Loading AI tools
czeski dysydent i polityk Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Václav Benda (ur. 8 sierpnia 1946 w Pradze, zm. 2 czerwca 1999 tamże) – czeski programista, działacz opozycji antykomunistycznej, rzecznik Karty 77, więzień polityczny, po 1989 polityk chrześcijańskiej demokracji.
| Data i miejsce urodzenia |
8 sierpnia 1946 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
2 czerwca 1999 |
| Zawód, zajęcie |
programista |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
  | |
Ukończył studia filozoficzne i bohemistyczne (1969), w czasie których był działaczem studenckim (m.in. założył Klub Młodzieży Katolickiej), a także cybernetykę na wydziale matematycznym (1975) Uniwersytetu Karola w Pradze. Po studiach pracował jako programista. W 1976 należał do inicjatorów Karty 77. Po jej ogłoszeniu w styczniu 1977 stracił pracę i utrzymywał się z pracy fizycznej jako palacz. W 1978 był jednym z organizatorów Komitetu Obrony Niesprawiedliwie Prześladowanych (VONS). W lutym 1979 został rzecznikiem Karty 77. W maju 1979 aresztowano go, po czym skazano za działalność opozycyjną na karę 4 lat pozbawienia wolności, którą odbył w całości. W 1984 ponownie pełnił funkcję rzecznika Karty 77. Od 1985 wydawał niezależne chrześcijańskie pismo filozoficzne „Paraf” („PARalelní Akta Filozofie”). W 1988 należał do założycieli Ruchu Swobód Obywatelskich. Jesienią 1989 został członkiem władz Forum Obywatelskiego i założył, działającą w jego ramach do 1990, Partię Chrześcijańsko-Demokratyczną (KDS), której przewodniczył do 1993.
W grudniu 1989 został dokooptowany do Zgromadzenia Federalnego (czechosłowackiego parlamentu), w którym zasiadł w styczniu 1990[1]. Wybierany następnie do tego gremium w 1990 i 1992[1]. W 1992 przez kilka miesięcy przewodniczył jednej z izb federalnego parlamentu. W latach 1994–1998 kierował Urzędem Dokumentacji i Ścigania Zbrodni Komunizmu. W 1996 został członkiem Senatu z ramienia Obywatelskiej Partii Demokratycznej, z którą KDS się połączyła. Zmarł po ciężkiej chorobie w trakcie kadencji.
Był ojcem polityka Marka Bendy[2].
W 1998 wyróżniony Medalem Za Zasługi I stopnia[3]. W 2022 został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[4][5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
