Loading AI tools
polski kompozytor, dyrygent i pianista Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tomasz Napoleon Nidecki (ur. 2 stycznia 1807 w Studziannie, zm. 5 czerwca 1852 w Warszawie)[1] – polski kompozytor, dyrygent i pianista.
Data i miejsce urodzenia |
2 stycznia 1807 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
5 czerwca 1852 |
Przyczyna śmierci | |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód |
Od 1822 studiował w Konserwatorium w Warszawie grę fortepianową w klasie u Alojzego Stolpego, grę na skrzypcach pod kierunkiem Józefa Bielawskiego i grę organową u Wenzela Wilhelma Würfla. W latach 1824–1827 studiował w Szkole Głównej Muzyki kompozycję pod kierunkiem Józefa Elsnera, który wystawił mu ocenę „szczególna zdolność”. Po dyplomie przez krótki czas pracował jako skrzypek w orkiestrze Teatru Wielkiego. W latach 1828–1831 studiował w Wiedniu, prawdopodobnie w tamtejszym Konserwatorium, jako stypendysta polskiego rządu[2][3][4].
Bywał u Fryderyka Chopina, który w sierpniu 1829 przyjechał do Wiednia na dwa koncerty, a w latach 1830–1831 ćwiczył w jego mieszkaniu przy Kohlmarkt, przygotowując się do wykonania Koncertu e-moll. Z myślą o Nideckim jako współkoncertancie Chopin szkicował wiosną 1831 koncert na dwa fortepiany. W 1831 związał się z teatrem w Leopoldstadt, gdzie od sezonu 1833/1934 został zaangażowany na stałe jako kapelmistrz po sukcesie swej operetki Der Waldbrand oder Jupiters Strafe[2][4].
W czerwcu 1838 wrócił do Warszawy, gdzie rok później wystawił w Teatrze Wielkim operę Le cheval de bronze (Koń spiżowy) Daniela Aubera i otrzymał tam stanowisko dyrektora opery, dzieląc je do 1840 z Karolem Kurpińskim, a od 1845 z Janem Ludwikiem Quattrinim[2]. Na scenie tej wystawił po raz pierwszy w Polsce m.in. Normę Vincenza Belliniego i Łucję z Lammermooru Gaetana Donizettiego (obie 1845), Loterię Stanisława Moniuszki, Don Pasquale i Córkę pułku Donizettiego (wszystkie 1846), Martę Friedricha von Flotowa (1850), Makbeta i Ernaniego Giuseppe Verdiego (1851) [5][4]. W ocenie współczesnych mu polskich krytyków był sprawnym i rzetelnym dyrygentem, jednak jako dyrektor nie potrafił utrzymać wysokiego poziomu opery warszawskiej z czasów Kurpińskiego[5].
Do 1850 uczył śpiewu w szkole przy Teatrze Wielkim i gimnazjum realnym w Warszawie[5][3] . Prowadził chóry w kościołach warszawskich, dla których tworzył repertuar[5][4].
Był żonaty Józefą Bieńkowską (od 28 sierpnia 1838, zm. w 1861 roku)[1]. Zmarł w czasie epidemii cholery[5][4]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[4] (kwatera 11 rząd 3 grób 27)[6].
Kompozycje Nideckiego, które za jego życia były znane i cenione, szybko uległy zapomnieniu[5][7]. Jego wystawiane w Wiedniu operetki miały po kilkadziesiąt przedstawień, a wiedeńska krytyka chwaliła zastosowaną w nich inwencję melodyczną, „zachwycające chóry i arietty” oraz dobrą instrumentację. W uwerturach podkreślano oryginalność i „szlachetność stylu”, widząc w nich dążenie do pogłębionej formy artystycznej. Zalety te sprawiły, że funkcjonowały one jako samodzielne dzieła symfoniczne, a Nideckiego nazywano „kompozytorem uwertur”[5].
(na podstawie materiałów źródłowych[5][3][4])
oraz liczne utwory fortepianowe, wokalno-instrumentalne (w tym m.in. 2 msze, Ave Maria, Salve regina, kantaty) i pieśni na głos z towarzyszeniem fortepianu.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.