukową drogę i rozpocząć etap studiów zmierzający do uzyskania stopnia tzw. „licencjatu rzymskiego”, który w przyszłości może stać się początkiem studiów doktoranckich. Kandydat na studia powinien wcześniej ukończyć jednolite studia magisterskie z teologii katolickiej albo wyższe seminarium duchowne (legitymuje się dyplomem lub zaświadczeniem ukończenia seminarium) oraz posiada przygotowanie pedagogiczne do nauczania religii. Efekty uczenia się przekazywane w ramach kierunku „Teologia kanoniczna” nie pokrywają się z istniejącym kierunkiem „Teologia” i umożliwiają pogłębienie dotychczas zdobytej wiedzy, umiejętności i kompetencji oraz ich aktualizację do zmieniających się uwarunkowań społeczno-religijnych. Studia nie dają kwalifikacji do nauczania religii w szkole (nie obejmują przygotowania pedagogiczno-katechetycznego), natomiast z perspektywy kościelnej (co potwierdza dodatkowe uzyskanie stopnia tzw. „licencjatu rzymskiego”) dają możliwość prowadzenia zajęć dydaktycznych w instytucjach kościelnych, np. w seminariach duchownych. Przygotowanie metodyczno-dydaktyczne opiera się na uprawnieniach, które absolwent nabył wcześniej – w ramach 5- albo 6-letnich jednolitych studiów magisterskich z teologii (jeśli te studia przewidywały uzyskanie takich uprawnień)[17].
Orientalistyka chrześcijańska
Są to jedyne tego typu studia w Polsce. W ramach studiów licencjackich i magisterskich studenci zaznajamiają się z bogatą problematyką chrześcijan Orientu (Europy Wschodniej, Azji i Afryki Północnej) i kontekstem ich życia. Absolwenci to wykwalifikowana kadra menedżerów kultury, przygotowanych do pracy w instytucjach kultury, mediach, organizacjach pomocowych, stowarzyszeniach i fundacjach mających na celu wsparcie humanitarne, a także w organizacjach turystycznych oraz w biznesie. Studenci stają się ekspertami zaznajomionymi z kompleksową sytuacją społeczno-religijno-kulturowo-polityczną ludzi szeroko pojętego Wschodu.
Program studiów zawiera bogaty wachlarz przedmiotów z dziedziny nauk teologicznych, humanistycznych i społecznych. Ważnym komponentem programu studiów są również języki obce (np. arabski, syryjski, języki nowożytne).
Utworzenie studiów z zakresu orientalistyki chrześcijańskiej zasadzało się na kilku przesłankach.
- Po pierwsze: wyzwania stające przed społeczeństwami Zachodu, związane z handlem, ale także z migracjami ludności wywodzącej się w dużej mierze ze społeczności orientalnych, wymagają przygotowania wyspecjalizowanej kadry profesjonalnych znawców kultury, religii i kontekstu ich życia. Aby skutecznie odpowiadać na związane z rzeczonymi wyzwaniami zadania potrzeba przede wszystkim zaznajomienia się ze światem orientalnym.
- Po drugie, obserwowane w dzisiejszym świecie coraz większe zainteresowanie Orientem wymaga wyjścia naprzeciw oczekiwaniom wielu ludzi, chcących poznać wieloraki kontekst kultur i zawiłości świata Wschodu. Dotyczy to także jej chrześcijańskiego ujęcia. Na dzień dzisiejszy w żadnym ośrodku teologicznym w Polsce nie kształci się specjalistów z zakresu orientalistyki chrześcijańskiej, stąd propozycja WT UO wydaje się być atrakcyjnym novum w skali całego kraju.
- Po trzecie, chrześcijanie Orientu, chociaż w historii chrześcijaństwa wykazali się niezwykle ważnym wkładem w całość dziedzictwa Kościoła, dziś stoją na skraju zapomnienia. Nasze studia mają być jednym z bastionów promocji wiedzy o chrześcijaństwie Orientu.
- Po czwarte: budowanie wielokulturowych społeczeństw pokoju i tolerancji wymaga znajomości kultury i kontekstu życia ludzi w różnych szerokościach geograficznych. Znajomość problematyki wschodniej wydaje się na tym polu najistotniejszą[18].
