Władysław Studziński

Władysław Sylwester (Sylweriusz) Studziński h. Prus (ur. 20 czerwca 1879 w Sanoku, zm. 13 czerwca 1963) – polski doktor praw, urzędnik, podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów II Rzeczypospolitej, wiceminister.

Władysław Studziński

Władysław Studziński jako podsekretarz stanu Prezydium Rady Ministrów w latach 20.
Data i miejsce urodzenia	20 czerwca 1879 Sanok
Data śmierci	13 czerwca 1963
Zawód, zajęcie	urzędnik
Miejsce zamieszkania	Zalesie
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	doktor praw
Edukacja	C. K. Gimnazjum w Sanoku
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Stanowisko	podsekretarz stanu w Prezydium Rady Ministrów
Rodzice	Leon, Jadwiga
Małżeństwo	Janina Basińska z domu Adamczyk
Krewni i powinowaci	Wanda, Zygmunt, Tadeusz. Stanisława (rodzeństwo)
Odznaczenia

Życiorys

Zjazd absolwentów sanockiego gimnazjum z 1897 w 1912

Władysław Sylwester (wzgl. Sylweriusz^[a][1][2]) Studziński-Prus^[3] urodził się 20 czerwca 1879 w Sanoku^[b][1][4][5], w rodzinie Leona Studzińskiego i Jadwigi z Gałeckich (zm. 1910^[6])^[7][8][9][2], córki Ludwika^[10][1]. Jego rodzeństwem byli: Wanda Henryka (ur. ok. 1868), od 1890 zamężna z Wojciechem Teofilem Sas Pawlikowskim, późniejszym radcą sądu krajowego, synem adwokata Dionizego Pawlikowskiego^[11], Stanisław (zm. 1871 w wieku przeszło 1 roku^[12]), Zygmunt Ludwik (1873–1954)^[10], prawnik, kontroler poczt w Krakowie^{[13][14][9][15][8][9]}, Tadeusz Leon (ur. 1881)^[16][17], Stanisława Stefania (1883–1885)^[18][19]. Po ojcu legitymował się herbem szlacheckim Prus^[3] (rodzina matki była herbu Junosza)^[2].

W Sanoku uczył się w szkole powszechnej^[20]. Następnie kształcił się w miejscowym C. K. Gimnazjum, gdzie w 1897 ukończył chlubnie VIII klasę i zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości (w jego klasie byli m.in. Józef Bielawski, Bronisław Gaweł, Paweł Kindelski)^{[21][22][5][23]}. Podczas nauki gimnazjalnej na przełomie 1893/1894 otrzymał stypendium z fundacji Zawadzkiego i pobierał je jeszcze w ostatniej klasie VIII^[24][25]. Po odejściu ojca ze stanowiska starosty sanockiego w 1896 i wyprowadzce krewnych do Krakowa^{[26][27][9][28]} w ostatnim roku nauki w sanockim gimnazjum pozostawał w mieście pod opieką dr. Aleksandra Iskrzyckiego^[25]. Po maturze miał podjąć studia medycyny^[5]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 1899 został uznany przynależnym do gminy Sanok^[29]. Na przełomie XIX/XX w. był słuchaczem studiów prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego^[3]. Ukończył studia prawnicze uzyskując stopień naukowy doktora^[2].

Od około 1902 był przydzielony do urzędu starostwa c. k. powiatu krakowskiego, gdzie początkowo pracował w randze praktykanta konceptowego^[30][31][32], a następnie od około 1905 jako koncypient namiestnictwa^[33][34]. Potem od około 1907 do co najmniej 1914 w randze komisarza powiatowego sprawował stanowisko kierownika biura Administracji Klinik Uniwersyteckich w Krakowie (przy Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego)^{[35][36][37][38][39][40][41][22][42][9]}. W tym okresie pracował też przy reorganizacji administracji, był sekretarzem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie^[2]. Był inicjatorem i organizatorem zjazdu koleżeńskiego maturzystów sanockich z 1897, zorganizowanego 3 lipca 1912^[42][43][44]. Do 1918 w randze sekretarza namiestnictwa extra statum pozostawał przydzielony do Administracji Klinik Uniwersyteckich w Krakowie^[45].

