Loading AI tools
teolog, reformator Kościoła katolickiego Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Thomas Müntzer, także Münzer (ur. w 1489 lub 1490 w Stolbergu, zm. 27 maja 1525 w Mühlhausen) – anabaptysta, wcześniej teolog ewangelicki, wcześniej ksiądz katolicki. Jeden z pierwszych przywódców reformacji protestanckiej. Początkowo zwolennik inicjatora reformacji Marcina Lutra, następnie jednak ich poglądy rozeszły się. Ideolog i przywódca wojny chłopskiej w Niemczech[1]. Żonaty z Ottilią von Gersen, miał z nią dwóch synów[2].
 Portret Thomasa Müntzera Flamandzki miedzioryt autorstwa Gaspara Bouttatsa, 1690 | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1513 |
 | |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Thomas Müntzer krytykował istniejący ustrój i wzywał do walki z orężem w ręku o realizację „Królestwa Bożego” na ziemi, które pojmował jako bezklasowe społeczeństwo oparte na wspólnocie dóbr (komunizm chrześcijański)[1]. Przez Karola Marksa nazywany prekursorem komunizmu.
Thomas Müntzer pochodził z mieszczańskiej rodziny. Immatrykulował się na uniwersytecie w Lipsku, potem studiował we Frankfurcie nad Odrą jednocześnie pracując jako nauczyciel. W 1513 został wyświęcony na księdza i skierowany do kościoła świętego Michała w Brunszwiku. Ponadto uczył w małej prywatnej szkole dla zamożnych synów chłopów[3]. Po studiach teologicznych został duchownym wiążąc się z reformacją. Od 1520 predykant (kaznodzieja protestancki) w Zwickau[1], gdzie został jednym z „proroków” (Pięć darów służby) – prowadził działalność kaznodziejską nie tylko w Zwickau ale także w całej Saksonii[4]. W 1521 przebywał w Pradze, gdzie wygłaszał kazania w Kaplicy Betlejemskiej i Kościele Najświętszej Marii Panny przed Tynem oraz napisał manifest praski. Od 1523 działał w Allstedt głosząc kazania w kościele świętego Jana, przystąpił do reformy liturgii, napisał porządek nabożeństwa i traktat o urzędzie kościelnym. Stworzył w tajemnicy militarną organizację, która 24 marca 1524 zniszczyła małą kaplicę w wiosce Mallerbach koło Allstedt, prawdopodobnie z powodu różnic w poglądach między księdzem z Mallerbach a samym Müntzerem[3].
W 1524 zerwał z Lutrem po czym propagował swoje poglądy między innymi w Turyngii, Alzacji i Szwajcarii[1]. Pod wpływem Müntzera na przełomie 1524 i 1525 powstał pierwszy program powstańców chłopskich, zwany Artikelbrief. W kwietniu 1525 stanął na czele powstania chłopskiego w Turyngii. 15 maja dowodził powstańcami w bitwie pod Frankenhausen, która zakończyła się totalną klęską chłopów. Müntzerowi udało się uciec z pola bitwy na strych w mieście, gdzie został wykryty symulując chorobę psychiczną. Został poddany torturom, osądzony i uznany za heretyka, a następnie przetransportowany do Mühlhausen i ścięty mieczem. Ciężarna żona Müntzera została zgwałcona przez żołnierza wojsk saksońskich. Pozostawiono ją przy życiu, jej dalszy los oraz jej synów nie jest znany[3].
Na miejscu ostatniej bitwy Thomasa Müntzera koło Bad Frankenhausen/Kyffhäuser władze Niemieckiej Republiki Demokratycznej wzniosły w latach 1976–1987 muzeum w kształcie rotundy (Panorama Museum), mieszczące panoramę bitwy, namalowaną przez profesora Wernera Tübkego.
Thomas Müntzer jest jedną z postaci historycznych występujących w powieści Q. Taniec śmierci autorstwa Luthera Blissetta (pseudonim zbiorowy) i Cywilizacje autorstwa Laurent Binet oraz głównym bohaterem wschodnioniemieckich filmów Thomas Müntzer (1956) i Ich, Thomas Müntzer, Sichel Gottes (1989).
Wizerunek Thomasa Müntzera widniał na awersie banknotu o nominale 5 marek NRD.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