Podyplomowe Studia Teologiczno-Katechetyczne
Kwestia kwalifikacji nauczycieli religii jest regulowana na drodze Porozumienia pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej. Porozumienia wypracowane w roku 1993 oraz 2000 zawierały dążenie do dostosowania kwalifikacji nauczycieli religii do powszechnie obowiązujących wymagań wobec nauczycieli, przy jednoczesnym zachowaniu specyfiki lekcji religii, a także uwzględnieniu możliwości kadrowych Kościoła. Od roku 2007 prowadzono rozmowy dotyczące wypracowania nowego Porozumienia, które zawarte zostało 31 maja 2016 roku. Kolejne Porozumienie podpisane zostało 3 kwietnia 2019 roku i weszło w życie z dniem 1 września 2019 roku. W znowelizowanym dokumencie stwierdza się, że kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela religii w liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I i II stopnia, szkołach podstawowych i w przedszkolach z wyjątkiem specjalnych, posiada osoba, która ukończyła teologiczno-katechetyczne studia podyplomowe umożliwiające nabycie wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu przedmiotów teologicznych, prowadzone w wymiarze określonym przez Konferencję Episkopatu Polski (zob. § 1 pkt 3; § 2 pkt 3; § 3 pkt 1; §4 pkt 1 Porozumienia z 3 kwietnia 2019 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii)[19].
Studia doktoranckie
Wydział Teologiczny prowadzi także studia doktoranckie (trzeciego stopnia, 4 letnie) z zakresu nauk teologicznych oraz nauk o rodzinie[20].
Wydział ma uprawnienia do nadawania następujących stopni naukowych[21]:
- doktora w zakresie nauk teologicznych
- doktora w zakresie nauk o rodzinie
- doktora habilitowanego w zakresie nauk teologicznych
Kierunki prowadzone w przeszłości
- Nauki o rodzinie[22]
- asystent rodziny
- opiekun osoby starszej i chorej terminalnie[23]
- Muzykologia, od roku akademickiego 2019/2020 kierunek został przeniesiony do Instytutu Historii UO[24].
- Turystyka i kultura śródziemnomorska, kierunek prowadzony w latach 2014-2024[25].
- Wyższe Międzydiecezjalne Seminarium Duchowne w Opolu (rektor: ks. dr hab. Andrzej Anderwald, prof. UO)
- Centrum Kultury i Nauki w Kamieniu Śląskim (dyrektor: ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser)
- Biblioteka Wydziału Teologicznego
- Instytut Badań nad Teologią i Duchowością Dalekiego Wschodu (dyrektor: ks. dr hab. Dariusz Klejnowski-Różycki, prof. UO)[26]
Profesorowie tytularni
- ks. prof. dr hab. Andrzej Anderwald, teologia fundamentalna
- ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser, teologia ekumeniczna
- ks. prof. dr hab. Konrad Glombik, prof. UO, teologia moralna
- o. prof. dr hab. Andrzej Sebastian Jasiński OFM, teologia biblijna
- ks. prof. dr hab. Jan Kochel, katechetyka[27]
- ks. prof. dr hab. Marek Lis, środki przekazu wiary, komunikacja społeczna[28]
- ks. prof. dr hab. Piotr Morciniec, teologia moralna
- ks. prof. dr hab. Stanisław Rabiej, teologia dogmatyczna
- ks. prof. dr hab. Norbert Widok, patrologia
- ks. prof. dr hab. Kazimierz Wolsza, filozofia religii[29]
- ks. prof. dr hab. Marcin Worbs, filologia germańska[30]
Samodzielni pracownicy naukowi WT UO bez tytułu naukowego zatrudnieni na stanowisku profesora nadzwyczajnego
- ks. dr hab. Piotr Górecki, prof. UO, historia Kościoła
- ks. dr hab. Wojciech Grygiel, prof. UO, filozofia
- ks. dr hab. Krystian Kałuża, prof. UO, teologia fundamentalna, religiologia i misjologia