Podczas I wojny światowej był kierownikiem referatu aprowizacyjno-rolniczego w Krakowie^[2]. W tym okresie był członkiem Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny^[2].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do służby centralnej II Rzeczypospolitej. Od kwietnia 1919 był zatrudniony w Ministerstwie Aprowizacji w Krakowie^[2]. Potem był starszym radcą ministerialnym, od października 1919 naczelnikiem wydziału, szefem sekcji^[2]. W 1920 pełnił funkcję sekretarza Rady Obrony Państwa^[2]. Później pełnił funkcje podsekretarza stanu w Prezydium Rady Ministrów: pierwszym rządzie Wincentego Witosa (1920–1921)^[46], w rządzie Juliana Nowaka (1922)^[47], drugim rządzie Władysława Grabskiego (1923–1925), rządzie Aleksandra Skrzyńskiego (1925–1926)^[48]. W 1922 był dyrektorem departamentu w Prezydium Rady Ministrów^[49][50]. 15 lipca 1923 uczestniczył w Sanoku w uroczystości poświęcenia sztandaru miejscowego 2 Pułku Strzelców Podhalańskich^[51][52]. Wraz z nuncjuszem apostolskim w Polsce abpem Lorenzo Laurim pracował nad uzgodnieniem stanowisk^[53] i dokonał opracowania dokumentu konkordatu zawartego między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską^[54]. W pracach nad jego przyjęciem był referentem w 1924 w Komitecie Politycznym Rady Ministrów i w 1925 przy ratyfikacji przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej^[55][56]. W 1924 pełnił stanowisko wiceministra^[57]. Z dniem 1 stycznie 1927 przeszedł w stan spoczynku^[2].

Jako emerytowany wiceminister zamieszkiwał w willi nazwanej „Sanoczanka”, położonej przy ulicy Mikołaja Kopernika 7 w Zalesiu Dolnym^{[20][2][58][59]}. Podczas II wojny światowej 6 czerwca 1940 w warszawskiej parafii poślubił Janinę Basińską (córka pracującego niegdyś w Sanoku inż. Władysława Adamczyka, a od 1900 zamężną ze Stanisławem Basińskim, profesorem sanockiego gimnazjum od 1893, zmarłym w 1934)^[1]. Zmarł 13 czerwca 1963^[60].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (7 lipca 1925)^[61][2]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (29 grudnia 1921)^[62][63][2]

• Krzyż Wielki Orderu Świętego Sylwestra (Watykan, przed 1939)^[2]
• Krzyż Wielki Orderu Świętego Sawy (Królestwo Jugosławii, przed 1939)^[2]
• Wielki Oficer Order Leopolda (Królestwo Belgii, przed 1939)^[2]
• Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii (Królestwo Rumunii, przed 1939)^[2]
• Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Włoch (Królestwo Włoch, przed 1939)^[2]
• Wielki Oficer Krzyża Zasługi (Republika Austriacka, przed 1939)^[2][64]
• Komandor Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska, przed 1939)^[2]
• Oficer Orderu Legii Honorowej (III Republika Francuska, przed 1939)^[2]

• Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry, 1916)^[65]
• Złoty Krzyż Zasługi Cywilnej (Austro-Węgry, ok. 1903)^[31][45]
• Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych (Austro-Węgry, przed 1918)^[45]

Uwagi

1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Ladislaus von Prus Studziński”.
2. Datę urodzenia podał także sam Władysław Studziński w dokumentacji dotyczącej swojej nauki w gimnazjum w Sanoku, zob. Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 722: Dokumenty po dr. Władysławie Studzińskim – absolwencie gimnazjum w Sanoku – 1897 r. Dokumenty i fotografie dotyczące zjazdów absolwentów w 1912, 1922 i 1938 r. Ponadto data 20 czerwca 1879 została podana w publikacji pt. Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania.

