Loading AI tools
polskie towarzystwo sportowe Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie – najstarsze polskie towarzystwo sportowe, założone w Warszawie w 1878. Członek założyciel Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich[3]. Siedziba WTW mieści się w Warszawie na Cyplu Czerniakowskim.
 | |
| Data założenia |
1878 |
|---|---|
| Państwo | |
| Siedziba |
Warszawa |
| Adres |
ul. Zaruskiego 12 |
| Prezes |
Bogusław Siennicki |
| Sekcje | |
 Klubowe barwy wioseł[2]. | |
| Strona internetowa | |
Pomimo zakazu tworzenia na terenie zaboru rosyjskiego polskich organizacji sportowych, wśród mieszczan Warszawy zrodził się po powstaniu styczniowym pomysł utworzenia towarzystwa wioślarskiego dla Polaków. Efemeryczne grupy wioślarzy powstawały od 1873 roku, jednak dopiero w 1878 roku grupa 11 osób pod przewodnictwem kupca Antoniego Chojnackiego i rzemieślnika Władysława Deniszczuka utworzyła działające nielegalnie koło koleżeńsko-wioślarskie. Pierwszą łódź wiosłową „Nimfę” zbudowano w warsztacie stolarza Mianowicza, pierwszą przystanią była barka zakotwiczona na Wiśle u wylotu ul. Bednarskiej[4].
W czerwcu 1882 roku dzięki staraniom pierwszego prezesa, doktora Henryka Stankiewicza, władze carskie zatwierdziły pierwszy statut zwany „Ustawą WTW”[5]. Zgodnie z nim, celem towarzystwa było „zachęcanie ludności miejscowej do jazdy na łodziach wiosłowych i żaglowych jako też na statkach parowych”. Oprócz wioślarstwa statut przewidywał uprawianie łyżwiarstwa, gimnastyki i pływania. W momencie legalizacji WTW posiadało 19 łodzi wiosłowych i liczyło 290 członków[4].
Liczba łodzi wioślarskich zwiększała się sukcesywnie przez cały okres przed I wojną światową – osiągając w 1912 liczbę 170. Wzrost wynikał ze stopniowego zwiększania się liczby członków towarzystwa. Już na końcu 1882 roku liczba ta zwiększyła się do 671 osób, w roku 1888 osiągnęła 989 osób, a w roku 1914 – 1120 osób. W związku z wysokimi opłatami wpisowymi i składkami, WTW było organizacją elitarną, zrzeszającą ludzi stosunkowo bogatych, których rekomendowali dotychczasowi członkowie. Członkami towarzystwa byli w tamtym okresie wyłącznie mężczyźni, pierwsze kobiety przyjęto do WTW w 1936 roku. Do towarzystwa należeli m.in. Bolesław Prus, czy Henryk Sienkiewicz[4].
Pierwsze trzy przystanie WTW były pływające – gwałtowny wzrost liczebności członków towarzystwa rodził konieczność budowy kolejnych, coraz większych konstrukcji pontonowych. Trzecia z nich, powstała w 1883 roku, przetrwała do połowy dwudziestolecia międzywojennego. Siedziba „zimowa” towarzystwa początkowo mieściła się w Pałacu Brühla, potem przy ul. Miodowej, a następnie w Pałacyku hr. Łubieńskich przy ul. Królewskiej. W roku 1897 WTW przeniosło się do nowej, okazałej siedziby, nazywanej „Domem WTW” lub „Domem” – mieściła się ona przy ul. Foksal. Powstała na działce nabytej przez ówczesnego prezesa towarzystwa, hrabiego Branickiego i na jego koszt. W 1899 roku WTW zdecydowało się odkupić budynek, na co Branicki przystał, oferując bardzo korzystne warunki i spłatę w ratach przez 43 lata[4].
