Loading AI tools
fiński kompozytor i pianista Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Uuno Kalervo Klami (ur. 2 września 1900 w Virolahti, zm. 29 maja 1961 tamże) – fiński kompozytor i pianista.
 Uuno Klami w 1956 | |
| Imię i nazwisko |
Uuno Kalervo Klami |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
2 września 1900 |
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
29 maja 1961 |
| Przyczyna śmierci | |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Wydawnictwo |
Ondine |
| Powiązania |
wydawn.: Fazer, Guild of Finnish Composers and Performers, Sulasol, Uuno Klami Society |
| Odznaczenia | |
  | |
W 1915 został przyjęty do Helsińskiego Instytutu Muzycznego (aktualnie Akademia Sibeliusa), gdzie studiował z przerwami do 1924 u Erkkiego Melartina (kompozycję), Leeviego Madetoi (historię muzyki) i Ilmara Hannikainena (fortepian)[1].
W latach 1924–1925 przebywał w Paryżu, gdzie korzystał z konsultacji udzielanych mu przez impresjonistę Florenta Schmitta. Mógł też nawiązać wówczas znajomość z Maurice’em Ravelem[2], którego muzyka na zawsze stała się obiektem jego podziwu[1]. Silnie oddziaływały na niego również kompozycje Igora Strawinskiego, Siergieja Prokofjewa, Arthura Honeggera oraz współczesna muzyka hiszpańska[1].
W latach 1928–1929 kontynuował studia kompozytorskie w Wiedniu u Hansa Gála. Nie miał bezpośredniego kontaktu z modernistyczną Drugą Szkołą Wiedeńską, a jego zainteresowanie muzyką dodekafoniczną było stymulowane jedynie wiedeńskimi wizytami Ravela i Béli Bartóka[1].
Po powrocie do Finlandii skupił się głównie na twórczości kompozytorskiej, choć zajmował się także krytyką muzyczną, publikując w czołowej fińskiej gazecie „Helsingin Sanomat” (1932–1959). W latach 1938–1959 otrzymywał rządowe stypendium twórcze[1][3].
W 1949 był członkiem założycielem Finnish Society for Contemporary Music, które od 1951 jest fińskim oddziałem Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (ISCM)[1]. Od 1959 zasiadał w Suomen Akatemia[4] jako przedstawiciel muzyki. Zastąpił na tym stanowisku Yrjö Kilpinena[1][2][3]. Odznaczony został krzyżami komandorskimi Orderu Białej Róży Finlandii i Orderu Lwa Finlandii[5].
Zmarł na atak serca w maju 1961. Został pochowany na cmentarzu Hietaniemi w Helsinkach[6].
Klami zaczął komponować już w czasie studiów w Instytucie Muzycznym w Helsinkach. Jego kwartet fortepianowy (1922), kwintet fortepianowy i suita na kwartet smyczkowy zwróciły uwagę współczesnych mu krytyków ze względu na swój modernizm i francuskie wpływy[1]. W Paryżu zafascynował się różnorodnością muzyki tradycyjnej. Wykorzystywał jazz w swoim I Koncercie fortepianowym Une nuit à Montmartre (1925) i w Rag-Time & Blues (1931), zainspirowany tradycyjną muzyką hiszpańską napisał Habanerę na orkiestrę (1926), natomiast swoją fascynację Dalekim Wschodem wyraził w Kolme kiinalaista laulua (Three Chinese Songs, 1928, zaginione)[1].
Wzorem kompozytorów hiszpańskich i Strawinskiego (z jego okresu rosyjskiego) Klami zwrócił się ku tradycjom fińskim, odkrywając je na nowo ze współczesnego punktu widzenia. Rezultatem była Karjalainen rapsodia (Karelian Rhapsody, 1927), utwór, w którym stworzył swoje własne motywy ludowe[1]. Podobna w charakterze była bardziej znana Kalevala-sarja (Kalevala Suite, 1932/1943) – mistrzowsko zinstrumentalizowana suita będąca rodzajem utworu choreograficznego z recytatorem, czerpiąca z tradycyjnego fińskiego poematu epickiego Kalevala. W swojej formie nawiązywała do prymitywizmu Święta wiosny Strawinskiego[1][2][3].
Klami preferował neoklasycystyczną estetykę, charakterystyczną dla kultury francuskiej (Ravel), rosyjskiej (Strawinski) i hiszpańskiej (de Falla)[7]. Tym samym odseparował się od fińskich modernistów lat 20. i do końca życia był przez kolegów kompozytorów uważany za postać nieco anachroniczną[1]. Był jedynym znaczącym kompozytorem fińskim, aktywnym w latach 50., który odrzucił dodekafonię i postępowość, pozostając przy tonalności i fundamentalizmie[8][1]. „Jego radykalizm był bardziej ukierunkowany na estetyczne i filozoficzne podstawy kompozycji niż na muzyczny idiom. Jakkolwiek nowoczesna była jego muzyka, nigdy całkowicie nie porzuciła poczucia tonalności” (Helena Tyrväinen)[9][8].
Dzięki temu Klami był w Finlandii uważany za drugiego po Sibeliusie największego fińskiego kompozytora. I mimo iż jego stylistyka, genialna orkiestracja oraz ciepła, żywa barwa znacząco odbiegały od emocjonalnego idiomu Sibeliusa[8], jego muzyka cieszyła się niezmiennym powodzeniem z krótką przerwą w latach 60.[1]
|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