- ks. dr hab. Dariusz S. Klejnowski-Różycki, prof. UO, teologia dogmatyczna
- ks. dr hab. Jerzy Kostorz, prof. UO, katechetyka
- ks. dr hab. Erwin Mateja, prof. UO, liturgika
- ks. dr hab. Janusz Podzielny, prof. UO, teologia moralna[31]
- ks. dr hab. Rajmund Porada, prof. UO, ekumenizm
- ks. dr hab. Mateusz Rafał Potoczny, prof. UO, liturgika oraz liturgie chrześcijańskiego Orientu
Niesamodzielni pracownicy naukowi WT UO ze stopniem naukowym doktora
- ks. dr Andrzej Demitrów, teologia biblijna
- ks. dr Mariusz Drygier, historia Kościoła
- ks. dr Łukasz Florczyk, teologia biblijna
- ks. dr Piotr Herok, teologia biblijna
- ks. dr Michał Klementowicz, homiletyka, retoryka
- ks. dr Andrzej Ochman, socjologia
- ks. dr Robert Sadlak, teologia pastoralna
Pracownicy UO spoza WT oraz prowadzący zajęcia zlecone
- o dr hab. Marek Blaza SJ, prof. AKW, ekumenizm i sakramentologia
- dr hab. Marcin Böhm, prof. UO, historia
- dr Anna Bronowicka, psychologia
- ks. mgr lic. Mirosław Cichoń, patrologia
- dr Piotr Dobrowolski, katechetyka
- dr Said Edaich, nauki prawne
- ks. mgr Grzegorz Grąbczewski, historia sztuki
- dr Bartłomiej Grysa, nauki o języku i literaturze
- ks. dr Grzegorz Gura, prawo kanoniczne, prawo cywilne
- ks. dr hab. Franciszek Koenig, prof. UO, muzykologia
- ks. dr hab. Dariusz Krok, prof. UO, psychologia
- ks. dr Łukasz Libowski, filozofia i filologia klasyczna
- ks. dr Wojciech Maciążek, teologia dogmatyczna
- ks. dr Łukasz Marczak, socjologia
- mgr inż. Stanisław Mołodecki, turystyka
- o. dr Maksymilian Nawara OSB, teologia orientalna
- dr Stanisław Niewiński, politologia
- ks. mgr lic. Arnold Nowak, teologia orientalna
- dr Ewa Kiełek-Rataj, psychologia
- ks. dr Sławomir Pawiński, homiletyka
- ks. dr hab. Grzegorz Poźniak, prof. UO, muzykologia
- dr hab. Piotr Sadowski, prof. UO, nauki prawne
- o. dr Wojciech Surówka OP, teologia prawosławna, ekumenizm
- o. dr Rafał Zarzeczny SJ, teologia dogmatyczna i patrystyczna
Źródło: Wydział Teologiczny UO[32]
- Katedra Teologii Biblijnej, Historii Kościoła i Patrologii – kierownik: ks. prof. dr hab. Norbert Widok
- Katedra Teologii Fundamentalnej, Dogmatycznej i Ekumenizmu – kierownik: ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser
- Katedra Teologii Moralnej, Bioetyki i Prawa Kanonicznego – kierownik: ks. prof. dr hab. Piotr Morciniec
- Katedra Teologii Liturgicznej, Homiletyki i Komunikacji – kierownik: ks. dr hab. Erwin Mateja, prof. UO
- Katedra Teologii Pastoralnej, Katechetyki, Pedagogiki i Psychologii – kierownik: ks. prof. dr hab. Jan Kochel
Źródło: Wydział Teologiczny UO[33]
Źródło: Wydział Teologiczny UO[34]
- ks. mitrat dr Krzysztof Staniecki (1934–2003)
- ks. dr Gerard Strzeduła (1940–2005)
- ks. prof. dr hab. Józef Król (1945–2011)
- ks. dr Bernard Polok (1956–2012)
- o. prof. dr hab. Bronisław Wenanty Zubert OFM (1935–2015)
- ks. prof. dr hab. Alojzy Marcol (1931–2017)
- ks. prof. dr hab. Józef Herbut (1933–2018)
- ks. dr Bernard Jurczyk (1956–2018)
- ks. prof. dr hab. Radosław Chałupniak (1967–2020)
- ks. dr hab. Zdzisław Małecki (1939–2020)
- ks. dr Herbert Simon (1943–2020)[35]
- ks. dr Krzysztof Pagór (1950–2020)[36]
- o. prof. dr hab. Hugolin Langkammer OFM (1930–2021)[37]
- bp dr Gerard Kusz (1939–2021)[38]
- ks. prof. dr hab. Helmut Jan Sobeczko (1939–2021)[39]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
