Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” (SW „Czytelnik”, „Czytelnik”) – polskie wydawnictwo o profilu humanistyczno-literackim istniejące od 1944 z siedzibą w Warszawie. Jest najstarszym powojennym wydawnictwem polskim[1].
 Siedziba wydawnictwa (2017) | |
| Status prawny | |
|---|---|
| Adres |
ul. Wiejska 12a |
| Data założenia |
1944 |
| Dyrektor |
Marian Sewerski |
| Strona internetowa | |
Historia wydawnictwa
Wydawnictwo założone zostało w 1944 r. w Lublinie z inicjatywy Jerzego Borejszy, w 1945 po półrocznej działalności w Łodzi przeniesione zostało ostatecznie do Warszawy[2].
Początkowo oficyna wydawała głównie podręczniki i masowe niedrogie wydania klasyki, a także nowe tytuły prasowe – m.in: „Życie Warszawy”, „Dziennik Polski”, „Rzeczpospolita” oraz periodyki takie, jak: „Przekrój”, „Przyjaciółka”, „Odrodzenie”, „Kuźnica”, „Twórczość”, „Problemy”. W okresie 1945–1948 było to centrum polskiej kultury, pod kontrolą Borejszy, nazywane „imperium” lub „państwem w państwie”[przez kogo?]. Wydawnictwo organizowało biblioteki i księgarnie. Straciło na znaczeniu po usunięciu Borejszy z kierownictwa wydawnictwa w 1948 r. Głośne tytuły z tego okresu to: Popiół i diament Jerzego Andrzejewskiego, Kwiaty polskie Juliana Tuwima. Od 1951 r. wydawanie dzienników i innych czasopism przejęła Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa” (RSW). W 1957 wydawnictwo otworzyło Kawiarnię Czytelnika w Warszawie, przy ulicy Wiejskiej 12, która była miejscem spotkań ludzi polskiej kultury[1].
Do autorów przezeń publikowanych należą m.in. Maria Dąbrowska, Stanisław Grochowiak, Zofia Nałkowska, Gustaw Herling-Grudziński, Ryszard Kapuściński, Tadeusz Konwicki, Julian Tuwim, Aleksander Wat oraz Alessandro Baricco, Jacques Le Goff, Wiktor Jerofiejew, Ernst Jünger, Sándor Márai, Philip Roth.
W latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku sprzedaż wydawnictwa spadała. W 2017 miało 440 tys. złotych straty. Prezesem zarządu został wtedy Marian Sewerski, menadżer z doświadczeniem z koncernów paliwowych. W 2022 spółdzielnia miała 4,19 mln zł przychodów i 369 tys. zł zysku[1].
Obecnie wydaje literaturę piękną, publicystykę, pamiętniki, reportaże. Publikuje ok. 30 tytułów rocznie[1]. Od 2014 wydawnictwo publikuje e-booki, od 2021 audiobooki[1].
W latach 2006–2012 redaktorem naczelnym wydawnictwa był Janusz Drzewucki.
Serie wydawnicze
Do najbardziej znanych serii wydawniczych prowadzonych przez SW „Czytelnik” należą:
- Nike,
- Nowy Sympozjon,
- Archiwum „Kultury”,
- Wspomnienia i relacje,
- Pejzaże Kultury,
- Głowy Wawelskie,
- Poeci Polscy,
- Z jamnikiem,
a także serie międzywydawnicze:
Prezesi zarządu
- Jerzy Borejsza (1944-1948),
- Jerzy Pański 1948-1951),
- Jan Stefczyk (1952-1954),
- Ludwik Kasiński (1955-1975),
- Stanisław Bębenek (1975-1988),
- Wacław Sadkowski (1989-1990),
- Jerzy S. Sito (1990-1991),
- Stefan Bratkowski (1991-1992),
- Marek Bogucki (1992-1993),
- Włodzimierz Michalak (1994-1995),
- Marek Żakowski (1995-2017),
- Marian Sewerski (od 2017)[2]
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