Przed I wojną światową WTW prowadziło niezwykle szeroką działalność sportową, społeczną i towarzyską. Oprócz propagowania wioślarstwa i innych sportów, organizowało życie towarzyskie polskiej ludności Warszawy. Przystań, jak i położony na lądzie lokal zimowy, były miejscem spotkań Polaków, organizowano tam bale, tańce, odczyty polskiej poezji. Klub organizował też uroczystości „Wianków”, które były de facto demonstracją narodową. Przy WTW działały też chór „Duda” (śpiewający polskie pieśni) oraz teatr amatorski. Obchodzono polskie uroczystości patriotyczne. Towarzystwo prowadziło też działalność dobroczynną i utrzymywało punkty ratownictwa wodnego nad Wisłą. WTW było wzorcem dla tworzonych pod zaborami polskich klubów wioślarskich – m.in. PTW Płock, czy WTW Włocławek. Było inicjatorem współzawodnictwa i współpracy polskich klubów nie tylko z terenu zaboru rosyjskiego, ale też z zaborów pruskiego (KW-04 Poznań) i austriackiego (Oddział Wioślarski Sokoła Krakowskiego i AZS Kraków)[4].
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Wybuch I wojny światowej spowodował krótkie ograniczenie działalności Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego – w związku z zamknięciem ruchu wodnego na Wiśle. Po zburzeniu mostów warszawskich i wkroczeniu armii niemieckiej do Warszawy w 1915 roku, WTW zorganizowało transport ludności przez Wisłę. Krótko potem treningi wioślarskie na wodzie zostały dozwolone, a w latach 1916–1918 rozgrywano nawet zawody na Wiśle. WTW nie doznało podczas wojny poważniejszych strat materialnych[4].
Po odzyskaniu niepodległości, Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie już w grudniu 1919 roku, wraz z dwunastoma innymi polskimi klubami, założyło Polski Związek Towarzystw Wioślarskich[4].
Podczas wojny z bolszewikami w 1920 roku WTW wystawiło do obrony mostów i przepraw 6 uzbrojonych plutonów w umundurowaniu klubowym. W uznaniu zasług, Zarząd Miejski Warszawy przydzielił WTW działkę nad Wisłą powyżej mostu Poniatowskiego pod budowę przystani na lądzie stałym[6].
W kolejnych latach znacząco wzrosła liczba członków towarzystwa – do 2300 w 1922 roku. WTW był zatem jedną z najliczniejszych organizacji sportowych II Rzeczypospolitej. Skutkowało to koniecznością wybudowania nowej przystani, która ostatecznie powstała w 1929 roku i była największą przystanią wioślarską w Europie. Na trzech kondygnacjach budynku znajdowały się m.in.: szatnie przeznaczone dla 800 osób, zimowy basen wioślarski i luksusowa restauracja. Dawną przystań pływającą (tzn. III przystań) wyciągnięto na ląd i wykorzystywano w charakterze czytelni i salonu gier towarzyskich, a z wieżyczki korzystali sędziowie podczas regat na Wiśle[4].
Efektem dobrej sytuacji finansowej towarzystwa i polepszających się warunków socjalnych były liczne sukcesy sportowe, których ukoronowaniem były supremacja w krajowej klasyfikacji klubów wioślarskich w latach 1931–1937 i sukcesy klubowych osad, które reprezentując Polskę na igrzyskach olimpijskich, zdobyły medale. Większość członków WTW uprawiała jednak turystykę wioślarską (często wielodniową – nawet poza granice Polski) i rekreacyjnie korzystała z rozrywek zapewnianych przez inne, niż wioślarska, sekcje sportowe[4].
Przez całe dwudziestolecie międzywojenne WTW organizowało hucznie obchodzone nad Wisłą „Wianki”, znaczne dochody uzyskiwało też z urządzanych przez siebie balów karnawałowych. W latach 30. spadło jednak zainteresowanie wioślarstwem, a liczba członków WTW spadła do około 700 w 1939 roku. W 1937 roku przy towarzystwie powstało Koło Pań[4].
