Teodor Bursche

Teodor Bursche, także Bursze (ur. 31 maja 1893 w Zgierzu, zm. 19 marca 1965 w Warszawie)^[1] – polski architekt.

Teodor Bursche

Data i miejsce urodzenia	31 maja 1893 Zgierz
Data i miejsce śmierci	19 marca 1965 Warszawa
Zawód, zajęcie	architekt
Odznaczenia

Willa Władysława Różyckiego przy ul. Elsterskiej 1 na Saskiej Kępie w Warszawie zaprojektowana przez Teodora Burschego i wybudowana w 1935

Punktowce przy pl. Żołnierza Polskiego w Centrum Szczecina (współprojektant Teodor Bursche)

Życiorys

Był synem Ernesta Wilhelma Burschego (1831–1904), proboszcza parafii ewangelickiej w Zgierzu, i Marii Matyldy z domu Harmel (1852–1919)^[2]. Brat przyrodni Juliusza Burschego, biskupa Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i brat rodzony księdza Edmunda (1881–1940)^[3].

Po ukończeniu gimnazjum studiował architekturę na Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu^[2].

Do 1939 pracował jako wykładowca w Żeńskiej Szkole Architektury im. St. Noakowskiego^[1]. Członek Zarządu Głównego SARP^[1]. Projektował strażnice Korpusu Ochrony Pogranicza na Kresach Wschodnich oraz budynki dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego^[2].

W październiku 1939 został aresztowany przez Niemców wraz z braćmi Juliuszem i Alfredem^[4]. Trafił do aresztu przy ul. Daniłowiczowskiej, a w styczniu 1940 na Pawiak^[2]. Na początku maja 1940 został wywieziony do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, a stamtąd 28 maja 1940 do Mauthausen-Gusen^[2]. Został uwolniony z obozu przez wojska amerykańskie w kwietniu 1945^[2].

Po 1945 pracował w Wydziale Architektury Zabytkowej Biura Odbudowy Stolicy (BOS). W latach 1951–1960 główny projektant w Pracowni Konserwacji Zabytków^[1].

Zmarł na gruźlicę, której nabawił się podczas pobytu w obozie^[2]. Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie^[2] (aleja E, grób 13)^[5].

Życie prywatne

Dwukrotnie żonaty. W 1920 z Kazimierą Maciejowską, z którą miał córkę Hannę z męża Górecką (1921–1996) oraz dwóch synów: Teodora (1926–1992), architekta i Juliusza (1928–1995), konserwatora malarstwa i muzealnictwa, rektora ASP i dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie. Po II wojnie światowej ożenił się z Aliną Wolff.

Ważniejsze prace

• kościół ewangelicki w Rudzie Pabianickiej
• pensjonat „Almira” w Wiśle^[2]
• gmach Związku Nauczycielstwa Polskiego przy ul. Smulikowskiego w Warszawie (z Antonim Kowalskim, 1930–1932)^[6]
• odbudowa strony Barssa Rynku Starego Miasta w Warszawie
• odbudowa kościoła Świętej Trójcy w Warszawie (1950)^[1]
• rekonstrukcja Zamku w Krasiczynie^[2]
• współautor powojennej przebudowy wnętrz pałacu Rady Ministrów^[7]
• pomnik ku czci Polaków pomordowanych w b. obozie koncentracyjnym w Mauthausen (1955, ze Stanisławem Sikorą)^[8][1]
• osiedle Kombajn w Warszawie (1960–66)^[9]
• cztery punktowce wokół placu Żołnierza Polskiego w Szczecinie (wraz z Aliną Bursche, Stanisławem Płoskim i Romanem Szymborskim)^[10]

Odznaczenia i ordery

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 11 listopada 1936^[11], 11 lipca 1955^[12])
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[13]