Przypisy

1. Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 126 (poz. 118).
2. Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Drukarnia Wydawnicza, 1939, s. 296.
3. Spis słuchaczów w półroczu letnim roku jubileuszowego 1900. W: Almanach Jubileuszowy Uniwersytetu Jagiellońskiego z Kalendarzem na lata 1900 i 1901. Kraków: Spółka Wydawnicza Polska, 1900, s. 88.
4. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1891/1892 (zespół 7, sygn. 13). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 158.
5. XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 27.
6. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jadwiga Studzińska. rakowice.eu. [dostęp 2017-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
7. Zmarli. „Nowa Reforma”. Nr 567, s. 2, 13 grudnia 1910.
8. Podziękowanie. „Nowa Reforma”. Nr 580, s. 3, 20 grudnia 1910.
9. Kronika. Zmarli. „Nowa Reforma”. Nr 503, s. 3, 8 listopada 1914.
10. Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 53 (poz. 128).
11. Księga małżeństw 1888–1905 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 35 (poz. 48).
12. Księga zmarłych 1855–1878 Sanok. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 251 (poz. 124).
13. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 456 (poz. 48).
14. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1887/1888 (zespół 7, sygn. 6). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 251.
15. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zygmunt Studziński. rakowice.eu. [dostęp 2017-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
16. Księga chrztów 1870–1882. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 150 (poz. 89).
17. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1894/1895 (zespół 7, sygn. 18). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 170.
18. Księga chrztów 1882–1892. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 38 (poz. 195).
19. Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 104 (poz. 103).
20. Inwentarz Archiwum Historycznego Muzeum Historycznego w Sanoku. Nr teczki 722: Dokumenty po dr. Władysławie Studzińskim – absolwencie gimnazjum w Sanoku – 1897 r. Dokumenty i fotografie dotyczące zjazdów absolwentów w 1912, 1922 i 1938 r. List Władysława Studzińskiego do Gimnazjum w Sanoku z 22 kwietnia 1938.
21. XVI. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1897. Sanok: Fundusz Naukowy, 1897, s. 27, 37.
22. Kronika. Zjazd koleżeński maturzystów z 1897 roku. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 26, s. 3, 30 czerwca 1912.
23. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-04-01].
24. Kronika. Stypendya. „Gazeta Lwowska”. Nr 4, s. 4, 6 stycznia 1894.
25. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1896/1897 (zespół 7, sygn. 22). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 456.
26. Kronika. Wiadomości osobiste. „Gazeta Sanocka”. Nr 67, s. 3, 12 lipca 1896.
27. Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 264, s. 4, 22 września 1896.
28. Kronika. Wiadomości osobiste. „Gazeta Sanocka”. Nr 77, s. 3, 20 września 1896.
29. Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 459 (poz. 88).
30. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 28.
31. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 3, 28.
32. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 28.
33. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 2, 34.
34. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 2, 34.
35. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 2, 34.
36. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 32.
37. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 518.
38. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 537.
39. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 534.
40. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 72, 590.
41. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 592.
42. Zjazd koleżeński maturzystów sanockich z roku 1897. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 27, s. 2, 7 lipca 1912.
43. Kronika. Zjazd koleżeński maturzystów z przed 15 lat. „Nowa Reforma”. Nr 311, s. 2, 11 lipca 1912.
44. W imię koleżeństwa. „Nowości Illustrowane”. Nr 30, s. 9–10, 27 lipca 1912.
45. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 997.
46. Przygotowanie do decydującej bitwy. newsgroups.derkeiler.com. [dostęp 2014-09-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-04)].
47. Marek Jabłonowski, Włodzimierz Janowski: O niepodległą i granicę. Protokoły Komitetu Politycznego Rady Ministrów 1921-1926. Warszawa – Pułtusk: 2004, s. 101.
48. Almanach. Polska Towarzyska. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze Editions Woreyd, 1926, s. 24.
49. Przegląd polityczny. „Słowo Polskie”. Nr 175, s. 2, 6 sierpnia 1922.
50. Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 70.
51. Uroczystość w Sanoku. „Kurier Warszawski”. Nr 196, s. 1, 17 lipca 1923.
52. Uroczystość w Sanoku. „Ziemia Przemyska”. Nr 13, s. 2, 28 lipca 1923.
53. Czasy najnowsze 1914–1978. W: Marian Banaszak: Historia Kościoła Katolickiego – tom 4. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Wyszyńskiego, 1992, s. 17.
54. Stanisław Wilk: Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie, 1992, s. 61.
55. Sprawozdanie stenograficzne z 187 posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej z dnia 24 marca 1925 r. ; łamy 34-35. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2023-05-31].
56. Ratyfikacja Konkordatu – III i IV 1925. racjonalista.pl. [dostęp 2014-09-28].
57. Przyjazd ks. Arcybiskupa Cieplaka. „Orędownik Wrzesiński”. Nr 46, s. 1, 15 kwietnia 1924.
58. Mira Walczykowska. Czy wiesz, że w Zalesiu Dolnym w 1939 roku było ok. 30 abonamentów telefonicznych?. „Zalesie Dolne”. Nr 7, s. 15, 2012.
59. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 147.
60. Informacja O Zmarłych. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2014-09-28].
61. M.P. z 1925 r. nr 154, poz. 690 „za zasługi, położone około zawarcia konkordatu ze Stolicą Apostolską”.
62. M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353 „w uznaniu zasług, położonych dla Rzeczypospolitej Polskiej na polu ulepszenia organizacji władz państwowych”.
63. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
64. Określono dosł. jako Krzyż Zasługi.
65. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 232.