_and_Edward_Kobyliński.jpg)
W czasie II wojny światowej klub zaprzestał prowadzenia działalności. Wszelka aktywność sportowa Polaków była zabroniona przez władze okupacyjne. W toku wojny zamordowanych zostało ponad 50 członków WTW – zgodnie z powojennymi ustaleniami: 3 w kampanii wrześniowej, 3 w Katyniu, 8 w obozach hitlerowskich, 7 w egzekucjach, 3 na frontach, 12 w Oświęcimiu i 14 w powstaniu warszawskim. W wyniku działań wojennych i powstania warszawskiego, przystań wioślarska WTW została całkowicie zniszczona, a Dom przy ul. Foksal był wypalony, lecz mury przetrwały pożar. Jesienią 1945 roku 100 członków klubu rozpoczęło odbudowę siedziby zimowej przy ul. Foksal. W 1946 roku ruszyła natomiast odbudowa przystani nad Wisłą i podjęto pierwsze treningi na wodzie. Pierwsze zawody po wojnie odbyły się w Warszawie w 1947 roku, z udziałem AZS i Wukawek[7].
W 1949 roku – w ramach socjalistycznej reformy sportu – komunistyczne władze nakazały klubowi wstąpić do Zrzeszenia „Związkowiec”, gdzie WTW miał działać jako sekcja. Następnie sekcję tę wcielono do klubu Skra Warszawa, który miał w tamtym okresie charakter mocno socjalistyczny. Władze Skry usunęły 400 dotychczasowych członków WTW, zostawiając w sekcji jedynie młodzież sportową[7].
Usunięci członkowie zdołali reaktywować Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie w roku 1956 – na fali odwilży gomułkowskiej. Klub odzyskał wtedy względną samodzielność, jak również część sprzętu wioślarskiego. Nie oddano mu jednak przystani nad Wisłą ani Domu na ul. Foksal[7].
Koniec lat 50. i lata 60. były dla WTW bardzo trudnym okresem. W 1958 roku klub posiadał zaledwie jedną łódź wyścigową – czwórkę ze sternikiem. Klub korzystał w tamtym okresie z przystani KW Wisła Warszawa. Rok później WTW otrzymało działkę na Cyplu Czerniakowskim, gdzie w 1962 roku osadziło na lądzie wycofany z eksploatacji statek bocznokołowy „Kościuszko”, który przez wiele lat pełnił funkcję przystani klubowej. Zakup sprzętu, zatrudnienie kilku trenerów oraz przejęcie sekcji wioślarskiej klubu „Warszawianka”, stopniowo poprawiły wyniki sportowe WTW. Klub pozyskał instytucjonalnego sponsora – powiązane ze spółdzielczością Zrzeszenie Sportowe „Start”. Na pierwsze sukcesy klub czekać jednak musiał do początku lat 70., gdy medale na mistrzostwach Polski zaczęli zdobywać zawodnicy młodszych kategorii wiekowych. W tym czasie klub zmodernizował na Cyplu Czerniakowskim przystań, która wciąż miała charakter prowizoryczny. W roku 1976, po wieloletnim procesie sądowym, WTW odzyskało Dom przy ul. Foksal, od lat 50. bezprawnie zajmował go bowiem klub KKS Polonia Warszawa. Koniec lat 70. przyniósł kryzys finansowy i wyraźny regres sportowy[8]. Problemy te pogłębiły się w latach 80. w związku z kryzysem gospodarczym schyłku PRL.
Po przemianach ustrojowych roku 1989 Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie odzyskało od Skry Warszawa w 1991 swoją przedwojenną przystań przy ul. Wioślarskiej. Działająca tam sekcja wioślarska Skry została w tym okresie zlikwidowana, a sekcję kajakarską wcielono do WTW. W oparciu o swój majątek nieruchomy, Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie zdołało pozyskać stosunkowo duże kwoty, które pozwoliły na nowo rozwinąć działalność sportową.
Przed II wojną światową osady WTW Warszawa zdobyły 20 tytułów Mistrza Polski (więcej spośród wszystkich wioślarskich klubów polskich zdobył tylko KW 04 Poznań – 21 tytułów). W dwudziestoleciu międzywojennym w czasie mistrzostw PZTW tylko w niektórych rozgrywanych konkurencjach przyznawano tytuły Mistrzów Polski. Łącznie przyznano w tym okresie jedynie 102 męskie tytuły mistrzowskie[9][10][11]. Tytuły Mistrza Polski dla WTW zdobyli:
W międzywojennej rywalizacji międzynarodowej zawodnicy WTW Warszawa, reprezentując Polskę, odnotowali następujące sukcesy:
Igrzyskach Olimpijskich w Los Angeles dwójka ze sternikiem Janusz Ślązak, Stanisław Urban i sternik Jerzy Skolimowski zdobyła 
srebrny medal, a czwórka ze sternikiem Jerzy Braun, Janusz Ślązak, Stanisław Urban, Edward Kobyliński i sternik Jerzy Skolimowski zdobyła 
brązowy medal. Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu wystartował jedynkarz Andrzej Osiecimski-Czapski. Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie wystartowali J. Braun, J. Ślązak i st. J. Skolimowski w konkurencji dwójek ze sternikiem oraz R. Borzuchowski i E. Kobyliński w kategorii dwójek bez sternika. brązowy – pierwszy w historii polskiego wioślarstwa. srebrny medal[12].W rywalizacji sportowej PZTW Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie uczestniczyło od samego początku, to jest od 1920 roku. Od chwili wprowadzenia tabel punktacyjnych, WTW uzyskało w dwudziestoleciu międzywojennym następujące wyniki w klasyfikacji klubowej (podane zostały miejsce i ilość klubów, które zdobyły w regatach w danym roku punkty i oficjalnie je sklasyfikowano):
3. miejsce na 12 klubów[13], 3. miejsce na 14 klubów[13], 2. miejsce na 27 klubów[17],
1. miejsce na 27 klubów (ex aequo z KW 04[18], 1. miejsce na 42 kluby[19], 2. miejsce na 41 klubów[20], 2. miejsce na 46 klubów[21], 1. miejsce na 42 kluby[22], 3. miejsce na 41 klubów[23],Warto zauważyć, iż wiele klubów w rywalizacji tej nie uczestniczyło lub nie zdołało w danym roku zdobyć punktów[12].
Największymi sukcesami wioślarzy WTW po II wojnie światowej był udział 6 zawodników w 4 różnych igrzyskach olimpijskich (na przestrzeni lat 1996–2016). Niezależnie od tego, liczni zawodnicy klubu reprezentowali Polskę w mistrzostwach świata i Europy w różnych kategoriach wiekowych, niejednokrotnie zdobywając w nich medale. Najpoważniejszymi sukcesami były medal na Igrzyskach Olimpijskich w 2016 oraz kilka medali w konkurencjach olimpijskich na mistrzostwach świata. Od połowy lat 90. XX wieku, wioślarska sekcja WTW Warszawa jest jednym z najlepszych klubów wioślarskich w Polsce. Według punktacji Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich, klub w ostatnich latach zajął następujące miejsca w klasyfikacji drużynowej:
3. miejsce na 36 sklasyfikowanych klubów[28], 2. miejsce na 34 sklasyfikowane kluby[28], 3. miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów[28], 3. miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów[28], 2. miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów[28], 2. miejsce na 37 sklasyfikowanych klubów[28], 2. miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów[28], 2. miejsce na 35 sklasyfikowanych klubów[28], 3. miejsce na 38 sklasyfikowanych klubów[28],Żeglarstwo uprawiane było w Wioślarskim Towarzystwie Wioślarskim niemal od początku istnienia klubu. Pierwszą większą jednostką żaglową był kupiony w 1890 roku kuter „Boruta”. Działalność ta przez długi czas prowadzona była w formie turystycznej i rekreacyjnej. Powstanie w 1924 roku Polskiego Związku Żeglarskiego dało impuls do stworzenia w towarzystwie sportowego Koła Żeglarskiego WTW, które w 1927 przystąpiło do PZŻ. W latach 30. zawodnicy sekcji stanowili czołówkę żeglarstwa śródlądowego w Polsce[4].
Po II wojnie światowej sekcja żeglarska początkowo działała bez sukcesów. Zmieniło się to, na krótko, wraz z przejęciem w 1966 roku sekcji żeglarskiej klubu „Warszawianka”, dysponującego dobrym sprzętem i sztabem szkoleniowym. Od połowy lat 70. w sekcji żeglarskiej WTW zaczęła jednak dominować działalność rekreacyjna, choć rozwój przeżywało żeglarstwo lodowe[8].
Sekcja istnieje do dziś. W roku 2014 Jędrzej Wissuwa zdobył dla WTW pierwszy w historii klubu tytuł Mistrza Polski w bojerach – w kategorii juniorów[34].
Innym sportem uprawianym w klubie niemal od początku działalności, było kajakarstwo. Organizowane przez WTW zawody kajaków od 1882 stały się częścią regat wioślarskich. W roku 1908 WTW zorganizowało pierwsze na terenie obecnej Polski samodzielne regaty kajakowe. Pomimo tego, przed II wojną światową kajaki traktowane były wyłącznie jako sprzęt turystyczny, a sekcja kajakowa była integralną częścią Koła Turystycznego WTW. W okresie tym spływy kajakowe bywały niekiedy poważnymi podróżami – w 1934 dwie załogi kajakarskie WTW zdołały spłynąć do Morza Czarnego[4].
Po II wojnie światowej działalność kajakarska w Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim zanikła. Zmieniło się to w roku 1991, kiedy WTW przejęło od Skry Warszawa wyczynową sekcję kajakarską. Działa ona do dziś z licznymi sukcesami na polu rywalizacji lokalnej, a nawet krajowej[6]. W 2004 kajakarz WTW, Daniel Walerczuk, został brązowym medalistą mistrzostw świata juniorów w kajakarstwie klasycznym[35]. W tamtym okresie w klubie działała też kobieca sekcja kajak polo, której zawodniczki były mistrzyniami Polski z roku 1998[36].
Od samego początku działalności, Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie propagowało też inne dyscypliny sportowe, które nie przetrwały w klubie do współczesnych czasów. Były to, między innymi:
_-_Poznań_2019.jpg)
Najwybitniejszymi zawodnikami w historii Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego byli:
Jerzy Braun – dwukrotny medalista olimpijski, medalista mistrzostw Europy. Jego osiągnięcia[37]:
Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles – dwójka ze sternikiem srebrny medal oraz czwórka ze sternikiem brązowy medal, Igrzyska Olimpijskie w Berlinie – dwójka ze sternikiem – odpadł w repasażu, srebrny medal,Janusz Ślązak – dwukrotny medalista olimpijski, medalista mistrzostw Europy. Odniósł następujące sukcesy[38]:
Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles – dwójka ze sternikiem srebrny medal oraz czwórka ze sternikiem brązowy medal, Igrzyska Olimpijskie w Berlinie – dwójka ze sternikiem – odpadł w repasażu, srebrny medal,Joanna Hentka – medalistka olimpijska, wielokrotna medalistka mistrzostw świata i Europy. Jej osiągnięcia[39]:
Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro – czwórka podwójna – brązowy medal, Igrzyska Olimpijskie w Londynie – czwórka podwójna – VIII miejsce, brązowy medal, srebrny medal, srebrny medal, brązowy medal, srebrny medal, brązowy medal,Jerzy Walerian Skolimowski – sternik, dwukrotny medalista olimpijski, medalista mistrzostw Europy. Jego sukcesy[40]:
Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles – dwójka ze sternikiem srebrny medal oraz czwórka ze sternikiem brązowy medal, Igrzyska Olimpijskie w Amsterdamie – ósemka – IV miejsce, Igrzyska Olimpijskie w Berlinie – dwójka ze sternikiem – odpadł w repasażu, srebrny medal,Marcin Brzeziński – mistrz świata, wielokrotny medalista mistrzostw Europy, trzykrotny olimpijczyk. Jego największe sukcesy to[41]:
złoty medal, Igrzyska Olimpijskie w Pekinie – ósemka – V miejsce, Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro – czwórka podwójna – ósemka – V miejsce, Igrzyska Olimpijskie w Londynie – ósemka – VII miejsce, brązowy medal, złoty medal, złoty medal, złoty medal, srebrny medal, srebrny medal, srebrny medal, srebrny medal, brązowy medal,Edward Kobyliński – medalista olimpijski, wieloletni trener WTW. Jego największe osiągnięcia[42]:
Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles – czwórka ze sternikiem – brązowy medal, Igrzyska Olimpijskie w Berlinie – dwójka bez sternika – VI miejsce,Stanisław Urban – medalista olimpijski, który osiągnął następujące wyniki[12]:
Igrzyska Olimpijskie w Los Angeles – czwórka ze sternikiem – brązowy medal, Igrzyska Olimpijskie w Berlinie – dwójka bez sternika – VI miejsce,Weronika Deresz – mistrzyni świata i Europy, olimpijka. Jej największe sukcesy w barwach WTW (tj. do 2019)[43]:
Igrzyska Olimpijskie w Rio de Janeiro – dwójka podwójna wagi lekkiej – VII miejsce, złoty medal, srebrny medal, złoty medal, srebrny medal, srebrny medal,Sylwia Kocerka – medalistka mistrzostw świata i Europy, olimpijka. Do jej najlepszych wyników należą[44]:
Igrzyska Olimpijskie w Londynie – czwórka podwójna – VIII miejsce, brązowy medal, srebrny medal,Kamila Soćko-Włodek – medalistka mistrzostw Europy, olimpijka. Jej najlepsze wyniki[45]:
Igrzyska Olimpijskie w Londynie – czwórka podwójna – VIII miejsce, srebrny medal,Andrzej Osiecimski-Czapski – skifista, olimpijczyk z 1924 i medalista mistrzostw Europy. Jego największe sukcesy[46]:
Igrzyska Olimpijskie w Paryżu – jedynka – odpadł w przedbiegu, brązowy medal (pierwszy polski medal na imprezie wioślarskiej tej rangi),Grzegorz Wdowiak – olimpijczyk. Jego wyniki[47]:
Igrzyska Olimpijskie w Atlancie – dwójka podwójna wagi lekkiej – VII miejsce,
W latach 1895–1897 przy ul. Foksal 19 zbudowano na działce przekazanej przez hrabiego Branickiego budynek według projektu Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego. Na frontonie umieszczono rzeźbę „Alegoria Wisły” Hipolita Marczewskiego. Służył on uprawianiu szermierki i gimnastyki w dwóch salach gimnastycznych. W budynku znajdowały się również restauracja i sale zebrań. Na II piętrze mieściła się sala balowa z malowidłem „Syrena na tle Starego Miasta” Henryka Siemiradzkiego. Budynek, który jest własnością towarzystwa, jest wynajmowany innym podmiotom[4][48].
W 1929 roku przy ul. Wioślarskiej 6 oddano do użytku najnowocześniejszą wówczas w Europie przystań wioślarską. W podziemiach znajdował się hangar na łodzie. Na parterze mieściły się szatnie z natryskami oraz taras z widokiem na Wisłę. Na terenie przystani znajdowały się również warsztaty szkutnicze i mieszkania dla personelu[4].
W 2017 roku w miejscu dawnej przystani oddano do użytku nowy siedmiokondygnacyjny obiekt sportowy[49]. Na najniższej kondygnacji znajdują się garaże i hangary na łodzie, wyżej basen wioślarski z widokiem na Wisłę, siłownia, ergometrownia, pomieszczenia odnowy biologicznej, biura oraz sale konferencyjne[50].
Przystań na Cyplu Czerniakowskim jest miejscem szkolenia młodzieży wioślarskiej i kajakarskiej[51].
Port zlokalizowany przy ul. Warszawskiej 1 w Zegrzu nad Zalewem Zegrzyńskim w pobliżu Warszawy. Działa tu Sekcja Żeglarska Regatowa WTW[52].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
